Kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

31
De Kredietcrisis V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen Paper Minor Beleggen - De Kredietcrisis Paper Minor Beleggen - De kredietcrisis - V.S: Een blik op de feiten, factoren en ingrepen 1

Transcript of Kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

Paper Minor Beleggen - De Kredietcrisis

De KredietcrisisV.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: Een blik op de feiten, factoren en ingrepen

1

516942 Q.D. Zeelenberg

1. Voorwoord 2. Inleiding 1. 2. 1. 2. 3. 4. 5. 3. Samenvatting

6 7 13 15 18 20 22

3 4 5 7 6 7 8 9 11 13 13 13 13 14 14 16 16 16 17 17 17 18 18 19 19 19 19 20 20 20 21 21 21 22 22 23 23 23 23 25 25 25 26 26 26 27 28

Wat is de kredietcrisis

De crisis in het kort

Het nancile systeem 2007: het begin van de crisis De Amerikaanse huizenmarkt Liquiditeitsproblemen

Hoe is de kredietcrisis ontstaan

4. Een blik op de feiten, factoren en ingrepen Liquiditeit a. Lage rentestand

Voordelen lage rentestand Nadelen lage rentestand Voordelen monetair beleid Nadelen monetair beleid

b. Monetair beleid

Solvabiliteit

a. Nationalisatie

Voordelen nationalisatie Nadelen nationalisatie

b. Toxic Assets

Voordelen opkopen toxic assets Nadelen opkopen toxic assets

Stimulering economie

a. Stimulering economie middels consumptie

Voordelen stimulering middels consumptie Nadelen stimulering middels consumptie

b. Stimulering middels belasting verlaging

Voordelen stimulering middels belasting verlaging

Nadelen stimulering middels belasting verlaging

Staatsteun

a. Bailouts

Voordelen bailouts Nadelen bailouts

b. Steun eigen woningbezit

Voordelen steun eigen woningbezit Nadelen steun eigen woningbezit

Regulaties

a. Regulering risico systeem

Voordelen regulering risico systeem Nadelen regulering risico systeem

b. Regulering shadow banking systeem

Voordelen regulering shadow banking systeem

Nadelen regulering shadow banking systeem

c. Regulering kapitaal eisen & leverage beperking

Voordelen regulering kapitaal eisen & leverage beperking Nadelen regulering kapitaal eisen & leverage beperking Voordelen regulering hypotheekverstrekking Nadelen regulering hypotheekverstrekking

d. Regulering hypotheekverstrekking

5. Conclusie

6. Bijlage & Bronnen

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

2

516942 Q.D. Zeelenberg

VoorwoordDe paper is geschreven in het kader van Minor Beleggen aan de Hogeschool van Amsterdam die deel uit maakt van mijn derde studiejaar van de opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde. Het afgelopen half jaar heb ik tijdens de Minor Beleggen colleges gevolgd waarin er veel kredietcrisis gerelateerde onderwerpen zijn behandeld en op deze manier is er bij mij interesse ontstaan en het idee om mijn paper hierover te schrijven. De kredietcrisis is iets wat de laatste jaren veel in het nieuws is geweest, enigszins heb ik het nieuws gevolgd met betrekking tot de nancile crisis en hier altijd met veel interesse mijn aandacht aan geschonken. Bij het vak Gedragseconomie gedoceerd door de heer Feijen zijn er veel actualiteiten behandelt en is er voor mij zeer veel informatie over de bancaire sector en de werking ervan duidelijk geworden. Dit interesseerde mij in zulke mate dat ik heb besloten mij hier in te verdiepen en meer kennis in te vergaren.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

