Autisme en Depressie

Elke Jansen

Karlijn Heesen

• Autisme

• Depressie ASS

• Casus

• Discussie

https://www.youtube.com/watch?v=4mh75_u0uR8

Syndroom van Asperger

Klassiek Autisme ( Kanner autisme)

PDD – NOS

MCDD

Syndroom van Rett

Desintegratieve stoornis

ASS

Verstandelijke beperking Autisme Spectrum Stoornis

Autisme Spectrum Stoornis

DSM-IV Criterium 1

Beperkingen in sociale interactie/

interpersoonlijke contacten

• Non-verbaal gedrag

• Leggen van relaties met leeftijdsgenoten

• Spontaan proberen plezier, bezigheden,

prestaties met anderen te delen

• Sociale/emotionele wederkerigheid

Non verbaalgedrag

DSM-IV Criterium 2

Beperkingen in communicatie en

verbeelding

• Ontwikkeling van de gesproken taal

• Vermogen een gesprek met anderen

te beginnen of te onderhouden

• Taalgebruik; stereotiep, herhaald,

eigenaardig

• Gevarieerde fantasie (doen alsof) en

sociale identificatie (imiteren)

DSM-IV Criterium 3

Beperkt patroon van interesses en activiteiten

• Preoccupatie met stereotiepe belangstelling(en),

abnormaal in intensiteit of richting

• Rigide vastzitten aan specifieke niet-functionele

routines of rituelen

• Stereotiep en repetitief manierisme (fladderen,

draaien)

• Preoccupatie met delen van voorwerpen of

personen

Stereotiep gedrag

Veranderingen DSM 5

• Geen subtypes maar autismespectrumstoornis

• twee hoofddomeinen:

– sociale communicatie

– aanwezigheid van beperkt, repetitief gedrag.

• Afwezigheid criteria vertraging in de

taalontwikkeling en het fantasiespel

• nieuw criterium toegevoegd: de aanwezigheid van

sensorische over-, of ondergevoeligheid.

Theory of Mind

https://www.youtube.com/watch?v=QjkTQtggLH4

Centrale Coherentie

• Problemen met het zien van

samenhang tussen losse elementen

• Oog voor detail

Executieve functies

Black dog

Depressie

• Genetische factoren

• Negatieve life-events

• Transitiefasen

Hoe vaak komt het voor?

• Schatting tussen 15-24%

Waarschijnlijk sprake van onderdiagnose

Herkennen

Moeilijk maar:

• Sombere stemming

• Toename in stereotiep gedrag

• Terugtrekken uit sociaal contact

• Huilbuien

• Toename in agressief gedrag

• Verandering in eetlust

• Slaapproblemen

• Verlies van interesse in normale preoccupaties

Hoger functionerend ASS

• Ervaren zichzelf als minder competent

• Lagere zelfwaardering

• Ervaren sociale afwijzing

Maar nog weinig onderzoek!

Wie zijn kwetsbaar?

• Jongeren

• Meisjes

• Medische aandoening

• Genetische aanleg

• Negatieve life-events

• Minder ernstige symptomen ASS

(overprikkeling)

• Gepest worden

• Diagnose op late leeftijd

Suicide gedrag

- Gebrek aan emotionele awareness

- Slechte probleem-oplossingsvaardigheden

- Rumineren

- Moeite met perspectief zien (ToM)

Casus

• 19 jarige jongen

• Diagnose PDD-NOS en ADD gesteld op

9 jarige leeftijd

• Gemiddelde tot boven gemiddeld IQ

• Ouders zijn gescheiden

• Speciaal onderwijs gevolgd

• Huidige opleiding theaterbouw ROC

Casus

• Aanmeld klachten:

• Suicidaliteit

• depressieve klachten (bij navraag al

enkele jaren aanwezig)

– Moedeloosheid, huilen, slaapproblemen,

oververmoeidheid, ziet het niet meer

zitten, geen plezier meer in opname

• Toename depressieve klachten bij

aanvang stage

Casus

Kwetsbaarheidsfactoren:

– Beperkt reflectief vermogen

– Moeite met oorzaak en gevolg

– Aansturingsproblemen

– Beperkte kennis autisme bij ouders

Behandeling

• CGT

• Medicatie

• PE (ouders) weer opnieuw door

autismebril kijken

• Netwerk activeren/betrekken

• Inzet op alle levensgebieden

Tips

• Let op overprikkeling

• Contact systeem

• Zoek contact op