VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43...

32
Nieuws 3 Vrienden nieuws 2/2015 Vriendendag 8 Flamingo’s 28

Transcript of VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43...

Page 1: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Nieuws 3

Vriendennieuws

2/2015 Vriendendag 8 Flamingo’s 28

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1

Page 2: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

2 | Vriendennieuws 2 | 2015

Vriendennieuws 2/2015

Beste Vrienden en Vriendinnen,

We hebben een enerverende periode achter de rug. Op 28 maart konden we de okapi’s

officieel bewonderen in hun nieuwe Congo-biotoop. Velen van u waren daar bij. Ik denk

dat u net als ik enorm tevreden bent met het resultaat. Marc Damen glimt als een

Congopauw! De hele dierentuinwereld komt in Blijdorp een kijkje nemen.

In dit nummer blikken we terug op de opening en de daaromheen georganiseerde

Vriendendag. Ondanks het matige weer was het een beregezellige dag. Niet in de

laatste plaats door de inzet van ons promotieteam, dat weer en wind trotseerde

om bezoekers van de Diergaarde te informeren over onze Vereniging.

Dit is een nummer vol verenigingsnieuws! U treft een verslag van de eerste reis van

2015. We gingen met drie (!) volle bussen naar Pairi Daiza! En natuurlijk informeren

wij u over de Algemene Ledenvergadering en het symposium over de gevaren van het

vercommercialiseren van dierentuinen. Maar er is ook aandacht voor de opening van

de miniversie van Blijdorp in Miniworld Rotterdam dat dankzij uw inzet tot stand is

gekomen.

Na 21 jaar hebben we afscheid genomen van Koos van Leeuwen. Voor velen van u het

aanspreekpunt van onze Vereniging. Koos, nogmaals dank voor al jouw inzet! We gaan

je missen! Gelukkig kunnen we elkaar nog vaak treffen in de Diergaarde. David Verhagen

heeft het stokje overgenomen. Ik heb er alle vertrouwen in dat hij ook een prima

secretaris zal zijn!

Tenslotte wil ik nog even stil staan bij de koninklijke onderscheiding voor Arie Bos. Het

heeft Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander behaagt om onze Arie te benoemen tot

Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Gefeliciteerd!

Marcel Kreuger,

voorzitter.

Even bijpraten 2

Nieuws uit Blijdorp 3

Verslag Algemene Ledenvergadering 2015 6

Vriendendag 2015 8

De inrichting van ons Congo-biotoop 14

Uniek moment in Blijdorp 17

Zomerexcursie Safaripark Beekse Bergen 18

Uitslag wedstrijd workshop dierenfotografie 19

Nothing beats nature 20

Opening Blijdorp in Miniworld 22

Lijn 1: Omleiding 23

Vive la France, vive Paris! 24

Nieuw: Cadeaubonnen! 25

Verslag Symposium ‘Dierentuinen: tussen idealismeen commercie’ 26

Project 2016: Vernieuwd onderkomen flamingo’s 28

Een pandastische dag in Pairi Daiza! 30

Mutaties in de Diergaarde tweede kwartaal 2015 31

Agenda 32

E V E N B I J P R A T E N

Okapieverblijf - foto: Rob Doolaard

I N H O U D

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2

Page 3: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er

niets van mijn verhaal. Dit waren geen ijs-

beren maar bruine beren. Dat zag ik zelf

toch ook wel. En inderdaad behalve als ze

net uit het water klimmen, zien ze er eer-

der bruin dan wit uit, onze ijsbeer twee-

ling. Dat doet evenwel niets af aan de

snoezige aanblik van die twee jonge vro-

lijke beertjes. Natuurlijk is een van de

twee net iets handiger, sneller en onder-

nemender. Nummer twee, zo zonder

namen blijft het bij cijferaanduiding, laat

zich de vis niet uit de bek stoten, maar

toch. Moeder Olinka geniet er zelf ook

van, zo te zien. Ze laat zich goedmoedig

beklimmen, rolt met ze door het zand en

geeft ze een duwtje als het uit het water

klimmen moeilijk gaat. Alhoewel dat is al-

lang niet meer nodig. Hoeveel hits zouden

ze hebben op internet. Ik weet het niet,

maar ver over een miljoen zoveel is wel

zeker. Het wachten is nog op geslachten

en namen. Ondertussen groeien ze als

kool. Olinka blijkt weer een uitstekende

moeder. De bezoekers genieten met volle

teugen.

Met vader Eric is het slecht afgelopen. Hij

was al langere tijd in de lappenmand.

Begin januari ging het steeds slechter met

hem. Ondanks het voorzetten van zijn lie-

velingskostje, at hij steeds slechter. Hij lag

meer dan hij actief was. Hij kreeg pijnstil-

lers toegediend, maar ja, zonder te eten

kreeg hij die niet binnen. Op 2 februari be-

sloot de dierenarts hem te verdoven voor

nader onderzoek. Zijn nieren functioneer-

den slecht, zo bleek uit de bloedtest. De-

zelfde kwaal waar hij al twee jaar aan

leed. De verzorgers deden wat ze konden.

Zaten uren naast hem. Probeerden hem

aan te moedigen om te eten. Het hielp

niets. Helaas bleek op de ochtend van 5

februari dat Eric die nacht overleden was.

Wat ontzettend jammer van zo’n prach-

tige beer, vader van de drie jongen die wij

in Blijdorp mochten ontvangen. De coördi-

nator van het ijsberenstamboek zit in Ant-

werpen. Die buigt zich over een nieuwe

man voor ons.

3 | Vriendennieuws 2 | 2015

Blijdorp N I E U W S

Jonge ijsbeer - foto: Peter van Norde

Jonge ijsberen - foto: Peter van Norde

Tekst: Gerda Nijssen

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 3

Page 4: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

In het kader van natuurbehoud steunt

Blijdorp een onderzoek van het Wereld

Natuur Fonds op Spitsbergen. Hierbij wor-

den vier ijsberen met zenders gevolgd via

de satelliet, waaronder ijsberin Isdimma2.

Het onderzoek richt zich op de relatie

tussen voortplanting en smeltend ijs.

Als er meer bekend is over het gedrag van

ijsberen, kunnen ze ook beter worden

beschermd.

BiljartlakenVerderop is het verblijf van de vicuna’s en

nandoes onder handen genomen. Het ziet

er weer uit als een biljartlaken. Het pad

achter hun verblijf moest verbreed wor-

den om toegang te bieden aan de hoog-

werker die het dak van Amazonica moest

repareren. Er waren wat kussentjes losge-

raakt door de wind. Tja, dat kan gebeuren.

En dat geklepper boven de vredige vlin-

derhemel was een hels kabaal. Een bui-

tenkans voor de vicuna’s en de nandoes,

die er nu weer pico bello bij zitten. Een

nieuw idee is in uitvoering gebracht: twee

kale zandplekken om lekker in te rollen.

Gaan de nandoes weer op de eieren? Dat

zou wel mooi zijn.

In de grote vijver van Amazonica zijn dit

keer meerdere zaden geplant en ook uit-

gekomen van de Victoria Amazonica. Het

schijnt, zo vertellen de boeken, dat door

vanuit verschillende planten bladeren te

laten groeien deze tegen elkaar aan gaan

botsen. Daardoor blijven de grote en

sterke ronde bladeren met zo’n mooie

opstaande rand over en verdwijnen aan-

getaste bladeren eerder naar de diepte.

Resultaat: veel bloemen en bladeren van

deze prachtige waterlelie waar kleine

kinderen op kunnen zitten .

Onze Kamina terugVriendendag 2015 begon druilerig. Het

was vrij koud en nat. Jammer voor de vrij-

willigers die hun best deden om zoveel

mogelijk folders uit te delen aan poten-

tiële nieuwe vrienden. ‘s Middags klaarde

de lucht op en konden we genieten van de

opening van ons nieuwe Vriendenverblijf:

het Congobiotoop. Kamina wandelde rus-

tig in het prachtig ingerichte binnenver-

blijf. Haar dochter M’buti stond gezellig te

knabbelen aan haar favoriete voer: rozen-

blaadjes. Ngwani, het nieuwe mannetje,

moest nog even apart blijven. Binnenkort

komt een tweede fokman, Rab, uit Beekse

Bergen. Dan is het kwartet compleet. Vol-

gens intimi zijn er heuse tranen gevloeid

toen Kamina weer terug was op Rotter-

damse bodem.

Op de afgesproken dag was alles kant en

klaar. Complimenten voor het werk van de

staf van Blijdorp. Zelfs het nieuwe stok-

staartenverblijf bleek er spik en span bij te

liggen met de eerste drie nieuwe bewo-

ners. Een ruim binnen- en buitenverblijf

voor deze rakkers. Al doen ze tot nog

toe geen stap buiten de deur. Zand niet

lekker? Buiten te koud?

Wat vindt u van de rood-bruine paden?

Lekker verend nietwaar? Ze zijn gemaakt

van gerecycelde tractorbanden. Oersterk

lijkt me. De bijeneters en andere vogels

vlogen heen en weer boven onze hoofden.

Hopelijk gaan ze gebruik maken van de

nestgelegenheid in de achterwand. Vol-

gens Marc Damen komen dierentuindirec-

teuren uit de hele wereld op bezoek om

dit fantastische verblijf te aanschouwen.

Graag kopiëren met bronvermelding.

Ook aan natuurbehoud is weer gedacht:

wij vrienden steunen okapi’s in het wild

door geld te schenken aan het Okapi

Conservation Project (OCP) in Congo.

Nieuw werkOndertussen is een nieuwe klus in voorbe-

reiding. De leeuwen zijn verhuisd. Nee,

nog niet naar hun nieuwe verblijf. Dat is

nog niet helemaal klaar. Wanneer wel

blijft nog even een vraag, maar het schiet

nu wel hard op. De leeuwen zitten in een

tussenwoning gelegen in de Tijgerkreek.

Aapel de nieuwe fokman voor de leeuwen

zit aan de ene kant van de tijgerkreek en

de dames aan de andere kant. Aapel heeft

nog last van een hardnekkige bacterie die

hem dwars zit. Antibiotica moet hem

weer helemaal beter maken. Pas daarna

gaat hij de dames ontmoeten. Zo te zien

vinden ze het in de kreek ook prima.

Hun oude verblijf gaat helemaal op de

schop. Een heuse renovatie van het monu-

mentale gebouw staat op stapel. Een

grote klus die de nodige maanden zal kos-

ten. Met als uitkomst een nieuw verblijf

waar gelada’s gehuisvest gaan worden.

Een nieuwe diersoort voor onze dier-

gaarde. Het moet een

flink grote groep wor-

den.

4 | Vriendennieuws 2 | 2015

Okapi - foto: David Verhagen

OOK VRIEND WORDEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 4

Page 5: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Alia, onze tijgerin, zit tijdelijk achter de

amoerpanters. Het wachten is op een

nieuwe fokman voor haar. Blijdorp hoopt

een nieuwe man vanuit Sumatra te

kunnen ontvangen.

WaterEen minder opvallend maar toch erg leuk

nieuw verblijf is de dijk. Naast de ingang

van het Oceanium is een dijk gebouwd

met een ‘rivier’ ervoor. In de rivier zitten

vissen, strandkrabben, steurgarnalen,

anemonen en zeesterren. Loop er niet aan

voorbij. Het geheel maakt duidelijk wat de

invloed van een dijk is op het dierenleven

in een rivier. Het is een fraai geheel gewor-

den.

Er zijn weer twee koeneusroggen geboren.

Ze worden levend geboren. Met opgevou-

wen vleugels komen ze uit de moeder. Dan

zijn ze nog erg klein, maar helemaal com-

pleet. Dat is altijd weer een verrassing

voor de verzorgers. Want hoe constateer je

dat een rog zwanger is? De kleintjes zitten

voorlopig achter de schermen, want an-

ders verdwijnen ze linea recta in de maag

van een permit. Bovendien moeten ze alle-

maal leren eten uit de handen van de ver-

zorgers, anders gaat ieder hapje aan hun

koeneusrogneus voorbij.

Eindelijk zijn er meerdere murenen te

spotten. Die grote groene dikke zit er nog.

Daarnaast ontdek je na enig speurwerk in

verschillende kleine grotjes (lees tussen

een hoopje keien) kleine groen-bruinach-

tige murenen. Ik telde er nu drie. Maar

wellicht zag ik nog wat over het hoofd.

Goed zoeken en gij zult vinden!

Een van de eieren van de hondshaaien is

uitgekomen. In het publiekslab achter in

het aquarium met de haaieneieren zit ach-

terin een kleine witte jonge haai. Het lijkt

nog nergens naar. Maar volgens de vrien-

delijke vrijwilligster aldaar is het een echte

grondhaai in wording. Ook hier de moeite

van het speuren waard.

Verderop is de koffervis aardig gegroeid.

Het wordt een lekker dik rond koffertje

van ongeveer 5 centimeter in omtrek. Geel

met zwarte stippen. De jonge juweelkardi-

naalbaarzen (een halve vinger groot)

schuilen tussen de stekels van de zee-egels

tot ze groot genoeg zijn om veilig door het

ruime sopje te zwemmen.

Een dikkopschildpad is door Blijdorp opge-

vangen. Het dier is uitgeput en meer dood

dan levend op het strand gevonden. Hij

hoort in de wateren rond de Azoren thuis.

Blijkbaar heeft hij een afslag gemist en is

hij (of zij) via de Mexicaanse golfstroom

onze kant op gedreven. Dankzij de puike

behandeling door de verzorgers is hij er

weer bovenop gekomen. Dat is uniek.

Meestal halen deze drenkelingen het niet.

Te zijner tijd gaat hij op transport naar

Portugal of Spanje. Daar mag hij dan het

ruime sop weer kiezen, want daar hoort

hij. Maar eerst lekker rond en dik worden.

De wond die hij in zijn nek had, is aardig

hersteld dus alle kans dat dat gaat lukken.

NeushoornsDe laatste gearriveerde Afrikaanse zwarte

neushoorn tobt met haar gezondheid.

Wanda heeft last van huidproblemen.

