Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt...

15
THINC. The Healthcare Innovation Center Publicatiedatum: Februari, 2020 Auteurs: T. Oude Weernink, BSc; dr. M. Jambroes Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in de Huisartsenpraktijk – Een Haalbaarheidsstudie De haalbaarheid van het implementeren van een persoonsgericht ‘ander’ gesprek in de huisartsenpraktijk in Utrecht

Transcript of Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt...

Page 1: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

THINC.TheHealthcareInnovationCenterPublicatiedatum:Februari,2020Auteurs:T.OudeWeernink,BSc;dr.M.Jambroes

NederlandseSamenvattingEenpersoonsgerichtgesprekindeHuisartsenpraktijk–EenHaalbaarheidsstudieDehaalbaarheidvanhetimplementerenvaneenpersoonsgericht‘ander’gesprekindehuisartsenpraktijkinUtrecht

Page 2: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

2

IntroductieHoeweldealgehelegezondheidvandepopulatieverbetert,neemthetaantalleefstijl

gerelateerdeziektenonderNederlanderstoe.1Gezondheidsbevordering,ziektepreventieenhetstimulerenvan

zelfregieonderpatiëntenspeeltdaaromeensteedsbelangrijkererolindegezondheidszorg.Dehuidige

gezondheidszorgisechternogzeergerichtopziekteengenezing.Omzelfregieenziektepreventiebijpatiënten

testimulerenishetvanbelangdatzorgprofessionalsdeoorzakenvanziektenbesprekenenhetbelangvan

zelfregiebenadrukken.2

IndewijkLeidscheRijninUtrechtzijndiversegezondheidscentra,maatschappelijkhulpverlenersende

gemeenteeensamenwerking‘degezondewijkalliantie’begonnenomdegezondheidonderdewijkbewoners

tebevorderen.IndezecontexthebbenLeidscheRijnJuliusgezondheidscentra(LRJG)eenpilotprojectopgezet

waarbijeenpersoonsgerichtgesprekwordtgeïmplementeerdindeeerstelijnszorg.Descholing‘Voereenshet

anderegesprek’isontworpenomzorgprofessionalsteondersteunenomdefocusbijdepatiëntteverschuiven

vaneenmedischnaareenbreedgezondheidsgerichtperspectief.Tijdenshetpersoonsgerichtegesprek

sprekenzorgprofessionalsenpatiëntenoverdeverschillendedimensiesvanhetleven,waarondernietalleen

fysiekefunctiesenmentalegezondheid,maarbijvoorbeeldooksociaalwelbevindenendagelijksfunctioneren.

Dedoelenvanimplementatievandescholing‘voereenshetanderegesprek’zijn:

1. Gezondheidbevorderenenzelfregievanpatiëntenvergroten

2. Desamenwerkingtussenhetmedischeensocialedomeinversterkendoorverwijzingenvanpatiënten

inbeiderichtingen

Hetprojectheeftdepotentieomonnodigemedischezorgenverwijzingennaardetweedelijnszorgte

voorkomen.3Daarnaastkanhetprojectalsbijkomendevoordelenderelatietussenzorgprofessionalsen

patiëntenversterkenenhetwerkpleziervanzorgprofessionalsverhogen.4

OmdehaalbaarheidvanhetimplementerenvanhetpersoonsgerichtegesprekindeeerstelijnszorginUtrecht

iseenhaalbaarheidsstudieuitgevoerd.Indezesamenvattingwordeninhetkortdebevindingenvandeze

haalbaarheidsstudiebeschreven.

DoelstellinghaalbaarheidsstudieDedoelstellingvandezestudieishetbepalenvandehaalbaarheidvanhetimplementerenvaneen

persoonsgerichtgesprekindeeerstelijnszorginUtrecht.

