Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt...
Transcript of Nederlandse Samenvatting Een persoonsgericht gesprek in ......gesprek een verandering hebt gemerkt...
THINC.TheHealthcareInnovationCenterPublicatiedatum:Februari,2020Auteurs:T.OudeWeernink,BSc;dr.M.Jambroes
NederlandseSamenvattingEenpersoonsgerichtgesprekindeHuisartsenpraktijk–EenHaalbaarheidsstudieDehaalbaarheidvanhetimplementerenvaneenpersoonsgericht‘ander’gesprekindehuisartsenpraktijkinUtrecht
2
IntroductieHoeweldealgehelegezondheidvandepopulatieverbetert,neemthetaantalleefstijl
gerelateerdeziektenonderNederlanderstoe.1Gezondheidsbevordering,ziektepreventieenhetstimulerenvan
zelfregieonderpatiëntenspeeltdaaromeensteedsbelangrijkererolindegezondheidszorg.Dehuidige
gezondheidszorgisechternogzeergerichtopziekteengenezing.Omzelfregieenziektepreventiebijpatiënten
testimulerenishetvanbelangdatzorgprofessionalsdeoorzakenvanziektenbesprekenenhetbelangvan
zelfregiebenadrukken.2
IndewijkLeidscheRijninUtrechtzijndiversegezondheidscentra,maatschappelijkhulpverlenersende
gemeenteeensamenwerking‘degezondewijkalliantie’begonnenomdegezondheidonderdewijkbewoners
tebevorderen.IndezecontexthebbenLeidscheRijnJuliusgezondheidscentra(LRJG)eenpilotprojectopgezet
waarbijeenpersoonsgerichtgesprekwordtgeïmplementeerdindeeerstelijnszorg.Descholing‘Voereenshet
anderegesprek’isontworpenomzorgprofessionalsteondersteunenomdefocusbijdepatiëntteverschuiven
vaneenmedischnaareenbreedgezondheidsgerichtperspectief.Tijdenshetpersoonsgerichtegesprek
sprekenzorgprofessionalsenpatiëntenoverdeverschillendedimensiesvanhetleven,waarondernietalleen
fysiekefunctiesenmentalegezondheid,maarbijvoorbeeldooksociaalwelbevindenendagelijksfunctioneren.
Dedoelenvanimplementatievandescholing‘voereenshetanderegesprek’zijn:
1. Gezondheidbevorderenenzelfregievanpatiëntenvergroten
2. Desamenwerkingtussenhetmedischeensocialedomeinversterkendoorverwijzingenvanpatiënten
inbeiderichtingen
Hetprojectheeftdepotentieomonnodigemedischezorgenverwijzingennaardetweedelijnszorgte
voorkomen.3Daarnaastkanhetprojectalsbijkomendevoordelenderelatietussenzorgprofessionalsen
patiëntenversterkenenhetwerkpleziervanzorgprofessionalsverhogen.4
OmdehaalbaarheidvanhetimplementerenvanhetpersoonsgerichtegesprekindeeerstelijnszorginUtrecht
iseenhaalbaarheidsstudieuitgevoerd.Indezesamenvattingwordeninhetkortdebevindingenvandeze
haalbaarheidsstudiebeschreven.
DoelstellinghaalbaarheidsstudieDedoelstellingvandezestudieishetbepalenvandehaalbaarheidvanhetimplementerenvaneen
persoonsgerichtgesprekindeeerstelijnszorginUtrecht.
