Samenwerking tussen logopedist en psycholoog bij kinderen met neurologische spraak‐

/taalontwikkelingsstoornissen

Opening Academisch Gezondheidscentrum Thermion

25 oktober 2012

Guy Couturier  klinisch psycholoog

Otilia Hermsen‐Roost logopedist

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl

Thermion

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Erasmus

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Plato … alle ideeën geschouwd

Of  ieder zijn eigen idee ?

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Aristoteles

Kennis ontstaat uit een actieve interactie tussen  het waarneembare en de waarnemer

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Het kind …

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Allerlei verschijnselen op verschillende ontwikkelingslijnen

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Ontwikkelingsproblemenversimpelen? 

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Zo’n ingewikkeld ontwikkelingsverloop

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

• Onderzoek door logopedist en psycholoog

• Standaard afname geeft geen goed beeld van wat het kind kan

• Wat meet je precies?

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Dysfatische Ontwikkeling

• Taalbegrip > taalproductie

• Op‐commandoproblemen

• Gestoorde fluency door woordvindingsproblemen en zwakke liaisons‐des‐idées

• Zinsbouw‐ en woordvormproblemen

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Innerlijke spraak

• Belangrijk in relatie tot gedrag, cognitie, motorische ontwikkeling en sociaal‐emotionele ontwikkeling

• Onderbelicht aspect van de ontwikkeling van de taalexpressie

• Organiserende invloed op het handelen.

• Innerlijke spraak = taalproductieLogopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Multidisciplinaire samenwerking is belangrijk voor een juiste differentiaal diagnose!

Symptomen die vaak voorkomen:

• Forse onhandigheid, dyspraxie

• Gedrag lijkend op ADHD

• Autistiform gedrag

• Andere gedragsproblemen

• Leer‐ en leesproblemen (dyslexie!)

Sommige symptomen door talige handicap, andere minder direct herleidbaar

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Veel conflicten in het gezin en daarbuiten ontstaan omdat kinderen hun handelen moeilijk door taal en door ideeën kunnen laten sturen.

Enkele voorbeelden…

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

• Samenhang tussen spraak‐/taalontwikkeling, relationele ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling, motorische ontwikkeling, emotionele ontwikkeling en gedrag

• Kennis delen is belangrijk!

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

• Beeld wordt gekleurd door leeftijd

• Verschillende graden van ernst

• Komt vaak voor, ook de ernstige vormen

• Volwassenen: moeilijkheden bij communicatie in het dagelijks leven

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Hoog risico op psychopathologie• Kinderen met taalontwikkelingsstoornissen: verhoogd risico op psychopathologie– (onderzoek van Cantwell en Baker)

– 25%  gedragsproblemen: ADHD, oppositionele stoornissen, conduct disorder

– 20%  emotionele problemen: o.a. anxiety disorder

– slechts 6%  mental retardationLogopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Zeldzaam breed opgezet onderzoek

N=700 driejarigen  N=24 met taalachterstand (Richman & Stevenson, 1976).

• groep zonder taalachterstand – 14% beduidende gedragsproblemen

• groep met taalachterstand – 59% beduidende gedragsproblemen

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl 

Hartelijk dank voor uw aandacht

Logopediepraktijk Roost / Hermsenwww.logopedieroosthermsen.nl