Page 3: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

3

Interventie’Voereenshetanderegesprek’DeinterventiewerduitgevoerdbijLeidscheRijnJuliusgezondheidscentra(LRJG)inde

wijkLeidscheRijninUtrecht,Nederland.Hetprojectwasverdeeldintweeonderdelen:hetscholenvan

zorgprofessionalsinhetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekenhetindepraktijkbrengenvanhet

persoonsgerichtegesprekbijpatiëntendoorzorgprofessionals.Indescholingwerdzorgprofessionalsgeleerd

omtewerkenmettweeverschillendegespreksmodellen:hetvierdomeinenmodel(4D)enhetPositieve

Gezondheidspinnenweb(PG).Deachterliggendegedachtevanbeidemodellenisomhetconsultvanuiteen

persoonlijkenholistischperspectieftevoeren.Verschillendeberoepsgroepenvanuitdegezondheidscentra

werdengeschoold,inclusiefhuisartsen,praktijkondersteunershuisarts(POH)somatiek,POHGGZen

fysiotherapeuten.Daarnaastnamenookandereprofessionalsuitdewijkdeelaandescholing,waaronder

psychologenenmaatschappelijkhulpverleners.Hetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijk

werdgedaanaandehandvanéénvandetweegespreksmodellen.Indehuisartsenpraktijkwerddituitgevoerd

binnendubbeleconsulttijd.

MethodenEriseenmixed-methodsbenaderingtoegepastwaarbijgebruikwerdgemaaktvan:

- Kwantitatievedatavanuitdepatiëntendossiersindehuisartsenpraktijk:hetHuisartsenInformatie

Systeem(HIS);

- Kwalitatievedatavanuitvragenlijstenondergeschooldezorgprofessionalseninterviewsmet

geschooldezorgprofessionalsenpatiëntendiehetpersoonsgerichtegesprekhebbenervaren.

DehaalbaarheidwerdingedeeldnaardehaalbaarheidselementenvanBowen:aanvaardbaarheid,behoefte,

implementatie,integratieenpotentiëleeffectiviteit.5

Datawerdgeëxtraheerdvanuitdepatiëntendossiersvanpatiëntendieeenpersoonsgerichtgesprek

ondergingen.Devolgendeparametersgerelateerdaanhetpersoonsgerichtegesprekwerdenverzameld:

geslachtenleeftijdpatiënt,beroepsgroepenwerklocatiezorgverlener,gebruiktegespreksmodelendeklacht

vandepatiënten/ofsituatiewaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoordezorgprofessional.

Devragenlijstenensemigestructureerdinterviewswerdenafgenomenonderzorgprofessionalsdiedeelnamen

aandescholing.Devragenlijstenwerdenmetnamegebruiktomdeaanvaardbaarheidenbehoeftevan

zorgverlenerstebepalenendepotentiëleeffectiviteitvanhetpersoonsgerichtegesprekvanuithetoogpunt

vanzorgverlenerstetonen.Indeinterviewswerddieperopdezeelementeningegaan.

Ookwerdensemigestructureerdinterviewsafgenomenbijpatiëntendieeenpersoonsgerichtgesprekhadden

ervaren,ombijpatiëntendeaanvaardbaarheidenbehoefteaaneenpersoonsgerichtgesprektebepalen.

Page 4: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

4

Resultatenwerdengetrianguleerdeningedeeldnaardehaalbaarheidselementen

aanvaardbaarheid,behoefte,implementatie,integratieenpotentiëleeffectiviteit.6

HetonderzoekwerddoordeMETCalsniet-WMOplichtigbeoordeeld,alledeelnemersgavenmondelingen

schriftelijktoestemmingvoordeelnameaanhetonderzoek.

Resultaten

ScholingsrondesIn2018en2019zijnerintotaal60professionalsgeschooldinhetpilotproject,verdeeldoverzes

scholingsrondes.Deeerstedriescholingsrondesin2018bestondenuitdriescholingen,vanaf2019iserover

gegaanoptweescholingenperscholingsronde.

Eenderde(32%)vandegeschooldeprofessionalswashuisarts,22%maatschappelijkhulpverleners,12%POH

somatiek,12%POHGGZ,8%fysiotherapeuten14%wasvaneenoverigeberoepsgroep.Tweederdevande

deelnemerswaswerkzaambijLRJG.