3
Interventie’Voereenshetanderegesprek’DeinterventiewerduitgevoerdbijLeidscheRijnJuliusgezondheidscentra(LRJG)inde
wijkLeidscheRijninUtrecht,Nederland.Hetprojectwasverdeeldintweeonderdelen:hetscholenvan
zorgprofessionalsinhetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekenhetindepraktijkbrengenvanhet
persoonsgerichtegesprekbijpatiëntendoorzorgprofessionals.Indescholingwerdzorgprofessionalsgeleerd
omtewerkenmettweeverschillendegespreksmodellen:hetvierdomeinenmodel(4D)enhetPositieve
Gezondheidspinnenweb(PG).Deachterliggendegedachtevanbeidemodellenisomhetconsultvanuiteen
persoonlijkenholistischperspectieftevoeren.Verschillendeberoepsgroepenvanuitdegezondheidscentra
werdengeschoold,inclusiefhuisartsen,praktijkondersteunershuisarts(POH)somatiek,POHGGZen
fysiotherapeuten.Daarnaastnamenookandereprofessionalsuitdewijkdeelaandescholing,waaronder
psychologenenmaatschappelijkhulpverleners.Hetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijk
werdgedaanaandehandvanéénvandetweegespreksmodellen.Indehuisartsenpraktijkwerddituitgevoerd
binnendubbeleconsulttijd.
MethodenEriseenmixed-methodsbenaderingtoegepastwaarbijgebruikwerdgemaaktvan:
- Kwantitatievedatavanuitdepatiëntendossiersindehuisartsenpraktijk:hetHuisartsenInformatie
Systeem(HIS);
- Kwalitatievedatavanuitvragenlijstenondergeschooldezorgprofessionalseninterviewsmet
geschooldezorgprofessionalsenpatiëntendiehetpersoonsgerichtegesprekhebbenervaren.
DehaalbaarheidwerdingedeeldnaardehaalbaarheidselementenvanBowen:aanvaardbaarheid,behoefte,
implementatie,integratieenpotentiëleeffectiviteit.5
Datawerdgeëxtraheerdvanuitdepatiëntendossiersvanpatiëntendieeenpersoonsgerichtgesprek
ondergingen.Devolgendeparametersgerelateerdaanhetpersoonsgerichtegesprekwerdenverzameld:
geslachtenleeftijdpatiënt,beroepsgroepenwerklocatiezorgverlener,gebruiktegespreksmodelendeklacht
vandepatiënten/ofsituatiewaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoordezorgprofessional.
Devragenlijstenensemigestructureerdinterviewswerdenafgenomenonderzorgprofessionalsdiedeelnamen
aandescholing.Devragenlijstenwerdenmetnamegebruiktomdeaanvaardbaarheidenbehoeftevan
zorgverlenerstebepalenendepotentiëleeffectiviteitvanhetpersoonsgerichtegesprekvanuithetoogpunt
vanzorgverlenerstetonen.Indeinterviewswerddieperopdezeelementeningegaan.
Ookwerdensemigestructureerdinterviewsafgenomenbijpatiëntendieeenpersoonsgerichtgesprekhadden
ervaren,ombijpatiëntendeaanvaardbaarheidenbehoefteaaneenpersoonsgerichtgesprektebepalen.
4
Resultatenwerdengetrianguleerdeningedeeldnaardehaalbaarheidselementen
aanvaardbaarheid,behoefte,implementatie,integratieenpotentiëleeffectiviteit.6
HetonderzoekwerddoordeMETCalsniet-WMOplichtigbeoordeeld,alledeelnemersgavenmondelingen
schriftelijktoestemmingvoordeelnameaanhetonderzoek.
Resultaten
ScholingsrondesIn2018en2019zijnerintotaal60professionalsgeschooldinhetpilotproject,verdeeldoverzes
scholingsrondes.Deeerstedriescholingsrondesin2018bestondenuitdriescholingen,vanaf2019iserover
gegaanoptweescholingenperscholingsronde.
Eenderde(32%)vandegeschooldeprofessionalswashuisarts,22%maatschappelijkhulpverleners,12%POH
somatiek,12%POHGGZ,8%fysiotherapeuten14%wasvaneenoverigeberoepsgroep.Tweederdevande
deelnemerswaswerkzaambijLRJG.
Datauitpatiëntendossiers- Intotaalwerden167persoonsgerichtegesprekkengeregistreerdinhetHISsysteem
o Ditkomtneeropeengemiddeldaantalvan5persoonsgerichtegesprekkenpergeschoolde
zorgprofessionalgedurendehetproject
- HetPGspinnenwebwerdindegeregistreerdeconsultenietsmeergebruikt(60%)danhet4Dmodel
(40%).
- Desituatieswaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoorzorgprofessionalszijn
geclassificeerdinpatiëntenmetrecidiverendesomatischeklachten(33%),psychischeklachten(32%),
chronischeziekte(15%),leefstijlvragen(7%)enkennismakingsgesprekken(13%)(Figuur1).
5
Figuur1.Classificatievandesituatieswaarinhetpersoonsgerichtegesprekwerdgebruiktdoorzorgprofessionals.
VragenlijstenzorgprofessionalsIndevragenlijstonderzorgprofessionalswerdendehaalbaarheidselementenaanvaardbaarheid(vande
scholingendeuitvoeringvanhetpersoonsgerichtegesprek),debehoefteendepotentiëleeffectiviteit
behandeld.Drieëndertigvandezestiggeschooldezorgprofessionalsreageerdenopdevragenlijst
(responspercentage55%).
Aanvaardbaarheid
Scholing
- Demeerderheidvanderespondentenwasenthousiastomdeeltenemenaandescholing
- Hetgrootstedeel(58%)vanderespondentenvondhetfijnomtweeverschillendegespreksmodellente
leren
- Hetgrootstedeelrespondentenvonddetrainingnuttig,slechts3%vonddetrainingnietvan
toegevoegdewaarde
- Degrotemeerderheidvanderespondentenhadnadetrainingvoldoendetoolsommethet
persoonsgerichtegesprekaandeslagtegaan(91%)
Uitvoeringvanhetpersoonsgerichtegesprek
- 97%vanderespondentenwasenthousiastomnadetrainingmethetpersoonsgerichtegesprekte
starten
- 73%vanderespondentenvindthetpersoonsgerichtegesprekeenprettigetoolomdepatiëntcentraal
testellen
Somatiek
GGZ
Chronischeziekte
Leefstijl
Kennismaking
6
Behoefte
Intentieomhetpersoonsgerichtegesprektegebruiken
- 67%bevestigttoolsnodigtehebbenzoalshetpersoonsgerichtegesprekom
persoonlijke,bredegezondheidsgerichtezorgtekunnenleveren
- Voor45%vanderespondentenishetvoerenvanhet‘andere’persoonsgerichtegesprekgeen
completenieuwemaniervanwerken
Feitelijkgebruik
- Demeesterespondentenhebbentussende1en6persoonsgerichtegesprekkengevoerdindepraktijk
(63.7%),zieFiguur2.
- ZieFiguur3voordeantwoordenopdevraagwelkevandegespreksmodellendeprofessionals(het
meest)hebbengebruikt:21,2%gebruiktealleenhet4Dmodel,12.1%gebruiktealleenhetPG
spinnenweb.Dehelftvanderespondenten(57.6%)gebruiktbeidemodellen.
Figuur2.Antwoordenopdevraag‘Hoevaakheeftuhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijkgebruikt?’.
0510152025303540
0 1-3 4-6 7-12 13-20 >20
Percen
tagevanto
taal(%
)
Aantalpersoonsgerichtegesprekken
0
5
10
15
20
25
Percen
tagevanto
taal(%
)
Gespreksmodel
7
Figuur3.Antwoordenopdevraag‘Welkevandegespreksmodellenheeftu(hetmeest)gebruikt?
4D=vierdomeinenmodel,PG=PositieveGezondheidspinnenweb.
Interesseenmotivatieomgebruiktecontinueren
- 84.8%geeftaanhetpersoonsgerichtegesprekvakertekunnengebruikendanzijnudoen
- 72.7%geeftaanhetpersoonsgerichtegesprekvakertewillengebruikendanzijnudoen
- Tijdsgebrekwerdvaakgenoemdalsbeperkingomhetpersoonsgerichtegesprektegebruiken
o “Ikweetgewoonniethoeikhetgoedkandoenindebeperktetijd.Eendigitalemanier
omhetgesprektedocumentereninhetdossierzouhetvoormijmakkelijkermaken”
- Herinneringwerdookgenoemdalsbeperkingomhetanderegesprektegebruiken
o “Hetmoetmeerinmijnsysteemkomenomhetpersoonsgerichtegesprektoete
passen,tijdisniethetenigeprobleem,vaakisdebelangrijksteredenomhetniette
doendatikernietaandenk”.
Potentiëleeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprek
Indevragenlijstenwerddevraaggesteld‘Geefaanhoevaakjebijhetvoerenvanhetpersoonsgerichte
gesprekeenveranderinghebtgemerktinhetvolgende’,gevolgddoorstellingenoverzelfregievandepatiënt,
samenwerkingtussensociaalenmedischdomein,zorggebruikvandepatiënt,relatietussenzorgprofessional
enpatiëntenwerkpleziervandezorgprofessional.Ziefiguur4.
- 51.6%vanderespondentengafaandatzesomseenverhoogdezelfregiebijdepatiëntenwaarnamen,
25.6%namditregelmatigwaarnagebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek.
- 67.7%kangeenuitspraakdoenoverhetzorggebruikvandepatiëntinrelatietothetpersoonsgerichte
gesprek.
- 29.0%merktvaakeenverbeterderelatiemetdepatiënt,25.8%zegtditnietteweten.
- Dehelftvanderespondentengeeftaan‘soms’meerwerkplezierteervarendoorhetgebruikenvan
hetpersoonsgerichtegesprek.
- 55%geeftaansomsofvaakeenverbeterdesamenwerkingtussenmedischensociaaldomeinte
ervaren,in23%isditonbekenden23%ervaartditnietofzelden.
- Opmerkingeninhetopenveldoveranderetoegevoegdewaardenvanhetgebruikvanhet
persoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionalszijn:meerbewustzijnbijdepatiënt,hetfeitdat
belangrijkedingenmindersneloverhethoofdwordengezienenbewustzijnvande(takenvan)andere
disciplines.
8
Figuur4.Antwoordenopdevraag‘Geefaanhoevaakjebijhetvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekeenverandering
hebtgemerktinhetvolgende’,gevolgddoordestellingen:‘Ikhebervarendatmijnwerkplezierisverhoogd’,‘Ikheb
ervarendatderelatietussenmijendepatiëntisverbeterd’,‘Ikhebervarendathetzorgverbruikvanmijnpatiëntis
veranderd’,‘Ikhebervarendatdesamenwerkingtussenmedischensociaaldomeinisversterkt’,‘Ikhebervarendatde
zelfregiebijdepatiëntisvergroot’.Dekeuzemogelijkhedenwaren‘vaak’,‘regelmatig’,‘soms’,‘zelden’,‘nooit’en‘weetik
niet’.
InterviewszorgprofessionalsIntotaalwerdener9interviewsmetzorgprofessionalsgevoerd.Alleberoepsgroependiedeelnameaande
scholingwarenvertegenwoordigdindeinterviews:driehuisartsen,eenPOH-somatiek,tweePOH-GGZ,een
fysiotherapeutentweemaatschappelijkhulpverleners.Dethema’sdienaanalysevandeinterviewsnaarvoren
kwamenzijngeclusterdindedrieitemsbekwaamheid,motivatieenmogelijkheid.
Bekwaamheid
Metbetrekkingtothetitembekwaamheidkwamenerverschillendethema’saanbod,waaronderwaardering
vandescholingdoorzorgprofessionalsenkeuzesmakenvoorwiehetpersoonsgerichtegesprekpassendisen
welkgespreksmodeltegebruikenvoorhetpersoonsgerichtegesprek.
0 20 40 60 80
Toegenomenzelfregiepatiënt
Versterktesamenwerkingtussenmedischensociaaldomein
Veranderdzorggebruikdoorpatiënt
Verbeterderelatiezorgprofessionalenpatiënt
Toegenomenwerkplezierzorgprofessional
Percentageoftotal(%)
Vaak Regelmatig Soms Zelden Nooit Weetikniet
9
Waarderingvandescholing
- Volgensrespondentenisdescholingeenvoorwaardevoorhetkunnenwerken
methetpersoonsgerichtegesprek,door:
o Vertrouwdterakenmethetpersoonsgerichtegesprek:“Jemoethetvoelen,ervaren,
toepassenengebruiken”.
o Bewustwordingvandevoordelenvanhetpersoonsgerichtegesprek.
o Interactiemetprofessionalsvananderedisciplines.
