Trimbos-instituut 2007 1

Alcohol- en drugsproblemen in het uitgaanscircuit

Ninette van Hasselt, Trimbos-instituut19 april 2007

Netwerkdag G31 Almere

Trimbos-instituut 2007 2

Alcohol en drugs in de horeca in het nieuws

•Duitse jongen overleden na coma-zuipen (29/3)

•Onderzoek: doordrinken is cool onder jongeren (3/4)

•Dronken jeugd tuigt man af en steelt fiets (10/4)

•Moeders op de bres voor vroegere sluitingstijden (12/4)

•Cursus omgaan met drank en drugs in de horeca (17/4)

Trimbos-instituut 2007 3

Outline

1. Gevolgen voor veiligheid in het uitgaanscircuit2. Invloed van het middel: drug/set/setting3. Jongeren en middelengebruik4. Gevolgen van middelengebruik5. Mogelijkheden voor preventie

Trimbos-instituut 2007 4

Alcohol, drugs en onveiligheid in het uitgaanscircuit

• jaarlijks 3700 slachtoffers bij eerste hulp afdeling, opgelopen in horeca/uitgaanssetting

• 73% daders uitgaansgeweld onder invloed

• excessief alcoholgebruik verhoogt kans op dader- en slachtofferschap uitgaansgeweld

Trimbos-instituut 2007 5

Drugs, set, setting

Norman Zinberg (1984)

Het effect van een middel is afhankelijk van het middel zelf (drug), de persoon die het gebruikt (set) en de omgeving waarin het wordt gebruikt (setting).

Trimbos-instituut 2007 6

Het effect van het middel

• alcohol heeft ontremmend, agressieverhogend effect

• middelen zoals cocaine en speed (amfetamine) hebben een stimulerend effect

• combinatie stimulantia en alcohol bevordert agressie

• cocaine vrijwel nooit zonder alcohol gebruikt

Trimbos-instituut 2007 7

De invloed van persoon

• persoonskenmerken (frustratie)

• stemming

• fysieke status

Trimbos-instituut 2007 8

De invloed van de omgeving

• hitte, drukte, ventilatie, muziek, geluidsniveau, beperkte bewegingsruimte, schofferend deurbeleid • locatie (time out gevoel)

• tolerant klimaat

> Impact op middelenconsumptie en op agressie

Trimbos-instituut 2007 9

Jongeren en Uitgaan

•1,5 miljoen mensen bezoeken jaarlijks een discotheek, 3,4 miljoen mensen een poppodium, 750.000 een dance-evenement

• Meer dan een derde van de jongeren (15-24) bezoekt wekelijks een bar/café, de helft van de jongeren bezoekt maandelijks een discotheek

•Uitgaan belangrijke vrijetijdsbesteding, gemiddeld 5 uur per week

Trimbos-instituut 2007 10

Middelengebruik onder jongeren

(Abraham e.a., 2002)

DrugOoit gebruik Gebruik laatste maand

16-19 jaar 20-24 jaar 16-19 jaar 20-24 jaar

Alcohol 91,7% 95,6% 78,3% 79,5%

Cannabis 28,4% 41,9% 8,6% 11,2%

XTC 5,5% 13,6% 1,6% 2,5%

Cocaïne 2,7% 8,6% 0,9% 1,6%

Amfetamine 3,9% 9,5% 0,7% 0,9%

Trimbos-instituut 2007 11

Middelengebruik in het uitgaanscircuit

Nationale representatieve cijfers ontbreken (nog)

Antenne (Amsterdam): • cocaine en combinaties• meeste gebruik in hippe party-scene• weinig drugs in horeca• grote verschillen per setting

– Urban: veel zoete alcohol, cocaine– Dance: meer alcohol, cocaine, XTC dalend– Hip hop: veel cannabis– Jonge partyscene: alleen daar amfetamine

Trimbos-instituut 2007 12

Problemen door middelengebruik

Problemen door uitgaansdrugs (inc alcohol):• Acute gezondheidsverstoringen• Lange termijn gezondheidsschade• Onveilig vrijen• Agressie en geweld• Rijden onder invloed• Maatschappelijke overlast

Trimbos-instituut 2007 13

Ingrediënten voor preventie

- Goede probleemanalyse- Integrale aanpak (facet beleid)- Inbedding in bestaand beleid en bestaande overleggen - Voorlichting ter ondersteuning (verhogen zichtbaarheid)- Lange adem- Mix van maatregelen

Trimbos-instituut 2007 14

Preventie als onderdeel (bron STAP)

Educatie en publiek draagvlak

HandhavingRegelgeving en naleving

Preventie

Trimbos-instituut 2007 15

Voorbeelden van preventieve interventies

• susteams• trainingen voor portiers• trainingen voor barpersoneel (Safer Bars)• sluitingstijden natte en droge horeca afstemmen• boete – of kanskaart (Dongen)• convenant veilig uitgaan• KVU• Uitgaan en Drugs

NB Laatste kwartaal 2007 verschijnt handleiding alcoholpreventie van VWA: hierin meer interventies

Trimbos-instituut 2007 16

Uitgaan en Drugs- alcohol- en drugspreventie in het uitgaanscircuit -

3 pijlers

•Probleemanalyse (Scanner Uitgaan en Drugs)

•Samenwerking (Buitenstaander of bondgenoot)

•Interventies Cursus Barcode- EHBD-u- Agressie

Beleidsadvisering

Voorlichting Uitgaanders

Trimbos-instituut 2007 17

Wat is UenD: hulpmiddelen (1)

Analyse: • Scanner Uitgaan en

DrugsSamenwerking:

• Handreiking Buitenstaander en Bondgenoot

• Factsheets, oa voor gemeente en GGD

Trimbos-instituut 2007 18

UenD: hulpmiddelen (2)

Mix van interventies:• Cursus EHBDu• Cursus Barcode • Voorlichting

uitgaanders• NB Regionale

interventies & andere landelijke aanbieders

Trimbos-instituut 2007 19

Meer info

1. Congres: 8 en 9 november 2007 te UtrechtJongeren onder invloed - Kansen voor preventie van schoolbank tot barkruk

2. steunpunt.uitgaanendrugs.nl

3. nhasselt@trimbos.nl