THINC.TheHealthcareInnovationCenterPublicatiedatum:Februari,2020Auteurs:T.OudeWeernink,BSc;dr.M.Jambroes

NederlandseSamenvattingEenpersoonsgerichtgesprekindeHuisartsenpraktijk–EenHaalbaarheidsstudieDehaalbaarheidvanhetimplementerenvaneenpersoonsgericht‘ander’gesprekindehuisartsenpraktijkinUtrecht

2

IntroductieHoeweldealgehelegezondheidvandepopulatieverbetert,neemthetaantalleefstijl

gerelateerdeziektenonderNederlanderstoe.1Gezondheidsbevordering,ziektepreventieenhetstimulerenvan

zelfregieonderpatiëntenspeeltdaaromeensteedsbelangrijkererolindegezondheidszorg.Dehuidige

gezondheidszorgisechternogzeergerichtopziekteengenezing.Omzelfregieenziektepreventiebijpatiënten

testimulerenishetvanbelangdatzorgprofessionalsdeoorzakenvanziektenbesprekenenhetbelangvan

zelfregiebenadrukken.2

IndewijkLeidscheRijninUtrechtzijndiversegezondheidscentra,maatschappelijkhulpverlenersende

gemeenteeensamenwerking‘degezondewijkalliantie’begonnenomdegezondheidonderdewijkbewoners

tebevorderen.IndezecontexthebbenLeidscheRijnJuliusgezondheidscentra(LRJG)eenpilotprojectopgezet

waarbijeenpersoonsgerichtgesprekwordtgeïmplementeerdindeeerstelijnszorg.Descholing‘Voereenshet

anderegesprek’isontworpenomzorgprofessionalsteondersteunenomdefocusbijdepatiëntteverschuiven

vaneenmedischnaareenbreedgezondheidsgerichtperspectief.Tijdenshetpersoonsgerichtegesprek

sprekenzorgprofessionalsenpatiëntenoverdeverschillendedimensiesvanhetleven,waarondernietalleen

fysiekefunctiesenmentalegezondheid,maarbijvoorbeeldooksociaalwelbevindenendagelijksfunctioneren.

Dedoelenvanimplementatievandescholing‘voereenshetanderegesprek’zijn:

1. Gezondheidbevorderenenzelfregievanpatiëntenvergroten

2. Desamenwerkingtussenhetmedischeensocialedomeinversterkendoorverwijzingenvanpatiënten

inbeiderichtingen

Hetprojectheeftdepotentieomonnodigemedischezorgenverwijzingennaardetweedelijnszorgte

voorkomen.3Daarnaastkanhetprojectalsbijkomendevoordelenderelatietussenzorgprofessionalsen

patiëntenversterkenenhetwerkpleziervanzorgprofessionalsverhogen.4

OmdehaalbaarheidvanhetimplementerenvanhetpersoonsgerichtegesprekindeeerstelijnszorginUtrecht

iseenhaalbaarheidsstudieuitgevoerd.Indezesamenvattingwordeninhetkortdebevindingenvandeze

haalbaarheidsstudiebeschreven.

DoelstellinghaalbaarheidsstudieDedoelstellingvandezestudieishetbepalenvandehaalbaarheidvanhetimplementerenvaneen

persoonsgerichtgesprekindeeerstelijnszorginUtrecht.

3

Interventie’Voereenshetanderegesprek’DeinterventiewerduitgevoerdbijLeidscheRijnJuliusgezondheidscentra(LRJG)inde

wijkLeidscheRijninUtrecht,Nederland.Hetprojectwasverdeeldintweeonderdelen:hetscholenvan

zorgprofessionalsinhetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekenhetindepraktijkbrengenvanhet

persoonsgerichtegesprekbijpatiëntendoorzorgprofessionals.Indescholingwerdzorgprofessionalsgeleerd

omtewerkenmettweeverschillendegespreksmodellen:hetvierdomeinenmodel(4D)enhetPositieve

