Transcriptie en translatie van het DNA

-DNA wordt gedespiraliseerd-De matrijsstreng wordt gekopieerd-RNA Polymerase bindt zich-RNA nucleotiden uit het cytoplasma worden aan de DNA streng gekoppeld

DNA RNA

Desoxiribose Suiker Ribose

Adenine Basen Adenine

Cytosine Cytosine

Guanine Guanine

Thymine Uracil

Dubbele streng Keten Enkele streng

Verschillende typen RNA

• m-RNA = messenger RNA– Bevat informatie over de aanmaak van alle

noodzakelijke eiwitten• t-RNA = transfer RNA– Speelt een rol bij het transport van aminozuren

naar de ribosomen• r-RNA = ribosomaal RNA– Bevat de informatie voor het maken van de

ribosomen

Code

• Start code: stukje DNA gedespiraliseerd• Keten verlenging door RNA polymerase• Eind code: RNA polymerase koppelt af en

kopie is klaar

DNA

ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

Knipenzym X

m-RNA-polymerase

TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT

Knipenzym Y

Benodigdheden:

ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT

DNA bestaat uit een aaneenschakeling van nucleotiden (Nucleotide = desoxyribose + fosfaat + organische base).

Alleen de organische basen zijn afgebeeld.

Waterstofbruggen worden verbroken.

3 waterstofbruggen tussen Guanine en Cytosine

2 waterstofbruggen tussen Adenine en Thymine

ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT

AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAAprimair messenger-RNA

m-RNA-polymerase schuift over DNA-enkelstreng en maakt primair m-RNA via een polymerisatieproces.

ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA

TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT

primair messenger-RNA

ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA

TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT

ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT

AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA

primair messenger-RNA

ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT

AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA

DNA

primair messenger-RNA

AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA

primair messenger-RNA

Splicing

Bepaalde stukken zullen uit dit RNA geknipt worden door bepaalde enzymen. Dit proces heet splicing. Alzo wordt primair messenger-RNA het uiteindelijke messenger-RNA.

UGAA

primair messenger-RNA

AUGGUA

Intron

Exon Exon = Expressed region

UAUAUACGAAAACACCGUUAA

Exons: delen van het DNA:bevatten DNA dat codeert voor eigenschappen

AUGGUACGAAAACACCGUUAA

messenger-RNA

m-RNA bestaat uit aan elkaar geschakelde nucleotiden(nucleotide = ribose + fosfaat + organische base).

De organische basen zijn:

U: uracil (i.p.v. thymine bij DNA)A: adenine G: guanineC: cytosine

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

m-RNA:

Ribosoom:

t-RNA RF

RF = Release Factor:

30 S

50 S

Anti-codon

CodonCodonCodon Codon Codon Codon Codon

Aminozuur

Benodigdheden:

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

AUG = startcodon

UAA = stopcodon

Valine

Arginine

Lysine

Histidine

Arginine

Methionine

Een codon (triplet) komt overeen met een bepaald aminozuur of duidt start en stop aan.

AP

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

AUG = startcodon

Het m-RNA zal door het ribosoom schuiven om de codons (3 basen) af te lezen en te vertalen in de overeenstemmende aminozuren. Deze komen voor in het cytoplasma en worden door t-RNA aangeleverd. Deze aminozuren worden aan elkaar gekoppeld tot een eiwit.

MetVal

Startcodon is AUG: staat voor het aminozuur methionine.Elk eiwit begint dus met het aminozuur methionine.

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Val

Met

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val Arg

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val

Arg

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val

LysArg

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val

Arg

Lys

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val

Arg

Lys His

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val

Arg

Lys

His

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val

Arg

Lys

His Arg

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

Met

Val

Arg

Lys

His

Arg

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

RF

Met

Val

Arg

Lys

His

Arg

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

RF

MetVal

Arg

Lys

His

Arg

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

RF

MetVal

Arg

Lys

His

Arg

AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

RF

EIWIT

t-RNA-moleculen worden weer voorzien van hun juiste aminozuren Met

Val ArgLys

His

Arg

EIWIT

Methionine

Valine Arginine

Lysine

Histidine

Arginine

Methionine kan afgeknipt worden.

m-RNA codons AminozuurUAA StopCGU ArginineCAC Histidine AAA LysineCGA ArginineGUA ValineAUG Methionine / Start

EIWIT Aan elkaar geschakelde aminozuren

Valine

Lysine

Arginine

Histidine

Arginine