Post on 04-Jun-2015
Preventieve geneeskunde;consultatie reisziekten
Wim Terryn
RZ Jan Yperman
Geschiedenis• 2° jaar opleiding;
– AZ St Jan Brugge; dr Johan Boelaert• HIV, Infectieziekten, Travel Clinic
• 6° jaar opleiding;– UZ Gent; prof dr Dirk Vogelaers: mijn “grote voorbeeld”
• infectieziekten• HIV kliniek• Consultatie reisziekten
• Staflid nefrologie 2003-2004– Transplantatie;
• immunosuppressie • Vroeg: bacteriële infecties• Na één maand: opportunistische infecties (PCP, CMV, toxoplasmose, atypische
mucobacteriën...)
RZ Jan Yperman• Geografisch; lacune
– Brugge, Gent, Brussel, Antwerpen– ...en Ieper
Reizigersdiaree• Meestal bacteriële infectie : water, rauwe groenten,
ongepelde vruchten. PREVENTIE: Flessenwater, zelfs voor tandenpoetsen. Koken van water. Chloramine tabletten (vuil water eerst filteren).– antacida (vooral PPI) hoger risico– meestal goedaardig; loperamide– ACEi en/of diuretica: tijdelijk stoppen bij ernstige diaree– Enterotoxigene E coli (ETEC)/ dysenterie: koorts, hevige
buikpijn, bloederige stoelgang: ZELFTHERAPIE antibiotica (volwassen: fluoroquinolone, kinderen; azithromycine. (evt snel bij sporters, immunosuppressie).
• amoebendysenterie (Gabbroral/Fasigyn): RO faeces voor parasieten, echo lever!
• geen preventieve antibiotica, geen nifuroxazide (Ercefuryl), geen parenterol, geen bactisubtil; nutteloos of schadelijk
Malaria: Afrika + Amazonegebied
• P falciparum (meest gevaarlijk), sterfte wereldwijd jaarlijks 3-3.5 miljoen mensen, vooral Afrikaanse kinderen, doch ook jaarlijks enkele Belgische reizigers. Mortaliteit 1%.
• Muggenbeetpreventie met DEET >20% (’s avonds; inactiveert zonnecreme) + Muskietennet– Chloroquineresistentie; enkel Malarone of Lariam (uitzonderlijk
Doxycycline)– Malarone; geen bijwerkingen, -D1 tot +D7, MET DE MAALTIJD
(absorpsie * 4) kostprijs!– Lariam;
• W1 tot +4W, goedkoop en efficiënt behalve bepaalde plaatsen in Azië• 1/20 bijwerkingen (angst, depressie, slapeloosheid); proefbehandeling
>3wekn• Contraïndicaties; depressie, ritmestoornissen
Malaria; KAARTEN!
THAILAND
Malaria; KAARTEN!
PERU
Malaria; KAARTEN!
PERU
“stand by treatment”;-malarone 4 co per dag met eten gedurende 3 opeenvolgende dagen
Gele Koorts
• virale hepatitis overgedragen door mug, mortaliteit 50 %
• endemisch Zuid Amerika en Afrika – epidemieën: landenlijst !
• verplichte vaccinatie in landen waar geen Gele koorts voorkomt, doch waar het klimaat zijn verspreiding mogelijk maakt – bv Thailand, Namibië, Zuid Afrika: dit ENKEL indien
men uit een land komt waar WEL Gele koorts voorkomt. Dus niet vanuit België
• levend vaccin; niet bij immunosuppressie (na BMT: 2 jaar wachten) en zwangerschap
Mengitis door meningococcen serotype A;C;W;Y
• VERPLICHT: – Mekka reizigers (Haj) (crowding)
• Subsaharisch Afrika in de winter (Burkina: 5000 gevallen in 2005/ vaccinatiecampagnes)
• Cave; – GEEN Neisvac®, Meningitec ®=
serotype C– WEL Mencevax®
Hepatitis A
• faeco- oraal (voedsel), wereldwijd behalve West-Europa, Australië en Noord Amerika (wel in Griekenland, Italië en Spanje)
• mortaliteit + 40 jaar: 2 procent !! • Epidemiologisch risico• Vaccinatie 100 % beschermend, geen
bijwerkingen• Indien Twinrix® gegeven wordt; bevat slechts
HALVE DOSIS (=Havrix 720 =Junior), dus steeds TWEE spuiten voor vertrek OF Havrix 1440 + Engerix 20 (Havrix 1440®: één spuit is 100 % beschermend na 14 dagen)
Buiktyphus
• progressief koorts door bacteriëmie,– onbehandeld 10 % ernstige complicaties:
darmperforaties en bloedingen – infectiekans vooral bij avontuurlijk reizen
• vaccinatie oraal (levend) en im. (antigenisch), – beschermt ongeveer voor 70% gedurende 3
jaar
• behandeling = antibiotica, doch in India veel resistentie; sneller vaccineren.