Het is een huidontsteking die zich slecht

laat behandelen. Stukjes opperhuid raken

ontstoken. De verzorgers proberen het

met modder. Maar hoe krijg je modder ge-

smeerd op een neushoorn? Het toewerpen

daarvan leidde tot schrikreacties. Eigenlijk

niet zo’n gekke reactie. Wanda is 19 jaar,

voor een zwarte neushoorn is dat vrij oud,

en hier als gast uit Zurich. Je zou haar een

betere oude dag gunnen. Een modder-

badje in het buitenverblijf kan misschien

uitkomst bieden. Ondertussen staan de

man en de andere vrouw regelmatig neus

aan neus. Bloeit daar een romance op?

De Indische neushoorn Zwatra, dochter

van Namaste, is verhuisd naar Branféré in

Frankrijk. Moeder Namaste mag blijven. Er

komt een nieuwe man logeren om te kij-

ken of ze weer zwanger wil worden. Eigen-

lijk vindt Blijdorp dat het verblijf van de

Indische neushoorns niet meer voldoet

aan de nieuwe normen. Maar men wil niet

scheiden van Namaste. Deze dame heeft

last van pootproblemen. Haar vaste ver-

zorgers hebben haar geleerd om op haar

zij te gaan liggen om die lastige poten te

verzorgen. Dat vertrouwen ze andere ver-

zorgers niet toe. Dus hebben ze ervoor ge-

pleit om dit zelf te mogen blijven doen.

Dat is gelukt. Namaste mag tot het einde

van haar dagen bij ons blijven. Hoera!

Kudde van 15Op 13 april werd giraf Sofie geboren. Doris

is haar moeder. Voor deze jonge dame is

het de eerste keer dat ze beviel. Het ver-

liep geheel naar wens. Twee weken eerder

kwamen Fleur en Danny ter wereld. Fleur

is de jonge dochter van Anne. En Anne is

de moeder van Ziba die eerder van Danny

beviel. In korte tijd werd Anne dus moeder

en oma. Volgt u het nog? Vader van al dat

jonge spul is Banio. Dat maakt de totale

kudde netgiraffen op 15 exemplaren. Het

is even on hold met het voortplanten. De

dames zijn aan de prikpil.

Tamani voor 6e maal moederAya beviel december 2014 van een zoon.

Hij kreeg de naam Aybo; een samentrek-

king van moeders naam en vaders naam

Bokito. Het gaat uitstekend met moeder

en zoon. Vervolgens beviel Tamani op 17

april. En jawel, ook zij baarde een zoon.

Het is haar zesde jong. De laatste vier

5 | Vriendennieuws 2 | 2015

Aziatische leeuw Aapel - foto: Peter van Norde

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 5

Page 6: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

waren allemaal meisjes. De jongste is

Tonka. Die heeft nog moeite met die

nieuwe indringer die haar plekje bij moe-

der inneemt. Zus Thirza is gelukkig dichtbij

om haar af te leiden met spelletjes zoals

tikkertje of zoek-me-achter-op-plateautje .

Het kleine broertje is Thabo ‘gedoopt’. Ja,

ook een zoon van Bokito. Hij heeft nu drie

volwassen vrouwen, twee zoons, vijf doch-

ters en Nasibu, een aangenomen zoon uit

Frankfurt. En daar zorgt deze sterke zilver-

rug uitstekend voor. Binnenkort moeten

de oudste dochters verhuizen naar andere

dierentuinen om te voorkomen dat ook zij

door pa bevrucht worden.

Even in de toekomst kijken. Het vrienden-

geschenk voor 2016 wordt een overnet-

ting bij de flamingo’s. Een nieuwe ruime

volière erbij naast de oude ingang. En nog

verder in de toekomst moeten ook de peli-

kanen onder een net komen. Dit in ver-

band met een verbod op leewieken in de

EU vanaf 2018.

Voorlopig is onze diergaarde nog niet klaar

en af. Er blijft werk aan de winkel.

Spannende vooruitzichten…..

ALGEMENE LEDEN- VERGADERING 2015:

VEEL NIEUWTJES!

ReizenIn 2014 zijn door Peter Biesta en zijn team

vijf reizen georganiseerd naar bekende,

maar vooral ook onbekende dierentuinen.

Op één reis na was er een overweldigende

belangstelling! Alleen de reis naar de Opel-

Zoo en de dierentuin van Neuwied viel een

beetje tegen, maar deze tuinen waren er

niet minder om. De topreis was de voor-

jaarsreis naar de Zoo Duisburg met 150

deelnemers, een record!

Promotie-teamMet 55 vrijwilligers (slechts 12 mannen….)

is het onder leiding van Martin van Brenen

gelukt om beide Vriendenwinkels nage-

noeg alle dagen van het jaar open te heb-

ben. De omzet (excl. BTW) is mede

hierdoor voor het eerst gestegen tot

boven de € 200.000,-. In totaal zijn zo’n

60.000 artikelen verkocht, een ongelofelijk

hoog aantal. De vrijwilligers houden zich

overigens niet alleen bezig met de verkoop

in de winkels, maar ook met de inkoop, de

webwinkel en logistieke taken.

PRBart Noordegraaf vertelde over de pers-

momenten van 2014. Uiteraard was er

minder belangstelling van de pers voor de

vereniging dan in het jubileumjaar 2013.

Maar vooral de koninklijke erepenning en

de opening van Blijdorp in Miniworld

leverden veel media-aandacht op.

Het aantal twitter-volgers is met 900 nog

bescheiden en uit een peiling in de zaal

bleek dat er weinig gekwetterd wordt door

de Vrienden.

Koninklijke onderscheiding en centjesArie Bos is al decennia de bevlogen pen-

ningmeester van onze vereniging. Voor dit

werk heeft het Zijne Majesteit behaagd

hem te benoemen tot Lid in de orde van

Oranje-Nassau. Arie was de vrijdag van de

lintjesregen met de smoes dat een klein-

dochter een diploma uitgereikt kreeg naar-

het stadhuis gelokt. Maar daar waren

maar weinig kinderen te vinden en zijn

kleindochter al helemaal niet…Daar kreeg

hij de versierselen door de burgemeester

van Rotterdam opgespeld.

Danny en Fleur - foto: Peter van Norde

6 | Vriendennieuws 2 | 2015

Met dank aan de Nieuwsbrief van de rond-leiders van Blijdorp

Gorilla's Aya en Aybo - foto: Peter van Norde

Tekst: Alex Schouten

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 6

Page 7: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

De cijfers van de vereniging werden zoals

gebruikelijk aan de hand van taartpunten

gepresenteerd. De enige zorg is de lage

rente, waardoor het geld op de bank maar

weinig oplevert….

Iets minder leden…Voor de laatste keer presenteerde Koos

van Leeuwen de stand van zaken wat be-

treft het ledenaantal van de Vereniging.

Het aantal leden is iets afgenomen tot

5224. Koos heeft berekend voor welk be-

drag jaarlijks door de Vrienden een ge-

schenk aan de Diergaarde is gedaan.

De afgelopen 50 jaar was dat gemiddeld

€ 126.000,-, maar de laatste 10 jaar is dat

zelfs toegenomen tot circa € 400.000,-.

Koos heeft de Zootjesmarkt overgedragen

aan de bevlogen Nick.

BestuurswisselingPeter Biesta had zich herkiesbaar gesteld

en dat werd met applaus door de aanwezi-

gen bekrachtigd. Hij gaf aan er veel zin in

te hebben ook de komende jaren weer veel

reizen voor de Vrienden te willen organise-

ren.

Secretaris Koos van Leeuwen was niet her-

kiesbaar. Zijn opvolger, David Verhagen,

stelde zich voor. David vindt het leuk om

met databases te werken en ze ook te ont-

wikkelen. Dat komt goed van pas als secre-

taris. Samen met zijn partner Karin heeft

hij inmiddels 200 verschillende dierentui-

nen bezocht en af en toe zijn ze ook in

Afrika te vinden om de dieren in het wild

te spotten.

Afscheid KoosKoos van Leeuwen vond het na 21 jaar

trouwe dienst in het bestuur van de Vrien-

den wel welletjes en maakte ruimte voor

vers bloed. Volgens onze voorzitter zijn

passie en inzet de woorden die het meest

bij Koos passen. Koos heeft zich binnen de

vereniging vooral hard gemaakt voor na-

tuurbehoud. Vooral door Koos zijn de

Vrienden natuurbehoudsprojecten gaan

ondersteunen, die een link hebben met

een verblijf dat binnen Blijdorp is gespon-

sord. Voorbeelden zijn het gierenproject in

Nepal, de Homeruspage op Jamaica en het

Okapi Conservation Project in Congo. Maar

ook zijn passie voor klassieke muziek en

zijn vrouw, Monique, passeerden de revue.

Vanwege zijn grote inzet werd Koos be-

noemd tot erelid van de Vereniging Vrien-

den van Blijdorp. Verder kregen Koos en

Monique van Blijdorp een abonnement

voor het leven voor de Diergaarde! Ook

gaan Koos en Monique een weekendje

weg. Tenslotte komt er in de buurt van de

Vriendenwinkel een bord te staan waarop

de door Vrienden ondersteunde natuurbe-

houdsprojecten zijn vermeld. In het huis

van Koos en Monique, dat een soort ves-

ting van Vriendenspullen was geworden,

komt nu weer meer plek voor de plantjes

van Monique! Koos gaf in zijn korte dank-

woord aan dat hij voelde dat zijn enthousi-

asme na al die jaren begon af te nemen en

dat was voor hem een teken om afscheid

te nemen van het bestuur.

Bijzondere ereledenMet instemming van de vergadering werd

oud-Blijdorpmedewerker Jan Klapwijk be-

noemt tot lid van verdienste. Dit als dank

voor meer dan twintig jaar goede samen-

werking. Ook was er instemming voor het

voorstel om leden, die al 50 jaar getrouw

lid zijn van onze vereniging tot erelid te

benoemen. het betreft de dames en heren

Elskamp, de Swart, van Beek-Boujer,

Mulckhuyse, Bos, Tas, Sambler, Lehr, Kra-

mer-Seyffardt en Van Vuuren . Zij ontvin-

gen een bloemetje van Marcel Kreuger.

Vriendenproject 2016Marc Damen, directeur van de Diergaarde,

maakte het Vriendenproject voor 2016 be-

kend. De Vrienden gaan het verblijf van de

flamingo’s ‘overkappen’. De flamingo’s

komen dus in een volière te wonen. Dat is

noodzakelijk omdat er per 1 januari 2018

een leewiek-verbod komt. Dat houdt in

dat de vleugels van vogels op jonge leeftijd

niet meer geamputeerd mogen worden.

Om te voorkomen dat de flamingo’s weg-

vliegen zijn er twee oplossingen. Het kort-

wieken van de vleugels. Hierbij wordt de

vleugel niet geamputeerd, maar wordt de

punt van de slagpennen geknipt. Dit moet

tweemaal per jaar gebeuren omdat de

pennen weer aangroeien. Het tweemaal

per jaar vangen van iedere flamingo levert

te veel stress voor de dieren op en is geen

oplossing. Het maken van een volière voor

de vogels is dus een veel betere oplossing!

In de winter van 2015/2016 wordt daarom

met financiële steun van de Vrienden een

toonaangevend verblijf voor de flamingo’s

gerealiseerd. Het wordt overigens een ge-

mengd verblijf met andere vogelsoorten.

Als alles mee zit, wordt de nieuwe volière

tijdens de Algemene Ledenvergadering

van 2016 geopend!

Foto’s: Greet van Norde

Koos van Leeuwen en Marc Damen

Nieuwe ereleden

Jan Klapwijk

7 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 7

Page 8: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

V R I E N D E N D A G

8 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 8

Page 9: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Het is gezellig druk bij de ingang aan de

Oceaniumzijde van de Diergaarde. Leden

van de Vrienden van Blijdorp melden zich

bij kassa 5 om het speciale polsbandje af

te halen. Dit bandje geeft toegang tot alle

Vriendenactiviteiten die voor vandaag zijn

georganiseerd. De aftrap wordt gegeven in

de Haaienzaal en het daaraan grenzende

Eauditorium. Op het programma staat een

uitgebreide lezing door de Engelsman An-

thony Sheridan. Zijn lezing is gebaseerd op

zijn boek “What zoos can do”, waarin hij

zijn bijna onuitputtelijke onderzoek naar

de kwaliteit van Europese dierentuinen

heeft vastgelegd.

Sheridan begint. Hij vertelt enthousiast

over de zeshonderd dierentuinbezoekjes

die hij heeft afgelegd in de afgelopen

zeven jaar. Daarbij heeft hij honderd ver-

schillende dierentuinen in 27 verschillende

landen aangedaan. Sheridan gaat in op

een aantal grote vernieuwingen in dieren-

tuinen, die de afgelopen jaren hebben

plaatsgevonden en de komende jaren nog

op het programma staan. Hij noemt Ama-

zonica in Blijdorp als een van de projecten

binnen een top elf van grote ontwikkelin-

gen. Amazonica was daarin duidelijk het

goedkoopste project, met een waarde van

enkele miljoenen op een totaal van 270

miljoen euro die aan de elf projecten in to-

taal is besteed. Sheridan maakt bij diverse

vernieuwingen ook een link met de bezoe-

kersaantallen van de desbetreffende par-

ken. Zo is het aantal van ZooParc de

Beauval in Frankrijk met 400.000 bezoe-

kers gestegen naar een miljoen, nadat de

reuzenpanda’s daar waren gearriveerd!

In het tweede deel bespreekt Sheridan zijn

verschillende top-dierentuin-lijsten die hij

heeft samengesteld uit de Europese die-

rentuinen en die hij behandelt in zijn boek

“What zoos can do”. Hij laat zien dat hij

niet zozeer heeft gekeken naar wat hij zelf

mooi of niet mooi vindt aan een dieren-

park, maar dat hij een puntensysteem

hanteert waarin 37 factoren (weer onder-

verdeeld in subcategorieën) worden ge-

analyseerd. Zo kijkt hij niet alleen naar hoe

een park er uitziet, maar ook naar wat een

park doet aan educatie, conservatie en on-

derzoek. Bewegwijzering, openingsuren en

bezoekersaantallen zijn ook voorbeelden

van aspecten, die hij meeneemt in zijn ran-

king. Sheridan benadrukt dat sommige

van de factoren zich lastig laten vertalen

naar een puntensysteem, maar dat hij

toch geprobeerd heeft dat zo objectief en

consequent mogelijk te doen. Vriendenver-

enigingen maken overigens ook onderdeel

uit van zijn puntensysteem. Leuk om te

weten is dat onze Vriendenvereniging de

maximumscore kreeg!