Gezondheidspinnenweb(PG).Deachterliggendegedachtevanbeidemodellenisomhetconsultvanuiteen

persoonlijkenholistischperspectieftevoeren.Verschillendeberoepsgroepenvanuitdegezondheidscentra

werdengeschoold,inclusiefhuisartsen,praktijkondersteunershuisarts(POH)somatiek,POHGGZen

fysiotherapeuten.Daarnaastnamenookandereprofessionalsuitdewijkdeelaandescholing,waaronder

psychologenenmaatschappelijkhulpverleners.Hetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijk

werdgedaanaandehandvanéénvandetweegespreksmodellen.Indehuisartsenpraktijkwerddituitgevoerd

binnendubbeleconsulttijd.

MethodenEriseenmixed-methodsbenaderingtoegepastwaarbijgebruikwerdgemaaktvan:

- Kwantitatievedatavanuitdepatiëntendossiersindehuisartsenpraktijk:hetHuisartsenInformatie

Systeem(HIS);

- Kwalitatievedatavanuitvragenlijstenondergeschooldezorgprofessionalseninterviewsmet

geschooldezorgprofessionalsenpatiëntendiehetpersoonsgerichtegesprekhebbenervaren.

DehaalbaarheidwerdingedeeldnaardehaalbaarheidselementenvanBowen:aanvaardbaarheid,behoefte,

implementatie,integratieenpotentiëleeffectiviteit.5

Datawerdgeëxtraheerdvanuitdepatiëntendossiersvanpatiëntendieeenpersoonsgerichtgesprek

ondergingen.Devolgendeparametersgerelateerdaanhetpersoonsgerichtegesprekwerdenverzameld:

geslachtenleeftijdpatiënt,beroepsgroepenwerklocatiezorgverlener,gebruiktegespreksmodelendeklacht

vandepatiënten/ofsituatiewaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoordezorgprofessional.

Devragenlijstenensemigestructureerdinterviewswerdenafgenomenonderzorgprofessionalsdiedeelnamen

aandescholing.Devragenlijstenwerdenmetnamegebruiktomdeaanvaardbaarheidenbehoeftevan

zorgverlenerstebepalenendepotentiëleeffectiviteitvanhetpersoonsgerichtegesprekvanuithetoogpunt

vanzorgverlenerstetonen.Indeinterviewswerddieperopdezeelementeningegaan.

Ookwerdensemigestructureerdinterviewsafgenomenbijpatiëntendieeenpersoonsgerichtgesprekhadden

ervaren,ombijpatiëntendeaanvaardbaarheidenbehoefteaaneenpersoonsgerichtgesprektebepalen.

4

Resultatenwerdengetrianguleerdeningedeeldnaardehaalbaarheidselementen

aanvaardbaarheid,behoefte,implementatie,integratieenpotentiëleeffectiviteit.6

HetonderzoekwerddoordeMETCalsniet-WMOplichtigbeoordeeld,alledeelnemersgavenmondelingen

schriftelijktoestemmingvoordeelnameaanhetonderzoek.

Resultaten

ScholingsrondesIn2018en2019zijnerintotaal60professionalsgeschooldinhetpilotproject,verdeeldoverzes

scholingsrondes.Deeerstedriescholingsrondesin2018bestondenuitdriescholingen,vanaf2019iserover

gegaanoptweescholingenperscholingsronde.

Eenderde(32%)vandegeschooldeprofessionalswashuisarts,22%maatschappelijkhulpverleners,12%POH

somatiek,12%POHGGZ,8%fysiotherapeuten14%wasvaneenoverigeberoepsgroep.Tweederdevande

deelnemerswaswerkzaambijLRJG.

Datauitpatiëntendossiers- Intotaalwerden167persoonsgerichtegesprekkengeregistreerdinhetHISsysteem

o Ditkomtneeropeengemiddeldaantalvan5persoonsgerichtegesprekkenpergeschoolde

zorgprofessionalgedurendehetproject

- HetPGspinnenwebwerdindegeregistreerdeconsultenietsmeergebruikt(60%)danhet4Dmodel

(40%).

- Desituatieswaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoorzorgprofessionalszijn

geclassificeerdinpatiëntenmetrecidiverendesomatischeklachten(33%),psychischeklachten(32%),

chronischeziekte(15%),leefstijlvragen(7%)enkennismakingsgesprekken(13%)(Figuur1).

5

Figuur1.Classificatievandesituatieswaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoorzorgprofessionals.

VragenlijstenzorgprofessionalsIndevragenlijstonderzorgprofessionalswerdendehaalbaarheidselementenaanvaardbaarheid(vande

scholingendeuitvoeringvanhetpersoonsgerichtegesprek),debehoefteendepotentiëleeffectiviteit

behandeld.Drieëndertigvandezestiggeschooldezorgprofessionalsreageerdenopdevragenlijst

(responspercentage55%).

Aanvaardbaarheid

Scholing

- Demeerderheidvanderespondentenwasenthousiastomdeeltenemenaandescholing

- Hetgrootstedeel(58%)vanderespondentenvondhetfijnomtweeverschillendegespreksmodellente

leren

- Hetgrootstedeelrespondentenvonddetrainingnuttig,slechts3%vonddetrainingnietvan

toegevoegdewaarde

- Degrotemeerderheidvanderespondentenhadnadetrainingvoldoendetoolsommethet

persoonsgerichtegesprekaandeslagtegaan(91%)

Uitvoeringvanhetpersoonsgerichtegesprek

- 97%vanderespondentenwasenthousiastomnadetrainingmethetpersoonsgerichtegesprekte

starten

- 73%vanderespondentenvindthetpersoonsgerichtegesprekeenprettigetoolomdepatiëntcentraal

testellen

Somatiek

GGZ

Chronischeziekte

Leefstijl

Kennismaking

6

Behoefte

Intentieomhetpersoonsgerichtegesprektegebruiken

- 67%bevestigttoolsnodigtehebbenzoalshetpersoonsgerichtegesprekom

persoonlijke,bredegezondheidsgerichtezorgtekunnenleveren

- Voor45%vanderespondentenishetvoerenvanhet‘andere’persoonsgerichtegesprekgeen

completenieuwemaniervanwerken

Feitelijkgebruik

- Demeesterespondentenhebbentussende1en6persoonsgerichtegesprekkengevoerdindepraktijk

(63.7%),zieFiguur2.

- ZieFiguur3voordeantwoordenopdevraagwelkevandegespreksmodellendeprofessionals(het

meest)hebbengebruikt:21,2%gebruiktealleenhet4Dmodel,12.1%gebruiktealleenhetPG

spinnenweb.Dehelftvanderespondenten(57.6%)gebruiktbeidemodellen.

Figuur2.Antwoordenopdevraag‘Hoevaakheeftuhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijkgebruikt?’.

0510152025303540

0 1-3 4-6 7-12 13-20 >20

Percen

tagevanto

taal(%

)

Aantalpersoonsgerichtegesprekken

0

5

10

15

20

25

Percen

tagevanto

taal(%

)

Gespreksmodel

7

Figuur3.Antwoordenopdevraag‘Welkevandegespreksmodellenheeftu(hetmeest)gebruikt?

4D=vierdomeinenmodel,PG=PositieveGezondheidspinnenweb.

Interesseenmotivatieomgebruiktecontinueren

- 84.8%geeftaanhetpersoonsgerichtegesprekvakertekunnengebruikendanzijnudoen

- 72.7%geeftaanhetpersoonsgerichtegesprekvakertewillengebruikendanzijnudoen

- Tijdsgebrekwerdvaakgenoemdalsbeperkingomhetpersoonsgerichtegesprektegebruiken

o “Ikweetgewoonniethoeikhetgoedkandoenindebeperktetijd.Eendigitalemanier

omhetgesprektedocumentereninhetdossierzouhetvoormijmakkelijkermaken”

- Herinneringwerdookgenoemdalsbeperkingomhetanderegesprektegebruiken

o “Hetmoetmeerinmijnsysteemkomenomhetpersoonsgerichtegesprektoete

passen,tijdisniethetenigeprobleem,vaakisdebelangrijksteredenomhetniette

doendatikernietaandenk”.

Potentiëleeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprek

Indevragenlijstenwerddevraaggesteld‘Geefaanhoevaakjebijhetvoerenvanhetpersoonsgerichte

gesprekeenveranderinghebtgemerktinhetvolgende’,gevolgddoorstellingenoverzelfregievandepatiënt,

samenwerkingtussensociaalenmedischdomein,zorggebruikvandepatiënt,relatietussenzorgprofessional

enpatiëntenwerkpleziervandezorgprofessional.Ziefiguur4.

- 51.6%vanderespondentengafaandatzesomseenverhoogdezelfregiebijdepatiëntenwaarnamen,

25.6%namditregelmatigwaarnagebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek.

- 67.7%kangeenuitspraakdoenoverhetzorggebruikvandepatiëntinrelatietothetpersoonsgerichte

gesprek.

- 29.0%merktvaakeenverbeterderelatiemetdepatiënt,25.8%zegtditnietteweten.

- Dehelftvanderespondentengeeftaan‘soms’meerwerkplezierteervarendoorhetgebruikenvan

hetpersoonsgerichtegesprek.

- 55%geeftaansomsofvaakeenverbeterdesamenwerkingtussenmedischensociaaldomeinte

ervaren,in23%isditonbekenden23%ervaartditnietofzelden.

- Opmerkingeninhetopenveldoveranderetoegevoegdewaardenvanhetgebruikvanhet

persoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionalszijn:meerbewustzijnbijdepatiënt,hetfeitdat

belangrijkedingenmindersneloverhethoofdwordengezienenbewustzijnvande(takenvan)andere

disciplines.

8

Figuur4.Antwoordenopdevraag‘Geefaanhoevaakjebijhetvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekeenverandering

hebtgemerktinhetvolgende’,gevolgddoordestellingen:‘Ikhebervarendatmijnwerkplezierisverhoogd’,‘Ikheb

ervarendatderelatietussenmijendepatiëntisverbeterd’,‘Ikhebervarendathetzorgverbruikvanmijnpatiëntis

veranderd’,‘Ikhebervarendatdesamenwerkingtussenmedischensociaaldomeinisversterkt’,‘Ikhebervarendatde

zelfregiebijdepatiëntisvergroot’.Dekeuzemogelijkhedenwaren‘vaak’,‘regelmatig’,‘soms’,‘zelden’,‘nooit’en‘weetik

niet’.

InterviewszorgprofessionalsIntotaalwerdener9interviewsmetzorgprofessionalsgevoerd.Alleberoepsgroependiedeelnameaande

scholingwarenvertegenwoordigdindeinterviews:driehuisartsen,eenPOH-somatiek,tweePOH-GGZ,een

fysiotherapeutentweemaatschappelijkhulpverleners.Dethema’sdienaanalysevandeinterviewsnaarvoren

kwamenzijngeclusterdindedrieitemsbekwaamheid,motivatieenmogelijkheid.

Bekwaamheid

Metbetrekkingtothetitembekwaamheidkwamenerverschillendethema’saanbod,waaronderwaardering

vandescholingdoorzorgprofessionalsenkeuzesmakenvoorwiehetpersoonsgerichtegesprekpassendisen

welkgespreksmodeltegebruikenvoorhetpersoonsgerichtegesprek.