Datauitpatiëntendossiers- Intotaalwerden167persoonsgerichtegesprekkengeregistreerdinhetHISsysteem

o Ditkomtneeropeengemiddeldaantalvan5persoonsgerichtegesprekkenpergeschoolde

zorgprofessionalgedurendehetproject

- HetPGspinnenwebwerdindegeregistreerdeconsultenietsmeergebruikt(60%)danhet4Dmodel

(40%).

- Desituatieswaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoorzorgprofessionalszijn

geclassificeerdinpatiëntenmetrecidiverendesomatischeklachten(33%),psychischeklachten(32%),

chronischeziekte(15%),leefstijlvragen(7%)enkennismakingsgesprekken(13%)(Figuur1).

Page 5: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

5

Figuur1.Classificatievandesituatieswaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoorzorgprofessionals.

VragenlijstenzorgprofessionalsIndevragenlijstonderzorgprofessionalswerdendehaalbaarheidselementenaanvaardbaarheid(vande

scholingendeuitvoeringvanhetpersoonsgerichtegesprek),debehoefteendepotentiëleeffectiviteit

behandeld.Drieëndertigvandezestiggeschooldezorgprofessionalsreageerdenopdevragenlijst

(responspercentage55%).

Aanvaardbaarheid

Scholing

- Demeerderheidvanderespondentenwasenthousiastomdeeltenemenaandescholing

- Hetgrootstedeel(58%)vanderespondentenvondhetfijnomtweeverschillendegespreksmodellente

leren

- Hetgrootstedeelrespondentenvonddetrainingnuttig,slechts3%vonddetrainingnietvan

toegevoegdewaarde

- Degrotemeerderheidvanderespondentenhadnadetrainingvoldoendetoolsommethet

persoonsgerichtegesprekaandeslagtegaan(91%)

Uitvoeringvanhetpersoonsgerichtegesprek

- 97%vanderespondentenwasenthousiastomnadetrainingmethetpersoonsgerichtegesprekte

starten

- 73%vanderespondentenvindthetpersoonsgerichtegesprekeenprettigetoolomdepatiëntcentraal

testellen

Somatiek

GGZ

Chronischeziekte

Leefstijl

Kennismaking

Page 6: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

6

Behoefte

Intentieomhetpersoonsgerichtegesprektegebruiken

- 67%bevestigttoolsnodigtehebbenzoalshetpersoonsgerichtegesprekom

persoonlijke,bredegezondheidsgerichtezorgtekunnenleveren

- Voor45%vanderespondentenishetvoerenvanhet‘andere’persoonsgerichtegesprekgeen

completenieuwemaniervanwerken

Feitelijkgebruik

- Demeesterespondentenhebbentussende1en6persoonsgerichtegesprekkengevoerdindepraktijk

(63.7%),zieFiguur2.

- ZieFiguur3voordeantwoordenopdevraagwelkevandegespreksmodellendeprofessionals(het

meest)hebbengebruikt:21,2%gebruiktealleenhet4Dmodel,12.1%gebruiktealleenhetPG

spinnenweb.Dehelftvanderespondenten(57.6%)gebruiktbeidemodellen.

Figuur2.Antwoordenopdevraag‘Hoevaakheeftuhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijkgebruikt?’.

0510152025303540

0 1-3 4-6 7-12 13-20 >20

Percen

tagevanto

taal(%

)

Aantalpersoonsgerichtegesprekken

0

5

10

15

20

25

Percen

tagevanto

taal(%

)

Gespreksmodel

Page 7: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

7

Figuur3.Antwoordenopdevraag‘Welkevandegespreksmodellenheeftu(hetmeest)gebruikt?

4D=vierdomeinenmodel,PG=PositieveGezondheidspinnenweb.

