PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS Heilig Hart - Ieper

Beste lezer

Dagelijks engageren al onze medewer-kers zich voor een optimale geestelijke gezondheidszorg. Deze bekommernis delen wij met alle voorzieningen in ons netwerk.Nu lanceren wij samen met het Jan Yperman Ziekenhuis en CGG Largo het Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA). Dit groepstherapeutisch aanbod voor mensen met een alcoholafhanke-lijkheid, in een ambulante setting, vult een lacune.Ons eigen ziekenhuis kan trouwens een Belgische primeur melden. TOP (Training Onbewuste Processen) is een veelbelo-vende tool, om herval bij alcoholversla-ving te helpen reduceren. Hij werd mee ontwikkeld en getest door De Wending 1, waar hij nu toegepast wordt. Voor het innovatieve karakter, de integratie in onze behandelvisie en implementatie in ABA kende het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin zelfs een projectsubsidie toe!Ook op het vlak van patiëntenparticipa-tie wil ons ziekenhuis een voortrekkers-rol vervullen. Een pilootproject geeft patiënten online inzage in hun dossier via het zorgportaal HErOS. Een patiënte getuigt. Het recente, interne symposium rond patiëntenparticipatie bood refl ectie en een instrument tot actie.Dat onze medewerkers van cruciaal belang zijn voor de kwaliteit van onze zorg, staat buiten kijf. De laatste engagementsbevraging laat alvast hun ‘bevlogenheid’ zien.U leest er alles over in deze Nieuwsbrief.

1

> Algemeen directeur.

Cathy Room.

Editie voorjaar 2019

Nieuw: ABA van startOp 7 mei start het Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA). Daarmee komen PZ Heilig Hart, Jan Yperman Ziekenhuis en CGG Largo tegemoet aan een lacune in het zorgaanbod in de regio: een uitgebreid groepstherapeutisch aanbod voor mensen met alcoholafhankelijkheid, in een ambulante setting.

Bij de regionale invulling van het ‘zorgpad al-cohol’ enkele jaren geleden ervoeren diverse actoren in het regionale zorglandschap een te-kort aan ambulante gespecialiseerde behan-deling voor personen met een afhankelijkheid van alcohol. De patiënt had eigenlijk slechts twee opties. Ofwel klopte hij aan bij een psy-chiater of psycholoog voor enkele ambulante consultaties, ofwel had hij de keuze voor een behandeling onder de vorm van een opname in het PZ Heilig Hart.

VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORGOm de patiënt minder lang te onttrekken aan zijn thuismilieu, gebeurt de behandeling in het psychiatrisch ziekenhuis vandaag reeds gedeeltelijk onder de vorm van dagtherapie. Toch zijn er ook binnen de verslavingszorg patiënten, die wel nood hebben aan een gespecialiseerd programma, maar voor wie een dagelijkse behandeling niet noodzakelijk is. “Een degelijk alternatief hiervoor was er niet voorhanden”, zegt Wim Laporte, sector-verantwoordelijke verslavingszorg en coördi-nator extramurale zorg in het PZ Heilig Hart. “Daarom hebben we, samen met twee andere partners uit ons netwerk, een gespecialiseerd therapeutisch aanbod ontwikkeld binnen een ambulante setting. Dit naar analogie met het ABA-project van PZ Karus in Gent. Deze be-handelvorm laat het voor de patiënt toe, om een gedegen behandeling te doorlopen en toch zijn maatschappelijke rollen op het werk en thuis te blijven opnemen. Ook dit is een antwoord op de steeds luider klinkende nood in onze samenleving aan vermaatschappelij-king van de zorg.”

ABSTINENTIE“De ambulante behandelmodule richt zich op volwassenen met een alcoholverslaving, bij wie de verslaving de verschillende levensdo-meinen zoals relatie, gezin, werk ... nog niet fundamenteel heeft aangetast”, vertelt dr. Tine Verdée, psychiater van de sector versla-vingszorg (De Wending 1) in PZ Heilig Hart. “Via ABA krijgen de cliënten de kans, om hun probleem dus in een vroeger stadium aan te pakken, wat de kans op herstel verhoogt. Het is belangrijk, dat ze bij het nieuwe, in-tense groepstherapeutische programma nog steun ondervinden van hun sociaal netwerk en gemotiveerd zijn om te komen tot een vol-ledige abstinentie. Bij verslaving is er sprake van controleverlies, waardoor gecontroleerd drinken geen evidente optie is. Daarom ver-wachten we, dat personen die deelnemen aan het ambulante behandelprogramma, ervoor kiezen om volledig te stoppen met drinken.”