0 20 40 60 80

Toegenomenzelfregiepatiënt

Versterktesamenwerkingtussenmedischensociaaldomein

Veranderdzorggebruikdoorpatiënt

Verbeterderelatiezorgprofessionalenpatiënt

Toegenomenwerkplezierzorgprofessional

Percentageoftotal(%)

Vaak Regelmatig Soms Zelden Nooit Weetikniet

9

Waarderingvandescholing

- Volgensrespondentenisdescholingeenvoorwaardevoorhetkunnenwerken

methetpersoonsgerichtegesprek,door:

o Vertrouwdterakenmethetpersoonsgerichtegesprek:“Jemoethetvoelen,ervaren,

toepassenengebruiken”.

o Bewustwordingvandevoordelenvanhetpersoonsgerichtegesprek.

o Interactiemetprofessionalsvananderedisciplines.

- Respondentenverschildenvanmeningoverdeomvangvandescholing:

o Eendeelhadbehoefteaanmeertipsenvoorbeeldenvanhetpersoonsgerichtegesprek.

o Eendeelvonddescholingindehuidigevormteuitgebreid.

Dekeuzemaken:voorwieishetpersoonsgerichtegesprekpassend

- Respondentengebruiktenhetpersoonsgerichtegesprekinpatiëntendieproblemenhaddenop

meerderegebiedenofingevallenwaardegebruikelijkezorgvandeprofessionalonvoldoendeblijkt.

- Respondentengavenaandatpatiëntenmetchronischziektenenpatiëntenmetsomatisch

onvoldoendeverklaardeklachten(SOLK)geschiktzijnvoorhetpersoonsgerichte‘andere’gesprek.

- Daarnaastwerdhetpersoonsgerichte‘anderegesprek’gebruiktinkennismakingsgesprekkenmet

nieuwepatiënten.

Dekeuzemaken:welkgespreksmodeltegebruiken

- Eendeelvanderespondentengeeftaanspecifiekevoorkeurvooréénmodeltehebbenopbasisvan

voorgaandeervaringofgebruikersgemak:“Methet4Dmodelkrijgjegemakkelijkereen

overzicht”.

- Demeerderheidgebruiktbeidegespreksmodellen.

- RespondentengevenaandathetPGspinnenwebbeterlijkttewerkenbijhogeropgeleiden:“jemoet

begrijpenwaarhetovergaat,overzingevingendatsoortingewikkeldedingen”.Het4Dmodel

pastvolgensrespondentenjuistbeterbijminderhoogopgeleiden.

Motivatie

Dethema’sdieaanbodkomenonderhetonderwerpmotivatiezijndebehoeftevandezorgprofessional,de

toegevoegdewaardevanhetpersoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionals,deaansluitingvanhet

persoonsgerichtegesprekbijdeberoepsgroependebereidheidvanzorgprofessionalsomhet

persoonsgerichtegesprekteimplementeren.

10

Behoeftezorgprofessional

- Motievenomaandescholingdeeltenemenwarenzelfontwikkeling,eengevoel

van(sociale)verplichtingenhetwilleninspirerenvancollega’sommeerpersoonsgerichtezorgtoete

passenindepraktijk.

Detoegevoegdewaardevanhetpersoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionals

Respondentennoemdenalstoegevoegdewaardenvanhetpersoonsgerichtegesprek:

- Hetgevoelhebbendeverantwoordelijkmeerbijdepatiëntteleggen.

- Meerstructuurinhetgesprekbrengen.

- Meerkennisenbegripvanpatiënten:“Somshebjehetideedatjebestwatweetovereenpatiënt,

overwerkenwatergaandeisinhetleven,maarsomsisdateigenlijkmaarhettopjevande

ijsberg”.

- Hetgevoeldatdepatiëntdezorgprofessionalvertrouwt:“Hetmaaktmoeilijkevragenstellen

gemakkelijker”.

- Hetgeeftpatiënteninzicht.

Aansluitingvanhetpersoonsgerichtegesprekbijdeberoepsgroep

- Erleekeenverdelingtebestaaninhoegoedhetpersoonsgerichtegesprekaansluitbijdehuidige

werkwijzetussenzorgprofessionalsdiealgewendzijnsocialedeterminantenindespreekkamerte

besprekenenzorgprofessionalsdiedatnietdoen.