Interesseenmotivatieomgebruiktecontinueren

- 84.8%geeftaanhetpersoonsgerichtegesprekvakertekunnengebruikendanzijnudoen

- 72.7%geeftaanhetpersoonsgerichtegesprekvakertewillengebruikendanzijnudoen

- Tijdsgebrekwerdvaakgenoemdalsbeperkingomhetpersoonsgerichtegesprektegebruiken

o “Ikweetgewoonniethoeikhetgoedkandoenindebeperktetijd.Eendigitalemanier

omhetgesprektedocumentereninhetdossierzouhetvoormijmakkelijkermaken”

- Herinneringwerdookgenoemdalsbeperkingomhetanderegesprektegebruiken

o “Hetmoetmeerinmijnsysteemkomenomhetpersoonsgerichtegesprektoete

passen,tijdisniethetenigeprobleem,vaakisdebelangrijksteredenomhetniette

doendatikernietaandenk”.

Potentiëleeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprek

Indevragenlijstenwerddevraaggesteld‘Geefaanhoevaakjebijhetvoerenvanhetpersoonsgerichte

gesprekeenveranderinghebtgemerktinhetvolgende’,gevolgddoorstellingenoverzelfregievandepatiënt,

samenwerkingtussensociaalenmedischdomein,zorggebruikvandepatiënt,relatietussenzorgprofessional

enpatiëntenwerkpleziervandezorgprofessional.Ziefiguur4.

- 51.6%vanderespondentengafaandatzesomseenverhoogdezelfregiebijdepatiëntenwaarnamen,

25.6%namditregelmatigwaarnagebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek.

- 67.7%kangeenuitspraakdoenoverhetzorggebruikvandepatiëntinrelatietothetpersoonsgerichte

gesprek.

- 29.0%merktvaakeenverbeterderelatiemetdepatiënt,25.8%zegtditnietteweten.

- Dehelftvanderespondentengeeftaan‘soms’meerwerkplezierteervarendoorhetgebruikenvan

hetpersoonsgerichtegesprek.

- 55%geeftaansomsofvaakeenverbeterdesamenwerkingtussenmedischensociaaldomeinte

ervaren,in23%isditonbekenden23%ervaartditnietofzelden.

- Opmerkingeninhetopenveldoveranderetoegevoegdewaardenvanhetgebruikvanhet

persoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionalszijn:meerbewustzijnbijdepatiënt,hetfeitdat

belangrijkedingenmindersneloverhethoofdwordengezienenbewustzijnvande(takenvan)andere

disciplines.

Page 8: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

8

Figuur4.Antwoordenopdevraag‘Geefaanhoevaakjebijhetvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekeenverandering

hebtgemerktinhetvolgende’,gevolgddoordestellingen:‘Ikhebervarendatmijnwerkplezierisverhoogd’,‘Ikheb

ervarendatderelatietussenmijendepatiëntisverbeterd’,‘Ikhebervarendathetzorgverbruikvanmijnpatiëntis

veranderd’,‘Ikhebervarendatdesamenwerkingtussenmedischensociaaldomeinisversterkt’,‘Ikhebervarendatde

zelfregiebijdepatiëntisvergroot’.Dekeuzemogelijkhedenwaren‘vaak’,‘regelmatig’,‘soms’,‘zelden’,‘nooit’en‘weetik

niet’.

InterviewszorgprofessionalsIntotaalwerdener9interviewsmetzorgprofessionalsgevoerd.Alleberoepsgroependiedeelnameaande

scholingwarenvertegenwoordigdindeinterviews:driehuisartsen,eenPOH-somatiek,tweePOH-GGZ,een

fysiotherapeutentweemaatschappelijkhulpverleners.Dethema’sdienaanalysevandeinterviewsnaarvoren

kwamenzijngeclusterdindedrieitemsbekwaamheid,motivatieenmogelijkheid.

Bekwaamheid

Metbetrekkingtothetitembekwaamheidkwamenerverschillendethema’saanbod,waaronderwaardering

vandescholingdoorzorgprofessionalsenkeuzesmakenvoorwiehetpersoonsgerichtegesprekpassendisen

welkgespreksmodeltegebruikenvoorhetpersoonsgerichtegesprek.