3

516942 Q.D. Zeelenberg

InleidingDeze paper is zoals de titel al zegt een blik op de feiten, factoren en ingrepen in Amerika die met de kredietcrisis te maken hebben. Wat heeft er afgespeeld wat hebben overheden gedaan, en welke factoren zijn van belang geweest. Ik ga hierbij zo goed mogelijk proberen te belichten wat voor invloed deze hebben gehad en wat de voor en nadelen geweest zijn van deze feiten factoren en ingrepen. Gestart zal worden met een zo een beknopt mogelijke introductie tot de kredietcrisis. Hierbij is geprobeerd om voor iedereen die lezen kan begrijpelijk te maken wat de kredietcrisis is en hoe deze is ontstaan. Daarna volgen de feiten, factoren en ingrepen die van zelf sprekend wat minder makkelijk te volgen zijn voor de gene die niet thuis zijn in deze sector. Hierbij komen veel termen uit de nancile wereld in voor, en is kennis van de nancile sector vereist.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

4

516942 Q.D. Zeelenberg

SamenvattingDe kredietcrisis kent iedereen, maar wat het nu precies inhoudt en hoe het ontstaan is, is voor vele niet geheel bekend. De naam van de crisis zegt het al, er is een te kort aan te krediet veroorzaakt door gigantische afschrijvingen op verkeerde beleggingen met voornamelijk hypotheken en andere debetstanden als onderliggende waarden. Deze zijn verpakt in lastige instrumenten, waarvan waardering ervan erg gevoelig is voor economische beweging. Veel grote deposito banken en banken die deel uit maken van het shadow banking systeem, de non-deposito banken zoals investeringsbanken en hedge funds, hebben door grote afschrijvingen grote verliezen geleden en zijn hierdoor illiquide geworden en de solvabiliteit is sterk gedaald en in andere gevallen zijn ze geheel insolvabel geraakt. Om te voorkomen dat problemen groter werden dan dat ze al zijn, en te voorkomen dat het nancile systeem geheel instort heeft de Amerikaanse overheid verschillende ingrepen gedaan om deze problemen zo goed mogelijk tegen te gaan. Zo zijn er verschillende stimuleringsprogrammas door de overheid in het leven geroepen om deze te beperken en is de regelgeving en toezicht ten opzichte van de bancaire sector aangescherpt. Varirend van belastingverlaging om de consumptie op pijl te houden en hulppakketten voor huizenbezitters bij wie de maandlasten te hoog werden tot voorgestelde maatregelen om het nancile systeem te hervormen en sterker te maken.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

5

516942 Q.D. Zeelenberg

Wat is de kredietcrisisDe crisis in het kortDe kredietcrisis die sinds 2007 niet meer weg te denken is, maar wat is deze crisis nou eigenlijk? Het komt erop neer dat het wereldwijde nancile systeem na genoeg plat ligt en krediet moeilijk te verkrijgen is. Er is simpel gezegd, een te kort aan geld. Lenen van geld is in een kredietcrisis een stuk lastiger. Maar wat is dan dit nancile systeem en hoe kan deze plat liggen?

Het nancile systeemHet wereldwijde nancile systeem dat betrekking heeft op de kredietcrisis bestaat uit; instituten en besturende organen die opereren op mondiaal niveau. Hierbij valt te denken aan organisaties zoals het Internationaal Monetair Fonds, Federal Reserve en toezichthoudende banken. Alle grote nancile systeem banken zijn belangrijk voor de werking van het systeem. De belangrijkste taken van het IMF zijn; het bevorderen van wisselkoers stabiliteit en een vrij internationaal betalingsverkeer, het voorzien in de behoefte aan internationale liquiditeiten en het verlenen van nancile steun aan leden die problemen hebben met hun betalingsbalans. Verder behoren ook lagere besturingsorganen tot het nancile systeem zoals de ECB en DNB. Hoofddoelstelling van de ECB is het waarborgen van prijsstabiliteit in de eurozone, zodat de koopkracht van de euro behouden blijft. Onder de ECB valt De Nederlandse Bank. En alle banken in Nederland vallen onder de Nederlandse Bank. Zo is deze vergelijkbare constructie in vele landen in werking. Nu is het een en ander duidelijk over de het nancile systeem in de wereld in elkaar steekt. Deze is nog veel uitgebreider maar voor nu laten we het hierbij. Het komt er op neer dat er een aantal grote banken en instellingen zorgen dat er stabiliteit is in de valuta en voorzien in de behoefte van liquiditeit en de economie draaiende houden. Wanneer bepaalde partijen in geldnood zitten worden deze gesteund door de hogere instellingen. En komen ze op deze manier weer uit de betalingsproblemen. Maar wat als al deze partijen niet meer geheel kunnen helpen? Dan komt het nancile systeem plat te liggen en dan komen we aan bij de oorzaak van de kredietcrisis. Nu gaan we terug naar 2007.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

