Post on 21-Jun-2015
description
Tim de Haan (NA), Olaf Janssen (KB)
Congres Collectie Nederland in Context, 8 oktober 2014, Utrecht
Terugblik Wikipedian-in-Residence en
mogelijkheden met Wikipedia in de toekomst
Wij hopen dat jullie iets leren over … 1. Wat is en doet een Wikipedian-in-Residence?
2. Impact en meerwaarde WiR-project
3. Wiki-ideeën NA en KB voor 2015
http://shop.wikimedia.org/products/i-edit-wikipedia-tee
Wikipedia = de vrije encyclopedie ...
… die iedereen kan bewerken
Larry Sanger
Opgericht in 2001
Jimmy Wales
http://www.dearme.org/contributors/wp-content/uploads/2012/01/Jimmy_Wales.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Larry_Sanger.jpg
13 jaar later…
420M unieke bezoekers & 21B pageviews per maand (8000 artikelen per seconde)
6e website in de wereld
www.alexa.com/topsites, 26 sept 2014
Tegenwoordig dé eerste bron van feitelijke informatie voor (bijna) iedereen
Tweet: https://twitter.com/alisonclement/status/8421314259
Photo: Olaf_Janssen - http://www.flickr.com/photos/59633635@N08/8169389830/in/set-72157631944350246 (CC BY-SA 2.0)
Acèh Afrikaans Alemannisch አማርኛ Aragonés Ænglisc مصرى ܐܪܡܝܐ العربية অসমীয়া Asturianu Aymar aru Azərbaycanca Башҡортса Boarisch Žemaitėška Беларуская Беларуская (тарашкевіца) Български भोजपुरी Bamanankan ব়াাংল়া བོད་ཡིག Brezhoneg
Bosanski Буряад Català Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Cebuano Chamoru ᏣᎳᎩ کوردی Čeština Словѣньскъ Чӑвашла Cymraeg Dansk Deutsch Zazaki ްިދެވިހަބސ Ελληνικά Emiliàn e
rumagnòl English Esperanto Español Eesti Euskara فارسی Suomi Võro Føroyskt Français Arpetan Nordfriisk Furlan Frysk Gaeilge 贛語 Gàidhlig Galego گيلکی Avañe'ẽ ગજુરાતી Gaelg 客家語/Hak-kâ-ngî עברית हिन्दी Fiji Hindi Hrvatski Kreyòl ayisyen Magyar Հայերեն Interlingua Bahasa Indonesia Interlingue Iñupiak Ilokano Ido Íslenska Italiano 日本語 Lojban Basa Jawa ქართული Kongo Қазақша Kalaallisut ភាសាខ្មែរ ಕನ್ನಡ 한국어 Перем
Коми Къарачай-малкъар Ripoarisch Kurdî Коми Kernowek Кыргызча Latina Ladino Lëtzebuergesch Лезги Limburgs Lumbaart Lingála ລາວ Lietuvių Latgaļu Latviešu Basa Banyumasan Malagasy Олык марий Baso Minangkabau Македонски മലയാളം Монгол मराठी Bahasa Melayu ِزرونی Nāhuatl Napulitano Plattdüütsch Nederlands Nedersaksies नेपाली नेपालभाषा Norsk nynorsk Norsk bokmål Novial Nouormand Occitan ଓଡ଼ିଆ Ирон ਪੰਜਾਬੀ Papiamentu Picard Deitsch Norfuk / Pitkern Polski Piemontèis پښتو پنجابی
Português Runa Simi Rumantsch Romani Română Armãneashce Русский Русиньскый संस्कृतम ् Саха тыла Sardu Sicilianu Scots Sámegiella Srpskohrvatski / српскохрватски සිංහල Simple English Slovenčina Slovenščina Gagana Samoa Shqip Српски / srpski Sranantongo Sesotho Seeltersk Basa Sunda Svenska Kiswahili Ślůnski தமிழ் తెలుగుТоҷикӣ ไทย Türkmençe Tagalog Tok Pisin Türkçe Татарча/tatarça Українська اردو