0 20 40 60 80

Toegenomenzelfregiepatiënt

Versterktesamenwerkingtussenmedischensociaaldomein

Veranderdzorggebruikdoorpatiënt

Verbeterderelatiezorgprofessionalenpatiënt

Toegenomenwerkplezierzorgprofessional

Percentageoftotal(%)

Vaak Regelmatig Soms Zelden Nooit Weetikniet

Page 9: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

9

Waarderingvandescholing

- Volgensrespondentenisdescholingeenvoorwaardevoorhetkunnenwerken

methetpersoonsgerichtegesprek,door:

o Vertrouwdterakenmethetpersoonsgerichtegesprek:“Jemoethetvoelen,ervaren,

toepassenengebruiken”.

o Bewustwordingvandevoordelenvanhetpersoonsgerichtegesprek.

o Interactiemetprofessionalsvananderedisciplines.

- Respondentenverschildenvanmeningoverdeomvangvandescholing:

o Eendeelhadbehoefteaanmeertipsenvoorbeeldenvanhetpersoonsgerichtegesprek.

o Eendeelvonddescholingindehuidigevormteuitgebreid.

Dekeuzemaken:voorwieishetpersoonsgerichtegesprekpassend

- Respondentengebruiktenhetpersoonsgerichtegesprekinpatiëntendieproblemenhaddenop

meerderegebiedenofingevallenwaardegebruikelijkezorgvandeprofessionalonvoldoendeblijkt.

- Respondentengavenaandatpatiëntenmetchronischziektenenpatiëntenmetsomatisch

onvoldoendeverklaardeklachten(SOLK)geschiktzijnvoorhetpersoonsgerichte‘andere’gesprek.

- Daarnaastwerdhetpersoonsgerichte‘anderegesprek’gebruiktinkennismakingsgesprekkenmet

nieuwepatiënten.

Dekeuzemaken:welkgespreksmodeltegebruiken

- Eendeelvanderespondentengeeftaanspecifiekevoorkeurvooréénmodeltehebbenopbasisvan

voorgaandeervaringofgebruikersgemak:“Methet4Dmodelkrijgjegemakkelijkereen

overzicht”.

- Demeerderheidgebruiktbeidegespreksmodellen.

- RespondentengevenaandathetPGspinnenwebbeterlijkttewerkenbijhogeropgeleiden:“jemoet

begrijpenwaarhetovergaat,overzingevingendatsoortingewikkeldedingen”.Het4Dmodel

pastvolgensrespondentenjuistbeterbijminderhoogopgeleiden.

Motivatie

Dethema’sdieaanbodkomenonderhetonderwerpmotivatiezijndebehoeftevandezorgprofessional,de

toegevoegdewaardevanhetpersoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionals,deaansluitingvanhet

persoonsgerichtegesprekbijdeberoepsgroependebereidheidvanzorgprofessionalsomhet

persoonsgerichtegesprekteimplementeren.

Page 10: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

10

Behoeftezorgprofessional

- Motievenomaandescholingdeeltenemenwarenzelfontwikkeling,eengevoel

van(sociale)verplichtingenhetwilleninspirerenvancollega’sommeerpersoonsgerichtezorgtoete

passenindepraktijk.

Detoegevoegdewaardevanhetpersoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionals

Respondentennoemdenalstoegevoegdewaardenvanhetpersoonsgerichtegesprek:

- Hetgevoelhebbendeverantwoordelijkmeerbijdepatiëntteleggen.

- Meerstructuurinhetgesprekbrengen.

- Meerkennisenbegripvanpatiënten:“Somshebjehetideedatjebestwatweetovereenpatiënt,

overwerkenwatergaandeisinhetleven,maarsomsisdateigenlijkmaarhettopjevande

ijsberg”.

- Hetgevoeldatdepatiëntdezorgprofessionalvertrouwt:“Hetmaaktmoeilijkevragenstellen

gemakkelijker”.

- Hetgeeftpatiënteninzicht.

Aansluitingvanhetpersoonsgerichtegesprekbijdeberoepsgroep

- Erleekeenverdelingtebestaaninhoegoedhetpersoonsgerichtegesprekaansluitbijdehuidige

werkwijzetussenzorgprofessionalsdiealgewendzijnsocialedeterminantenindespreekkamerte

besprekenenzorgprofessionalsdiedatnietdoen.