6

516942 Q.D. Zeelenberg

Hoe is de kredietcrisis ontstaan2007: Het Begin van de crisisHet ontstaan van de kredietcrisis is lastig uit te leggen. In de grote lijnen komt het er op neer dat Amerikaanse hypotheek verstrekkers te hoge hypotheken hebben verstrekt en dat de aanvragers hiervan deze op termijn niet meer konden aossen. Bush heeft in zijn regeringstijd gepleit voor eigenwoning bezit en heeft dit gestimuleerd. Wat de hypotheek verstrekkers deden was, hypotheken verstrekken tegen een lage rente in de eerste jaren, en de volgende jaren zou deze rente sterk oplopen. Het gevolg hiervan is, is dat de huizenbezitters dit niet meer konden betalen. Al deze huizenbezitters kwamen in nancile problemen. Zij konden hun maandlasten niet betalen, en de banken krijgen op deze manier hun geld niet terug. Deze banken raakte zo in liquiditeitsproblemen. Doordat banken geen tot weinig geld hebben en het vertrouwen inmiddels is gedaald in elkaar, is het voor bedrijven nu lastig om geld los te krijgen. Zo raakte dus niet alleen de banken in problemen maar ook de bedrijven. Daarmee komt de hele economie in een neergang Dit is de kredietcrisis op ze eenvoudigst en heel beknopt beschreven, het is natuurlijk diepgaander en er komt meer bij kijken dan nu beschreven is. Daarom gaan we nu iets dieper kijken naar de oorzaken en deze beschrijven.

De oorzaak van de crisisOm de hele crisis te kunnen begrijpen zullen we terug gaan naar het begin hiervan. Deze dateert ver voor 2007 waar de echte crisis is begonnen. Hier zijn natuurlijk vooraf dingen fout gegaan, wat op zijn beurt heeft geleid tot een tekort op de geldmarkt. Wat zijn deze fouten en oorzaken geweest? Het is begonnen met het historisch lage renteniveau van 1% dat de FED heeft vastgesteld onder leiding van Greenspan. Dit is gebeurd na aanleiding van de aanslagen in 2001 op het WTC, wat een ieder is bij gebleven. Er dreigde een recessie uit te breken na deze aanslag. Er werd verwacht dat buitenlandse investeerders hun fondsen zouden terug trekken uit Amerika. Door de rente laag te houden, is krediet goedkoop en moest dit de economie stimuleren. Dat is even ook het geval geweest, lenen is goedkoop er wordt geconsumeerd er wordt geproduceerd. Zo werden hypotheken logischerwijs ook goedkoop. Dit was vooral het geval bij hypotheken met een variabele rente. Nu valt er te begrijpen dat bij een variabele rente, de rente uctueert. De ofcile rent die door de FED is vastgesteld is op dit moment buiten gewoon laag, maar deze is niet bedoeld om zo laag te blijven, de rente op de hypotheek is variabel, stijgt deze dan zal de hypotheek rente ook stijgen.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

7

516942 Q.D. Zeelenberg

Een tweede oorzaak is geweest dat er veel geld vanuit Azi genvesteerd werd in Amerika, daar kwam dus veel geld vandaan wat in het Amerikaanse systeem belande, en daarbij werd er geld genjecteerd door de overheid, de zogenaamde centrale banken. Nu Amerikaanse bedrijven veel geld tot hun beschikking hebben, valt er ook meer uit te lenen aan hypotheekaanvragers, wat voor aanvragers aantrekkelijk is met de lage rente. De derde oorzaak is dat er veel nieuwe hypotheek vormen zijn ontstaan in de Verenigde Staten. Het is makkelijker geworden om een hypotheek te krijgen, zelfs met een te laag inkomen, of zelfs zonder inkomen een hypotheek asuiten, wat als belachelijk gezien mag worden.