- Respondentenverschildenvanmeningoverdeomvangvandescholing:
o Eendeelhadbehoefteaanmeertipsenvoorbeeldenvanhetpersoonsgerichtegesprek.
o Eendeelvonddescholingindehuidigevormteuitgebreid.
Dekeuzemaken:voorwieishetpersoonsgerichtegesprekpassend
- Respondentengebruiktenhetpersoonsgerichtegesprekinpatiëntendieproblemenhaddenop
meerderegebiedenofingevallenwaardegebruikelijkezorgvandeprofessionalonvoldoendeblijkt.
- Respondentengavenaandatpatiëntenmetchronischziektenenpatiëntenmetsomatisch
onvoldoendeverklaardeklachten(SOLK)geschiktzijnvoorhetpersoonsgerichte‘andere’gesprek.
- Daarnaastwerdhetpersoonsgerichte‘anderegesprek’gebruiktinkennismakingsgesprekkenmet
nieuwepatiënten.
Dekeuzemaken:welkgespreksmodeltegebruiken
- Eendeelvanderespondentengeeftaanspecifiekevoorkeurvooréénmodeltehebbenopbasisvan
voorgaandeervaringofgebruikersgemak:“Methet4Dmodelkrijgjegemakkelijkereen
overzicht”.
- Demeerderheidgebruiktbeidegespreksmodellen.
- RespondentengevenaandathetPGspinnenwebbeterlijkttewerkenbijhogeropgeleiden:“jemoet
begrijpenwaarhetovergaat,overzingevingendatsoortingewikkeldedingen”.Het4Dmodel
pastvolgensrespondentenjuistbeterbijminderhoogopgeleiden.
Motivatie
Dethema’sdieaanbodkomenonderhetonderwerpmotivatiezijndebehoeftevandezorgprofessional,de
toegevoegdewaardevanhetpersoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionals,deaansluitingvanhet
persoonsgerichtegesprekbijdeberoepsgroependebereidheidvanzorgprofessionalsomhet
persoonsgerichtegesprekteimplementeren.
10
Behoeftezorgprofessional
- Motievenomaandescholingdeeltenemenwarenzelfontwikkeling,eengevoel
van(sociale)verplichtingenhetwilleninspirerenvancollega’sommeerpersoonsgerichtezorgtoete
passenindepraktijk.
Detoegevoegdewaardevanhetpersoonsgerichtegesprekvolgenszorgprofessionals
Respondentennoemdenalstoegevoegdewaardenvanhetpersoonsgerichtegesprek:
- Hetgevoelhebbendeverantwoordelijkmeerbijdepatiëntteleggen.
- Meerstructuurinhetgesprekbrengen.
- Meerkennisenbegripvanpatiënten:“Somshebjehetideedatjebestwatweetovereenpatiënt,
overwerkenwatergaandeisinhetleven,maarsomsisdateigenlijkmaarhettopjevande
ijsberg”.
- Hetgevoeldatdepatiëntdezorgprofessionalvertrouwt:“Hetmaaktmoeilijkevragenstellen
gemakkelijker”.
- Hetgeeftpatiënteninzicht.
Aansluitingvanhetpersoonsgerichtegesprekbijdeberoepsgroep
- Erleekeenverdelingtebestaaninhoegoedhetpersoonsgerichtegesprekaansluitbijdehuidige
werkwijzetussenzorgprofessionalsdiealgewendzijnsocialedeterminantenindespreekkamerte
besprekenenzorgprofessionalsdiedatnietdoen.
- Hetleekeropdatbijdegroepdienognietgewendwassocialedeterminantentebespreken,het
persoonsgerichtegesprek(nog)mindergoedaanslootbijdehuidigewerkwijze.