Oʻzbekcha Vèneto Vepsän kel’ Tiếng Việt Volapük Walon Winaray Wolof 吴语 IsiXhosa Yorùbá Zeêuws 中文 文言 Bân-lâm-gú 粵語 ייִדיש
Wikipedia bestaat in 287 talen
en wordt gemaakt door zo’n
72.000 vrijwilligers (‘Wikipedianen’)
over de hele wereld
http://wikimania2014.wikimedia.org/wiki/File:Wikimania_2014_group_photo.jpeg#mediaviewer/File:Wikimania_2014_group_photo.jpeg
De Nederlandstalige Wikipedia (juli 2014)
1.8M artikelen
1.260 actieve Wikipedianen (5+ edits per maand)
230M pageviews per maand
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Statistieken
Alle afbeeldingen die je op de 287 Wikipedia’s ziet, zitten in 1 grote
bak
Wikimedia Commons
Alle afbeeldingen op die 287 Wikipedia’s zitten in 1 grote bak
Wikimedia Commons
23M vrij te gebruiken afbeeldingen, video’s, geluiden, PDFs etc.
Ook hier kan iedereen aan bijdragen!
Dezelfde foto op verschillende Wikipedias
Wikipedia, Commons en de vrijwilligers die deze sites maken, worden ondersteund door de
Wikimedia Foundation
Missie
“Stel je een wereld voor waarin elke persoon vrije toegang heeft tot alle kennis.
Dat is waar wij aan werken.”
Wikimedia Foundation
• Geen inhoudelijke bemoeienis met projecten
• Non-profit organisatie, VS, slechts 220 werknemers
• Inkomsten: donaties
• Uitgaven: servers, evenementen, beurzen, personeel
• Landelijke chapters Wikimedia Nederland (wikimedia.nl)
http://www.nrcq.nl/2014/09/30/hou-wikipedia-reclamevrij
Wikimedia Foundation
• Geen inhoudelijke bemoeienis met projecten
• Non-profit organisatie, VS, slechts 220 werknemers
• Inkomsten: donaties
• Uitgaven: servers, evenementen, ondersteuning vrijwilligers
• 41 landelijke chapters Wikimedia Nederland (wikimedia.nl)
htt
p:/
/ww
w.w
allp
aper
up
.co
m/u
plo
ads/
wal
lpap
ers/
20
14/
03
/20
/30
30
69/
f71d
16
58b
c7c9
89
58
8f0
4cc0
1b
77
74
77
.jpg
Galleries, Libraries, Archives, Museums
= CULTURELE ERFGOEDSECTOR
“Stel je een wereld voor waarin elke persoon vrije toegang heeft tot alle kennis. Dat is waar wij aan werken.” “Bibliotheekwetenschap is de studie van het logisch ordenen en documenteren van de menselijke kennis.” “Archiefwetenschap (of archivistiek) is de studie van het vastleggen van doelgericht verzamelde menselijke kennis.” “Een museum is een permanente instelling, zonder winstbejag, ten dienste van de gemeenschap en van haar ontwikkeling, toegankelijk voor het publiek.”
Cultuur & Kunst doet het goed op Wikipedia
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Wikipedia_content_by_subject.png
htt
p:/
/2.b
p.b
logsp
ot.
com
/_BW
zuYw
iS6-I
/TM
geR
sFd3m
I/AAAAAAAAElw
/3cv
gbZSPW
cs/s
1600/d
oct
or+
macr
o+
judy+
scare
d.jpg
Motivaction onderzoek Wikimedia Nederland 2013 http://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf
Motivaction onderzoek Wikimedia Nederland 2013 http://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf
“Welke bron gebruikt u het meest voor feitelijke informatie?”