Anthony Sheridan gaat tenslotte verder in

op ‘onze’ Diergaarde Blijdorp. Hij vertelt

welke aspecten van de Rotterdamse tuin

9 | Vriendennieuws 2 | 2015

VRIENDENDAG 2015: FEEST EN OKAPI’S

Afgelopen 28 maart was het dan zover: de tweede Vriendendag in de ge-schiedenis van de Vrienden van Blijdorp. Met dank aan alle vrijwilligersdie zich hebben ingezet werd het een fantastische dag. In dit artikel eenverslag van de activiteiten, de lezing van Anthony Sheridan, de informa-tieve sessie over schenkingen door notaris Aniel Autar en natuurlijk defeestelijke opening van het gloednieuwe en door uw bijdrage mogelijkgemaakte okapiverblijf. Geniet dus nog even met ons na.

Tekst: Daniël Seesink Met dank aan: Karin van Leeuwen Foto’s: Greet van Norde/Daniël Seesink

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 9

Page 10: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

hij erg kan waarderen. Zo noemt hij ‘Ama-

zonica’ de mooiste vlindertuin van de par-

ken die hij in zijn boek behandelt. Een

buitengewoon groot compliment. Daar-

naast is Sheridan gecharmeerd van het

Oceanium, het nieuwe giraffenverblijf,

ofwel ‘de Ui’ en de gierenvolière.

Na afloop neemt Sheridan plaats achter

een tafel waarop een stapel van zijn boe-

ken ligt. Geïnteresseerde vrienden kopen

het boek en laten het door de auteur sig-

neren. De opbrengsten van de boeken en

de lezingen gaan naar een conservatiepro-

ject voor gibbons. De opbrengsten hebben

de 40.000 euro inmiddels al bereikt. Vrien-

den van Blijdorp heeft als dank voor de

lezing een bijdrage van 250 euro aan dit

project geleverd. Deze werd in de vorm

van een cheque overhandigd.

Aansluitend sprak ik met de eloquente

Londenaar. Op de vraag wat hij zelf van de

lezing vond, antwoordt Sheridan: “Dit was

in een aantal opzichten mijn beste optre-

den tot nu toe. Ik heb mijn verhaal gedaan

in Berlijn, Zürich en andere Europese die-

rentuinen, maar ik heb nog nooit zo’n

groot en geïnteresseerd publiek gehad

als in Blijdorp vandaag”.

Heeft u een speciale relatie met Blijdorp?

Sheridan antwoordt: “Het is niet dat ik

een speciale relatie met Blijdorp heb,

maar ik reken deze dierentuin wel tot de

twee beste in Nederland”. Sheridan ver-

volgt: “Ik houd van dierentuinen waar de

verblijven natuurlijk zijn. Dus liever geen

beton of anders in ieder geval zo min mo-

gelijk. In Blijdorp zijn steeds meer natuur-

lijke verblijven, dus dat spreekt mij zeer

aan”.

Hoe is uw liefde voor dierentuinen ont-

staan? Het antwoord is verrassend: “Op

mijn twaalfde jaar kreeg ik twee man-

goesten van mijn ouders. Zij paarden en

kregen jongen. Dit was de start voor mijn

liefde voor dieren, later trouwens ook voor

de botanische natuur. Mijn ouders namen

mij in mijn tienerjaren mee naar verschil-

lende landen, waaronder Afrika, waar ik

de ‘wilde’ natuur ontdekte”. Een van

jongsaf aan gedreven persoonlijkheid dus,

die zich in de jaren na zijn pensioen hele-

maal is gaan toeleggen op het ranken van

dierentuinen. “Omdat ook ik mijn grenzen

heb, beperk ik mij tot Europa”. Een week

later zou hij alweer op weg zijn naar Hon-

garije en Servië.

En wat vonden de vrienden van de lezing?

“Erg interessant”, zegt Menno van Stave-

ren. “Anthony Sheridan heeft enorm veel

kennis, omdat hij er constant mee bezig

is”. Menno is zelf ook geen onbekende in

de Europese dierentuinen. Hij noemt zijn

eigen interesse een “gezonde verslaving”.

Voor Menno begon het allemaal op zijn

vierde, toen hij met zijn moeder mee naar

de dierentuin ging. Sindsdien gingen zij

steeds vaker. In de jaren negentig werd

Menno vriend van Blijdorp en is dat nu

nog steeds. Daarnaast is hij een trouwe

deelnemer aan de vriendenreizen.

En er gebeurt nog meer op deze Vrienden-

dag. Zo staan de vrijwilligers klaar om be-

zoekers uitleg te geven over wat zij

kunnen betekenen als vriend van Blijdorp.

De winkel heeft een “filiaal” in de Haaien-

zaal, zodat de bezoekers daar hun zoo-

venirs kunnen kopen. Er is een Zootjes-

markt en er vinden fotoworkshops plaats.

Verder zijn er allerlei activiteiten voor de

kinderen georganiseerd. Op twee plekken

in de tuin waren verhalenvertelsters aan-

wezig om de kinderen voor te lezen. Een

rustpuntje voor de kinderen, zoals een van

de moeders verwoordde. Ook in ons Vrien-

dencafé in de Haaienzaal was zo’n rust-

punt. Onder het genot van de muziek van

een trio van klarinettisten kon een ieder

alle activiteiten van de Vrienden bekijken

en informatie hierover inwinnen of ge-

woon rustig een kopje koffie drinken.

De lootjes voor de loterij zijn in korte tijd

uitverkocht. Niet zo gek als je bedenkt dat

de hoofdprijs een heuse meet-and-greet

met de okapi’s in hun nieuwe verblijf is.

Voor degenen die meer willen weten over

hoe zij op de meest interessante manier

financieel kunnen bijdragen is er de infor-

matieve sessie door notaris Aniel Autar.

De vrienden die er waren, konden hun vra-

gen omtrent schenkingen, testament en

levenstestament stellen. De notaris ver-

telde over onderwerpen waar de aanwe-

zige vrienden nog niet eerder bij stil

hadden gestaan. Heel wat wijzer verlieten

ze de zaal. De ontmoeting met de notaris

heeft iedereen in ieder geval een hoop

stof tot nadenken gegeven!

10 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 10

Page 11: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

11 | Vriendennieuws 2 | 2015

V R I E N D E N D A G

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:46 Pagina 11

Page 12: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

12 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:46 Pagina 12

Page 13: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

OKAPI’SHet absolute hoogtepunt van de Vriendendag isongetwijfeld de opening van het gloednieuwe okapiverblijf. Of eigenlijk het Congobiotoop, want naast de okapi’s vinden ook bijeneters en andere Afrikaanse vogels hier hun nieuwe thuis.

De okapi’s zijn niet nieuw voor Blijdorp. In 1957 kwamen de eerste dieren naarRotterdam, waar ze 55 jaar lang te zien waren. Tot een paar jaar geleden. Toenmoesten ze tijdelijk de tuin uit in verband met de bouw van het nieuwe leeuwen-verblijf in aanbouw. Nu zijn ze dus weer terug.

De feestelijke opening wordt verricht door de scheidend secretaris van de vereni-ging, Koos van Leeuwen. Maar niet nadat de directeur van Diergaarde BlijdorpMarc Damen en verenigingsvoorzitter Marcel Kreuger een korte introductie gevenover het ontstaan van dit nieuwe, in de dierentuinwereld unieke verblijf. Blijdorpkan op deze manier weer een belangrijke bijdrage leveren aan het in standhoudenvan deze unieke diersoort uit de Afrikaanse regenwouden van Congo. Dat de ver-eniging Vrienden van Blijdorp de okapi’s een warm hart toedraagt, blijkt ook uitde steun vanuit de vereniging aan het Okapi Conservation Project (OCP) in Congo.

Vier tropische verrassingen op stelten kleuren het biotoop ondertussen met hunbloemenpracht. Zij weten de aandacht van de massaal toegestroomde vriendenop zich gericht. De fotocamera’s klikken volop om de mooiste plaatjes van ditnieuwe onderkomen te maken. De dames houden een doek omhoog waarop staat“Vrienden Bedankt!”. Daarmee is het verblijf officieel geopend en kunnen alleaanwezige vrienden ‘hun’ verblijf van binnen en van buiten bekijken.

De dag wordt feestelijk en muzikaal afgesloten met een receptie in de OewanjaLodge. Inmiddels is het 15:30 uur. Tijd om afscheid te nemen en uit te kijken naarde volgende Vriendendag. Zien we u dan weer?

13 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:47 Pagina 13

Page 14: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Als eerste was het natuurlijk de beurt aan

de botanische afdeling. Zij hebben onge-

veer een vijfde deel van het totale budget

tot hun beschikking gekregen. De Vrien-

den hebben voor het okapideel van het

Congo-biotoop maar liefst ruim 620.000

euro ter beschikking gesteld, dus u kunt

nagaan dat dat om een leuk bedrag ging.

Tweederde van dat bedrag is aan het bui-

tenverblijf besteed, de rest is voor het ge-

deelte binnen gebruikt.

Botanische aspecten binnenverblijfVoor de beplanting in de kas is er naar een

breder gebied gekeken dan alleen het

Ituri-woud, waar de okapi’s voorkomen.

Veel delen van dit dichtbegroeide gebied

zijn nog onbekend. Daarnaast is het een

gevaarlijk gebied waar veel oorlogen zijn

en waar mensen zich niet druk maken om

het behoud van bomen. Hierdoor is het

moeilijk om levende planten uit het woud

te verkrijgen. Er is dus besloten om naar

het gehele Congo-regenwoud te kijken

om zo plantensoorten te kunnen kiezen

die ook daadwerkelijk verkrijgbaar zijn.

Het Congo-woud is op de Amazone na het

grootste regenwoud ter wereld en beslaat

zes landen in Centraal-Afrika. Er staan

meer dan 1.000 bomen per hectare. In to-

taal leven er meer dan 11.000 soorten

bomen en planten, waarvan meer dan

1.000 soorten endemisch zijn. Het wordt

ook wel het ‘donkere hart van Afrika’ ge-

noemd. Niet alleen omdat het zo onbe-

kend is, maar ook omdat er op de

bosbodem maar 1% van het zonlicht door

de begroeiing komt.

Het dak van de kas is niet zo schoonge-

maakt dat het weer helemaal helder

werd. De okapi’s leven immers ook op de

bodem van dit donkere woud en voor bin-

nen zijn er dus ook vooral schaduwmin-

nende planten uitgekozen. De

temperatuur in de kas is ook heel belang-

rijk. Okapi’s in gevangenschap zijn niet zo

gewend aan echt warme temperaturen,

de planten vinden die warmte echter wel

lekker. Hiervoor is dus een middenweg ge-

vonden. In eerdere plannen is het de be-

doeling geweest dat het dak van de kas

open zou kunnen, zodat het verblijf bin-

nen ook als buitenverblijf zou kunnen die-

nen. Dit zouden de planten echter niet

prettig vinden. Daarom is er nu voor geko-

zen dat het dak niet helemaal open kan,

maar wel een stukje. Zo wordt er ook re-

kening gehouden met de bezoekers, want

30°C met een luchtvochtigheid van 80% is

voor de planten heerlijk, maar zou voor

bezoekers geen pretje meer zijn. De be-

doeling is dus dat het, ook op warme

dagen, voor iedereen aangenaam zal blij-

ven in de kas!

Binnen is de eerste rij ‘echt groen’ gewor-

den en daarachter staat ‘opvulgroen’.

Daarvoor zijn soorten gebruikt die erg

makkelijk te houden zijn, hoewel ze niet

uit Afrika komen. Dit zijn bijvoorbeeld

plantjes die in dichtgemaakte holtes van

wurgvijgen leven. De laatste rij planten is

van plastic, wat makkelijk en goedkoop te

onderhouden is. Er staan binnen ook en-

kele bomen.

Congo exporteert veel koffie, dus verschil-

lende soorten koffieplanten mogen in het

nieuwe verblijf niet ontbreken.

14 | Vriendennieuws 2 | 2015

DE INRICHTING VAN ONS CONGO-BIOTOOP

Sinds zaterdag 28 maart heeft u allemaal een kijkje kunnen nemen inons nieuwe Congo-biotoop. Naast okapi’s is er in dit nieuwe gebied nog veel meer te zien en te beleven. In de afgelopen Vriendennieuwsenheeft u de bouw van het nieuwe okapiverblijf op de voet kunnen volgen. Terwijl het grove werk nog werd verzet, werden er door andereafdelingen al plannen gemaakt over hoe ze het verblijf verder wildeninrichten.

Mickey Mouse plant - foto: Rob-Doolaard

Tekst: Karin van Leeuwen

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:47 Pagina 14

Page 15: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

De Megaphrynium macrostachym heeft

erg grote bladeren, die door de lokale be-

volking als dakpannen worden gebruikt.

Het jonge blad kan ook worden opgege-

ten, maar dat is in ons Congo-biotoop niet

de bedoeling.

De Blighia sapida is nu de nationale vrucht

van Jamaica, maar komt oorspronkelijk uit

tropisch West-Afrika. Het is een eetbare,

maar tevens giftige plant. Als de plant rijp

is kun je, als je ze laat drogen, de rode

mantels eten. Het smaakt naar noten.

Aframomum heeft een bijzondere geur dat

een beetje aan kaneel en anijs doet den-

ken. Er bestaan tachtig soorten, waarvan

er twintig door gorilla’s worden gegeten.

Het is de bedoeling dat er zowel achter de

schermen als in de okapi-kas met deze

planten gekweekt zal worden voor de go-

rilla’s, om ze een extra natuurlijke maaltijd

te kunnen geven.

Een plant die echt uit het leefgebied van

de okapi’s komt, en daar zelfs naar ver-

noemd is, is de Encephalartos ituriensis.