- Metnamepraktijkondersteunerssomatiek,praktijkondersteunersGGZenfysiotherapeutengavenaan
algewendtezijnsocialeonderwerpentebesprekenindespreekkamer:“inmijnfunctiealsPOHis
hetalhetgevaldatjeeenbreder,andersoortgesprekvoert,dusvoormijishet‘andere’
gesprekmeereensoortextratool”.
Bereidheidzorgprofessionalsomhetpersoonsgerichtegesprekteimplementeren
- Eénvanderespondentengafaandatdehuidigestructuurvandehuisartsenpraktijknietpastbijhet
gebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek:“Erisonvoldoendetijdomhetpersoonsgerichte
‘andere’gesprekgoeduittevoeren,enhetnemenvanmeertijdzoubetekenendaterminder
tijdisvooranderepatiënten”
- Dezerespondentgafaandatdebereidheidomdehuidigestructuurteveranderenkleinis:“Alsik
meertijdnodigheb,moetikhetaantalpatiëntenverminderen.Danmoetikeenwaarnemer
11
aannemenommijnanderepatiëntentehelpen,zodatikditsoort
consultenkandoen.Maarikwilmijnanderepatiëntenookdetijdgeven.
Dushetisnietalleenhetprobleemdateenwaarnemernietkanworden
aangenomen,maarikzieooknietmijnpatiëntenopmijneigennaamenikwelhenookmijn
ruimtegeven.Jemoeteenbeslissingmakenoverwatjewelennietwil”.
Mogelijkheid
Uitdagingeninhetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprek
- Respondentenbenoemenhetgebrekaantijdalsdegrootsteuitdaging:“Erwordtwelgezegddatje
extratijdkuntnemenvoorhetconsult,datdattoegestaanis.Maardatmoetookkunnen.Ik
hebtbeperktemogelijkheden[…]danisdatconsultvaneenhalfuurgeenprioriteitmeer”.
- Daarnaastwerdbeschrevendathetpersoonsgerichtegesprekextratijdkostomteadministreren.
- Veelprofessionalsbeschrevendathetgebruikenvanhetpersoonsgerichtegespreknognietinhun
systeemzitenzehetvaakvergeten.
Factorendiehetuitvoerenvanhetpersoonsgerichtegesprekvergemakkelijkenvolgenszorgprofessionals
- Respondentengevenaandatzezichzelfaanhetgebruikenvanhetpersoonsgerichte‘andere’gesprek
proberenteherinnerendoordatzeietsfysieksindespreekkamerleggenofhangen,zoalseenprintvan
demodellen.Echtergafeendeeldaarookbijaandatditnogonvoldoendehelptomhet
persoonsgerichtegesprekinhetsysteemtekrijgen.
- Eendeelvanderespondentengeeftaangraagmeerervaringenenvoorbeeldenvancollega’stehoren:
“Misschienmoetenwehetjaarlijksopdeagendazettenofzoiets…Ofietswaardoorjehoort
watanderecollega’smethetpersoonsgerichtegesprekdoen,omwatfeedbacktehoren”.
Geschiktheidvoordeorganisatie
- DemeesterespondentenvindendathetpersoonsgerichtegesprekgoedpastbijdewaardenvanLRJG:
hetbevatontwikkeling,innovatieenpreventie.
Watdeorganisatiekandoenomimplementatietebevorderen
- Vooreendeelvanderespondentenwashetvanbelangdatdeimplementatievanhetanderegesprek
brederwordtondersteunddoordeorganisatie,inclusiefhetmanagementteam.
- Documentatievanhetpersoonsgerichtegesprekwasookeenvakerbesprokenonderwerp:volgens
respondentenzoudigitaliseringhelpenomdeextratijdsbestedingdoorhetpersoonsgerichtegesprek
tevermindereneendeelvandeextratijddiehetpersoonsgerichtegespreknukostschelen.