• 82% Google • 52% Wikipedia • ??% bibliotheken en boeken
Motivaction onderzoek Wikimedia Nederland 2013 http://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf
“Welke bron gebruikt u het meest voor feitelijke informatie?”
• 82% Google • 52% Wikipedia • 1% bibliotheken en boeken
(archieven doen het niet veel beter)
7 van de 10 Nederlanders gebruikt Wikipedia
Meer dan 35% gebruikt Wikipedia wekelijks
KB-Dossiers
achtergrondinformatie over bepaalde onderwerpen o.b.v. KB-collectie
kb.nl/dossiers
Anne Frank
117 views (okt ‘13 – mrt ‘14)
95.228 views (okt ‘13 – mrt ‘14)
VOC
388 views (okt ‘13 – mrt ‘14)
69.550 views (okt ‘13 – mrt ‘14)
Joost Zwagerman
975 views (okt ‘13 – mrt ‘14)
11.201 views (okt ‘13 – mrt ‘14)
“Ten behoeve van de zichtbaarheid en vindbaarheid …. is het noodzakelijk geworden om wetenschappelijk en historisch materiaal, behalve op de eigen website, ook langs andere kanalen op het internet aan te bieden.
Hiervoor wordt samenwerking gezocht met externe partijen…”
(KB Jaarverslag 2012, pag 12)
2008: Foto’s Nationaal Archief op Flickr the Commons
https://www.flickr.com/photos/nationaalarchief/
Sept 2010: Donatie van 1000 foto’s NA aan Wikipedia
Effectmeting van deze beelddonatie https://commons.wikimedia.org/wiki/File:NA_SPP_effectmeting_dutch.pdf
Bezoek GaHetNa.nl (onderdeel: foto’s) (Sept. 2014, Google Analytics)
Bezoek Wikipedia artikel Vrede van Munster
(sept 2014)
Okt 2014 • 12.634 afbeeldingen NA op Wikimedia Commons • 47% gebruikt • in 21.557 Wiki-pagina’s
https://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Sylvia Kristel op de Japanse Wikipedia
Sylvia Kristel op GaHetNa.nl
De meerwaarde van #opendata
Samengevat: Wikipedia, Wikimedia Commons en de Wiki-community
bieden dus veel kansen voor de KB en het NA
Laten we samenwerken!
Maar we hadden wel veel vragen!
• Hoe werkt Wikipedia eigenlijk?
• Hoe krijgen we onze content op Wikipedia?
• Hoe gaan we de dialoog aan met de Wiki-community?
NRC, 9 oktober 2013
NRC, 9 oktober 2013
Hay Kranen (1983) • Sinds 2005 Wikipediaan
Huiswikipediaan (Wikipedian-in-Residence) 1e van Nederland (46e wereldwijd)
De eerste WiR, maar ondertussen niet meer de enige..
Werkgroep Speciale Wetenschappelijke
Bibliotheken
Wat is een WiR?
“Een ‘inpandige’ Wikipediaan die de samenwerking tussen de erfgoedinstelling en de Wiki-gemeenschap uitbouwt en versterkt.”
http://outreach.wikimedia.org/wiki/Wikipedian_in_Residence
htt
p:/
/up
load
.wik
imed
ia.o
rg/w
ikip
ed
ia/c
om
mo
ns/
7/7
4/W
ikip
ed
ian
_in
_Res
ide
nce
_In
fogr
aph
ic.jp
g -
CC
-BY-
SA
Wat doet een typische WiR?
• NIET: zelf artikelen schrijven
• Uitleggen wat & waarom Wikipedia is (evangelisatie)
• Cursussen geven (intern én extern)
• Uploads naar Wikimedia Commons coördineren
• Evenementen organiseren (schrijfdagen, wedstrijden, backstage .. )
http://outreach.wikimedia.org/wiki/Wikipedian_in_Residence
Wat heeft Hay in 1 jaar bereikt? (selectie)
11 introductieworkshops Wikipedia & Commons
• 1.5 uur theorie, 2 uur zelf bewerken (met begeleiders)
• KB / NA medewerkers
• OB's en archieven, OBA, UvA-studenten
• 129 deelnemers, 750 bewerkingen
1. Kennis en vaardigheden vergroot
1. Kennis en vaardigheden vergroot
1. Kennis en vaardigheden vergroot
1. Kennis en vaardigheden vergroot
Conclusies workshops
• Veel meer animo dan gedacht!