Verwijzing zal o.m. gebeuren door huisartsen, specialisten van het Jan Yperman Ziekenhuis, Centrum Geestelijke Gezondheidszorg, privé-psychologen, psychiaters, mobiele teams …Dr. Tine Verdée: “Dit zijn allemaal actoren in de gezondheidszorg, die vaak indirect de gevolgen van een alcoholverslaving bij hun cliënt vaststellen, maar die vandaag geen afdoende ambulante behandeling kunnen voorstellen. De instap zelf in ons programma willen we zo laagdrempelig mogelijk houden. Na intake bij de psychiater kan men zich aanmelden voor inschrijving in het behandel-programma. Doorgaans zal dit gebeuren op advies van een verwijzer, maar men kan zich ook op eigen initiatief aanmelden voor een intake.”

2

PATIËNT ÉN FAMILIEVoor de effectieve start van het ABA-programma is er een eerste individueel kennismakings-gesprek met coördinator Marlies Boeraeve (klinisch psycholoog op De Wending 1 van PZ Heilig Hart). Het ABA-programma zelf is hoofdzakelijk groepstherapeutisch georiënteerd. Het is nl. we-tenschappelijk bewezen, dat een groepsgerichte benadering erg positieve effecten heeft op de resultaten van de behandeling. Marlies Boeraeve: “De trainingssessies zijn bestemd voor gesloten groepen van een tiental per-sonen, zeven dinsdagnamiddagen na elkaar, drie uur per sessie. Het referentiekader is cognitief gedragstherapeutisch, met als hoofdcomponenten motivatie, zelfcontrole en hervalpreventie. Deelnemers krijgen bovendien thuisopdrachten, om het geleerde in de praktijk om te zetten. De trainers geven ook nog drie psycho-educatieve sessies van anderhalf uur, voor patiënten en familie. Er worden verder nog nazorgsessies aangeboden, onder begeleiding van een therapeut.”De drie therapeuten zijn: Marlies Boeraeve (PZ Heilig Hart), Charlotte Dejonckheere (Jan Yper-man Ziekenhuis) en Francy De Smet (CGG Largo). Het ABA kost 190 euro, elke nazorgsessie 20 euro. Het is de bedoeling om ABA zes keer per jaar aan te bieden, afwisselend in ‘De Zuidkant’ van PZ Heilig Hart en in het Jan Yperman Ziekenhuis.

www.aba-ieper.be Tel. 057 23 91 35

TOP-tool: primeur voor BelgiëPersonen met een afhankelijkheid van alcohol kunnen tijdens hun behandeling op opnameafdeling De Wending 1 voort-aan hun weerbaarheid verhogen aan de hand van een computerapplicatie. Patiënten gebruiken er deze therapeutische app, de TOP-tool (Training Onbewuste Processen), sinds begin dit jaar. Een unicum!

Bij mensen met alcoholafhankelijkheid probeert de behandeling traditioneel bewuste, refl ectieve processen te beïnvloeden, om via motiverende gesprekken, zelfcontrole, hervalpreventie e.d. het drinkgedrag onder controle te krijgen en tot abstinentie te komen. Uit wetenschappelijk on-derzoek blijkt echter dat ook onbewuste of au-tomatische processen alcoholverslaving mee in stand helpen houden. Door deze via de TOP-tool te hertrainen, kan men de negatieve gewoonte-vorming (naar alcohol grijpen bij stress, confl ict, vermoeidheid, in het weekend …) temperen.

“Aan de therapeutische TOP-tool ging ruim twee jaar studie, ontwikkeling en onderzoek vooraf”, zeggen verpleegkundigen Pieter Logie en Pieter Vanysacker van De Wending 1 en leden van de TOP-werkgroep. “De applicatie werd ontwikkeld in samenwerking met prof. Reinout Wiers van Universiteit Amsterdam en prof. Rudi Deraedt van UGent. Daarop volgde een uitgebreide tes-ting van de effectiviteit van de voorlopige onder-zoekstool (inclusief placebogroep) bij zo’n 250 patiënten van PZ Heilig Hart en PZ Karus (voor-heen Sint-Camillus) in Sint-Denijs-Westrem. Nu zijn wij het eerste psychiatrisch ziekenhuis dat de defi nitieve TOP-tool in de behandelvisie in-bouwde en aanbiedt in residentiële setting.”