12
Samenwerkingsociaalenmedischdomein
- Uitdeenquêtebleekdatindehelftvandegevallensomsofvaakeenverbeterdesamenwerkingtussen
medischensociaaldomeinwerdervaren.Derespondentenindeinterviewshebbengeenverandering
waargenomenindesamenwerkingtussenhetsociaalenmedischdomeindoorhetgebruikvanhet
persoonsgerichtegesprek.
InterviewsPatiëntenErismetdriepatiëntendiehetpersoonsgerichtegesprekhebbenervareneeninterviewgehouden.Uitde
interviewsmetdepatiëntenkwamhetvolgendenaarvoren:
- Allerespondentenwarenzeertevredenoverhetpersoonsgerichtegesprek.Zewarenallenbereidom
ineentoekomstigbezoekopnieuwhetpersoonsgerichtegesprekteondergaan.Tweevandedrie
respondentenhaddenhunervaringspontaangedeeldmetfamilieofcollega’s.
- Detoegevoegdewaardendiepatiëntenervarenhebben:
o Inzichtkrijgenindeeigensituatie:“hetpersoonsgerichtegesprekheeftmeinzicht
gegeveninwaarikaankanwerken”
o Jegehoordvoelen“Hetisfijndateraandachtisvoormeerdanalleenmijnklacht”,“de
huisartsvoeldeaandatiknietlekkerinmijnvelzat”.
- GeenvanderespondentenhadmoeilijkhedenmethetinvullenvanhetPGmodelendeuitlegvande
huisartswasduidelijkenvoldoendevoorhen
Hetsamplepatiëntenwasnietrepresentatiefmetbetrekkingtotopleidingsniveau,geslachtenleeftijden
daaromisbeslotendezeinterviewsnietmeetenemenindealgeheleanalyse.
ConclusieIndezestudiewerddehaalbaarheidvandeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprekinde
eerstelijnszorginLeidscheRijn,Utrechtonderzocht.Zorgprofessionalswaardeerdendetraininginhetgebruik
vanhetpersoonsgerichtegesprekenvoeldenzichdaarnacompetentomhetpersoonsgerichtegesprekinde
praktijktoetepassen.Demeesteprofessionalsvondenhetfijndatzetweeverschillendemodellen,4DenPG
hebbenlerentoepassen.Hetfeitelijkegebruikvanhetpersoonsgerichtegesprekwasbeperkt:64%
registreerde1-6gesprekken,15%7-13gesprekken,en15%voerdemeerdan13gesprekkeninde
onderzoeksperiode.Hetpersoonsgerichtegesprekzoumeertoegepastwordenalsprofessionalsinhun
dagelijkswerkherinnerdwordenaanhetgebruikenvanhetpersoonsgerichtegesprek.Hetgebrekaantijd
werdalsgrootsteprobleemgenoemdvoordeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprek.
13
Descholingiseenbelangrijkonderdeelvandeinterventieomprofessionalsvoorte
bereidenhettoepassenvanhetpersoonsgerichtegesprekindepraktijk.Hoeweldemeesteprofessionals
enthousiastwarenoverdetraining,warendemeningenverdeeldoverinhoudendelengtevandescholing.
Eendeelvandeprofessionalsgafaandatzemeervoorbeeldeneninspiratienodighadden,andere
professionalsvondendehuidigescholingadequaat.Professionalsgevenaandaterbehoefteisaanbreder
draagvlakvanuitdeorganisatievoorhetgebruikvanhetpersoonsgerichtegesprek.
Zorgprofessionalservarenalseffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekeenbeterezorgverlener-patiënt
relatieeneenminimaletoenameinzelfregiebijpatiënten.Erwerdgeeneffectopgemerktopde
samenwerkingtussenhetmedischeensocialedomeinwaargenomen.Opbasisvandezeervaringenisniette
zeggenwatheteffectisvanhetpersoonsgerichtegesprekopgezondheidsbevordering,zelfregieof
kosteneffectiviteit.
