Reuzen onder de moleculen

MACROMOLECULEN

1. Wat zijn kunststoffen?

1. natuurlijke macromoleculen

= biopolymeren

a) kunststoffen

2. gewijzigde natuurlijke macromoleculen = halfsynthetische kunststoffen

3. synthetische macromoleculen = (volsynthetische) kunststoffen

1. Enkele begrippen op een rijtje

1. natuurlijke macromoleculen = biopolymeren

a) kunststoffen

celluloïd (1850)

polyester, PVC, PET, …

Eerste synthetische kunststof in 1909 = bakeliet

door de belg Baekeland (1863-1944)

1. Enkele begrippen op een rijtje

b) polymeren

c) monomeren vaak uit aardolielichte, onverzadigde koolwaterstoffen (2 à 4 C-atomen)

polymerisatie: polyaddititie of polycondensatie

2a. Bereiding van kunststoffen

2a. Bereiding van kunststoffen

polymerisatie: polyaddititie of polycondensatie

2a. Bereiding van kunststoffen

polymerisatie: polyaddititie of polycondensatie

2a. Bereiding van kunststoffen

polymerisatie: polyaddititie of polycondensatie?

oefening 1 op kopie p. 2

Polyurethaan (PUR) Polycarbonaat

2a. Bereiding van kunststoffen

polymerisatie: polyaddititie of polycondensatie?

oefening 2 op kopie p. 2

PET (polyethyleentereftalaat)

2a. Bereiding van kunststoffenoefening 3 kopie p. 2

PE (polyetheen)

2b. Voorbeelden van kunststoffen

PE = polyetheen = polyethyleen

kopie p. 3

2b. Voorbeelden van kunststoffen

PP = polypropeen

2b. Voorbeelden van kunststoffen

PS = polystyreen

2b. Voorbeelden van kunststoffen

PVC = polyvinylchloride

2b. Voorbeelden van kunststoffen

PET = polyethyleentereftalaat

2b. Voorbeelden van kunststoffen

polyurethaan

3. Eigenschappen van kunststoffen

1. thermoplasten: worden week bij verwarming (85%)

moleculen blijven apart, niet verbonden met elkaar,wel verstrengeld (kluwen, cf. spaghetti)

Toepassing thermoplasten: PET-flessen maken

3. Eigenschappen van kunststoffen

2. thermoharders: worden NIET week bij verwarming

polyurethaan bakeliet

moleculen zijn ‘vernet’,dwarsbindingen= 3D-structuur

3. Eigenschappen van kunststoffen

2. thermoharders: worden NIET week bij verwarming

fenolformaldehyd (PF)

3. Eigenschappen van kunststoffen

2. thermoharders: worden NIET week bij verwarming

melamineformaldehyd (MF)

Thermoharders en –plasten 1

• Polymeren van thermoplasten bestaan uit ketens die naast elkaar liggen.

• Bindingen tussen ketens: vanderwaalsbindingen

• Polymeren van thermoharders bestaan uit een netwerk van ketens

• Bindingen tussen ketens: vanderwaalsbindingen en atoombindingen

Thermoharders en –plasten 2

• De polymeer van 3-hydroxy-pentaanzuur– Is de volgende polymeer een thermoharder of thermoplast?

– Teken een stukje polymeer

CH3CH2

CH2

OHO

CH3

CH

2

CH

2

O OH

CH3 CH2

CH2

O

CH3

CH2

CH2

O

O

O

O

Ketenpolymeer dus thermoplast

Thermoharders en –plasten 2

– Is de volgende polymeer een thermoharder of thermoplast?

– Uit welke monomeren bestaat de polymeer?

Netwerkpolymeer dus thermoharder

OH O

OHO

OH O

OOOOH

O

OH

OOO

O O O OH

O

OH

O O O

OOO O

OHO

OHO

OHOH

Thermoharders en –plasten 2

– Is de volgende polymeer een thermoharder of thermoplast?

– Uit welke monomeren bestaat de polymeer?

Netwerkpolymeer dus thermoharder

OH O

OHO

OH O

OOOOH

O

OH

OOO

O O O OH

O

OH

O O O

OOO O

OHO

OH

OO

OH

OH

OH

OO

OH

OH O

3. Eigenschappen van kunststoffen

3. elastomeren

moleculen zijn ‘vernet’maar toch nog grote mazen

waardoor elastisch!(nemen oorspronkelijke vorm aan

als kracht wegvalt)

Voorbeeld: rubber uit de heveaboom

macromoleculen ‘vernet’ met zwavel: elastomeer (stevig én elastisch rubber) indien verzadigd met zwavel: zeer hard, thermoharder (eboniet, in gummiknuppels, mondstuk saxofoon, schakelbord)