Voorafgaand aan het gebruik van de app krijgen de patiënten twee sessies psycho-educatie. Aan de hand van de metafoor ‘paard en ruiter’ (uit het boek ‘Grip op je problemen’ van prof. Wiers) krijgen ze uitleg over hoe het komt dat ze soms in oud gedrag hervallen, ondanks hun wil tot abstinentie. De ‘ruiter’ staat voor de bewuste processen (zelfrefl ectie, impulscontrole, aanpassingsvermogen …). Het paard staat voor de automatismen en ge-woontevorming. De TOP-tool helpt de patiënt om het paard te temmen inzake alcoholgebruik. Dit gebeurt door de aandachtsbias (verhoogde aandacht voor alcohol) en de actietendens (neiging om naar alcohol te grijpen) in acht sessies op het computerscherm te hertrainen.

Het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin kende het TOP-project een project-

subsidie toe van 16.000 euro. Het ministerie looft het wetenschappelijke en innovatieve

karakter ervan, naast de integratie van de computertool in de globale behandelvisie van

afdeling De Wending 1. De subsidiëring laat toe om het project ook te implementeren in

de ambulante setting van ABA (Ambulant Behandelprogramma Alcohol) en om de face-

to-facebehandeling te combineren met online hulpverlening (blended care).

>

Marlies Boeraeve, Wim Laporte en

dr. Tine Verdée

De TOP-tool werkgroep: Sarah Mus, Isabelle Vercruysse, dr. Tine Verdée,

Marlies Boeraeve, Melanie Verhelst, Pieter Logie, Pieter Vanysacker,

Wim Laporte en Marie-Lou Maryssael

3

Refl ectie en actie rond patiëntenparticipatieInspelend op recente ontwikkelingen wil het PZ Heilig Hart de weg van de patiëntenparticipatie verder bewandelen. Om de kernconcepten en hun betekenis voor zorgverleners toe te lichten, organiseerde het ziekenhuis een interne vormingsnamiddag. “Er leeft al heel wat, maar we wilden het kader ook wat scherper stellen en een instrument aanreiken”, aldus Lieza Verhalle (De Wending 2) vanuit haar nieuwe deelfunctie als verpleegkundig specialist.

Door evoluties op maatschappelijk vlak en nieuwe inzichten in de ge-zondheidszorg veranderde de positie van de patiënt de voorbije jaren. Die ondergaat de zorg niet langer vanuit een paternalistische bena-dering met focus op de ziekte, maar treedt in overleg met de profes-sionele zorgverleners. Hij/zij wordt als actieve partner in de zorgplan-ning betrokken, samen met familieleden en mantelzorgers. Ze krijgen inspraak in de besluitvorming en stem in de behandeling, wat vandaag een evidentie is.

VOORDELENMensen met een psychische aandoening zijn meestal zelf vragende partij om inspraak te krijgen en mee te beslissen in hun herstelge-richte behandeling. Ze gaan hun eigen kracht gebruiken om controle te krijgen over hun situatie, om eigen keuzes te maken en een nieuwe wending aan hun leven te geven (empowerment). De participatie ver-hoogt de motivatie voor en het effect van de behandeling, stimuleert de therapietrouw, verbetert de levenskwaliteit en reduceert herval.

VOORBEELDENHet PZ Heilig Hart werkt reeds actief rond patiëntenparticipatie. De vormen verschillen per afdeling/dienst, maar hebben steeds tot doel de patiënten zoveel mogelijk te betrekken en zorg op maat te verlenen. Voorbeelden zijn o.m.: inspraak in de opmaak van het werkplan, geza-menlijke voorbereiding en evaluatie van het teamoverleg (soms zelfs deelname), rondleiding van nieuwkomers, deelname aan educatieve sessies, samen een mutatieaanvraag opmaken, spiegelgesprekken waarin patiënten hun ervaringen over het zorgproces bespreken met zorgverleners als toehoorders, focusgroepen die exploreren naar ver-beterpunten, exitinterviews …