- Hetleekeropdatbijdegroepdienognietgewendwassocialedeterminantentebespreken,het

persoonsgerichtegesprek(nog)mindergoedaanslootbijdehuidigewerkwijze.

- Metnamepraktijkondersteunerssomatiek,praktijkondersteunersGGZenfysiotherapeutengavenaan

algewendtezijnsocialeonderwerpentebesprekenindespreekkamer:“inmijnfunctiealsPOHis

hetalhetgevaldatjeeenbreder,andersoortgesprekvoert,dusvoormijishet‘andere’

gesprekmeereensoortextratool”.

Bereidheidzorgprofessionalsomhetpersoonsgerichtegesprekteimplementeren

- Eénvanderespondentengafaandatdehuidigestructuurvandehuisartsenpraktijknietpastbijhet

gebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek:“Erisonvoldoendetijdomhetpersoonsgerichte

‘andere’gesprekgoeduittevoeren,enhetnemenvanmeertijdzoubetekenendaterminder

tijdisvooranderepatiënten”

- Dezerespondentgafaandatdebereidheidomdehuidigestructuurteveranderenkleinis:“Alsik

meertijdnodigheb,moetikhetaantalpatiëntenverminderen.Danmoetikeenwaarnemer

11

aannemenommijnanderepatiëntentehelpen,zodatikditsoort

consultenkandoen.Maarikwilmijnanderepatiëntenookdetijdgeven.

Dushetisnietalleenhetprobleemdateenwaarnemernietkanworden

aangenomen,maarikzieooknietmijnpatiëntenopmijneigennaamenikwelhenookmijn

ruimtegeven.Jemoeteenbeslissingmakenoverwatjewelennietwil”.

Mogelijkheid

Uitdagingeninhetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprek

- Respondentenbenoemenhetgebrekaantijdalsdegrootsteuitdaging:“Erwordtwelgezegddatje

extratijdkuntnemenvoorhetconsult,datdattoegestaanis.Maardatmoetookkunnen.Ik

hebtbeperktemogelijkheden[…]danisdatconsultvaneenhalfuurgeenprioriteitmeer”.

- Daarnaastwerdbeschrevendathetpersoonsgerichtegesprekextratijdkostomteadministreren.

- Veelprofessionalsbeschrevendathetgebruikenvanhetpersoonsgerichtegespreknognietinhun

systeemzitenzehetvaakvergeten.

Factorendiehetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekvergemakkelijkenvolgenszorgprofessionals

- Respondentengevenaandatzezichzelfaanhetgebruikenvanhetpersoonsgerichte‘andere’gesprek

proberenteherinnerendoordatzeietsfysieksindespreekkamerleggenofhangen,zoalseenprintvan

demodellen.Echtergafeendeeldaarookbijaandatditnogonvoldoendehelptomhet

persoonsgerichtegesprekinhetsysteemtekrijgen.

- Eendeelvanderespondentengeeftaangraagmeerervaringenenvoorbeeldenvancollega’stehoren:

“Misschienmoetenwehetjaarlijksopdeagendazettenofzoiets…Ofietswaardoorjehoort

watanderecollega’smethetpersoonsgerichtegesprekdoen,omwatfeedbacktehoren”.

Geschiktheidvoordeorganisatie

- DemeesterespondentenvindendathetpersoonsgerichtegesprekgoedpastbijdewaardenvanLRJG:

hetbevatontwikkeling,innovatieenpreventie.

Watdeorganisatiekandoenomimplementatietebevorderen

- Vooreendeelvanderespondentenwashetvanbelangdatdeimplementatievanhetanderegesprek

brederwordtondersteunddoordeorganisatie,inclusiefhetmanagementteam.

- Documentatievanhetpersoonsgerichtegesprekwasookeenvakerbesprokenonderwerp:volgens

respondentenzoudigitaliseringhelpenomdeextratijdsbestedingdoorhetpersoonsgerichtegesprek

tevermindereneendeelvandeextratijddiehetpersoonsgerichtegespreknukostschelen.