- Hetleekeropdatbijdegroepdienognietgewendwassocialedeterminantentebespreken,het

persoonsgerichtegesprek(nog)mindergoedaanslootbijdehuidigewerkwijze.

- Metnamepraktijkondersteunerssomatiek,praktijkondersteunersGGZenfysiotherapeutengavenaan

algewendtezijnsocialeonderwerpentebesprekenindespreekkamer:“inmijnfunctiealsPOHis

hetalhetgevaldatjeeenbreder,andersoortgesprekvoert,dusvoormijishet‘andere’

gesprekmeereensoortextratool”.

Bereidheidzorgprofessionalsomhetpersoonsgerichtegesprekteimplementeren

- Eénvanderespondentengafaandatdehuidigestructuurvandehuisartsenpraktijknietpastbijhet

gebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek:“Erisonvoldoendetijdomhetpersoonsgerichte

‘andere’gesprekgoeduittevoeren,enhetnemenvanmeertijdzoubetekenendaterminder

tijdisvooranderepatiënten”

- Dezerespondentgafaandatdebereidheidomdehuidigestructuurteveranderenkleinis:“Alsik

meertijdnodigheb,moetikhetaantalpatiëntenverminderen.Danmoetikeenwaarnemer

Page 11: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

11

aannemenommijnanderepatiëntentehelpen,zodatikditsoort

consultenkandoen.Maarikwilmijnanderepatiëntenookdetijdgeven.

Dushetisnietalleenhetprobleemdateenwaarnemernietkanworden

aangenomen,maarikzieooknietmijnpatiëntenopmijneigennaamenikwelhenookmijn

ruimtegeven.Jemoeteenbeslissingmakenoverwatjewelennietwil”.

Mogelijkheid

Uitdagingeninhetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprek

- Respondentenbenoemenhetgebrekaantijdalsdegrootsteuitdaging:“Erwordtwelgezegddatje

extratijdkuntnemenvoorhetconsult,datdattoegestaanis.Maardatmoetookkunnen.Ik

hebtbeperktemogelijkheden[…]danisdatconsultvaneenhalfuurgeenprioriteitmeer”.

- Daarnaastwerdbeschrevendathetpersoonsgerichtegesprekextratijdkostomteadministreren.

- Veelprofessionalsbeschrevendathetgebruikenvanhetpersoonsgerichtegespreknognietinhun

systeemzitenzehetvaakvergeten.

Factorendiehetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekvergemakkelijkenvolgenszorgprofessionals

- Respondentengevenaandatzezichzelfaanhetgebruikenvanhetpersoonsgerichte‘andere’gesprek

proberenteherinnerendoordatzeietsfysieksindespreekkamerleggenofhangen,zoalseenprintvan

demodellen.Echtergafeendeeldaarookbijaandatditnogonvoldoendehelptomhet

persoonsgerichtegesprekinhetsysteemtekrijgen.

- Eendeelvanderespondentengeeftaangraagmeerervaringenenvoorbeeldenvancollega’stehoren:

“Misschienmoetenwehetjaarlijksopdeagendazettenofzoiets…Ofietswaardoorjehoort

watanderecollega’smethetpersoonsgerichtegesprekdoen,omwatfeedbacktehoren”.

Geschiktheidvoordeorganisatie

- DemeesterespondentenvindendathetpersoonsgerichtegesprekgoedpastbijdewaardenvanLRJG:

hetbevatontwikkeling,innovatieenpreventie.

Watdeorganisatiekandoenomimplementatietebevorderen

- Vooreendeelvanderespondentenwashetvanbelangdatdeimplementatievanhetanderegesprek

brederwordtondersteunddoordeorganisatie,inclusiefhetmanagementteam.

- Documentatievanhetpersoonsgerichtegesprekwasookeenvakerbesprokenonderwerp:volgens

respondentenzoudigitaliseringhelpenomdeextratijdsbestedingdoorhetpersoonsgerichtegesprek

tevermindereneendeelvandeextratijddiehetpersoonsgerichtegespreknukostschelen.