Het heeft nog wel wat voeten in de aarde

gehad om deze plant te verkrijgen. Leve-

ranciers in de buurt hadden er zelfs nog

nooit van gehoord. Een Australiër had de

plant én hij had stekken, die hij wel wilde

opsturen. Er kwam echter nog een hoop

papierwerk bij kijken, maar uiteindelijk

kon het plantje op Schiphol worden opge-

haald. De plantjes bleken erg klein te zijn,

maar inmiddels hebben ze gelukkig al

nieuw blad gekregen en zijn ze in de kas te

bewonderen.

Een andere plant, uit tropisch Zuid-Oost

Afrika, had Blijdorp juist al in de collectie

en kon dus makkelijk ook in de okapi-kas

worden gebruikt. Deze Ochna kirkii wordt

ook wel de Mickey-Mouse-plant genoemd

en als je hem ziet begrijp je meteen

waarom.

Enkele andere bomen en planten die in het

binnenverblijf een plekje hebben gekregen

zijn bijvoorbeeld Garcinia livinstonei, Afze-

lia quanzensis en Geophila afzelia.

Botanische aspecten buitenverblijf Op de eerste tekeningen van het Congo-

biotoop stonden er ongeveer zeven of acht

boompjes ingetekend per buitenverblijf

(er zijn immers twee buitenperken voor de

okapi’s gekomen). Het nieuwe hoofd van

de vakgroep ‘Plant en Dier’, Bartjan Bakker,

was het hier niet mee eens en hij heeft net

zolang gelobbyd tot er in totaal zestig

bomen in het buitenverblijf konden wor-

den geplaatst, vier keer zoveel als eerst de

bedoeling was!

En dat is te zien! Als je nu door het buiten-

verblijf loopt, krijg je een beetje het gevoel

dat je je in het oerwoud bevindt. Dit komt

ook doordat er meteen voor dikke bomen

gekozen is en geen dunne sprietjes die pas

over een paar jaar het gewenste beeld

zouden geven. Okapi’s zijn bladeters, maar

het is natuurlijk niet de bedoeling dat zij

de bomen kaal zullen eten. Okapi’s reiken

tot ongeveer 2,5 meter, dus de bomen zijn

tot boven die hoogte opgekroond. De

bomen zijn geleverd met een lengte van

15 | Vriendennieuws 2 | 2015

Congo-biotoop - foto: David VerhagenOkapi in Congo-biotoop - foto: David Verhagen

De okapi’sEr zijn begin maart drie okapi’saangekomen. Eén daarvan is Ka-mina, een oude bekende. Zij is in1998 in Diergaarde Blijdorp gebo-ren. Kamina is in december 2012naar Beauval in Frankrijk verhuisd,maar voor haar vertrek was ze inBlijdorp nog bevrucht door Kitabu.Op 27 juni 2013 beviel ze in Beau-val van dochter Mbuti. Ook Mbutistaat nu in Blijdorp! Als partnervoor Mbuti is de half jaar oudereNgwani uit Antwerpen gearriveerd.De beoogde partner voor Kamina,de in 2009 in Londen geboren Rab,leeft nu nog in Safaripark BeekseBergen. Als alles goed blijkt te gaanmet de huidige drie okapi’s in hetnieuwe verblijf, komt hij ook naarBlijdorp toe!

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 15

Page 16: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

ongeveer acht meter, omdat het immers

ook niet de bedoeling is dat ze door het

net van de volière heen zullen steken.

In het buitenverblijf staan per helft drie

grote bomen die niet meer leven, die als

voerplekken kunnen dienen. Ook binnen

zijn er meerdere voerplekken, om de

okapi’s zo actief mogelijk te houden.

De bomen in het buitenverblijf konden

niet helemaal biotoopzuiver worden geko-

zen, omdat de bomen uit Congo niet win-

terhard zijn. Vandaar dat er gezocht is

naar dubbelgangers. Er is bewust gezocht

naar beplanting die het gehele jaar een

groen beeld zal geven. Een voorbeeld hier-

van zijn magnolia’s, die in de winter ook

donkergroen blad hebben. De winter-

groene steeneik wordt gebruikt als ‘opvul-

groen’. Deze staat langs de scheiding

tussen de twee verblijven en langs het be-

zoekerspad. De lagere beplanting zal ook

allemaal groen zijn in de winter. Inmiddels

zijn ook de overige planten aan het uitlo-

pen en zo zal er helemaal een groen

‘woud’ ontstaan.

Educatie De afdeling educatie is in de tussentijd

bezig geweest met nadenken over hoe ze

bezoekers van extra informatie willen

voorzien. In de kijkhut bij het buitenver-

blijf is een tien meter lange educatieve

wand met informatie over natuurbehoud

geplaatst. Het bestaat uit verschillende

panelen, die verschillende thema’s heb-

ben. Achter deze wand bevindt zich een

‘fluisterbos’. Terwijl je in dit donkere woud

tussen de bomen door loopt, worden er

korte verhaaltjes van iets langer dan een

minuut over de okapi’s verteld, zowel over

de dieren hier als over hoe ze in het wild

leven. Eveneens in deze kijkhut ligt een

houten boek met grote dikke bladzijden

met informatie per individuele okapi.

Hierop staat weergegeven waar ze gebo-

ren zijn, wat enkele herkenningspunten

zijn, enzovoort.

En heeft u de soortnaamborden van de vo-

gelsoorten al gezien? Deze hebben ook

een modern uiterlijk gekregen. Met duide-

lijke icoontjes wordt aangegeven waar de

dieren in het wild voorkomen, wat ze eten

en of ze alleen of samen leven. Bij ieder

bord is een soort verrekijker, waardoor je

nog een opvallende eigenschap van het

dier kunt zien. De bezoeker wordt hierdoor

uitgedaagd om op onderzoek te gaan en

rond te kijken naar de vogels.

In het binnenverblijf staat ook een post

van de vrijwilligers van Blijdorp. Als deze

bemand is door een vrijwilliger, is hier bij-

voorbeeld een schedel van een okapi te

zien, dus neem hier zeker ook eens een

kijkje als u dat nog niet gedaan heeft.

Andere bewonersWie op de Vriendendag bij de opening van

het Congo-biotoop de kas binnenliep, werd

meteen begroet door het vrolijke gekwet-

ter van de vogels. Vooral karmijnrode bij-

eneters en driekleurglansspreeuwen lieten

zich die dag goed zien. Er is begonnen met

een stuk of twintig bijeneters, maar het is

de bedoeling dat deze groep op natuurlijke

wijze zal groeien tot een enorme zwerm.

Hopelijk maken ze goed gebruik van de

lange wand met gaten en nestkastjes

daarachter, die speciaal voor hen is neer-

gezet.

Bij de groenhelmtoerako’s en violette

schildtoerako’s is daarentegen geen uit-

breiding te verwachten; van deze soorten

vliegen er namelijk enkel vrouwtjes in de

kas. Bij een derde toerakosoort, de grijze

toerako (ook wel bananeneters genoemd),

wordt er wel gehoopt op nageslacht.

Verder zijn er inmiddels in ieder geval ook

al kroonplevieren, boerenzwaluwen, een

grauwe buulbuul en een woudaapje te

zien. Wie weet wat hier nog aan toe zal

worden gevoegd. Op de grond zullen

kroonparelhoenders rond gaan scharrelen.

Als dit goed blijkt te gaan, is het de bedoe-

ling dat er ook Congopauwen zullen wor-

den toegevoegd. Een diersoort die gezien

zijn naam natuurlijk niet mag ontbreken!

Het is de enige fazantensoort in Afrika.

Het is de bedoeling dat er voor deze dier-

soort een ‘datingbureau’ wordt opgezet. Er

zullen meerdere mannetjes en vrouwtjes

bij elkaar gezet worden, zodat ze zelf hun

partner kunnen kiezen. Zodra er koppels

gevormd zijn, kunnen deze weer naar an-

dere dierentuinen worden gebracht. Zo

zullen er uiteindelijk hopelijk meer nako-

melingen komen, dan als parken een wille-

keurig mannetje en vrouwtje bij elkaar

zetten.

Kortom, als u verder kijkt dan de tong van

een okapi lang is, zult u merken dat er nog

veel meer te zien en beleven valt in ‘ons’

nieuwe Congo-biotoop!

16 | Vriendennieuws 2 | 2015

Palisota - foto: Mary Vriens

Congo-biotoop - foto: David Verhagen

Met dank aan: Bartjan Bakker (Diergaarde Blijdorp)

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 16

Page 17: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

UNIEK MOMENTIN BLIJDORPOp 8 april 2015 was Blijdorp-vriend

Jan Windhouwer getuige van de

geboorte van een bizon.

Om 14.25 uur diende het kalf zich aan.

Om 14.55 stond het al op eigen benen!

Foto’s: Jan Windhouwer

17 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 17

Page 18: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Safaripark Beekse BergenIn 1968 geopend als ‘Leeuwenpark Beekse

Bergen’. In 1987 werd het park overgeno-

men door de huidige eigenaar Libéma B.V.

en begon de ontwikkeling van safaripark

naar een echte dierentuin. Zo werd een

volwaardige wandelsafari aangelegd en

een bootsafari toegevoegd. Met 120 ha. is

het nu qua oppervlakte de grootste die-

rentuin in de Benelux.

Spectaculaire toevoegingen in 2007 en

2008 waren diverse groepen chimpansees

en een mannengroep gorilla’s. Vanaf 2011

wordt het park ontwikkeld tot een vol-

waardig Afrikaans dierenpark en hebben

de ingangspartij en alle drie de restau-

rants al een Afrikaanse ‘look’ gekregen. In

2014 volgde de grootste investering ooit:

een € 2,2 miljoen kostend verblijf voor

nijlpaarden en nijlkrokodillen.

Voor de Vrienden en Vriendinnen die iets

minder goed uit de voeten kunnen: Safari-

park Beekse Bergen is bijna helemaal vlak,

maar de afstanden zijn enorm. Wel kan de

wandelsafari gecombineerd worden met

de bootsafari. Ook kan een deel van het

park met de bussafari bezocht worden.

Iets minder goed ter been, geen serieus

probleem.

De volgende punten zijn voor u vanbelangMaximaal aantal deelnemers is 90. Op de

terugweg is er geen gezamenlijk diner.

Vertrek: 9.00 uur vanaf metrostation

Capelsebrug in Capelle aan den IJssel.

Aanwezig 8.45 uur. U kunt hier (tot nu

toe) gratis parkeren.

Aankomsttijd in Safaripark Beekse Bergen

10.30 uur. Vertrek om 17.00 uur.

Geplande aankomsttijd in Capelle aan

den IJssel ca. 18.30 uur.

Kosten voor leden bedragen: € 35,-

Niet leden betalen € 37,50.

In de reissom zijn inbegrepen:- De busreis Rotterdam – Safaripark

Beekse Bergen v.v.;

- Toegang tot het Safaripark;

- Een ontvangst met 2 kopjes

koffie/thee en gebak in het safarires-

taurant vooraan in het park bij de

chimpansees;

- Fooi voor de chauffeur.

Aanmelden voor deze reisMaak voor 8 juli 2015 het verschuldigde

bedrag over op ING-rekening

NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereniging

Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk

onder vermelding van ‘Beekse Bergen’, uw

telefoonnummer en emailadres. Het is

niet mogelijk het betaalde bedrag te resti-

tueren voor afmeldingen die na 8 juli

2015 worden ontvangen. Eventuele resti-

tuties vinden plaats onder inhouding van

€ 2,50 administratiekosten. U ontvangt

geen verdere bescheiden of mededelin-

gen, tenzij de bussen vol zijn. Hiervan

krijgt u dan zo snel mogelijk bericht. Het

volledige bedrag wordt dan teruggestort.

ZOMEREXCURSIE ZATERDAG 18 JULI 2015 SAFARIPARK BEEKSE BERGEN: “AFRIKA GEVAARLIJK DICHTBIJ”

De kortste dagtocht is dit jaar de zomerexcursie. Wij gaan ‘Afrika’ be-zoeken maar blijven dichtbij huis. Het is alweer jaren geleden dat deVrienden ‘Safaripark Beekse Bergen’ bezochten. U zult zien: in Hilva-renbeek hebben ze niet stilgezeten. De hoogste tijd voor een bezoekaan ‘Afrika’.

Reageer snel,

want vol=vol

18 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 18

Page 19: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

UITSLAG WEDSTRIJDWORKSHOP DIEREN-FOTOGRAFIETijdens de vriendendag werdenook workshops dierenfotografiegegeven. De resultaten warenprima! Ondanks de bijna onop-houdelijke regen zijn deelne-mers en workshopbegeleidersenthousiast op pad gegaan enwaren de reacties lovend. Eenaantal van de deelnemers heefthet dan ook aangedurfd om zijnof haar foto in te zenden voor dehieraan verbonden wedstrijd.

Over het algemeen waren de inzendingen

van een goede kwaliteit. De top drie is ge-

baseerd op een combinatie van de techni-

sche kwaliteit en de compositie van de

foto’s. Uiteindelijk is de jury bestaande uit

Enk Harteveld, Ruud van Amersfoort en

René Klis unaniem tot onderstaande uit-

slag gekomen.

De eerste plaats is gegaan naar de klipdas

door Ronald van den Broek: Mooie com-

positie waarbij goed gebruik is gemaakt

van de scherptediepte, hierdoor is de kop

van de klipdas goed in beeld gebracht.

Als tweede is de foto van de giraf-

fen van Tom Delfos geëindigd:

Leuke compositie, goed scherp

met rustige achtergrond. De

plaats van waar de foto is ge-

maakt heeft bij deze achter-

grond een belangrijke rol

gespeeld.

De derde plaats tenslotte gaat

naar de krokodil van Gert Wie-

laard. Altijd een gewild dier

voor de fotografen, de bekende

fotogenieke krokodil. Goed ge-

werkt met scherptediepte en

mooi  scherp gesteld op de

tanden en de ogen.

Deze foto’s hebben dan ook

terecht een plekje gekregen

in dit Vriendennieuws.