INTERNE VORMING“De gewijzigde therapeutische relatie spoort ons aan tot refl ectie en actie”, zegt Lieza Verhalle. “In het nieuwe strategisch plan van ons zie-kenhuis krijgt de herstelgerichte zorg een centrale plaats. De nadruk ligt hierbij op de capaciteiten en kwaliteiten van de patiënt. Daarin is participatie een sleutelbegrip. Het interne symposium had tot doel de ruim honderd deelnemende zorgverleners verder bewust te maken en hen kritisch te laten nadenken. Prof. dr. Verhaeghe van UGent ver-duidelijkte de kernconcepten. De aanwezigen kregen ook concrete tips ontleend aan ‘Het respectboek voor de zorg’ van Pieter Loncke, Thomas Raemdonck en Geert Capoen. Dit boek legt stapsgewijs uit hoe hulpverleners in een complexer wordende zorg toch ruimte en tijd kunnen maken voor oprechte interactie.”

PARTICIPATIELADDEREen belangrijk concept dat nader toegelicht werd, was de participa-tieladder. Dit kader bevordert de gemeenschappelijke taal en geeft inzicht in de intensiteit van de participatie, van informeren tot regie in eigen handen nemen. De participatieladder is echter geen hiërarchie of waardeoordeel: het gaat om de meest zinvolle participatievorm, aangepast aan de mogelijkheden en de doelstellingen van de patiënt op een bepaald moment. Het is niet nodig of zelfs wenselijk om altijd de hoogste trede te beklimmen.“Tijdens een rondgang bij alle afdelingen en diensten in de patiën-tenzorg gaan we alle reeds bestaande initiatieven oplijsten en op de ladder situeren”, besluit Lieza Verhalle. “Zo kunnen we ze intern de-len en de cultuur verbreden. Op basis van de refl ecties van de interne vorming en de actuele praktijk gaan we uiteindelijk een visietekst op-maken, een stevig fundament waarop alle afdelingen/diensten verder kunnen bouwen en waaraan ze jaarlijks acties kunnen koppelen in hun beleidsplan.”

“Paard en ruiter zijn voor onze patiënten heel herkenbaar”, zeggen Pieter Logie en Pieter Vanysacker. “De metafoor werkt verhelderend en ze geloven erin. Met de traditionele therapie versterken we de ruiter, via de TOP-tool willen we het paard intomen, om het herval te verminderen. Na de training gespreid over vier weken blijven we de patiënt opvolgen. Er is een follow-up na drie, zes en twaalf maanden om het effect te evalueren. Een Nederlands onderzoek toont alvast 10% minder herval aan na één jaar, wat heel hoopgevend is. De bevindingen in ons ziekenhuis moeten uitmonden in een academische publicatie. Na zes maanden zullen wij al een eerste zicht krijgen op de resultaten, zodat we er in het najaar wellicht al een symposium aan wijden.”

Lieza Verhalle

4

Patiënt krijgt inzage in dossier via zorgportaal HErOSTwee patiënten van De Rede (dagbehandeling voor psychische zorg) kregen begin dit jaar via het zorgportaal HErOS online toegang tot hun persoonlijk zorgdossier. HErOS staat voor Health Record Obasi Software, genoemd naar ontwik-kelaar Obasi. Met dit eerste pilootproject is het PZ Heilig Hart pionier.

Dankzij het zorgportaal HErOS krijgt de patiënt voortaan via zijn pc, ta-blet of smartphone inzage in een aantal modules van zijn/haar dossier.“Nu kan ik online mijn afspraken, medicatieschema, werkplan en factu-ren consulteren”, zegt Veerle (42), sinds september 2018 in dagbehan-deling op De Rede na een burn-out. “Ik krijg toegang na het ingeven van mijn gebruikersnaam, paswoord en een token. Mijn werkplan nalezen, op welke plaats en tijdstip ook, geeft mij steun. Ik zie de voortgang, kan eruit leren en op basis daarvan ook ervaringen uitwisselen. Het functioneert als een leidraad, een richtsnoer voor mijn evolutie. Vooral de evaluaties die digitaal in mijn dossier verschijnen, zijn voor mij be-langrijk. Ik ben bij de voorbereiding van de teamvergadering betrokken en kan achteraf mondeling feedback geven.”Veerles gesprekken en therapiemomenten, om te werken aan o.m. as-sertiviteit, valkuilen herkennen, leven in het hier en nu, piekeren om-buigen, emoties uitdrukken, stress reduceren … verschijnen ook in haar persoonlijke agenda. “Vooral in het begin, als je hoofd zo vol zit en je de zaken niet helder inziet, is je planning een houvast. Het is een ze-kerheid dat je er op terug kan vallen, ook van thuis uit, in het weekend bv. Je agenda geeft bovendien structuur aan je dag.”