AanbevelingenvoordepraktijkOpbasisvanderesultatenkunneneenaantalaanbevelingenwordengedaanvoordeimplementatievanhet
persoonsgerichtegesprek:
Scholingiseenbelangrijkonderdeelvandeinterventie.Descholingsbehoefteperzorgprofessionalverschilt
afhankelijkvandiensachtergrondofeerdereervaringmethetpersoonsgerichtegesprek.Eengedifferentieerde
scholingzoutegemoetkunnenkomenaandeverschilleninachtergrondenervaringvanzorgprofessionals.Ook
kangedachtwordenaaneenkortevariantindevormvaneenopfriscursus,omprofessionalstevoorzienvan
extravoorbeeldenvoortoepassingvanhetpersoonsgerichtegesprekofkansentegevenommethet
persoonsgerichtegesprekteoefenen.Daarnaastkandithelpenomdemogelijkheidomhetpersoonsgerichte
gesprektegebruikenversinhetgeheugentehouden.
Tijdiseenbelemmerendefactorbijdeimplementatievanhetpersoonsgerichtegesprek.Omhet
persoonsgerichtegesprekgoedteimplementerenismeertijdperpatiëntnodig.Datbetekentdateen
zorgprofessionalminderpatiëntenperspreekuurkanzien.Mogelijkeoplossingenzijnhetaannemenvan
zorgprofessionals,ofanderzijdsdoorhetbeperkenvanhetaantalpatiëntenperpraktijk.Praktijkverkleining
heeftaleerderuitgewezenbijtedragenaanhetverminderenvanverwijzingennaardetweedelijnszorgdoor
hetvrijmakenvanmeertijdvoorpatiënten.3Ditvereistnatuurlijkveranderingenopeenhogereschaal:het
veranderenvandehuidigefinanciëlestructuurvandeeerstelijnszorginNederlandblijkteengroteuitdagingin
14
deimplementatie,omdatereenhogewerkdrukligtopzorgprofessionals.Steunvanuit
hetmanagementvandeorganisatieishierbijeenbelangrijkerandvoorwaarde.
Omietstekunnenzeggenoverdeeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekopgezondheidsbevordering,
zelfregieenzorggebruikishetvanbelangomineenvolgendestudiemeereffectmatenmeetenemen.Hierbij
kangedachtwordenaanhetmetenvankwaliteitvanleven.Mogelijkdathetinkaartbrengenvanpatient
journeysvanspecifiekepatiëntengroepenmetenzonderhetpersoonsgerichtegesprekeenmethodekanzijn
omeffectenvanhetpersoonsgerichtegesprekinkaarttebrengen.
Referenties1. Gezondheidsverschillen|VolksgezondheidToekomstVerkenning.RijksinstituutvoorVolksgezondheid
enMilieu-MinisterievanVolksgezondheid,WelzijnenSport[Internet].2018[cited2019Jun11].
Availablefrom:https://www.vtv2018.nl/gezondheidsverschillen
2. AndermannA,CLEARCollaboration.Takingactiononthesocialdeterminantsofhealthinclinical
practice:aframeworkforhealthprofessionals.CanMedAssocJ[Internet].2016Dec6[cited2019Jun
11];188(17–18):E474–83.Availablefrom:http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27503870
3. JungHP,JungT,LiebrandS,HuberM,Stupar-RutenfransS,WensingM.Meertijdvoorpatiënten,
minderverwijzingen.HuisartsWet[Internet].2018Mar16[cited2019Jun11];61(3):39–41.Available
from:http://link.springer.com/10.1007/s12445-018-0062-y
4. VandenHomberghP,KünziB,ElwynG,AkkermansR,VanDoremalenJ,GrolR.Highworkloadandjob
stressareassociatedwithlowerpracticeperformanceingeneralpractice;anobservationalstudyin239
generalpracticesintheNetherlands.BMCHealthServRes.2009;9:118.
5. BowenDJ,KreuterM,SpringB.Howwedesignfeasibilitystudies.AmJPrevMed.2010;36(5):452–7.
6. CreswellJW,FettersMD,IvankovaNV.Designingamixedmethodsstudyinprimarycare.AnnFam
Med.2004;2(1):7–12.