Page 12: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

12

Samenwerkingsociaalenmedischdomein

- Uitdeenquêtebleekdatindehelftvandegevallensomsofvaakeenverbeterdesamenwerkingtussen

medischensociaaldomeinwerdervaren.Derespondentenindeinterviewshebbengeenverandering

waargenomenindesamenwerkingtussenhetsociaalenmedischdomeindoorhetgebruikvanhet

persoonsgerichtegesprek.

InterviewsPatiëntenErismetdriepatiëntendiehetpersoonsgerichtegesprekhebbenervareneeninterviewgehouden.Uitde

interviewsmetdepatiëntenkwamhetvolgendenaarvoren:

- Allerespondentenwarenzeertevredenoverhetpersoonsgerichtegesprek.Zewarenallenbereidom

ineentoekomstigbezoekopnieuwhetpersoonsgerichtegesprekteondergaan.Tweevandedrie

respondentenhaddenhunervaringspontaangedeeldmetfamilieofcollega’s.

- Detoegevoegdewaardendiepatiëntenervarenhebben:

o Inzichtkrijgenindeeigensituatie:“hetpersoonsgerichtegesprekheeftmeinzicht

gegeveninwaarikaankanwerken”

o Jegehoordvoelen“Hetisfijndateraandachtisvoormeerdanalleenmijnklacht”,“de

huisartsvoeldeaandatiknietlekkerinmijnvelzat”.

- GeenvanderespondentenhadmoeilijkhedenmethetinvullenvanhetPGmodelendeuitlegvande

huisartswasduidelijkenvoldoendevoorhen

Hetsamplepatiëntenwasnietrepresentatiefmetbetrekkingtotopleidingsniveau,geslachtenleeftijden

daaromisbeslotendezeinterviewsnietmeetenemenindealgeheleanalyse.

ConclusieIndezestudiewerddehaalbaarheidvandeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprekinde

eerstelijnszorginLeidscheRijn,Utrechtonderzocht.Zorgprofessionalswaardeerdendetraininginhetgebruik

vanhetpersoonsgerichtegesprekenvoeldenzichdaarnacompetentomhetpersoonsgerichtegesprekinde

praktijktoetepassen.Demeesteprofessionalsvondenhetfijndatzetweeverschillendemodellen,4DenPG

hebbenlerentoepassen.Hetfeitelijkegebruikvanhetpersoonsgerichtegesprekwasbeperkt:64%

registreerde1-6gesprekken,15%7-13gesprekken,en15%voerdemeerdan13gesprekkeninde

onderzoeksperiode.Hetpersoonsgerichtegesprekzoumeertoegepastwordenalsprofessionalsinhun

dagelijkswerkherinnerdwordenaanhetgebruikenvanhetpersoonsgerichtegesprek.Hetgebrekaantijd

werdalsgrootsteprobleemgenoemdvoordeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprek.

Page 13: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

13

Descholingiseenbelangrijkonderdeelvandeinterventieomprofessionalsvoorte

bereidenhettoepassenvanhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijk.Hoeweldemeesteprofessionals

enthousiastwarenoverdetraining,warendemeningenverdeeldoverinhoudendelengtevandescholing.

Eendeelvandeprofessionalsgafaandatzemeervoorbeeldeneninspiratienodighadden,andere

professionalsvondendehuidigescholingadequaat.Professionalsgevenaandaterbehoefteisaanbreder

draagvlakvanuitdeorganisatievoorhetgebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek.

Zorgprofessionalservarenalseffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekeenbeterezorgverlener-patiënt

relatieeneenminimaletoenameinzelfregiebijpatiënten.Erwerdgeeneffectopgemerktopde

samenwerkingtussenhetmedischeensocialedomeinwaargenomen.Opbasisvandezeervaringenisniette

zeggenwatheteffectisvanhetpersoonsgerichtegesprekopgezondheidsbevordering,zelfregieof

kosteneffectiviteit.