Tetanus Diphterie Polio
• Poliomyelitis; epidemieën in Afrika en Azië, vooral India
• één rappel als volwassene: levenslange immuniteit
• combinatie TeDiPolio = Revaxis ®
Mazelen
• wereldwijde killer (800.000 doden)• personen geboren 1960-1980 die
geen klinisch mazelen doorgemaakt hebben éénmalig MBR vaccin (Priorix®)
• Vanaf 1985 universele vaccinatie
Cholera
• administratieve stempel voor Afrika! ‘Cholera not indicated forever’
• enkel risico voor hulpverleners in epidemieën; ook dan nog behandelbaar met antibiotica en vocht
Japanse Encefalitis
• Azië; langer verblijf (3-4 weken) op het platteland
• Virale encefalitis (muggen)• Lage infectiekans itt. malaria doch
zeer belangrijke morbiditeit en mortaliteit
• Niet op de markt in België: geîmporteerd uit Nederland
Rabies
• Rugzaktoeristen of “backpackers”, fietsers die gedurende langere tijd reizen (3 maand), ook hulpverleners, migranten
• honden, katten, apen: nooit aanraken (kinderen)
• Speleologen: vleermuizen• bestellen bij Pasteurinstituut (via
reiskliniek): 125 euro/3 injecties D1D7D14: rappels door de huisarts, geen bijwerkingen
Tuberculose; BCG
• beschermt niet tegen pulmonaire TBC,– wel tegen ernstige TBC bv tuberculeuse
meningitis, vooral bij kinderen
• mantoux wordt (vals) positief• overwegen voor kinderen van
migranten die bv terugreizen, ook voor bep. Overzeese scholen bv Franse Lycea
FRUHSOMMERENCEFALITIS of TBE (tickbite encephalitis)
• centraal Europa en Sovjet Unie
• tekenbeet; preventie !• vaccinatie overwegen
Zwangerschap
• Geen levende vaccins
• Lariam; niet in het eerste trimester
• Best NIET reizen indien niet nodig
Schistosomiasis: zoet water
•
Checklist; huisarts• essentiële patientengegevens: zwanger? medicatie
inname ? splenectomie ? allergie ?• neem de landenlijst (http://www.itg.be), check voor
GELE KOORTS EN MALARIA: evt verwijzing plannen• basisvaccins in orde ?
– te, di, polio, pertussis, mazelen, hepatitis B, influenza
• reizigersdiaree, voorschrift loperamide en quinolone of azithromycine
• hepatitis A vaccinatie ? Buiktyphusvaccinatie ?• Meer uitzonderlijke vaccinaties:
– Meningitis ACWY, rabies, jap encefalitis, tuberculose, TBE
• Gezondheidsrisico’s; schistosomiase, dengue, wondinfecties, Chagas…
Koorts na een reis
• = Malaria tot het tegendeel is bewezen (eerste drie maanden nadien)
• Steeds onmiddellijk diagnostiek:– Sneltest (antigen)– Dikdruppel– Labo; thrombopenie (Dengue)– Hemoculturen (typhus)
Rol van de huisarts in de preventieve reisgeneeskunde
• Best eerst naar de huisarts
• Reiskliniek– Gele koorts; WHO regelment– Malaria: onduidelijke situaties– Langer verblijf; Rabies, Japanse encefalitis
enz...– Koorts na een reis