12

Samenwerkingsociaalenmedischdomein

- Uitdeenquêtebleekdatindehelftvandegevallensomsofvaakeenverbeterdesamenwerkingtussen

medischensociaaldomeinwerdervaren.Derespondentenindeinterviewshebbengeenverandering

waargenomenindesamenwerkingtussenhetsociaalenmedischdomeindoorhetgebruikvanhet

persoonsgerichtegesprek.

InterviewsPatiëntenErismetdriepatiëntendiehetpersoonsgerichtegesprekhebbenervareneeninterviewgehouden.Uitde

interviewsmetdepatiëntenkwamhetvolgendenaarvoren:

- Allerespondentenwarenzeertevredenoverhetpersoonsgerichtegesprek.Zewarenallenbereidom

ineentoekomstigbezoekopnieuwhetpersoonsgerichtegesprekteondergaan.Tweevandedrie

respondentenhaddenhunervaringspontaangedeeldmetfamilieofcollega’s.

- Detoegevoegdewaardendiepatiëntenervarenhebben:

o Inzichtkrijgenindeeigensituatie:“hetpersoonsgerichtegesprekheeftmeinzicht

gegeveninwaarikaankanwerken”

o Jegehoordvoelen“Hetisfijndateraandachtisvoormeerdanalleenmijnklacht”,“de

huisartsvoeldeaandatiknietlekkerinmijnvelzat”.

- GeenvanderespondentenhadmoeilijkhedenmethetinvullenvanhetPGmodelendeuitlegvande

huisartswasduidelijkenvoldoendevoorhen

Hetsamplepatiëntenwasnietrepresentatiefmetbetrekkingtotopleidingsniveau,geslachtenleeftijden

daaromisbeslotendezeinterviewsnietmeetenemenindealgeheleanalyse.

ConclusieIndezestudiewerddehaalbaarheidvandeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprekinde

eerstelijnszorginLeidscheRijn,Utrechtonderzocht.Zorgprofessionalswaardeerdendetraininginhetgebruik

vanhetpersoonsgerichtegesprekenvoeldenzichdaarnacompetentomhetpersoonsgerichtegesprekinde

praktijktoetepassen.Demeesteprofessionalsvondenhetfijndatzetweeverschillendemodellen,4DenPG

hebbenlerentoepassen.Hetfeitelijkegebruikvanhetpersoonsgerichtegesprekwasbeperkt:64%

registreerde1-6gesprekken,15%7-13gesprekken,en15%voerdemeerdan13gesprekkeninde

onderzoeksperiode.Hetpersoonsgerichtegesprekzoumeertoegepastwordenalsprofessionalsinhun

dagelijkswerkherinnerdwordenaanhetgebruikenvanhetpersoonsgerichtegesprek.Hetgebrekaantijd

werdalsgrootsteprobleemgenoemdvoordeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprek.

13

Descholingiseenbelangrijkonderdeelvandeinterventieomprofessionalsvoorte

bereidenhettoepassenvanhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijk.Hoeweldemeesteprofessionals

enthousiastwarenoverdetraining,warendemeningenverdeeldoverinhoudendelengtevandescholing.

Eendeelvandeprofessionalsgafaandatzemeervoorbeeldeneninspiratienodighadden,andere

professionalsvondendehuidigescholingadequaat.Professionalsgevenaandaterbehoefteisaanbreder

draagvlakvanuitdeorganisatievoorhetgebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek.

Zorgprofessionalservarenalseffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekeenbeterezorgverlener-patiënt

relatieeneenminimaletoenameinzelfregiebijpatiënten.Erwerdgeeneffectopgemerktopde

samenwerkingtussenhetmedischeensocialedomeinwaargenomen.Opbasisvandezeervaringenisniette

zeggenwatheteffectisvanhetpersoonsgerichtegesprekopgezondheidsbevordering,zelfregieof

kosteneffectiviteit.