• Cursisten snappen beter hoe Wikipedia werkt
• Maar: bewerken blijft slechts een (hele) kleine groep doen
1. Kennis en vaardigheden vergroot
Waarom & meerwaarde WiR en Wikipedia
• Lezingen, interviews, panels, colleges
• Media: print, professional, online en social
• Ministerie OCW (2x)
• Rijksbureau Kunsthistorische Documentatie
• KVAN-dagen, KNVI-congres
• De Kring
2. Bewustwording bij externe partijen vergroot
• Nieuwjaarsborrel Wikimedia Nederland bij het NA
• Liaison voor Wikipedianen (bv. Staten-Generaal 550 project)
• Deelname KB en NA aan evenementen community
• WiR-project & resultaten gepromoot bij community (nieuwsbrieven, mailinglijsten, De Kroeg)
3. Relatie KB-NA en community versterkt
Projectwebsite https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GLAM/KBNA
3. Relatie KB-NA en community versterkt
4. Beelden KB en NA breder herbruikbaar
• Logo NA en logo KB vrijgekregen (CC-BY-SA)
• Commons: NA-sjabloon en KB-sjabloon
(i.v.m. herkenbaarheid en beelddonaties)
• (voorheen ©) foto's voor etalage-artikel
De Draad
• Amerikaans-Nederlandse handels- en vriendschapsverdrag (o.b.v. NA-content)
• Beelddonatie: Atlas of Mutual Heritage
http://duitslandnieuws.nl/wp-content/uploads/2014/01/Groei21.jpg
Wat harde cijfers…
Aantal links op NL Wikipedia naar de 29 KB-webdiensten
Aantal links op NL Wikipedia naar de 2 NA-websites
Sept 2013 4.900
Mrt 2014 6.625
Okt 2014 7.603
Na 1 jaar: + 55 %
Sept 2013 225
Mrt 2014 281
Okt 2014 338
Na 1 jaar: + 50 %
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GLAM/Koninklijke_Bibliotheek_en_Nationaal_Archief/Resultaten/KPIs/KPI5
Wikimedia Commons - Afbeeldingen KB https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Koninklijke_Bibliotheek
Wikimedia Commons - Afbeeldingen KB https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Koninklijke_Bibliotheek
Aantal afbeeldingen KB op Commons
Gebruik van deze afbeeldingen op Wikipedia (okt ‘14)
• 4 • i • D
Sept 2013 775
Mrt 2014 1.286
Okt 2014 2.645
Na 1 jaar: + 241 %
Voornamelijk beelddonaties door KB, maar ook spontane uploads
door Wikipedianen
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GLAM/Koninklijke_Bibliotheek_en_Nationaal_Archief/Resultaten/KPIs/KPI2
Wikimedia Commons - Afbeeldingen KB https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Koninklijke_Bibliotheek
Aantal afbeeldingen KB op Commons
Gebruik van deze afbeeldingen op Wikipedia (okt ‘14)
• 405 (van deze 2.645) afbeeldingen in WP gebruikt • in 1498 verschillende artikelen • Die worden pm 1,2 miljoen keer per maand bekeken
Sept 2013 775
Mrt 2014 1.286
Okt 2014 2.645
Na 1 jaar: + 241 %
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GLAM/Koninklijke_Bibliotheek_en_Nationaal_Archief/Resultaten/KPIs/KPI4
Wikimedia Commons - Afbeeldingen NA https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nationaal_Archief
Wikimedia Commons - Afbeeldingen NA https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nationaal_Archief
Aantal afbeeldingen NA op Commons
Gebruik van deze afbeeldingen op Wikipedia (okt ‘14)
• 5.954 (van deze 12.634) afbeeldingen in WP gebruikt • in 21.557 verschillende artikelen
• Deze worden pm 22 miljoen (!!) keer per maand bekeken http://tools.wmflabs.org/glamtools/baglama2/#gid=38&month=201408
Sept 2013 ca 7.500
Mrt 2014 n/a (herindeling categorieën)
Okt 2014 12.634
Na 1 jaar: + 68 %
Onze ideeën voor 2015
htt
p:/
/ww
w.f
utu
reso
bri
ght.
