Michiel Verbeek17 februari 2011

Wie is hoofdschuldige aan de kredietcrisis?

a.De bankiersb.De toezichthouders op de bankenc.De Amerikaanse overheid

Nederland en Griekenland hebben geld nodig voor dekking van het begrotingstekort. Wie betaalt de meeste rente over een lening?

a.Nederlandb.Griekenlandc.Even veel

Mag Maarten Stekelenburg veel meer verdienen dan onze minister-president?

a.Ja, want hij levert ook heel veel meer geld op voor Ajax.b.Nee, de minister-president heeft veel meer verantwoordelijkheden.

€220.000,- €1.750.000

Stel je bent de baas van een grote zakenbank. Een van je handelaren wil een loonsverhoging van 10%. Hij verdient €1 miljoen per jaar en heeft afgelopen jaar voor1,3 miljard omzet gemaakt aan handel in aandelen. Wat doe je?

a.Geen loonsverhoging, handelaar verdient al genoeg.b.De handelaar krijgt z’n loonsverhoging, omdat de kans te groot is hij anders naar een andere bank gaat.

September 2008

Kan in 2008 geen krediet krijgen bij collega banken voor lopende zaken.

De aanleiding

3 oorzaken

En hoe nu verder?

Oorzaak 1: speelruimte voor banken

Spaargeldenvan:ParticulierenPensioenfondsenBedrijven

1.000.000

Bank mag10.000.000uitgeven aan leningen

5% aan rente: 500.000

Een bank mag geld scheppen!

Spaargeldenvan:ParticulierenPensioenfondsenBedrijven

1.000.000

Bank mag10.000.000uitgeven aan leningen

5% aan rente: 500.000

Financiële instelling (schaduwbank) neemt 2.000.000 aan hypotheken over van de bank voor 1.900.000. De financiële instelling betaalt de bank jaarlijks 5% over 1.900.000 = 95.000.

De financiële instelling gaat de langjarige hypotheekschulden opsplitsen in kleine pakketjes obligaties met verschillende rentepercentages, looptijd en risico’s:

Pakket 1 met weinig risico: 800.000 tegen 2% rentePakket 2 met een beetje risico: 600.000 tegen 4% rentePakket 3 met veel risico: 600.000 tegen 7% rente

Stel de financiële instelling weet de obligaties allemaal te verkopen dan kunnen ze bank de 1.900.000 teruggeven.

Als alle hypothecaire leningen nog steeds keurig betaald worden dan ontvangt de financiële instelling: 5% van 2.000.000 = 100.000 en betaalt aan obligatiehouders: 2% over 800.000 = 16.0004% over 600.000 = 24.0007% over 600.000 = 42.000_____________________________

82.000 De winst wordt dan: 100.000 – 82.000 = 18.000

Wat gebeurt erbij de bank?

Spaargeldenvan:ParticulierenPensioenfondsenBedrijven

1.000.000

Bank mag10.000.000uitgeven aan Leningen +19.000.000

5% aan rente: 500.000 + 950.000

2.000.000

1.900.000

Oorzaak 2: huis kopen zonder geld

Huis gekocht in de Verenigde Staten in 2007 voor 489.000 dollar. Voor een speciale rente van 8,4%. Maandelijkse last voor de familie: 3.423 dollar.

Na 2 jaar wordt er onderhandeld over de rente.

Stel de waarde van het huis gaat omhoog. Wat gebeurt er met de rente?

Stel de waarde van het huis gaat omlaag. Wat gebeurt er met de rente?

In 2009 is het huis nog maar 300.000 dollar waard. Wat zal de bank doen?En wat gebeurt er als de familie de rente niet meer kunnen betalen?

NINJA: no income, no job and assets

Maar wel een hypothecaire lening voor het kopen van een eigen woning

Als je de rente van het huis niet meer kunt betalen dan lever je de sleutels van het huis in bij de bank. Je bent je huis kwijt en je schuld!

Huis als pinautomaat.

Oorzaak 3: hebzucht

Jaar Omvang Groei

2008 595,6 miljard euro

2009 572,5 miljard euro -4%

2010 585 miljard euro +2,2%

2011 595,2 miljard euro +1,75%

Jaar Omvang Groei

2008 595,6 miljard euro

2009 607,5 miljard euro +2%

2010 619,7 miljard euro +2%

2011 632,1 miljard euro +2%

Situatie zonder kredietcrisis:

Kosten van de crisis: minstens 36,9 miljard euro(632,1 – 595,2)

Oud recept: groeien uit de crisis

Beetje lastig met een begrotingstekort boven de 3% en een staatsschuld van meer dan 60% van het BBP.

Land Begrotingstekort Staatsschuld

Griekenland - 15,4% 126,8%

Ierland - 14,4% 65,5%

Portugal - 9,3% 76,1%

Spanje - 11,1% 53,2%

Frankrijk - 7,5% 78,1%

Duitsland - 3,0% 73,4%

Luxemburg - 0,7% 14,5%

Nederland - 5,4% 60,8%

Cijfers uit 2009

Jaar Omvang Groei of krimp

2006 49.631 miljard dollar

2007 55.837 miljard dollar Groei van 12,5%

2008 61.351 miljard dollar Groei van 9,9%

2009 58.141 miljard dollar Krimp van 5,2%

2010 61.963 miljard dollar Groei van 6,6%

2011 65.417 miljard dollar Groei van 5,6%

Als de kredietcrisis er in 2008 niet was geweest en de groei met 6% was doorgegaan, dan zou de wereldeconomie op 73.069 miljard dollar uitkomen. Verschil: 7.652 miljard dollar.

Hoe nu verder?

Overheden moeten bezuinigen

John Cleese en Mr. Creosote uit de film ‘The meaning of life’ verbeelden de kredietcrisis:

http://www.youtube.com/watch?v=rXH_12QWWg8&NR=1