19 | Vriendennieuws 2 | 2015

1

2

3

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 19

Page 20: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Enige vragen vooraf. Bent u iemand die

naar boven kijkt? Bent u iemand die recht

vooruit kijkt? Of bent u iemand die naar

beneden kijkt? Ziet u eerst vorm? Of ziet

u soms eerst kleur? Zelf kijk ik veelvuldig

naar boven en bij wat ik zie valt mij altijd

als eerste de kleur op. In Blijdorp zie ik

dan vogels verscholen tussen prachtig ge-

kleurde bloesem en veel (wel 50) tinten

groen in bol- of kegelvormige bomen. Dat

is mijn combinatie. Diverse combinaties

zijn mogelijk, grappig hè?

Onze cursus groenrondleiding bevatte de

opmerking: “Haal alle dieren weg en je

hebt een prachtig park, maar haal je alle

planten weg dan rest slechts een kale

woestenij”. Stelt u zich dat eens voor:

Blijdorp zonder dieren. En dan: Blijdorp

zonder planten. Bent u het eens met

bovenstaande opmerking? Niet helemaal

of helemaal niet?

Okay, genoeg vragen gesteld. Gaat u

mee, dan lopen we eerst een paar oude

bomen af. Bomen uit 1938 waar nog een

even oud soortnaam-plaatje in de stam

van de bomen vergroeid zit. U ziet zo’n

plaatje in de haagbeuk bij de achterkant

van de wolven waar het dienstterrein be-

gint. U ziet zo’n plaatje bij diverse bomen

als u rondom de terrasvijver loopt. Of op

een oude eik tussen het olifantenverblijf

en de Aziatische vliegkooi. U weet er on-

getwijfeld zelf nog wel te vinden, want ik

verklap ze niet allemaal natuurlijk.

Van oude bomen naar een oud gebouw.

De Rivièrahal. Altijd al afgevraagd waar

deze naam goed voor is? Wel, om de Rot-

terdamsche arbeider het gevoel te geven

om zich minstens één dag per jaar aan de

Rivièra te wanen (bedenkt u zich dat we

het over de veertiger jaren van de vorige

eeuw hebben). Veel subtropische planten

in en om de hal voor de sfeerbepaling. Als

u voor de hal staat ziet u rechts nog

steeds de amandelboom. Zo ook ziet u de

wijnrank, eigenlijk meer een boompje ge-

worden (foto). En als u wat meer rechts

naar beneden kijkt, de indigostruik met

roze-paarse bloemetjes. Gaat u tussen de

hal en de vriendenshop naar buiten, dan

staan daar twee Italiaanse cipressen en

een driebladcitroenstruik. De vruchten

zijn nog kleiner dan een mandarijn en ge-

woon niet te (vr)eten, zo bitter. Hoewel,

van de blaadjes en de bloemetjes kunt u

thee zetten. Kortom: Mediterrane bomen

en planten rondom de Rivièrahal.

De door bliksem getroffen treurwilg bij de

Chinese tuin. Zielig. Beschadigd. Maar in

mijn beleving toch heel mooi. En zo kan

ik/kunnen wij er nog vele plaatjes op

plakken. Dat maakt deze boom niks uit.

Hij is zich uiteraard niet bewust van onze

projecties. Hij is, punt. Ik kijk er graag

naar.

En dan nu naar een nieuw (?) stukje Blij-

dorp, de poort van Azië. Op het terras,

met uw rug naar de giraffensculptuur,

met uw gezicht richting olifantenperk.

Om het hoekje links van de poort van

Azië wat verder naar achteren staat een

prachtige Parrotia. Vooral in de herfst een

genot om naar te kijken. U snapt het al,

het zijn dan de kleuren die het ‘m doen!

Links van u stond de mannelijke papier-

moerbeiboom, bijna tegen de muur van

(toen nog) de Lotusserre. In vroeger tijden

aan een kant kaalgevreten. Oorzaak? Er

stonden giraffen waar u nu zit! Tegenover

u, links van de vaantjesboom, ook wel

zakdoekjesboom genoemd (foto), staat

een vrouwelijke papiermoerbeiboom. Zij

kan nu nog wel bloemen krijgen, geen

vruchten meer. Trouwens, die zakdoekjes-

boom is een lust om naar te kijken als hij

in bloei staat.

Rechts van de zakdoekjesboom kunt u

het avonturenpad naar de olifanten op.

Daar vindt u meteen al de kweeperen-

boom aan uw linkerhand. De peer is goed

voor compote, gelei en dergelijke. Zelfs

wijn. De stam is goed om andere peer-

soorten op te enten, zo sterk! Eenmaal op

dat avonturenpad komt u de vijgenboom

tegen. De vijg is geen vrucht. Nee, de vijg

is een schijnvrucht, een niet geopende

bloem! Het avonturenpad een eindje ver-

derop laat de osagedoorn zien. Of eigen-

lijk twee, gescheiden door een pad naar

een verharde doorgang. Deze twee osage-

doorns zijn ‘een setje’. Dat levert elk jaar

deze ‘hersenvrucht’ op (foto). Wel te vin-

NOTHING BEATS NATURE

Zakdoekjesboom - foto: Merel van Denzen

Oeps, 1000 tot 1200 woorden over Blijdorps groen in de ‘oude tuin’?Gewoon, een gezellig stukje zonder moeilijke woorden….. Geen we-tenschappelijke namen….. Dat was het verzoek dat mij, Nado Spoor,werd gedaan. Een botanische leek. Velen van u lopen al veel langer inde tuin rond dan ik met mijn 15-jarig vrijwillig rondleiderschap.Waarbij dan weliswaar wel een groenrondleiding in mijn pakketjezit. Zó leuk!

20 | Vriendennieuws 2 | 2015

Tekst: Nado Spoor

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 20

Page 21: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

den in de herfst in de greppel achter het

bomeneiland op het olifantenperk. Langs

die verharde doorgang staat de ginkgo bi-

loba met zijn prachtige eendenvoetvor-

mige bladeren.

Ik noemde al even de kweepeerstam

waarop het goed enten is. Dat herinnert

mij aan de rode paardenkastanjes bij de

zwartvoetpinguïns. Deze zijn niet meer

maar als u hen even voor de geest haalt?

Deze bomen hadden van zichzelf geen

sterke stam, waren dus geënt. Een weetje

achteraf want u kunt het nu niet meer

zien. Op hun oude plek staan nu trouwens

Anna Paulowna’s, bij de Winkel van Sin-

kel. Gelukkig, want de oude A.P. achter de

flamingo’s is verdwenen. Wel kunt u even

de stam van de rode paardenkastanje bij

de Chinese tuin van dichtbij inspecteren.

Dan zijn er nog de grootbladige populie-

ren op het pad naar het Aziëhuis. U weet

wel, rechts de vissende katten, links de

Prins Alfredherten. Deze populieren zijn

heel duidelijk zichtbaar geënt. Als de

zaaddozen van deze boom openbarsten

komt er zaad vrij, omgeven door pluizen.

Een lekkernij voor de herten, zag met

eigen ogen hoe deze pluizen met smaak

opgegeten werden.

Haha, ben al bijna aan de 900 woorden!

Dan neem ik nog gauw de ruimte om een

paar leuke weetjes te plaatsen. In de

Chinese tuin en achter Toko Tjitjak staan

Monnikspepers. Deze struiken hebben,

vond men in de middeleeuwen, een anti-

libido-werking. De novicen die vers het

klooster in kwamen, moesten eraan

geloven. Helaas voor niets, we weten

nu beter! Verder staan er bij Toko Tjitjak

twee doodsbeenderenbomen. Zo gauw

u de takken ziet, weet u waarom.

Als laatste wil ik u naar beneden laten

kijken. Naar de rotstuin voor de wolven.

Naar het alpenklokje wat daar tussen de

rotsen heel fijntjes en heel blauw, héél

mooi staat te wezen. Zelf had ik het niet

gezien maar ben erop gewezen door Leen

Baas van de vakgroep plant en dier.

Een geduldig mens met antwoord op

mijn vragen betreffende dit schrijven.

Dit geldt zeker ook voor al zijn collega’s

bij plant en dier! Bij deze: bedankt Leen

voor je hulp, zéér gewaardeerd!

Bent u nieuwsgierig geworden? Loopt u

met andere ogen door de tuin? Ik hoop

het van harte, heb er in ieder geval mijn

best voor gedaan. Er valt nog zoveel te

ontdekken naast dat kleine beetje dat ik

u nu verteld heb…..

21 | Vriendennieuws 2 | 2015

Osagedoorn - foto: Nado Spoor

Wijnrank 'boompje' - foto: Nado Spoor

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 21

Page 22: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Eind januari zijn ongeveer dertig Vrienden

een kijkje wezen nemen op de bouwplaats

van Mini-Blijdorp. Op het kavel van 5,5

vierkante meter was de plattegrond van

het park uitgetekend, maar verder was het

kavel nog leeg. We kregen die avond ech-

ter wel al digitale bouwtekeningen en

Amazonica in aanbouw te zien. In de tus-

sentijd is er dus erg hard gewerkt door een

team van zes mensen, tot aan de laatste

dag voor de opening. Maar op 10 april was

Mini-Blijdorp gereed! Er waren veel en-

thousiaste reacties te horen van de ruim

honderd Vrienden die bij de opening aan-

wezig waren.

Al in 2008 was er een kavel voor Blijdorp

bedacht, want wat is nou een miniatuur-

Rotterdam zonder de Diergaarde?! Bij ge-

brek aan geld bleef de verdere uitwerking

hiervan slechts een idee en kreeg het kavel

tijdelijk een andere invulling. In 2013

besloot Koos Pil, één van de Vrienden,

een vrachtwagentje met het logo van de

Vrienden te doneren aan Miniworld en zo

is het balletje gaan rollen. De Vereniging

heeft €12.000,- geschonken en hiervoor

is Diergaarde Blijdorp in het klein nage-

maakt. Koos Pil was de uitverkorene om

het mooie project te mogen openen.

Zijn vrachtwagentje is daar overigens

ook nog steeds te bewonderen.

Het kavel heeft niet exact de vorm van

Diergaarde Blijdorp en hierdoor moest er

creatief nagedacht worden over wat waar

geplaatst zou worden. Hierbij speelde bij-

voorbeeld de as van Van Ravesteijn een be-

langrijke rol. Niet alle verblijven van de

Diergaarde zijn nagebouwd, maar alle

grote, opvallende gebouwen zijn aanwe-

zig. Uiteraard horen daar ook enkele Vrien-

denverblijven bij en zelfs de

Vriendenwinkel ontbreekt niet! Hoewel de

echte kenner ziet dat de plattegrond niet

overeenkomt met de aanleg van Blijdorp,

is het eigenlijk meteen duidelijk dat je

naar Blijdorp kijkt. Het geheel is heel her-

kenbaar en toont ook zeker de sfeer van

Blijdorp.

Toen bekend was dat Blijdorp nagebouwd

zou worden in Miniworld zijn eind 2014

vijf medewerkers van Miniworld 4,5 uur

door Blijdorp getrokken om alle promi-

nente gebouwen en verblijven op foto vast

te leggen. Met behulp van deze foto’s kon-

den ze aan de slag om Blijdorp na te bou-

wen. Dit was een leuke uitdaging, zeker

omdat Blijdorp niet bepaald doorsnee ge-

bouwen heeft. Er zijn dan ook een hoop

verschillende technieken gebruikt om de

diverse items na te bouwen. Soms werden

er ter plekke zelfs nieuwe technieken be-

dacht, zoals voor het dak van Amazonica.

De miniatuurwereld is nagebouwd op een

schaal van 1:87. Een vreemde verhouding,

maar zo is de schaal van de miniatuur-

treintjes nou eenmaal. Soms wordt er een

gebouw nagebouwd met een schaal van

1:100, dat rekent immers makkelijker, en

een enkele keer staat er iets tussen met

een schaal van 1:110, omdat het anders

bijvoorbeeld niet op de bedachte plek zou

passen. De Rivièrahal heeft ook een andere

verhouding gekregen dan de rest van Blij-

dorp en aan de achterkant is zelfs een stuk

afgesneden, omdat er anders niet vol-

doende ruimte voor de rest van Blijdorp

MINI-BLIJDORP IN MINIWORLD! V R I E N D E N

Op 10 april was het dan zo ver, de tweede opening van dit jaar stond op het programma. Voor het eerst in de geschiedenis van de Vriendenbetrof dit een opening buiten Blijdorp. In Miniworld Rotterdam is nuook de Diergaarde in het klein te bewonderen!

22 | Vriendennieuws 2 | 2015

Tekst: Karin van Leeuwen Foto’s: David Verhagen

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 22

Page 23: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

was geweest. Als je het niet weet, merk je

er niets van. Dan valt eerder op dat je zelfs

door de ramen naar binnen kunt kijken in

de Rivièrahal en zo de vijver in de Victoria-

serre ziet liggen!

Het treintje door het park reed op de dag

van de opening nog zo hard, dat sommige

mensen bang waren om misselijk te wor-

den als ze daarmee zouden rondrijden. Het

treintje reed toen nog op een analoge

techniek. Dit zal nog worden aangepast

naar digitaal, zodat hij niet alleen langza-

mer zal gaan rijden, maar zelfs zal kunnen

stoppen bij diverse haltes.

Er zijn ook enkele interactieve elementen

aangebracht. Zo kun je een zwemmende

ijsbeer laten bewegen en de verlichting bij

diverse gebouwen aanzetten. Op een be-

paalde tijd wordt het ook donker in Mini-

world en dan ligt Blijdorp er prachtig

verlicht bij.

Miniworld is, net als Blijdorp, altijd in be-

weging. Als je een tijdje niet geweest bent,

is er altijd weer iets nieuws te zien. Aan de

andere kant blijven de items in het klein

juist zoals ze op het moment van de bouw

zijn. De tijd wordt dus eigenlijk stil gezet.

In Miniworld zult u de komende jaren ge-

woon nog leeuwen in het roofdierenge-

bouw bij de oude ingang kunnen zien,

“zoals dat vroeger was”. Door het bevrie-

zen van de tijd wordt er een vierde dimen-

sie aan de miniatuurwereld toegevoegd.

