Post on 01-Feb-2021
MASTERCLASS
VEGETATIEVE VERSCHIJNSELEN
IKE VAN DEN BRINK
PAUL SANDERS
WALTER POORTVLIET
DONDERDAG 12 APRIL 2018
DISCLOSURE
(potentiële) belangenverstrengeling Geen
Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)
vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …
Geen
INHOUD
• Intro
• Zenuwstelsel
• Vegetatief - vagaal
• Vragen
Sommige beelden kunnen als schokkend ervaren worden
STELLING
Vagaal of vegetatief?
AUTONOME ZENUWSTELSEL
• Ook wel vegetatieve zenuwstel genoemd
• Voor onbewuste aansturing v/h lichaam
-> onderverdeeld in Sympatisch en Parasympatisch zenuwstelsel
Sympatisch
• Hartslag ↑• Constrictie bloedvaten ↑• Ademhalingsfrequentie ↑
• Spijsvertering ↓
Parasympatisch
• Productie spijsvert sappen ↑• Darmbewegingen ↑• Nierfunctie ↑
• Hartslag ↓ (via n.vagus)• Ademhaling ↓
Bv: actief, sporten Bv: slapen
VEGETATIEVE VERSCHIJNSELEN
Door activering-prikkeling α-, β-adrenerge en nicotinergereceptoren:
• Zweten
• Misselijk
• Bleek (gelaat)
• Angst
• Onrust
IS VEGETATIEF DAN NIET
HETZELFDE ALS VAGAAL?
VAGALE REACTIE
• Ook wel vasovagale reactie (vaso =vaten, vagaal =hart )• Komt meer bij jongeren voor• Direct activeren parasympaticus en remming sympaticus
De vasovagale reactie. J.J. van Lieshout, W. Wieling en J.M. Karemaker. NTVG, mei 1993
• Stimulatie van vasovagale reactie: pijn, hevige emoties
• Adrenaline komt vrij -> prikkeling receptoren ->
β-adrenerge vasodilatatie
Spiertonus wordt minder: veneuze pooling
SYMPTOMEN VAGALE REACTIE
• Zweten
• Pupilverwijding
• Bleke huid
• Misselijk
• Duizelig, wazig zien, geen kleuren zien
• Hyperventilatie
SYMPTOMEN VAGALE REACTIE
• Staan -> val op grond
• Liggend -> ritmische trekkingen armen-benen, strekstijf,
soms incontinentie (lijkt op epileptisch insult)
Op een rij
Vegetatief
• Zweten
• Misselijk
• Bleek (gelaat)
• Angst
• Onrust
Vagaal
• Zweten
• Misselijk
• Bleke huid
• Pupilverwijding
• Duizelig, wazig zien, geen kleuren zien
• Hyperventilatie
STELLING:
Bij vagale – vegetatieve reactie ALTIJD 112 bellen!
WAT NU VOOR DE
PRAKTIJK BIJ BEPALEN
URGENTIE?
WANNEER DE URGENTIE AANPASSEN?
• Contextuele factoren:
Duur van de klachten en het verloopAndere ziektenMedicijnengebruikCommunicatieproblemen of onduidelijke hulpvraagGeen mantelzorgTaalbarrièreMelder is niet bij de patiënt
WANNEER DE URGENTIE AANPASSEN?
• Risicogroepen:
Hoge leeftijd
Leeftijd onder de 3 maanden
Zwangerschap
Chronisch zieken
Verminderde weerstand (chemotherapie, AIDS)
Recente operatie of opname
Inconsistent verhaal/verhaal klopt niet
WANNEER DE URGENTIE AANPASSEN?
• Alarmsignalen:
Tweede keer contact
Hevige pijn, angst of onrust
Snelle verslechtering van de conditie
Niet- pluisgevoel van de triagist
VEGETATIEVE VERSCHIJNSELEN
TAKE HOME• Lastig
• Lijkt op vagale reactie
• Handvatten voor beoordeling:
contextuele factoren
risicogroepen
alarmsymptomen voor aanpassen urgentie
BRONNEN
• De vasovagale reactie. J.J. van Lieshout, W. Wieling en J.M. Karemaker. NTVG, mei 1993
• NHG standaard stabiele angina pectoris
• Wikipedia autonoom zenuwstelsel
• Youtube (www.youtube.com/watch?v=keHgiV8CsjY)