Deelname van Veerle aan het pilootproject gaf haar de kans om ver-beterpunten aan te wijzen en de gebruiksvriendelijkheid van het zorg-portaal te helpen optimaliseren. “Deze tool is een hulpmiddel in het proces naar genezing en mag zeker geen aanleiding geven tot onzeker-heid of stress”, weet Veerle. “Vandaar dat ik ook mijn gebruikservaring wilde delen om obstakels uit de weg te helpen ruimen. Inzage in je persoonlijk dossier via het zorgportaal is een hele verbetering. Toen ik dertien jaar geleden in dagbehandeling was voor depressie na tal van ingrijpende, emotionele gebeurtenissen, bestond die mogelijkheid nog niet en werd er ook niet over het dossier gecommuniceerd. Ik ben er ze-ker van dat het zorgportaal zijn vruchten zal afwerpen. Mensen willen immers weten hoe het zit, zijn leergierig naar hun situatie. De digitale ontwikkeling maakt dit nu toegankelijker.”

Het eerste pilootproject (met enkel inzage) is inmiddels uitgebreid op De Rede en naar De Stroom. Daarna volgen ook de andere afdelingen. In de toekomst zullen patiënten zelf wijzigingen en toevoegingen in hun dossier kunnen aanbrengen en kunnen ook belangrijke derden toegang krijgen.

5

Engagementsbevraging toont bevlogen medewerkersOptimale patiëntenzorg. Daar werken alle medewerkers van het PZ Heilig Hart dagelijks aan mee. Als ze zich aangenaam in hun vel voelen, dan komt dat hun werk ten goede. De HR-dienst van het ziekenhuis ondersteunt hen hierin doorheen hun loopbaan. De meest recente engagementsbevraging laat alvast een waardering van meer dan 80% zien. “Hun be-vlogenheid maakt het verschil”, zegt personeelsdirecteur Ann Vanraes.

In 2017-2018 onderging PZ Heilig Hart een transformatie om het aanbod af te stemmen op de geëvolueerde zorg-noden en toekomstige evoluties. De reorganisatie bracht onvermijdelijk wat druk mee, om nieuwe routines te vin-den, elkaar te leren kennen en vertrouwen in nieuw sa-mengestelde teams, en zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden.

VINGER AAN DE POLS“Net zoals andere instellingen dat doen, organiseerden we in het verleden een tevredenheidsenquête”, vertelt Ann Vanraes. “Zo hadden we die reeds, om de vijf jaar, in 2008 en 2013. Sinds 2013 spreken we van een ‘enga-gementsbevraging’, omdat we naast louter tevredenheid ook ruimer peilen naar extra aspecten als aanbeveling, loyaliteit en motivatie. Bij vorige gelegenheden lieten we ons begeleiden door een researchbureau. Sinds vorig jaar hebben we de bevraging met het Comité Kwaliteit en Patiëntveiligheid van het ziekenhuis in handen genomen. Om tot een verkorte maar representatieve vragenlijst te komen, hebben wij ons verdiept in het begrip ‘engage-ment’. De vragen voldoen tegelijk aan de vijf A’s van de psychosociale risico’s: arbeidsorganisatie, arbeidsinhoud, arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en arbeids-verhoudingen. In het licht van de reorganisatie hebben we besloten om de bevraging in 2018-2019 vier keer te orga-niseren, om de zes maanden. We willen de vinger aan de pols houden. Zo komen we te weten hoe onze medewer-kers de transitie doorstaan.”

VRAGENAlle ziekenhuismedewerkers en -artsen kregen vijf vra-gen voorgeschoteld, waarop ze een score van 1 tot 10 konden toekennen, naast twee open vragen: 1/ In welke mate zou jij onze organisatie als werkgever aanraden?, 2/ Met hoeveel goesting kwam je de afgelopen 6 maanden werken? + tips ter verbetering, 3/ In welke mate ervaar je voldoende ondersteuning (bv. van collega’s, leidinggeven-de, alle mensen met wie je samenwerkt …) om het werk werkbaar te houden?, 4/ In welke mate sta je achter de missie, visie, strategie?, 5/ In welke mate ben je tevreden over de informatie die je krijgt vanuit de organisatie?, en ten slotte een open vraag naar bijkomende opmerkingen/suggesties. Typisch aan de zesmaandelijkse bevraging is dat ze peilt naar de perceptie van de mensen, hun gevoe-lens op dat moment. Ze kregen het verzoek om na te den-ken over het voorbije halfjaar, wat uiteraard mee bepaald werd door de omstandigheden in die periode.