Miniworld bestaat niet alleen uit gebou-

wen en dergelijke in het klein, maar het

draait ook om de verhalen die daarbij

horen. Laten we hopen dat bezoekers van

Miniworld enthousiast wor-

den over Blijdorp en onze

Vereniging. Ik denk dat

Miniworld door deze sa-

menwerking er in ieder

geval wat vrienden bij

heeft gekregen!

Een dagelijks beeld in de Rotterdamse straten: omleidingen. Wegens werkzaam-heden of, in Rotterdam ook niet zeldzaam, festiviteiten in de stad is de dage-lijkse, vaak vertrouwde route per auto of openbaar vervoer tijdelijk veranderd.De vraag is dan: hoe kom ik alsnog op tijd op mijn bestemming? Door de omlei-dingen wordt het op alternatieve routes tijdelijk iets drukker. Dit komt de och-tendstress niet altijd ten goede. Gelukkig kunnen we in het weekend danheerlijk bijkomen in de mooiste tuin van Rotterdam: onze eigen Diergaarde Blij-dorp.

De meeste mensen houden niet van al te grote veranderingen. Dat is biologischgezien goed te verklaren, maar maakt het voor diegenen niet minder vervelend.De wereldberoemde bioloog Charles Darwin (1809-1882) zei ooit: “het zijn nietde sterkste of de meest intelligente soorten die overleven, maar degene die hetbest kunnen omgaan met veranderingen”. En daar zit wat in. De denker des va-derlands, filosoof René Gude, zei het bij De Wereld Draait Door vrij vertaald alsvolgt: “Veranderingen zijn er altijd en overal. We zullen er dus mee moeten om-gaan. Ik spreek daarom liever van aanpassen dan van veranderen”. Ik ben hetdaarmee eens. Mensen veranderen vanaf een zekere leeftijd nog maar moeilijk.Daar houden we immers niet van. Aanpassen aan situaties die zich voordoenkunnen mensen echter als de beste. De manier waarop je jezelf kunt aanpassenaan die situaties, bepaalt in grote mate het succes dat je in je omgeving zult er-varen. Veranderingen houden ook wij als vrienden van Blijdorp niet tegen. Ster-ker nog: wij bevorderen veranderingen in Blijdorp door het bouwen enopknappen van verblijven in de diergaarde gulhartig te ondersteunen.

Nu zult u gemerkt hebben dat de titel van deze column is veranderd. Lijn 13 isLijn 1 geworden. Onze trouwe Blijdorpvriend Theo van de Velde heeft na 15 jaargevraagd of ik het stokje van hem als redactiemedewerker zou willen overne-men. Daar hoefde ik niet lang over na te denken. Als zoon van twee Rotterdam-mers (afkomstig uit Blijdorp en Kralingen) heb ik een band met de stad. Zo ookmet de diergaarde als favoriete uitje tijdens mijn kinderjaren. Later, tijdens mijncarrière als docent biologie op twee Rotterdamse scholen, was Blijdorp voor mijnleerlingen het educatieve hoogtepunt van het schooljaar. Het Oceanium wastoen net in gebruik genomen. Maar waarom dan Lijn 1? Het antwoord ligt voorde hand. Mijn opa Seesink en zijn vader reden beiden voor de RET op de tram.Eerst nog de paardentram, later de elektrische varianten. Mijn opa deed dat totzijn pensioen op lijn 1 (Honingerdijk-Aelbrechtsplein), sinds 2005 lijn 21 (DeEsch-Schiedam Woudhoek).

Om voor u de verandering niet te groot te maken enom op deze manier mijn opa te herinneren hebik de column omgedoopt van Lijn 13 naarLijn 1. Een omleiding die niet tijdelijk is.Ik hoop dat u mij wilt volgen....

Daniël Seesink

23 | Vriendennieuws 2 | 2015

Lijn 1OMLEIDING

EEN ADRESWIJZIGING DOORGEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 23

Page 24: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

WIJ BEZOEKEN DE VOLGENDE TUINEN:

Ménagerie du Jardin des plantesOpgericht in 1793 en daarmee na Schön-

brunn in Wenen de oudste nog bestaande

dierentuin van de wereld. De Ménagerie is

nog geen 6 ha. groot en onderdeel van de

botanische tuin. Het geheel is een monu-

ment en een uitdaging om te modernise-

ren. In 1934 werd Zoo de Vincennes

geopend als de nieuwe dierentuin van Pa-

rijs. Deze ‘nieuwe’ dierentuin werd in 2008

gesloten... De Ménagerie du Jardin des

plantes heeft haar opvolger overleefd!

Parc Zoologique de ParisDe hoofdbestemming van de reis. Op de

fundamenten van de verouderde in 2008

gesloten Zoo de Vincennes verrees april

2014 de nieuwe dierentuin van Parijs. De

architect heeft voor € 165 miljoen Parijs

een 15 ha. grote, hypermoderne dierentuin

gegeven. De tuin is in vijf biozones ver-

deeld. De meest spectaculaire is ‘Amazo-

nie-Guyana’ met ‘La grande Serre

tropicale’. Enkele elementen van de oude

tuin, waaronder de enorme kunstrots, zijn

gespaard gebleven. Oud of nieuw, zo is

toch het meest markante deel nog herken-

baar.

Parc des Félins Op 50 km ten oosten van Parijs ligt deze in

2006 geopende 60 ha. grote dierentuin.

Op enkele lemuren na is deze tuin hele-

maal gespecialiseerd in katten. Ongeveer

140 katten in 30 soorten zijn vertegen-

woordigd. De katten worden gepresen-

teerd in vier continentale ‘circuits’.

Voor een uitgebreide indruk kijk op

www.mnhn.fr, www.parczoologiquedepa-

ris.fr en www.parc-des-felins.com

Het reisprogramma ziet er als volgtuit:- Vrijdag 28 augustus vertrek om 8.00

uur vanaf het metrostation Capelse-

brug. We rijden van Capelle aan den

IJssel naar Parijs. In de loop van de

middag aankomst in Parijs met direct

een bezoek aan de Ménagerie des Jar-

din des plantes. Om 18.00 uur vertrek

naar ons hotel in Patin-Est met aan-

sluitend een gezamenlijk diner in ons

hotel.

- Zaterdag 29 augustus vertrek om

09.00 uur naar Parc Zoologique de

Paris. U kunt de hele dag deze nieuwe

dierentuin bezoeken. De tuin is tot

19.00 geopend. Om 17.00 uur gaat de

bus naar het hotel. Diegenen die in de

middag Parijs gaan bezoeken of tot

19.00 in de tuin willen blijven kunnen

met de metro naar de stad of hotel

WEEKENDEXCURSIE VAN VRIJDAG 28 AUGUSTUS TOT EN MET ZONDAG 30 AUGUSTUS 2015VIVE LA FRANCE, VIVE PARIS! BEZOEK AAN DRIE DIERENTUINEN IN EN OM PARIJS

Zoo Paris - foto: Paul van Rijswijk

Dit jaar weer een weekendexcursie van drie dagen. Bij Parijs denk je nietzo snel aan een dierentuinbestemming. Vanaf vorig jaar is dat anders. Parijs is nu een ideale, wel iets prijzige, (dierentuin)bestemming voor eenlang weekend. Met name op zaterdag 29 augustus hebben de Vrienden diegeen dagvullend bezoek willen brengen aan Parc Zoologique de mogelijk-heid om ook Parijs zelf te bezoeken. Ons Campanile hotel ligt recht tegen-over metrostation Hoche. Ideaal om het centrum te bereiken. Zoalsgebruikelijk bij de weekendexcursies is ook deze reis zeer compleet.

24 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 24

Page 25: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

gaan. Namiddag/avond vrij te beste-

den.

- Zondag 30 augustus vertrek om 09.00

uur naar Parc des Félins. Om 14.30 uur

vertrek naar Familyland te Hooger-

heide voor ons gezamenlijk diner. Om

22.00 uur aankomst Capelsebrug.

Kosten € 275,- gebaseerd op een arrange-

ment in een 2-persoonskamer. Niet-leden

betalen € 280,-. Voor een 1-persoonskamer

geldt een toeslag van € 50,-. U betaalt dan

€ 325,-.

In de reissom zijn inbegrepen:- De busreis Rotterdam – Parijs v.v.;

- De bustransfers volgens het pro-

gramma;

- Toegang tot de drie genoemde dieren-

tuinen;

- Rondleiding Ménagerie du jardin des

plantes en Parc des Félins (onder voor-

behoud);

- Twee hotelovernachtingen in Hotel

Campanile Paris Est Pantin op basis

van L.O;

- Een gezamenlijk diner op vrijdag-

avond 28 augustus in ons eigen hotel;

- Op zondagavond in Nederland om

18.30 uur een gezamenlijk diner inclu-

sief één consumptie in Familyland te

Hoogerheide;

- Fooi voor de chauffeur.

Aanmelden voor deze reisHet verschuldigde bedrag dient u uiterlijk

24 juli 2015 over te maken naar ING-reke-

ning NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereni-

ging Vrienden van Blijdorp te

Honselersdijk onder vermelding van ‘Parijs’

+ uw telefoonnummer en e-mailadres.

Bent u alleenreizend en wilt u de 1-per-

soonskamertoeslag vermijden, dan kunt u

dat met de code ‘Ind’ kenbaar maken. Het

reisteam bekijkt de mogelijkheden van in-

deling. Enkele weken voor vertrek ont-

vangt u een brief met het volledige

programma en de hotelgegevens.

Het is niet mogelijk het betaalde bedrag te

restitueren voor afmeldingen die na 24 juli

worden ontvangen. Eventuele restituties

vinden plaats onder inhouding van €5,-

administratiekosten. Als de reis is volge-

boekt, wordt wel het gehele bedrag terug-

gestort.

Wat is verder van belangVoor deze reis dient u te beschikken over

een geldig paspoort of een geldige Euro-

pese ID- kaart. Het minimum aantal deel-

nemers is 30. Er is een maximum aantal

van 50 deelnemers (één 52 of 54-per-

soonsbus). Voor meer informatie over deze

reis kunt u zich wenden tot Peter Biesta

(zie colofon).

€ 10,-CADEAUBONVRIENDENWINKEL

Zoo Paris - foto: Paul van Rijswijk

OP ZOEK NAAR EEN LEUK CADEAUVOOR VRIENDEN OF FAMILIE?

Maar u kunt geen keuze maken? Dan hebben we vanaf nu een

oplossing voor dit probleem! In de Vriendenwinkel en de Vrien-

denshop kunt u cadeaubonnen met een waarde van € 10,-

kopen. De ontvanger van de cadeaubon kan vervolgens zelf

bepalen wat hij of zij uit ons grote assortiment aan dierentuin-

artikelen wil hebben.

Niet in de gelegenheid om naar de Vriendenwinkel of –shop

te gaan? U kunt deze cadeaubon ook bestellen. Daar komt dan

wel € 1,- administratiekosten bij. Bestellen kunt u doen door

een mailtje te sturen met uw naam en adres naar

[email protected] en tegelijk € 11,-

over te maken op bankrekeningnr. NL16 INGB 0006 2179 17.

Reageer snel,

want vol=vol

25 | Vriendennieuws 2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 25

Page 26: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Wie nog wat meer wil weten over de ach-

tergrond van de drie sprekers kan het eer-

ste nummer van Vriendennieuws uit 2015

er op na slaan.

Dat dierentuinen ook maar gewone bedrij-

ven zijn die geld moeten verdienen om te

kunnen overleven, daar bestond geen ver-

schil van mening over. Maar zodra het

ging over de manier waarop geld verdiend

kan worden, kwam de discussie onder lei-

ding van Bart Noordegraaf (bestuurslid)

los. Marc Damen vertelde dat sponsoring

al heel lang bestaat in Diergaarde Blijdorp.

De Vrienden zijn bijvoorbeeld ook sponsor.

Maar de Diergaarde wil uit principe niet

dat de sponsor vervolgens de dieren ge-

bruikt om er zelf (financieel) beter van te

worden. De sponsoring gebruiken in re-

clame-uitingen om te laten zien dat het

bedrijf ‘duurzaam’ is of ‘verantwoord’ on-

derneemt is prima, maar dan moet dat

bedrijf ook wel echt duurzaam zijn. Marc

haalt voorbeelden aan van bedrijven die

zo anders denken over gebruik van grond-

stoffen, afvalverwerking e.d. dat Dier-

gaarde Blijdorp daar niet mee

geassocieerd wil worden. Zo ging een

voorziene sponsorovereenkomst voor de

jonge ijsbeertweeling om die reden recent

niet door.

Het volgende discussiepunt was of het be-

langrijk is dat dierentuinen duurzaam zijn.

En hoe wordt de bezoeker daar bij betrok-

ken? Er werd lang gepraat over biologische

kroketten, wat de prijsstelling moest zijn

en of bezoekers de keuze moeten krijgen

tussen biologische producten en ‘gewone’

producten. De meeste aanwezigen waren

van mening dat er zeker een taak ligt voor

een dierentuin om bezoekers bewuster te

maken van hun keuzes. Biologische pro-

ducten in de restaurants horen hierbij. Dit

kan hogere prijzen tot gevolg hebben of

minder keuze. Marc gebruikte hiervoor de

engelse uitdrukking “practice what you

preach”, vrij vertaald “de daad bij het

woord voegen”. Dat geldt niet alleen voor

de producten in de restaurants, maar ook

voor het voedsel van de dieren. En dat

blijkt niet altijd makkelijk. Zo heeft Blij-

dorp lang moeten lobbyen om visgroot-

handels zo ver te krijgen

MSC-gecertificeerde vis te gaan leveren

aan dierentuinen.

Een volgend onderwerp dat de revue pas-

seerde was het ‘gebruik’ van dieren voor de

beleving van de bezoekers. Gebruik in de

zin van voederpresentaties en shows

(zoals de vrije vluchtvoorstelling) werd

door de meeste aanwezigen acceptabel

gevonden. Ook doorloopverblijven waarbij

een bezoeker zonder barrière oog in oog

kan staan met een dier worden gewaar-

deerd. Maar aaien van dieren en presenta-

ties die meer op circusacts lijken, passen

volgens de meeste aanwezigen niet in een

dierentuin. Echter, er zijn voldoende die-

rentuinen in de wereld waar je als bezoe-

ker wel zo’n intense beleving kan hebben

met (dierentuin)dieren, niet alleen in de

Verenigde Staten of Azië, maar ook in Eu-

ropa. De bezoekers vragen erom en

waarom zou je als dierentuin daar dan niet

in voorzien?

