presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

38
Problematiek lichtvervuiling en ecologie Roy van Grunsven, Wageningen Universiteit Voorjaar 2014

Transcript of presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Page 1: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Problematiek lichtvervuiling en ecologie

Roy van Grunsven, Wageningen Universiteit

Voorjaar 2014

Page 2: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 3: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 4: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 5: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 6: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

• dramatische toename in de laatste 50 jaar

• 2/3 van de wereldpopulatie leeft in gebied waarkunstlicht > natuurlijk licht

nachtelijk kunstlicht is (bijna) overal:

Page 7: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

• dramatische toename in de laatste 50 jaar

• 2/3 van de wereldpopulatie leeft in gebied waarkunstlicht > natuurlijk licht

….. 99% populatie VS en EU

…… 70% VS en 50% EU: melkweg

….. 40% VS: staafjes!

Cinzano et al. 2001

nachtelijk kunstlicht is (bijna) overal:

Page 8: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Beier 2006

Page 9: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Skyglow vs. directe verlichting

Page 10: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Schiermonnikoog 0.2-0.3 mcd/m2Schipluiden 10-200 mcd/m2

Data RIVM

Page 11: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Schiermonnikoog 0.2-0.4 mcd/m2Schipluiden 10-200 mcd/m2First four are nature reserves,

Data RIVM

Page 12: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 13: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

de effecten op natuur zijn zeer divers….

Page 14: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

de effecten op natuur zijn zeer divers….

Page 15: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

andere zoogdieren

mensen

insecten

Page 16: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 17: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

de hemel is ‘s nachts blauw!

Page 18: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 19: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

wat weten we van de effecten van kunstlicht?

meest ‘directe’ effecten:

• phototaxis: aantrekking, afstoting

• orientatie: verstoring

• timing van activiteit

• onderdrukking van activiteit

• interacties

Page 20: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 21: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 22: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 23: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 24: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 25: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 26: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Poot et al. 2008

relatieve aantallen aangetrokken vogels

Page 27: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Poot et al. 2008

relatieve aantallen aangetrokken vogels

Page 28: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 29: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Stone et al. 2009

Page 30: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Kempenaers et al. 2010

donker

licht

Page 31: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 32: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

• verstoring van dag- en jaar ritmiek

• stress, fysiologie

Effecten op ecosystemen:

• Effecten op een diersoorten kunnen gevolgen hebben voor andere

• Dat kan positief of negatief zijn

hypothesis – Perkin et al. 2011

Page 33: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 34: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

• effecten op lange termijn

• interacties en indirecte effecten

• meeste studies correlatief

• vertaling naar de werkelijke effectenop populaties en ecosystemen

Veel weten we niet

Page 35: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

• alleen verlichten waar nodig

• alleen verlichten wanneer nodig

• niet meer licht dan nodig

• goed afschermen

• in de toekomst mogelijk andere spectra

Veel kan al wel

Page 36: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

Roy van Grunsven

Mieke Titulaer

Koert van Geffen

Maaike de Jong

Maurice Donners

Elmar Veenendaal

Marcel Visser

Financiering Terreinen Inventarisaties

Onderzoek en organisatie

Frank Berendse

Kamiel Spoelstra

Support

Page 37: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)
Page 38: presentatie over de impact van nachtelijk licht op ecosystemen (PDF)

www.lichtopnatuur.org