Daarnaast werd er minder strikt gekeken naar de kredietwaardigheid zoals ze die in Amerika kennen en zwaar laten wegen. Deze kredietwaardigheid wordt bepaald aan je schuldverleden. Betaalde je altijd op tijd, kreeg je een hoge waarde, en was lenen geen probleem. Betaalde je wel eens te laat of betaalde je soms helemaal niet, dan had je een lage kredietwaardigheid en was lenen moeilijk. Dit veranderde geheel en werd het ook voor deze groep mogelijk om hypotheken te krijgen.

HuizenmarktNu we deze 3 gegevens kennen, kunnen we door naar de huizenmarkt. Hypotheken werden meer dan voorheen verstrekt, dit betekent dat er meer huizenbezitters zijn. De prijzen op de woningmarkt zijn daarom ook ink gestegen tot 2007. De een vroeg een hypotheek aan om onderdak te hebben, andere om snel een zakcentje te verdienen en mee te liften op de waardegroei van de huizen. Dit is natuurlijk een logisch gevolg als je kijkt naar hoe de waarde is gestegen in 7 jaar, tot wel zo een 65%. Dit wordt de zogenaamde huizen of vastgoed-bubbel genoemd. Huizen werden steeds gewilder op de markt doordat krediet hiervoor makkelijk te krijgen was. Dit vond plaats op grote schaal, mensen die voorheen geen huis konden betalen kregen nu de mogelijkheid om een woning te nancieren, of gingen ruimer wonen. Daarnaast was het zo dat wanneer er overwaarde ontstond op panden, er op basis hiervan extra kon worden bij geleend, en geconsumeerd kon worden, de consumptie steeg. Iedereen voelde zich rijk en welvarend. Terwijl dit eigenlijk op geleend geld gebaseerd was.

Nu zijn we aangekomen op het punt waar veel hypotheekaanvragers die niet kredietwaardig genoeg zijn geweest en hun maandlasten niet meer konden betalen. Simpelweg konden de lasten niet meer betaald worden, omdat de hypotheken veelal een variabele rente hadden en deze steeg, tot in sommige gevallen wel het dubbele aan lasten dan dat het bij aanvang was. Enerzijds door verkeerde voorlichting anderzijds door onwetendheid en hebzucht. Er zijn in Amerika stated-income hypotheken verstrekt. Dit zijn hypotheken waarbij je geen bewijs dient te tonen waarop vermeld staat hoeveel inkomen je hebt. Dus een ieder kon naar een bepaalde verstrekkers toe stappen die zich schuldig maakte aan deze vorm van verstrekking, een willekeurig bedrag uit je duim zuigen en daarbij een hypotheek krijgen. Het is gebruikelijk om bij een hypotheek je kosten lager te houden dan zeker 45% van je inkomen. Nu is gebleken na onderzoek door het the Mortgage Brokers Association for Responsible Lending , dat er bij 60% van de gevallen van stated-income verstrekte hypotheken meer dan 50% van het inkomen aan maandlasten werd betaald.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