com
/im
ages
/ap
p-c
on
ten
t-im
ages
/14
02
63
47
97
_201
5.jp
g
Voor het NA
htt
p:/
/ww
w.f
utu
reso
bri
ght.
com
/im
ages
/ap
p-c
on
ten
t-im
ages
/14
02
63
47
97
_201
5.jp
g
Beelddonaties aan Commons via GW-uploadtool
Software waarmee GLAMS grote hoeveelheden afbeeldingen uit hun collecties kunnen uploaden
naar (doneren aan) Wikimedia Commons
http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:GLAMwiki_Toolset_Project
Beelddonaties aan Commons via GW-uploadtool
Beelddonaties aan Commons via GW-uploadtool
Beelddonaties aan Commons via GW-uploadtool
Beelddonaties aan Commons via GW-uploadtool
• Afstemming met Wikimedia Nederland over mogelijkheden en wensen thematische beelddonaties (WOI, WOII)
• Actualiteit volgen op o.a. startpagina http://nl.wikipedia.org en lemma’s aanvullen waar mogelijk met relevante illustraties
• In gesprek en bescheiden actief blijven in de Nederlandse Wikipedia-community om waar mogelijk vanuit vragen en opmerkingen deze te ondersteunen en faciliteren
En verder…
Voor de 1. Onderzoek samenwerking OB-sector en Wikipedia
2. Verzetskranten op Wikipedia
3. Beelddonaties met GW-uploadtool
htt
p:/
/ww
w.f
utu
reso
bri
ght.
com
/im
ages
/ap
p-c
on
ten
t-im
ages
/14
02
63
47
97
_201
5.jp
g
1. Onderzoek samenwerking OB-sector en Wikipedia
• 2,5 miljoen volwassen OB-leden
• 2015: SIOB onderdeel KB, nieuwe KB centrale rol binnen OB-stelsel
• Wiki-ervaring KB + co-creatie doelstellingen SIOB
• Aansluiten bij bestaande initiatieven - Wiki Loves Bieb
• 2,5 miljoen volwassen OB-leden
• 2015: SIOB onderdeel v/d KB, KB centrale rol binnen OB-stelsel
• Wiki-ervaring KB + co-creatie doelstellingen SIOB
• Aansluiten bij bestaande initiatieven - Wiki Loves Bieb
1. Onderzoek samenwerking OB-sector en Wikipedia
http://www.wikimedia.nl/project/wikilovesbieb
• 2,5 miljoen volwassen OB-leden
• 2015: SIOB onderdeel KB, nieuwe KB centrale rol binnen OB-stelsel
• Wiki-ervaring KB + co-creatie doelstellingen SIOB
• Aansluiten bij bestaande initiatieven - Wiki Loves Bieb
1. Onderzoek samenwerking OB-sector en Wikipedia
?
?
Ik hoor graag jouw ideeën!
Tijdens WO2 zijn 1200 verzetskranten uitgegeven
2. Verzetskranten op Wikipedia
Die zitten (vrijwel) allemaal full-text in Delpher
Bv. deze: De Geus onder studenten
Delpher biedt weliswaar de full-text, maar geen context bij deze krant
• Wat voor soort verzetskrant was De Geus? • Wat is de geschiedenis van deze krant? • Wie zaten er achter? • Waar werd deze krant gedrukt? • Hoe werd De Geus verspreid? • Waren er relaties met andere verzetskranten/groepen?
