Thema 3 Relatie leerkracht-leerling en

klasmanagement

http://users.ugent.be/~mvalcke/KR_1314/

Relatie leerkracht-leerling

Zou je dit doen? 1.  Ingaan op een uitnodiging van leerlingen om na de lessen een glas te

komen drinken op een feestje voor de verjaardag van 3 leerlingen. 2.  Je facebook pagina delen met leerlingen uit de klas. 3.  Je GSM nummer doorgeven aan leerlingen in geval ze je willen

bereiken. 4.  Alcohol drinken of roken in het bijzijn van je leerlingen. 5.  Je muziekcollectie meebrengen naar school en wat “songs”

gebruiken in je les geschiedenis over de protestbeweging in de jaren 60.

6.  Samen gaan eten met de volledige klas na het afronden van een succesvol schoolproject.

7.  De finale van een sportwedstrijd bijwonen waar leerlingen van je klas aan meedoen.

Belang relatie leerkracht-leerling

•  Invloed op scholklimaat •  Invloed op motivatie •  Invloed op prestaties

Factoren die het schoolklimaat beïnvloeden; naar het model van Donkers en Vermulst, 2014.

Relaties en welbevinden

Questionnaire on Teacher Interaction (QTI, Wubbels , 1993).

Welbevinden

•  Aspecten op klas- en schoolniveau invloed op welbevinden.

•  Klasniveau: –  Inspraak op klasniveau –  Leerkracht (begeleidend, helpend, luisterend, respectvol,

aanmoedigend, oog voor problemen, respect leefwereld en ruimte geven, evenwaardigheid, spontaneïteit, openheid): niet enkel lerenden maar zien als jongvolwassenen

–  Studiedruk en het leerprogramma (overbelasting, relevantie, prestatie- versus leergerichtheid)

–  Activerende werkvormen en gebruik media

Welbevinden

•  Schoolniveau: –  Schoolklimaat (som van maatregelen op schoolniveau zoals

schoolreglement, omgang tussen leerkrachten en leerlingen, inspraak; zie verder)

–  Inspraak en actieve participatie op schoolniveau –  Infrastructuur (aantrekkelijkheid, aankleding, onderhoud) –  Leerlinggericht schoolreglement (betrokkenheid leerlingen bij

opstellen regels) –  Actieplannen op schoolniveau tegen pesten, drugs, geweld,

ordeverstoring, …) –  Relatie en contacten met ander personeel dan leerkrachten

(opvoeder, zorgleerkracht, studiemeester, begeleider, atelierpersoneel, …).

Verschillen in mate van welbevinden per graad in het secundair onderwijs (zie Engels, Aelterman, Schepens & Van Petegem, 2008).

De relatie tussen leerlingenvariabelen en spijbelen (Spruyt & Keppens, 2003, p.135).

Relatie leerkracht-leerling in de diepte …

De 8 types leerkracht-leerling relaties (gebaseerd op Wubbels, Créton, Hooymayers, 1992).

Leider

Behulpzaam/ vriendelijk

Begripsvol

Vrijheid Verantwoordelijkheid

Streng

Denegrerend Aanvallen

Onzeker

Ontevreden

QTI basis voor reflectie

lkr

lln

lln

Verbeteren relatie leerkracht-leerling

•  Versterken “relational capital” – Aanpak op leerkracht/klasniveau – Aanpak op schoolniveau

Relational capital Aanpak op leerkracht/klasniveau

•  Leer de persoonlijke achtergrond van de leerlingen kennen (interesses, familieachtergrond, cultuur, religie, familiesituatie (scheiding, dood, …), … .

•  Gedraag je empathisch en probeer een en ander te bekijken vanuit het perspectief van de leerlingen.

•  Kom vroeger naar school en blijf wat langer na zodat er kansen zijn voor informeel contact . Laat blijken dat u “graag” bij hen bent.

•  Let op uw eigen lichaamsexpressie: glimlach, neem oogcontact op, let op “rust” in de eigen stem, vermijd beoordelend taakgebruik, vermijd confronterende reacties.

•  Laat duidelijk blijken dat u hoge verachtingen van hen hebt en vertrouwen in wat ze kunnen. Zeg hen dit expliciet en luidop.

Relational capital Aanpak op leerkracht/klasniveau

•  Spreek leerlingen niet altijd alleen als een groep aan; spreek af en toe met leerlingen alleen. Bevestig hen op die manier als individuen.

•  Zorg ervoor dat leerlingen een eigen stem krijgen: dagboeken, leerkracht-leerling discussies, klasdiscussies, studentenparlement, … .

•  Geef sociaal-emotionele ervaringen een kans zodat schoolse processen méér zijn dan cognitief georiënteerde leerprocessen.

•  Let op de groepsdynamiek. Ga bewust om met spanningen, vriendschappen, relaties, … tussen de leerlingen en hoe die evolueren en continu wijzigen.

•  Probeer zeer bewust om te gaan met leerlingen die snel storend gedrag vertonen. Probeer ook met hen een relatie op te bouwen.

•  Zorg ervoor dat leerlingen zich veilig voelen bij hen; reageer op wat hen bedreigt, aanvalt, onzeker maak, pest, … .

Relational capital – Aanpak op schoolniveau

Basisideeën voor het bevorderen van leerkracht-leerling relaties op het schoolniveau (Hamre & Pianta, 2001, p. 54).

Interpersoonlijk leraarsgedrag

•  http://www.youtube.com/watch?v=iVI-bM4HVAg&list=PLvaNtcQkGUZ0OHccQaBqqaAiuxKxSuTUk

Thema 3 Relatie leerkracht-leerling en

klasmanagement

http://users.ugent.be/~mvalcke/KR_1314/