8

516942 Q.D. Zeelenberg

Een variant hierop is de zogenaamde ninja-loan die staat voor No Income Job or Assets. Dus geen inkomen werk of bezittingen. Het is te vergelijken met de stated-income loan. Alleen werd je hier beoordeeld op je credit score, je aossings verleden. Als deze voldeed aan de norm kon je het pand van de verstrekker verlaten met een nieuwe hypotheek die onverantwoord is. Ze noemen deze leningen ook wel de oorzaak van de crisis. Nu de andere kant van het verhaal. De verstrekkers vonden het allang goed, de rente was laag voor hun, ze leende erg goedkoop geld en kregen hier meer rente voor terug. De aanvrager kocht er een pand mee die ongetwijfeld zou stijgen in waarde. En als de aanvrager zijn lasten niet meer kon betalen dan werd de woning een bank-owned-property en verkocht deze met winst. Dit maakte het voor de banken aantrekkelijk om aan wie dan ook geld te verstrekken. Ongeacht je het terug kon betalen of niet, de bank werd er hoe dan ook rijker op. Tot nu toe klinkt het nog enigszins erg leuk voor iedereen. De banken verdienen veel geld, consumenten kunnen massaal huizen kopen ontstaat er overwaarde dan verzilver je deze en kan je weer extra consumeren. Prachtig toch? Totdat het mis gaat. Massaal consumeren op geleend krediet, dat gaat een keer mis. De woningmarkt heeft een punt bereikt waarop huizen marktprijzen hebben die niet meer voor iedereen betaalbaar zijn zelfs niet met de mooie loans die verkrijgbaar waren. Daarbij heeft de Federale Reserve in de Verenigde Staten een aantal keren de rentestand verhoogd. En ik kan me nog herinneren dat er veel hypotheken waren verstrekt met de zogenaamde variabele rente. Dan voel je hem al aankomen. De maandlasten stijgen enorm! Een voorbeeld uit een artikel van www.telegraph.co.uk "This guy used to be paying $1,500 a month," says Mueller. "Then three years later it went up to $6,000." Dit is wat er gebeurde in de extreme gevallen. Een ver-vier-voudiging van de maandlasten. Voor een doorsnee burger met een modaal inkomen en een hypotheek gebaseerd op dit inkomen is het onmogelijk om ooit nog te bekostigen.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

9

516942 Q.D. Zeelenberg

LiquiditeitsproblemenWe hebben nu gezien dat de hypotheekgevers, de aanvragers, hun schulden niet meer kunnen afbetalen. Dit zorgt ervoor dat de banken enorm veel geld dat ze uitgeleend hebben, en wat zelf ook nog eens geleend geld is, niet meer terug krijgen. De banken moeten gigantische bedragen afschrijven, en de schulden van de banken lopen nu ook op. Het interbancaire systeem begint nu ook stil te liggen. Dit houdt in dat de banken onderling stilstaand krediet niet meer doorspelen naar elkaar, dit kan voor een looptijd van een dag zijn of tot misschien wel 2 jaar. Door dit stilstaande krediet over te dragen naar een andere bank en hier een vergoeding voor te krijgen in de vorm van rente, konden de banken zo te korten snel recht trekken, en winsten behalen op overschotten. Omdat nu veel banken slechte hypotheken hebben verstrekt en niet precies weten welke banken nog sterk genoeg zijn, en welke zeker terug kunnen betalen en welke niet, ontstaat er een vertrouwenscrisis. De banken vertrouwen elkaar onderling niet meer, en verstrekken elkaar geen krediet. De banken die nu in de problemen zitten en krediet nodig hebben kunnen dit dus moeilijk tot niet krijgen : De kredietcrisisVoor meer informatie en verduidelijking over het ontstaan van de kredietcrisis zie bijlage: 1 en 2 Video Bijlage: 3 1

1

Om de video te bekijken is PDF Reader 9.0 vereist en de digitale versie van het document- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen 10