AanbevelingenvoordepraktijkOpbasisvanderesultatenkunneneenaantalaanbevelingenwordengedaanvoordeimplementatievanhet

persoonsgerichtegesprek:

Scholingiseenbelangrijkonderdeelvandeinterventie.Descholingsbehoefteperzorgprofessionalverschilt

afhankelijkvandiensachtergrondofeerdereervaringmethetpersoonsgerichtegesprek.Eengedifferentieerde

scholingzoutegemoetkunnenkomenaandeverschilleninachtergrondenervaringvanzorgprofessionals.Ook

kangedachtwordenaaneenkortevariantindevormvaneenopfriscursus,omprofessionalstevoorzienvan

extravoorbeeldenvoortoepassingvanhetpersoonsgerichtegesprekofkansentegevenommethet

persoonsgerichtegesprekteoefenen.Daarnaastkandithelpenomdemogelijkheidomhetpersoonsgerichte

gesprektegebruikenversinhetgeheugentehouden.

Tijdiseenbelemmerendefactorbijdeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprek.Omhet

persoonsgerichtegesprekgoedteimplementerenismeertijdperpatiëntnodig.Datbetekentdateen

zorgprofessionalminderpatiëntenperspreekuurkanzien.Mogelijkeoplossingenzijnhetaannemenvan

zorgprofessionals,ofanderzijdsdoorhetbeperkenvanhetaantalpatiëntenperpraktijk.Praktijkverkleining

heeftaleerderuitgewezenbijtedragenaanhetverminderenvanverwijzingennaardetweedelijnszorgdoor

hetvrijmakenvanmeertijdvoorpatiënten.3Ditvereistnatuurlijkveranderingenopeenhogereschaal:het

veranderenvandehuidigefinanciëlestructuurvandeeerstelijnszorginNederlandblijkteengroteuitdagingin

Page 14: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking

14

deimplementatie,omdatereenhogewerkdrukligtopzorgprofessionals.Steunvanuit

hetmanagementvandeorganisatieishierbijeenbelangrijkerandvoorwaarde.

Omietstekunnenzeggenoverdeeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekopgezondheidsbevordering,

zelfregieenzorggebruikishetvanbelangomineenvolgendestudiemeereffectmatenmeetenemen.Hierbij

kangedachtwordenaanhetmetenvankwaliteitvanleven.Mogelijkdathetinkaartbrengenvanpatient

journeysvanspecifiekepatiëntengroepenmetenzonderhetpersoonsgerichtegesprekeenmethodekanzijn

omeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekinkaarttebrengen.

Referenties1. Gezondheidsverschillen|VolksgezondheidToekomstVerkenning.RijksinstituutvoorVolksgezondheid

enMilieu-MinisterievanVolksgezondheid,WelzijnenSport[Internet].2018[cited2019Jun11].

Availablefrom:https://www.vtv2018.nl/gezondheidsverschillen

2. AndermannA,CLEARCollaboration.Takingactiononthesocialdeterminantsofhealthinclinical

practice:aframeworkforhealthprofessionals.CanMedAssocJ[Internet].2016Dec6[cited2019Jun

11];188(17–18):E474–83.Availablefrom:http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27503870

3. JungHP,JungT,LiebrandS,HuberM,Stupar-RutenfransS,WensingM.Meertijdvoorpatiënten,

minderverwijzingen.HuisartsWet[Internet].2018Mar16[cited2019Jun11];61(3):39–41.Available

from:http://link.springer.com/10.1007/s12445-018-0062-y

4. VandenHomberghP,KünziB,ElwynG,AkkermansR,VanDoremalenJ,GrolR.Highworkloadandjob

stressareassociatedwithlowerpracticeperformanceingeneralpractice;anobservationalstudyin239

generalpracticesintheNetherlands.BMCHealthServRes.2009;9:118.

5. BowenDJ,KreuterM,SpringB.Howwedesignfeasibilitystudies.AmJPrevMed.2010;36(5):452–7.

6. CreswellJW,FettersMD,IvankovaNV.Designingamixedmethodsstudyinprimarycare.AnnFam

Med.2004;2(1):7–12.

Page 15: Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt in het volgende’, gevolgd door stellingen over zelfregie van de patiënt, samenwerking