Ligt de focus erop de bezoeker een gewel-

dig dagje uit te geven of wil je als dieren-

tuin een boodschap uitdragen/meegeven

aan de bezoeker? Gaat de beleving van de

bezoeker boven het welzijn van de dieren?

Het zal duidelijk zijn dat hier niet zo mak-

kelijk een strakke grens te trekken is wat

wel en niet acceptabel is. Er werd in de

zaal dan ook stevig over gediscussieerd. Er

zijn zoveel nuances en variabelen dat elke

dierentuin daar zijn eigen afweging in

moet maken. Wat wel duidelijk werd is dat

er een trend gaande is, waarbij naast de

‘oude traditionele’ dierentuin er steeds

meer ‘attractieparken met dieren’ komen.

Wellicht dat deze laatste categorie een to-

taal verschillend publiek trekt (de term

SBS-6 kijker of de belgische variant VTM-

kijker kwam ter sprake), maar ook de tradi-

tionele dierentuin heeft het grote publiek

nodig als bezoeker om voldoende inkom-

sten te genereren. Maar of dit betekent

dat er dan ook concessies gedaan moeten

worden op het gebied van duurzaamheid

en diervriendelijkheid? Die stap wilden de

aanwezigen niet nemen.

Misschien kunnen ook andere wegen inge-

slagen worden om het de bezoeker naar

zijn zin te maken. Wat belangrijk is, is dat

een bezoeker zich prettig voelt. Dit kan

door het plaatsen van een bankje, de

keuze geven voor een snelle snack of uit-

gebreide lunch of diner, schone toiletten of

het voorkomen van lange wachtrijen.

26 | Vriendennieuws 2 | 2015

DIERENTUINEN: TUSSEN IDEALISMEEN COMMERCIE

Dit was de titel van een symposium dat na de jaarlijkse ALV werd georganiseerd door de Vrienden. Sprekers op dit symposium waren:Harry Schram, werkzaam als educator van Antwerpen Zoo en ZooPlanckendael, Hans van Leeuwen, organisatieadviseur op gebied vande leisure industrie en Marc Damen, directeur van Diergaarde Blijdorp.

Tekst: Angeline Peters Foto’s: Greet van Norde

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 26

Page 27: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Daarnaast verwachten bezoekers steeds

meer gemak, comfort, luxe en dat allemaal

voor een betaalbare prijs. Dat betekent

voor een dierentuin dat ze een totaalpak-

ket moet bieden. Hoe een dierentuin hier

aan moet voldoen zal per situatie verschil-

len. Een stadsdierentuin als Antwerpen zal

nooit zijn schaarse ruimte spenderen aan

overnachtingsmogelijkheden voor de be-

zoekers, aldus Harry. Er zijn meer dan vol-

doende mogelijkheden in de stad zelf.

Echter de accommodatie die London Zoo

vanaf 2017 in gebruik wil nemen, is nu al

voor de eerste twee jaren volgeboekt. Er is

dus grote behoefte aan een bijzondere be-

leving bij de bezoekers. Hoe dierentuinen

daaraan tegemoet kunnen komen zal,

zoals gezegd, voor elke dierentuin anders

zijn. Het beste advies lijkt je eigen identi-

teit behouden en dat doen waar je als die-

rentuin goed in bent.

Dat in de huidige tijd de noodzaak van ver-

anderingen steeds groter wordt mag dui-

delijk zijn. De traditionele bezoeker in de

vorm van het gezinnetje dat een paar keer

per jaar een dagje naar de dierentuin gaat,

is aan het verdwijnen. Dat gezinnetje wil

wel naar de dierentuin, maar van de gele-

genheid gebruik maken om ook te winke-

len in de Koopgoot of de Markthal en dan

tot slot een bezoekje brengen aan vrien-

den of familie. Een dierentuin doet er dus

goed aan ook aantrekkelijk te zijn voor be-

zoekers die maar een paar uurtjes willen

spenderen. Zowel Harry als Marc herken-

nen deze categorie bezoekers.

Tot slot werd de vraag gesteld hoe de die-

rentuin er over 10 jaar uitziet. Allereerst

zal de educatie er heel anders uitzien. Ge-

bruik van apps en tablets door de jongere

generatie zal er zeker onderdeel van uit-

maken, ook al zal dit nooit de beleving van

‘contact’ met echte dieren kunnen vervan-

gen. Harry verwacht dat er veel meer sa-

menwerking komt met andere toeristische

attracties. De onzichtbare muren tussen

dierentuinen, musea, pretparken e.d. zul-

len wegvallen. Die verschillende organisa-

ties kunnen veel van elkaar leren. Harry

verwacht dan ook dat er in de toekomst

een gezamenlijk pakket aangeboden gaat

worden.

Hans trekt dit nog verder door door de ver-

binding van dierentuinen met de natuur te

voorspellen: dierentuinen die gezamenlijk

optrekken met instanties als Staatsbosbe-

heer en de zeehondencrèche voor nog

meer beleving in korte tijd.

Marc tot slot brengt het punt naar voren

dat voor veel Rotterdammers de Dier-

gaarde de enige mogelijkheid is voor con-

tact met natuur en dieren. Die rol zal de

Diergaarde ook over 10 jaar nog vervullen.

Kortom, een toch wat ‘zwaar’ onderwerp

leidde tot leuke discussies en soms verras-

sende standpunten. Wat mij betreft een

initiatief dat best herhaald mag worden!

Met dank aan Janno Weerman (Diergaarde Blijdorp)

EEN LIDMAATSCHAP CADEAU GEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

27 | Vriendennieuws 2 | 2015

HET PROMOTIE TEAM IS OP ZOEK NAARCOLLEGA-VRIJWILLIGERS (PARTTIME)

Heb je belangstelling? Wil je je nu al aanmelden of heb je (eerst nog) een paar vragen?

Neem dan contact op met één van onze collega’s. Zij kunnen je verder informeren.

E-mail: [email protected] of [email protected]

Gezochtvrijwilligers(m/v)

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 27

Page 28: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Over de flamingo bestaan allerlei mythen.

De oude Egyptenaren geloofden dat de fla-

mingo een verschijningsvorm van de zon-

negod Ra was. Bij de Romeinen was de

flamingo populair vanwege zijn stekelige

tong, die als delicatesse werd gezien. Mijn-

werkers in de Andes gebruikten het vet

van flamingo’s als medicijn tegen tubercu-

lose. In Suriname wordt de flamingo een

zeegans genoemd en is de rode ibis voor

hen een flamingo. De flamingo dankt zijn

naam waarschijnlijk aan zijn rood wit ge-

vlamde verenkleed. Het Latijnse woord

‘flamma’ betekent vuur. De naam fla-

mingo wordt natuurlijk ook in verband ge-

bracht met de flamenco, de Spaanse dans.

De flamenco zou de dans van de flamingo

zijn, waarbij de dansers de bewegingen

van de flamingo nadoen.

De flamingo’s vormen een aparte familie

van vogels die zes soorten kent. Ze werden

vaak ingedeeld bij de orde van de ooi-

evaarachtigen. Ze zouden verwant zijn aan

de andere vogels in deze orde als de rei-

gers, ibissen, lepelaars en de ooievaars zelf.

Een uitgebreid DNA-onderzoek in 2008

wees uit dat de flamingo niet verwant is

aan de ooievaar, maar wel een nauwe ver-

wantschap heeft met de fuut.

Flamingo’s leven in de tropen en subtro-

pen in groepen van soms wel een miljoen

exemplaren. Ze kunnen erg goed tegen

grote temperatuurwisselingen. In Zuid-

Limburg zijn ook wel eens flamingo’s ge-

zien en net over de grens in Duitsland in

het dorpje Zwillbrock vind je de noordelijk-

ste flamingokolonie ter wereld.

Op één beenHoewel ik vast de laatste ben die het is op-

gevallen, wil ik toch even de aandacht ves-

tigen op de poten van de flamingo. Die

knikken de verkeerde kant op! Althans, zo

lijkt het. De knik die je halverwege hun

poot ziet, is niet hun knie, maar hun hak.

De flamingo ziet er zittend daarom ook bij-

zonder uit, alsof hij zijn onderbeen naar

voren kan buigen. Later bedacht ik me pas

dat andere vogels als ooievaars en reigers

hun poten net zo buigen. De tenen van fla-

mingo’s zijn vergeleken bij hun lange poten

maar klein. De zwemvliezen zorgen ervoor

dat de flamingo niet wegzakt in de modder.

Waarom staat een flamingo zo vaak op één

been? Hierover bestaan diverse theorieën.

Door één poot op te trekken zouden ze

minder lichaamswarmte verliezen in het

water. Een andere reden zou zijn dat hij zo

minder snel in de modder kan zakken. Met

de poot die hij omhoog houdt, kan hij zich-

zelf makkelijker uit de modder trekken. Vol-

gens anderen doet hij dit om zijn poot

regelmatig te laten drogen. Door het zoute

water kan de flamingo kloofjes krijgen aan

zijn tenen en zwemvliezen. Het regelmatig

laten drogen vermindert het aantal kloof-

jes.

28 | Vriendennieuws 2 | 2015

PROJECT 2016: VERNIEUWD ONDERKOMEN FLAMINGO’S

Tekst: Trix Vermeulen

Wie doet het niet af en toe: het dierenspel spelen. Het kan overal: in deauto, voor het slapen gaan of als korte onderbreking van het werk. Deregels zijn eenvoudig. De één noemt een dier, de volgende noemt eendier dat begint met de laatste letter van het vorige dier. Bijvoorbeeld:kikker – reebok – kangoeroe enzovoort. Een aantal letters is lastig,zoals de h en de f. Het dier dat altijd genoemd wordt met de f is de fla-mingo. Iedereen weet wat een flamingo is. En dat is niet zo gek metzo’n opvallend uiterlijk. De flamingo is vast een van de meest herken-bare vogels.

Flamingo’s - foto: Yvonne Raaijmakers

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 28

Page 29: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Twee wetenschappers aan de universiteit

van Philadelphia hebben het fenomeen

nader bestudeerd. Ze onderzochten eerst

of flamingo’s, net als mensen, een voor-

keur voor links of rechts hebben. Fla-

mingo’s hebben inderdaad een voorkeur

als het gaat om het rusten van hun kop,

dat doen ze het liefst aan één kant van

hun lijf. Bovendien werd duidelijk dat die-

ren die hun hoofd links laten rusten agres-

siever zijn dan die het hoofd rechts

houden.

Deze voorkeur voor links of rechts geldt

niet voor het staan op één poot. Wel stel-

den ze vast dat de vogels liever in het

water op één poot staan dan op de grond.

Dit was het bewijs dat het op één poot

staan bedoeld is om zo min mogelijk

warmte te verliezen, omdat water meer li-

chaamswarmte opneemt. Daarnaast wis-

selen ze vaak van poot om te voorkomen

dat ze beschadigingen aan het pootweef-

sel krijgen door kou.

VoedselFlamingo’s foerageren in ondiep water. Ze

houden hun kop ondersteboven onder

water en maken met hun poten de mod-

der los. Hun snavel houden ze een klein

stukje open en met hun tong duwen ze

het water in en uit hun snavel, terwijl ze

hun kop langzaam heen en weer bewegen.

Dit is de eerste filtering om grote voorwer-

pen buiten de snavel te houden. Een

tweede filtering gebeurt in de snavel zelf.

Langs de zijkant van de snavel staan alle-

maal kleine lamellen, die soms ook nog

met kleine haartjes bedekt zijn, om het

voedsel uit het water te zeven.

Het voedsel van de flamingo is rijk aan bè-

tacaroteen. Dit is een kleurstof die ook ge-

bruikt wordt in bijvoorbeeld

vruchtenhagelslag. De flamingo poetst

zijn veren zelf rood met deze stof. Vooral in

het broedseizoen is dit goed zichtbaar.

Zodra de flamingo’s een jong hebben, zijn

ze erg druk met het aanmaken van de zo-

genaamde kropmelk voor het jong. Ze

hebben dan geen tijd om zichzelf te poet-

sen en kleuren nagenoeg wit.

Kortwieken leewiekenOm ervoor te zorgen dat een vogel in ge-

vangenschap niet kan wegvliegen, wordt

hij gekortwiekt of geleewiekt. In beide ge-

vallen wordt een van de vleugels ingekort,

waardoor de vogel uit balans raakt. Maar

wat is nu het verschil tussen de metho-

des? Kortwieken is het afknippen van een

punt van de grote slagpennen. Alleen de

veren worden geknipt, vergelijkbaar met

het knippen van haren of nagels. Na de rui

groeien nieuwe slagpennen uit. Kortwie-

ken is een tijdelijke oplossing die steeds

herhaald moet worden. Voor de flamingo’s

in de dierentuin is deze behandeling om

verschillende redenen geen optie. In Blij-

dorp zitten ruim negentig flamingo’s. Met

zo’n groot aantal is het onmogelijk bij te

houden welke vogels weer gekortwiekt

moeten worden. Bovendien moet de fla-

mingo gevangen worden voor het kortwie-

ken. Dit is stressvol voor het dier en dat

voorkom je liever.

Leewieken is dan een alternatief, een me-

thode die lange tijd gangbaar was. Dit is

een lichamelijke ingreep die niet omkeer-

baar is. Het middenhandsbeentje met de

slagpennen wordt verwijderd. Dit kan niet

meer aangroeien. Het wordt gedaan als de

vogels nog heel klein zijn. Hoewel de in-

greep klein is, is de impact groot en niet

passend bij een moderne dierentuin. De

wetgever vindt dit gelukkig ook, want per

2018 geldt een algeheel verbod op leewie-

ken.

