NESCIO-LEZING ANNEWIEKE VROOMVRIJE UNIVERSITEIT

KORTENHOEF 2011-06-19

Verwondering in dialoog

Programma

Geweldloze communicatie – model en basisregels

Toepassen in Inter-religieuze dialoog via verwondering

Model Geweldloze Communicatie

Ik sta hier bij u in het kerkje te Kortenhoef om een lezing te geven.

Ik merk, dat ik mij dankbaar voel.

Dat komt, omdat mijn behoefte aan delen op deze manier vervuld wordt.

Zou u wellicht willen ontvangen, wat ik graag met u wil delen? Dat zou mijn leven verrijken.

Model Geweldloze Communicatie

Ik sta hier bij u in het kerkje te Kortenhoef om een lezing te geven. (observatie)

Ik merk, dat ik mij dankbaar voel. (gevoel)

Dat komt, omdat mijn behoefte aan delen op deze manier vervuld wordt. (verlangen)

Zou u wellicht willen ontvangen, wat ik graag met u wil delen? Dat zou mijn leven verrijken. (verzoek)

Model Geweldloze Communicatie

Marshall Rosenberg Psycholoog van oorsprong

Titels: Geweldloze Communicatie Handboek Geweldloze Communicatie We can work it out. Resolving Conflicts Peacefully and

Powerfully

4 stappen model

Observatie

Gevoel

Verlangen

Verzoek

4 stappen model: toelichting

Observatie - wat gebeurt/gebeurde er?

Gevoel – wat voel/voelde je?

Verlangen – welke behoefte lag aan dat gevoel ten grondslag?

Verzoek – wat zou jij/een ander kunnen doen om jouw leven te verrijken?

Stap 1 Observatie

Observatie: wat is het geval?

Valkuil: Interpretatie

Voorbeeld observatie

Het is een drukke boel in Kortenhoef.

(oordelen en vaagheid vertroebelen observatie)

In het kerkje van Kortenhoef zaten ongeveer XX mensen bij elkaar, die op luide toon met elkaar praatten.

Stap 2 Gevoel

Gevoel: wat gaat er om in mijn lijf en hart, voor zover ik het kan verwoorden met mijn hoofd?

Valkuil: quasi-emotie (gedachte)

Gevoelens

Voorbeelden:Bang, boos, blij, verdrietig

Talloze gevoelens passeren ons:Ademloos, eenzaam, futloos, ontroerd, energiek, tevreden, warm, wanhopig, zacht, machteloos, melancholiek, nerveus, ongeduldig, onbehaaglijk, gelukzalig, glorieus, paniekerig, voldaan, vurig, verrukt

Quasi-gevoelens

Gaat over hoe ik denk dat ik ben en hoe ik denk dat anderen zich tegenover mij gedragen

Bevat oordeel over wat de ander gedaan heeft (en is zo meer een klacht dan een gevoel)

Talloze quasi-gevoelens passeren in ons:Aangevallen, aangetast, geintimideerd,

gekleineerd, gewantrouwd, in het nauw gedreven, (niet) gewenst, (niet) gezien, (niet) gesteund, onderdrukt, overheerst, platgewalst, gewaardeerd, (on)geliefd

Stap 3: Behoefte

Behoefte: welk verlangen schuilt onder het gevoel?

Valkuil: strategie

Behoeftes (voorbeelden)

Eigenheid Authenticitiet, expressie, creativiteit

Emotioneel Acceptatie, ondersteuning, delen, erkenning

Fysiek Aanraking, bescherming, beschutting

Spel Humor

Spirituele verbondenheid Inspiratie, schoonheid, eenheid, betekenis, zingeving

Vieren Vieren van leven en vieren van verlies (rouw)

Stap 4: Verzoek

Verzoek: vraag die een concrete afgemeten actie bevat die ikzelf of een ander kunnen doen, om mijn verlangen te vervullen?

Valkuil: vaagheid of eis

Nb. verzoek is geen eis

Verzoek wordt vaak gehoord als een eis

Daarom: voetnoot bij het verzoek:

Zou u dat alleen willen doen, op die manier en in die mate, dat het ook uw behoeftes, welke dat ook zijn, kan vervullen?

Dan vervult u ook mijn behoefte, om respect voor uw behoeftes op dit moment te hebben, en om open te communiceren.

-Rosenberg: ‘Alleen als het je blij maakt als een eendje in de plas’.

Recapitulatie 4 stappen model: toelichting

Observatie - wat gebeurt/gebeurde er?

Gevoel – wat voel/voelde je?

Verlangen – welke behoefte lag aan dat gevoel ten grondslag?

Verzoek – wat zou jij/een ander concreet kunnen doen om jouw leven te verrijken?

Model toepassen in dialoog over het leven

Geweldloos = persoonlijk

Verwondering?

JodendomIslamHindoeChristendomBoeddhismeHumanisme

Dialoog over het leven

Geweldloos = persoonlijk

Verwondering?

Jodendom – dansenIslam –biddenHindoe – verbeeldenChristendom – dienenBoeddhisme – loslatenHumanisme - regelen

Dialoog over het leven

Geweldloos = persoonlijk = verantwoordelijkheid nemen voor gevoel van verwondering

Jodendom – dansen – verlangen naar plezierIslam –bidden – verlangen naar rust Hindoe – verbeelden – verlangen naar creativiteitChristendom – dienen – verlangen naar bijdragenBoeddhisme – loslaten – verlangen naar

vertrouwenHumanisme – regelen - zelfverwerkelijking

voorbeelden

‘Op tv zag ik een keer in een documentaire over chassidisme dat zij bij religieuzen feesten dansen, toen voel ik me blij, omdat ik zelf ook de behoefte aan vieren en bewegen heb. Ik wil me graag verbinden met jouw beleving ervan. Zou jij dat verlangen van mij willen vervullen, bijvoorbeeld door mij te vertellen of in jouw invulling van je traditie ook gedanst wordt, en wat dat met jou doet?’

Idem voor andere genoemde voorbeelden

Valkuil: timing

Op den duur kunnen ook heikele kwesties aan de orde komen, maar enkel in termen van onvervulde behoeftes.

Daarmee neemt ieder verantwoordelijkheid voor de eigen reacties en denkbeelden zonder in ‘goed of fout’ te vervallen.

WANT: dit model gaat om verbinden en niet om wederzijdse kritiek.

‘Als ik zie dat je een hoofddoekje draagt, krijg ik een bangig gevoel vanuit mijn behoefte aan openheid in de communicatie. Zou jij misschien mijn verlangen naar verbinding willen vervullen, door mij te vertellen wat jij belangrijk vind aan communicatie?’

Mogelijk antwoord‘Ik hoor dat je een verlangen hebt je met me te

verbinden. Dat verlangen deel ik, dus ik wil het graag vervullen. Voor mij is een hoofddoek een manier om mijn integriteit als gelovige te bewaren. Het is een teken van mijn overgave aan God. Ik wil graag meer weten over waarom dat voor jou angst oproept’.