RESULTATEN“We zijn alvast heel tevreden over de resultaten”, zegt Ann Vanraes. “De algemene respons bedroeg om en bij de 75%. Dat betekent dat drie op de vier medewerkers de enquête invulden. De cijfers geven een grote tevredenheid en engagement aan van gemiddeld 80 tot 85% op de eerste vier vragen, terwijl we weten dat de veranderin-gen op de afdelingen zeker niet altijd evident zijn. Toch blijven de mensen heel ge-motiveerd en scoren ze hoog. Op de vraag naar doorstroming van informatie scoor-den de respondenten 60%. We beseffen dat communicatie een moeilijk onderwerp blijft en zullen daar in de toekomst blijvend op inzetten. De opmerkingen van de me-dewerkers gaan we terugkoppelen tijdens een rondgang die kwaliteitscoördinator Annelies De Cat en ikzelf op de diensten maken. Verder zetten we de bevindingen om in verbeteracties op ziekenhuis-, afdelings- en dienstniveau, na gedachtewis-seling met de directie en via de geëigende werkgroepen en comités, waaronder de Werkgroep Psychosociale Risico’s. De resultaten van de bevraging gaan niet liggen verstoffen in de kast, maar zullen we samen omzetten in concrete acties, om het welbevinden en de veerkracht van onze medewerkers te versterken en de kwaliteit en performantie van ons ziekenhuis te verhogen. De afdelingen bespreken de verbe-terpunten en nemen ze mee in het HR-gedeelte van hun beleidsplannen.”

BEVLOGENHEIDUit onderzoek blijkt dat investeren in ‘engagement’ of de betrokkenheid bij de or-ganisatie loont, niet alleen op het vlak van productiviteit, kwaliteit en klantentevre-denheid, maar ook inzake ziekteverzuim en personeelsverloop die beduidend lager liggen.Ann Vanraes: “We zijn ervan overtuigd dat we preventief een goed aanwezigheids-beleid kunnen voeren, als we inzetten op welzijn, engagement en betrokkenheid van onze medewerkers. Met Arnold Bakker (2014) spreken we ook wel van ‘bevlogen-heid’: die ‘positieve toestand van opperste voldoening gekenmerkt door vitaliteit, toewijding en absorptie’. Het nastreven hiervan is essentieel in ons HR-beleid, van instroom over doorstroom tot uitstroom. Nieuwe medewerkers krijgen bv. een uit- >

Personeelsdirecteur Ann Vanraes

6

gebreid introductietraject. Tijdens hun carrière staat hen een toolbox ter beschikking. Deze bevat hulpmiddelen die hen helpen – al of niet samen met hun diensthoofd en collega’s – om hun talenten te ontdek-ken en competenties te ontwikkelen, te leren samenwerken met col-lega’s en om te gaan met feedback, waardoor ze zich sterker voelen en verbindend communiceren. Ook bij een exitgesprek komen de vijf A’s aan bod. Zo checken we onszelf continu, met het oog op verbetering.”

DISC®Bij de medewerkers van het psychiatrisch ziekenhuis bestaat er een groot enthousiasme voor de DISC®-persoonlijkheidsanalyse, die hen uitdaagt om over zichzelf, hun kwaliteiten en gedragsstijl na te denken. Samen met het competentiespel, talentenspel en kernkwadrantenspel

maakt DISC® deel uit van de HR-toolbox voor persoonlijk gebruik of in dienstverband. Het model maakt onderscheid tussen vier gedrags-stijlen: rood (Dominant), geel (Invloed), groen (Stabiel) en blauw (Con-sciëntieus) op goede en slechte dagen, en beweegt langs de assen taakgericht-mensgericht en zelfverzekerd-terughoudend.“Alle gedragsstijlen zijn nodig voor een gezond evenwicht op het werk”, zegt Ann Vanraes. “Tegenovergestelde kleuren kunnen meer moeite hebben om samen op weg te gaan, maar kunnen ook meest van elkaar leren. Zelfkennis leert echter om effectiever met zichzelf en anderen om te gaan. Het voordeel van DISC® is, dat het het gedrag overzichtelijk en begrijpelijk in kaart brengt. Refl ectie leidt niet alleen tot inzicht in zichzelf en de ander, maar ook tot beter communiceren en samenwerken.”