Voor Blijdorp betekent dit dat er een an-

dere manier gevonden moet worden om

de flamingo’s binnen het verblijf te hou-

den. In het najaar, na het broedseizoen van

de flamingo’s, wordt het verblijf overdekt

met een net. Het zal lijken op het net van

het gierenverblijf: hoge palen met bovenin

een grofmazig net. Het binnenverblijf van

de flamingo’s blijft hetzelfde.

Het net heeft ook een ander groot voor-

deel: zo kunnen de vos en de reiger buiten

het verblijf gehouden worden. Het ver-

moeden bestaat namelijk dat er een vos

op het perk van de flamingo’s is geweest.

Een vos kan veel schade aanrichten, met

name in het broedseizoen. Dit geldt ook

voor de reiger.

Flamingo’s kunnen heel oud worden. In de

groep van Blijdorp zitten vogels die nog

van de wildvang in de jaren zestig zijn. De

groep bestond voorheen uit twee soorten

flamingo’s die makkelijk met elkaar kruis-

ten. De kruisingseieren werden wegge-

haald, maar het broeden verliep niet goed.

Daarom is ervoor gekozen alleen de Euro-

pese flamingo te houden. De oorspronke-

lijke mannetjes konden niet zo goed paren.

Hun zonen daarentegen bevruchtten alle

vrouwtjes. Om de samenstelling van de

groep gezond te houden, zijn er tien fla-

mingo’s naar een dierentuin in Hongarije

gegaan. Blijdorp kreeg in ruil tien van hun

flamingo’s. De groepsdynamiek veran-

derde totaal. Vorig jaar waren er voor het

eerst eieren, maar tot jongen kwam het

niet. Hopelijk komen er dit jaar wel jonge

flamingo’s in Blijdorp. Als het broedsei-

zoen afgelopen is en de flamingo’s het bin-

nenverblijf ingaan, kan er gestart worden

met het project. Voor de bezoekers mis-

schien niet de mooiste oplossing, maar

voor de dieren zeker een veilige en de dier-

vriendelijkste!

29 | Vriendennieuws 2 | 2015

DE VRIENDENLATEN

DE VOGELSVLIEGEN

STEUN ONS, ALS HET INUW VERMOGEN LIGT,MET EEN EXTRA GIFT

(ZIE BIJGAANDE BRIEF)

Flamingo’s - foto: Jan Breedijk

Met dank aan: Harald Schmidt (Diergaarde Blijdorp), wikipedia, ‘Dieren’ (ANWB)

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 29

Page 30: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

Pairi Daiza is een relatief jonge dierentuin

die in 1994 zijn deuren opende als vogel-

park. Het park is gevestigd op een oud

kloosterterrein, waardoor het park een his-

torische en mythische aanblik heeft. Dit is

onder andere goed te zien bij de ingang

van het park en de 54 meter hoge abdijto-

ren, die vanuit de omstreken te zien is. Ver-

der is het gehele park omringd door een

drie kilometer lange muur. Door de jaren

heen is het park uitgegroeid tot een vol-

waardige dierentuin en het is momenteel

nog steeds volop in ontwikkeling. Vorig

jaar trok het park 1.390.000 bezoekers, een

record als gevolg van de komst van twee

reuzenpanda’s.

Om 11 uur kwamen we aan in Pairi Daiza

waarna men het park op eigen gelegen-

heid kon bezoeken of deel kon nemen aan

een rondleiding langs de hoogtepunten

van Pairi Daiza. Hieronder kort een paar

hoogtepunten beschreven:

Le Royaume de GaneshaIn 2009 opende Pairi Daiza deze Indonesi-

sche tuin die 5,5 hectare beslaat met als

middelpunt een grote in het oog sprin-

gende Balinese tempel. Daarnaast bevat

dit gebied een dorp op palen, een olifan-

tenbad waar in de zomermaanden de oli-

fanten dagelijks een bad nemen en een

bloementempel. In 2013 werd dit gebied

uitgebreid met een tempel voor Aziatische

olifanten. Dit gebied huisvest naast een

groot aantal plantensoorten onder andere

wombats, kleinklauwotters, makaken,

neushoornvogels, waterbuffels, panters en

Aziatische olifanten. Momenteel wordt ge-

werkt aan een grote tempel voor witte tij-

gers die in mei gereed moet zijn.

La Terre des OriginesIn 2012 opende het park een groot Afri-

kaans gebied. Dit gebied van acht hectare

kostte 15 miljoen euro en bevat naast een

tiental dierenverblijven ook cultuurgebie-

den, waaronder een Afrikaans vissersdorp

en een Tambermadorp. In dit gebied zijn

onder andere kafferbuffels, cheeta’s, leeu-

wen, Afrikaanse olifanten, neushoorns,

nijlpaarden, giraffen, zebra’s en diverse

soorten apen te zien.

La Cité des ImmortelsDit gebied bevat de grootste Chinese tuin

van Europa en staat vol met Chinese ge-

bouwen, waaronder een grote boeddhisti-

sche tempel met daarbinnen een groot

standbeeld van Boeddha.

Dit gebied biedt ook plaats aan de twee

bekendste bewoners van het park: de reu-

zenpanda’s. Vorig jaar kwamen deze die-

ren vanuit China naar Pairi Daiza waar ze

momenteel leven in een nieuw € 10 mil-

joen kostend gebied samen met takins en

sneeuwpanters. In de Chinese tuin zijn ver-

der reuzenotters, diverse soorten kraanvo-

gels en muntjaks te vinden. Tijdens het

bezoek werd nog gebouwd aan een verblijf

voor Chinese alligators.

De Mersus EmergoWanneer je geen bouwvergunnig kunt

krijgen voor een nieuw verblijf, dan bouw

je gewoon een boot. Zo dacht de directeur

van Pairi Daiza in 2003. Dit enorme schip

huisvest een grote collectie reptielen

waaronder slangen, varanen en schildpad-

den die in de ruimen van het schip te be-

zoeken zijn. Verder bevindt zich achter de

schermen ook de stal voor een tweede

groep olifanten, de stal voor de giraffen en

het binnenverblijf voor Zuid-Afrikaanse

zeeberen.

BouwwerkzaamhedenWanneer je door de tuin loopt, wordt meer

dan ooit duidelijk dat deze dierentuin nog

volop in ontwikkeling is. Achter Ganesha

wordt een groot nieuw olifantenverblijf

gebouwd dat in de toekomst plaats moet

gaan bieden aan een fokgroep Aziatische

olifanten. In datzelfde gebied wordt ge-

werkt aan een nieuw project: De tempel

van de Tijgers. Deze tempel wordt 25

meter hoog en wordt daarmee de grootste

tempel in het park, die plaats zal bieden

aan witte tijgers. Aan de andere kant van

het meer, dat centraal in het park ligt,

wordt een groot nieuw gebied aangelegd

waarin poolgebieden centraal zullen

staan. Tevens zal hier een treinstation ver-

rijzen, waar de recent nieuw aangelegde

spoorlijn haar eindpunt zal hebben.

Op de terugweg werd gestopt in Breda

voor een drie-gangen diner in restaurant

Boswachter Liesbosch, waarna we rond

22.30 uur weer aankwamen in Rotterdam

na een indrukwekkende dierentuindag

mét mooi weer!

30 | Vriendennieuws 2 | 2015

Foto: Aart Pijl

EEN PANDASTISCHE DAG IN PAIRI DAIZA!Op zaterdag 18 april vertrokken om 8 uur drie bussen met in totaal 150 deelnemers rich-ting Pairi Daiza in België. Er werd goed zonnig weer voorspeld, wat een mooie dieren-tuindag beloofde.

Tekst: Wilco Warning

Foto: Aart Pijl

Balinische bloementempelfoto: Wilco Warning

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 30

Page 31: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

eboren

26 jan/0.1.0 Prins Alfred hert, 28 jan/0.02

kroeskoppelikaan, 7 feb/0.0.1 Californische

stierkophaai, 22 feb/0.0.1 koeneusrog, 3

mrt/0.0.2 groene toerako, 11 + 13

mrt/0.0.2 violette toerako, 24 mrt/0.1.0

Mhorrgazelle, 25 + 27 mrt/1.1.0 netgiraffe.

Gestorven

6 jan/0.1.0 penseeloorzwijn (plm 10 jaar), ,

20 jan/0.1.0 Bahama pijlstaart (plm 16

jaar), 25 jan/0.1.0 Europese wolf (plm 10

jaar), 26 jan/1.0.0 Chapmann zebra (plm

21 jaar), 5 feb/1.0.0 ijsbeer (Eric, plm 21

jaar), 9 feb/1.0.0 wrattenzwijn (plm 16

jaar), 19 feb/1.0.0 pantserkrokodil (plm 86

jaar).

14 jan/0.2.0 pruimkopparkiet (van particu-

lier), 15 jan/2.0.0 Amerikaanse pijlstaart-

rog (van Kattegatcentret, Denemarken),

14 feb/0.1.0 zuidelijke poedoe (van Ban-

ham Zoo), 25 feb/1.2 rotsgrondeekhoorn

(van Stichting AAP), 26 feb/1.2 stokstaar-

tje (van Wilhelma, Stuttgart), 5 mrt/0.2.0

Okapi (van Zoo Beauval), 6 mrt 1.0.0 Okapi

(van Zoo Antwerpen), 23 mrt/4.6.0 grote

textorwerver (van Dierenpark Wissel, Epe).

19 jan/1.0.0 grote koedoe (naar Pairi

daiza), 2 feb/1.1.0 geelvlugelara (naar

South Lakes Safari Zoo), 5 feb/0.0.2 konijn-

uiltje (naar Zoo Hannover), 26 feb/0.1.0

maraboe (naar Dierenpark Amersfoort)/ 2

mrt/0.1.1 Hamerkophaai (naar Kopenha-

gen Zoo), 3 + 12 mrt/0.2.0 Kaapse grond-

eekhoorn (naar Zoo Basel), 5 mrt/1.1.0

wulp (naar Augsburg Zoo), 6 mrt/0.1.0 ma-

raboe (naar Zoo Antwerpen), 15 mrt/1.1.0

Vonderdecken tok (naar Zoo Besançon), 15

mrt/0.1.0 pinchéaapje (naar Zoo Besan-

çon), 22 mrt/4.10.1 zwarte ibis (naar Zoo

Zagreb), 23 mrt/0.0.3 McCords slangen-

halsschildpad (naar Zoo Zagreb).

Geboren

Gestorven

Gearriveerd

EERSTE KWARTAAL 2015M U T A T I E S

In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde. Er kan tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen bevinden. Waar bekend wordt aangegeven of het een mannetje (het eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer)betreft, of dat het geslacht nog niet bekend is (het derde cijfer).Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en éénvrouwtje.

31 | Vriendennieuws 2 | 2015

Verzonden

Bejaarde pantserkrokodillen - foto: Gerda Nijssen

Mccordsschildpad - foto: Joost Hubeek

IJsbeer Eric - foto: Peter van Norde

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 31

Page 32: VN2015 2 Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1 Vrienden nieuws · VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2. Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren

c o l o f o n

Diergaarde Blijdorp, Blijdorplaan 8, Rotterdam Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95 Postadres: Postbus 532, 3000 AM RotterdamOpeningstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend! Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur

37e jaargang, nummer 2, oplage: 6500

Vereniging Vrienden van Blijdorpp/a David Verhagen, secretarisPopulierendreef 287, 2272 RG Voorburg

Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.

De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: “Hetin zo breed mogelijke zin ondersteunen van Diergaarde Blij-dorp”. De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 44,-,waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaanVriendennieuws ontvangen, alsmede 2 gratis toegangsbe-wijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Bovendienworden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverseactiviteiten, die speciaal voor hen georganiseerd worden,zoals excursies en lezingen.

Secretariaat:p/a David Verhagen, Populierendreef 2872272 RG Voorburg - Telefoon 06-55012705Email: [email protected]/SEPA: NL39INGB 0001 3578 03BIC: INGBNL2AFiscaal nummer: 0071.88.869

Reizen:Peter Biesta, Dijkstraat 7-B, 2675 AT HonselersdijkTelefoon: 06-48808538Email: [email protected]

Promotieteam:Email: [email protected]

Redactie-adres Vriendennieuws:Marcel Kreuger, hoofdredacteur Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam Email: [email protected]

Redactie-medewerkers: Karin van Leeuwen, Angeline Peters, Alex Schouten, Gerda Nijssen, Trix Vermeulen, Daniël Seesink

Vriendennieuws ontvangt regelmatig foto’s van Rob Doolaard, Joost Hubeek, Koos Net, Aart Pijl, Greet en Peter van Norde en Fred van Tiel

Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam

Vrienden van Blijdorp op Internet:Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl

Samenstelling Verenigingsbestuur:Voorzitter Marcel KreugerSecretaris David VerhagenTweede secretaris Inge MatheijPenningmeester / Vice-voorzitter Arie BosLeden Peter Biesta - Reizen Bart Noordegraaf - Ext. comm. / PR Martin van Brenen - Promotieteam

ISSN: 1568-3400Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen

de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van de re-

dactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te kor-

ten of te weigeren.

Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam van de

fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve van activitei-

ten zonder winstoogmerk van de Vereniging Vrienden van

Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders wordt aangegeven worden toe-

gezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief van de Vereniging

Vrienden van Blijdorp en aldus niet geretourneerd.

a g e n d a

TWITTER@BLIJDORPVRIEND

a d r e s B l i j d o r p

www.facebook.com/vriendenvanblijdorp BEZOEK EN LIKE OOK DE FACEBOOKPAGINA

Denkt u na over een (periodieke) schenking aan onze vereniging?Kijk dan op www.vriendenvanblijdorp.nl en klik op ‘giften en schenkingen’.Onze huisnotaris kan u helpen!

Zaterdag 18 juli 2015Zomerexcursie naar Safari Beekse Bergen (zie blz. 18)

Vrijdag 28, zaterdag 29 en zondag 30 augustus 2015Weekendexcursie naar Parijs, Frankrijk (zie blz. 24)

Zaterdag 3 oktober 2015Najaarsexcursie naar Zoo Krefeld, Duitsland

Zaterdag 28 november 2015Winterexcursie naar Aqua Zoo/Löbbecke Museum Düsseldorf, Duitsland

EEN LIDMAATSCHAP CADEAU GEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

EEN ADRESWIJZIGING DOORGEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 32