Veel mensen zouden op Wikipedia kijken om deze context te vinden
http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Geus_onder_studenten_(verzetsblad)
helaas…
Maar…
https://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Illegale_pers_in_de_Tweede_Wereldoorlog
De Geus onder studenten is een uitzondering
1. Er zijn maar weinig ondergrondse kranten met een eigen WP-artikel
2. De overzichten van deze kranten op Wikipedia zijn verre van compleet
Wikiproject Verzetskranten
a) Complementeren overzichten verzetskranten op WP b) Ontbrekende artikelen schrijven c) Context aan Delpher toevoegen
a) Complementeren overzichten verzetskranten op WP
http://www.kb.nl/sites/default/files/docs/Beschikbare_kranten_alfabetisch.pdf
Lijst met krantentitels in Delpher
a) Complementeren overzichten verzetskranten op WP
http://www.kb.nl/sites/default/files/docs/Beschikbare_kranten_alfabetisch.pdf
b) Ontbrekende artikelen schrijven
De Ondergrondse Pers 1940-1945 , Lydia E. Winkel, H. de Vries , 1989,
ISBN 9021837463, Veen Uitgevers
Dit boek (“de Winkel”) bevat beschrijvingen van
vrijwel alle 1.200 ondergrondse kranten in
Delpher
Puike bron voor een Wikipedia-artikel!
De Ondergrondse Pers 1940-1945 , Lydia E. Winkel, H. de Vries , 1989,
ISBN 9021837463, Veen Uitgevers
b) Ontbrekende artikelen schrijven
b) Ontbrekende artikelen schrijven
De Ondergrondse Pers 1940-1945 , Lydia E. Winkel, H. de Vries , 1989,
ISBN 9021837463, Veen Uitgevers
Goed nieuws! Het NIOD heeft Winkel vrijgegeven onder CC-BY-SA
http://www.niod.nl/nl/de-ondergrondse-pers-1940-1945
Over De Geus onder studenten De Geus (volledig De Geus onder studenten) was een verzetsblad,
dat vanaf 4 oktober 1940 tot 13 juli 1945 werd uitgegeven door Jan
Drion en Huib Drion, twee Leidse studenten. Het blad was de
spreekbuis van de Raad van Negen die het studentenverzet leidde.
Het blad keerde zich fel tegen de Nederlandse Unie en was een
belangrijk instrument bij het verzet tegen de door de Duitse
bezetter geëiste loyaliteitsverklaring, de studentenstaking en de
tewerkstelling van Nederlandse studenten in Duitsland. … Lees
verder op Wikipedia
uit Wikipedia
c) Context aan Delpher toevoegen
3. Beelddonaties met GW-uploadtool
Atlas Schoemaker 2600 topografische tekeningen en prenten van Nederlandse
steden, dorpen en gehuchten in de vroege 18e eeuw.
http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/collecties/schoemaker
3. Beelddonaties met GW-uploadtool
Kaarten Staten-Generaal Digitaal 511 kaarten en tekeningen uit Kamerstukken 1814-1995
http://www.statengeneraaldigitaal.nl/kaarten
3. Beelddonaties met GW-uploadtool
Middeleeuwse Verluchte Handschriften 11.141 versieringen uit 400 middeleeuwse manuscripten
http://manuscripts.kb.nl/
3. Beelddonaties met GW-uploadtool
Prentenboeken 1810-1923 Nederlandstalige prentenboeken uit de KB-collectie
http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/collecties/prentenboeken_van_1810_tot_1950
http://www.weightoffmyshoulders.com/wp-content/uploads/2013/10/thanks-3.jpg
Vragen?
tim.de.haan@nationaalarchief.nl olaf.janssen@kb.nl @timmietovenaar @ookgezellig slideshare.net/OlafJanssenNL