Post on 11-Jan-2017
Problematiek lichtvervuiling en ecologie
Roy van Grunsven, Wageningen Universiteit
Voorjaar 2014
• dramatische toename in de laatste 50 jaar
• 2/3 van de wereldpopulatie leeft in gebied waarkunstlicht > natuurlijk licht
nachtelijk kunstlicht is (bijna) overal:
• dramatische toename in de laatste 50 jaar
• 2/3 van de wereldpopulatie leeft in gebied waarkunstlicht > natuurlijk licht
….. 99% populatie VS en EU
…… 70% VS en 50% EU: melkweg
….. 40% VS: staafjes!
Cinzano et al. 2001
nachtelijk kunstlicht is (bijna) overal:
Beier 2006
Skyglow vs. directe verlichting
Schiermonnikoog 0.2-0.3 mcd/m2Schipluiden 10-200 mcd/m2
Data RIVM
Schiermonnikoog 0.2-0.4 mcd/m2Schipluiden 10-200 mcd/m2First four are nature reserves,
Data RIVM
de effecten op natuur zijn zeer divers….
de effecten op natuur zijn zeer divers….
andere zoogdieren
mensen
insecten
de hemel is ‘s nachts blauw!
wat weten we van de effecten van kunstlicht?
meest ‘directe’ effecten:
• phototaxis: aantrekking, afstoting
• orientatie: verstoring
• timing van activiteit
• onderdrukking van activiteit
• interacties
Poot et al. 2008
relatieve aantallen aangetrokken vogels
Poot et al. 2008
relatieve aantallen aangetrokken vogels
Stone et al. 2009
Kempenaers et al. 2010
donker
licht
• verstoring van dag- en jaar ritmiek
• stress, fysiologie
Effecten op ecosystemen:
• Effecten op een diersoorten kunnen gevolgen hebben voor andere
• Dat kan positief of negatief zijn
hypothesis – Perkin et al. 2011
• effecten op lange termijn
• interacties en indirecte effecten
• meeste studies correlatief
• vertaling naar de werkelijke effectenop populaties en ecosystemen
Veel weten we niet
• alleen verlichten waar nodig
• alleen verlichten wanneer nodig
• niet meer licht dan nodig
• goed afschermen
• in de toekomst mogelijk andere spectra
Veel kan al wel
Roy van Grunsven
Mieke Titulaer
Koert van Geffen
Maaike de Jong
Maurice Donners
Elmar Veenendaal
Marcel Visser
Financiering Terreinen Inventarisaties
Onderzoek en organisatie
Frank Berendse
Kamiel Spoelstra
Support