Didier Noyelle: Kleur doet levenNog tot 28 juni loopt in het Onthaal en de Raadplegingen van het PZ Heilig Hart de expositie met beeldend werk van Didier Noyelle. “Schilderen maakt mij blij”, bekent de kunstenaar. “En kleur geeft mij energie.”

“Met het voorjaar komt er opnieuw kleur in de natuur en in het leven”, zegt Didier Noyelle uit Moorslede. Van de werkgroep KIOZ (Kunst In en Om het Ziekenhuis) kreeg hij de kans om een overzichtstentoonstelling te presenteren met werk van de voorbije twintig jaar. “Het is een een-voudige titel, maar die vlag dekt ook wel de lading, want veel van mijn werk is heel kleurrijk. Hoewel ik ook een donkerder, melancholische kant heb, koos ik ervoor om meer deprimerende werken bij deze gele-genheid in de kast te laten en positief naar buiten te komen. Dat neemt niet weg dat ze op een andere plaats volledig tot hun recht zouden ko-men. Elke locatie is immers anders. In het psychiatrisch ziekenhuis wil ik de bezoeker vooral boeien en ik ben er fi er op om mijn werk te tonen. Als oud-Ieperling kom ik graag naar Ieper terug en ik heb de kans om te exposeren dan ook met beide handen aangegrepen.”

Met zijn schilderen zet Didier Noyelle de familietraditie van zijn opa en zijn vader verder. Hij is er nu ruim twee decennia mee bezig. Van olie-verf schakelde hij al vlug over op andere materialen, omdat de olieverf niet snel genoeg droogt volgens het tempo waarmee nieuwe ideeën in zijn hoofd opborrelen. In recenter werk gebruikt Didier dan ook spuit-bus, inkt, krijt …, maar ook voorwerpen vinden een plaats op het doek, zoals kroonkurken of radertjes uit een klok, als ze zijn beleving helpen verduidelijken.

ECHTE DIDIERS“Verf is mijn ding”, vervolgt Didier. “Maar zoals iedere kunstenaar tast ik ook de grenzen van het medium af. Als autodidact schilder ik niet puur academisch, maar wel spontaan en instinctief, vaak in de lijn van mijn adoraties en op basis van observaties uit de werkelijk-heid, zaken die mij boeien, inspireren, ontroeren, ergeren, doen lachen … Wat ik overdag beleef, tijdens een wandeling of op de bus naar het werk bv., vindt vaak zijn weg in een tekening of schilderij. Som-mige van mijn oudere tekeningen zijn cartoonachtig. Dan probeer ik er wat humor in te leggen. Maar ik beschouw mezelf niet als cartoo-nist pur sang. Dat is immers een vak op zich, waar ik grote bewonde-ring voor heb. Mijn ouder werk is donkerder van aard en strakker ook.

Tegenwoordig durf ik meer los te laten en te experimenteren, al heb ik ook bij een abstract werk meestal nog een plan. De expositie in het PZ Heilig Hart is voor mij een beetje een jubileum. Een terugblik op de voorbije twintig jaar. Dan zie ik, dat ik al een heel traject afgelegd heb en stappen vooruitzet. Er straalt nu meer uniformiteit uit mijn werk en mensen herkennen sommige stukken ook als een echte Didier.”

VIER LEVENSAan ideeën heeft Didier Noyelle trouwens geen gebrek. Het is nooit stil in zijn hoofd. Het is soms lastig, soms tijdrovend, maar Didier ka-naliseert al die energie met plezier in een schrift/schetsboek dat hij altijd bij zich draagt. Het zijn er intussen vijfenveertig. Daarin noteert hij observaties, invallen, schetsen, poses, schema’s, aanzetten … Die krijgen dan verschillende uitdrukkingsvormen, zoals een gedicht, no-velle, fantasyverhaal, tekening of schilderij. “Ik heb nog stof voor vier extra levens”, besluit Didier.

De expo ‘Kleur doet leven’ van Didier Noyelle in het Onthaal en de Raadplegingen van het PZ Heilig Hart is nog tot 28 juni te be-zichtigen op weekdagen van 14 tot 18.30 u. en op weekend- en feestdagen van 10 tot 18.30 u.