AanbevelingenvoordepraktijkOpbasisvanderesultatenkunneneenaantalaanbevelingenwordengedaanvoordeimplementatievanhet

persoonsgerichtegesprek:

Scholingiseenbelangrijkonderdeelvandeinterventie.Descholingsbehoefteperzorgprofessionalverschilt

afhankelijkvandiensachtergrondofeerdereervaringmethetpersoonsgerichtegesprek.Eengedifferentieerde

scholingzoutegemoetkunnenkomenaandeverschilleninachtergrondenervaringvanzorgprofessionals.Ook

kangedachtwordenaaneenkortevariantindevormvaneenopfriscursus,omprofessionalstevoorzienvan

extravoorbeeldenvoortoepassingvanhetpersoonsgerichtegesprekofkansentegevenommethet

persoonsgerichtegesprekteoefenen.Daarnaastkandithelpenomdemogelijkheidomhetpersoonsgerichte

gesprektegebruikenversinhetgeheugentehouden.

Tijdiseenbelemmerendefactorbijdeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprek.Omhet

persoonsgerichtegesprekgoedteimplementerenismeertijdperpatiëntnodig.Datbetekentdateen

zorgprofessionalminderpatiëntenperspreekuurkanzien.Mogelijkeoplossingenzijnhetaannemenvan

zorgprofessionals,ofanderzijdsdoorhetbeperkenvanhetaantalpatiëntenperpraktijk.Praktijkverkleining

heeftaleerderuitgewezenbijtedragenaanhetverminderenvanverwijzingennaardetweedelijnszorgdoor

hetvrijmakenvanmeertijdvoorpatiënten.3Ditvereistnatuurlijkveranderingenopeenhogereschaal:het

veranderenvandehuidigefinanciëlestructuurvandeeerstelijnszorginNederlandblijkteengroteuitdagingin

14

deimplementatie,omdatereenhogewerkdrukligtopzorgprofessionals.Steunvanuit

hetmanagementvandeorganisatieishierbijeenbelangrijkerandvoorwaarde.

Omietstekunnenzeggenoverdeeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekopgezondheidsbevordering,

zelfregieenzorggebruikishetvanbelangomineenvolgendestudiemeereffectmatenmeetenemen.Hierbij

kangedachtwordenaanhetmetenvankwaliteitvanleven.Mogelijkdathetinkaartbrengenvanpatient

journeysvanspecifiekepatiëntengroepenmetenzonderhetpersoonsgerichtegesprekeenmethodekanzijn

omeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekinkaarttebrengen.

Referenties1. Gezondheidsverschillen|VolksgezondheidToekomstVerkenning.RijksinstituutvoorVolksgezondheid

enMilieu-MinisterievanVolksgezondheid,WelzijnenSport[Internet].2018[cited2019Jun11].

Availablefrom:https://www.vtv2018.nl/gezondheidsverschillen

2. AndermannA,CLEARCollaboration.Takingactiononthesocialdeterminantsofhealthinclinical

practice:aframeworkforhealthprofessionals.CanMedAssocJ[Internet].2016Dec6[cited2019Jun

11];188(17–18):E474–83.Availablefrom:http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27503870

3. JungHP,JungT,LiebrandS,HuberM,Stupar-RutenfransS,WensingM.Meertijdvoorpatiënten,

minderverwijzingen.HuisartsWet[Internet].2018Mar16[cited2019Jun11];61(3):39–41.Available

from:http://link.springer.com/10.1007/s12445-018-0062-y

4. VandenHomberghP,KünziB,ElwynG,AkkermansR,VanDoremalenJ,GrolR.Highworkloadandjob

stressareassociatedwithlowerpracticeperformanceingeneralpractice;anobservationalstudyin239

generalpracticesintheNetherlands.BMCHealthServRes.2009;9:118.

5. BowenDJ,KreuterM,SpringB.Howwedesignfeasibilitystudies.AmJPrevMed.2010;36(5):452–7.

6. CreswellJW,FettersMD,IvankovaNV.Designingamixedmethodsstudyinprimarycare.AnnFam

Med.2004;2(1):7–12.