Didier Noyelle

7

Ambulant vormings- en trainingsaanbodHet PZ Heilig Hart heeft een maatschappijgericht aanbod inzake vorming en training.Volwassenen die willen bijleren over ‘hoe in balans zijn’ als vorm van levenskunst, kunnen intekenen op de vorming ‘Bouwstenen voor een evenwichtig leven: training in aandacht, denken en assertiviteit’. Agressie Regulatie Training (ART) richt zich tot een gemengd publiek van patiënten en externe deelnemers, vaak op doorverwijzing van hulpverleners of zorginstanties. Beide vinden twee keer per jaar plaats, in het voorjaar en het najaar.

Info: 057 23 91 11. Aan de defi nitieve inschrijving gaat een individueel kennismakingsgesprek vooraf.

Bouwstenen voor een evenwichtig leven: training in aandacht, denken en assertiviteit

Deze vorming bestaat uit twee delen. In het eerste deel leren deelnemers hoe ze ‘mindful’ in

het leven kunnen staan, hoe ze hun aandacht kunnen richten op de realiteit van het moment, om die beter te leren herkennen en accepteren. In het tweede deel ligt de klemtoon groten-

deels op training van assertieve vaardigheden volgens een vijfstappenplan.

Gedragstherapeutisch georiënteerde groepstraining door klinisch psychologen Ivan Adriaen, Anne-Sophie Dupuis en Kyra Olivier.

‘Bouwstenen’ omvat acht dinsdagavondsessies van 18.30 tot 20.45 u: op 3, 10, 17, en 24 september, en op 1, 8, 15 en 22 oktober. Inschrijven kan tot 26 augustus. De kostprijs be-

draagt 155 euro.

Agressie Regulatie TrainingWie vlug kwaad wordt, al te impulsief reageert, snel zelfcontrole verliest, zich vlug aange-

vallen voelt, niet genoeg nadenkt over de gevolgen van zijn/haar gedrag … kan baat hebben bij ART. In vijf sessies leren deelnemers te reageren met een nieuwe, aanvaardbare sociale

vaardigheid. Aan bod komen o.m. triggers en lichamelijke signalen, ontspanningstechnieken,

vooruitdenken, sociale vaardigheden, zelfevaluatie en de complete boosheidscontroleketen.Klinisch psychologen Ann Ide en Ann-Sophie Dupuis geven deze training, eveneens gedrags-

therapeutisch georiënteerd.De ART-sessies vinden plaats op dinsdag 5, 12, 19 en 26 november, en op 3 december,

telkens van 17.15 tot 18.45 u. Inschrijven kan tot 14 oktober. De kostprijs bedraagt 90 euro.

COLOFON:Deze Nieuwsbrief is een uitgave van het Psychiatrisch Ziekenhuis H. Hart, vzw Gezondheidszorg ‘Bermhertigheid Jesu’, Poperingseweg 16, 8900 Ieper Tel. 057 23 91 11 | Fax 057 23 91 12 info@pzheilighart.be | www.pzheilighart.beEindredactie: Marc DejonckheereVerantwoordelijke uitgever: Mieke Kerckhof Foto’s: Ingrid Vanrobaeys

Rijselstraat 33 8900 Ieper

Vooraankondiging

Te Gek!? op 5 december in PZ Heilig Hart

Sven unik-id en Rick de Leeuw brengen ‘Bijzondere ontwikkelingen’

Het project Te Gek!? maakt geestelijke gezondheids-zorg in Vlaanderen bespreekbaar en bevordert een juiste kijk op mensen met psychische problemen. Sven unik-id en Rick de Leeuw brengen de voorstelling ‘Bij-zondere ontwikkelingen’ op 5 december 2019 om 20 u. in PZ Heilig Hart.In zijn jonge leven kreeg Sven twee psychoses. Hij leerde ermee af te rekenen door ze vorm te geven in kunstinstallaties en performances. Rick bracht zijn jeugd door in een katholiek jongensinternaat. De hon-ger naar onafhankelijkheid die hij daar opdeed, weer-klinkt in veel van zijn werk.In ‘Bijzondere ontwikkelingen’ gaan Sven en Rick op zoek naar het verband tussen ‘gekte’ en creativiteit en naar het inspirerende verschil tussen ‘normaal’ en ‘iets minder normaal’. Deze ode aan de kwetsbaarheid is tegelijk een vrolijke viering van de weerbaarheid van de menselijke geest.

Inschrijvingen: verdere info volgt.