Paper Minor Beleggen

516942 Q.D. Zeelenberg

Een blik op de feiten, factoren en ingrepen

Sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2007 zijn er verschillende ingrepen geweest door overheden. Er is hierbij veel kritiek geweest, overheden hebben de problemen door middel van liquiditeitsmaatregelen proberen te bestrijden, maar hadden ze niet beter de solvabiliteit moeten versterken? De crisis is ontstaan door liquiditeitsproblemen, wordt door de ingrepen het gat nu niet alleen maar vergroot? Of is de crisis niets meer dan een economische neergang in plaats van een recessie. Dit zijn vragen die aan het begin van de crisis hebben gespeeld en sommige nog steeds doen. Dat het geen economische afname is maar een crisis is nu wel duidelijk. De grote instabiliteit in de nancile markten heeft geleid tot enorm veel aandacht over de hele wereld met betrekking tot de kredietcrisis. Verschillende toezichthouders, instellingen en politieke machten, waren gedwongen om maatregelen te treffen. Op de dag van vandaag hebben deze toezichthouders en overheden gigantische bedragen uit gegeven om de stabiliteit in de nancile markten terug te krijgen. In Juni van 2009 zijn er een serie van proposities gedaan door de Amerikaanse overheid onder leiding van Barack Obama en zijn adviseurs. Zo zijn er proposities gedaan over de bescherming van consumenten, uitbreiding en aanscherpingen op de regulatie van het shadow banking system - bestaat uit nancile instellingen of bureaus die geen banken zijn maar intermediairs tussen investeerders en kredietnemers - en aanscherpingen ten opzichten van derivaten. Daarnaast heeft de FED een grotere rol gekregen in het toezicht houden en het reguleren van de markt. Wat al deze ingrepen factoren en feiten zijn geweest die invloed hebben gehad en betrekking hebben op kredietcrisis volgen.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

11

516942 Q.D. Zeelenberg

LiquiditeitAlle grote bedrijven, en zo ook de meest winstgevende lenen enorm veel geld om hun werkzaamheden te nancieren. De lage rente die wordt betaald aan de uitlener van het geld wordt omgezet in winst doordat de ontvangsten van de werkzaamheden hoger zijn de rente die betaald wordt op het geleend geld. Liquiditeit is de mate waarin bedrijven in staat zijn om hun debet te betalen met kas. Dus het geld wat van het bedrijf zelf is en niet geleend. Voorafgaand aan de crisis hebben veel bedrijven op korte termijn geld geleend om lange termijn investeringen te doen zoals MBS die veel problemen hebben veroorzaakt voorafgaand aan de kredietcrisis. Mortgage-Backed Securities; is een nancieel instrument dat wordt genancierd met de kasstroom gegenereerd uit een portefeuille van vaste activa. De activa worden samengevoegd om investeringen rendabel te maken, terwijl het risico wordt verminderd door de onderliggende activa te diversieert. Deze activa zijn vaak van illiquide aard www.wikipedia.nl/mortgage_backed_securities

Het komt erop neer dat verschillende onderliggende leningen samen worden verpakt en worden doorverkocht. Op deze manier wordt het risico van wanbetaling doorgeschoven. De nancile bedrijven lenen geld op de korte termijn om lange termijn investeringen te doen. Hierbij behalen ze winst op het verschil tussen korte termijn vergoedingen en lange termijn opbrengsten. Hierbij is het geval geweest dat bedrijven hun korte termijn schuld niet konden betalen door zwakke nancile markt, en gedwongen waren om hun lange termijn investeringen te verkopen met hoge verliezen. Om dit probleem in de hand te houden heeft de centrale bank van Amerika in samenwerking met centrale banken over de hele wereld, maatregelen getroffen om de liquiditeit te verhogen. Dit hebben ze gedaan door te voorzien in korte termijn nancieringen. Zo heeft de FED een stimuleringsprogramma opgericht genaamd TALF. TALF is een stimuleringsprogramma van de Amerikaanse regering om de kredietcrisis te bestrijden. Het doel ervan was het bevorderen van het verstrekken van consumentair krediet in de verenigde staten (met name leningen voor de nanciering van autos creditcards en studentenleningen) www.wikipedia.nl/term_asset-backed_securities_loan_facility

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

12

516942 Q.D. Zeelenberg

Lage RentestandVoordelen lage rentestandDe lage rentestand stimuleert de economie. Door goedkoop te lenen nemen de uitgaven toe en blijft de economie draaien. De Federal Reserve in Amerika heeft de rentestand van 5.25% verlaagd tot een uiteindelijke stand van 0 tot 0,25% wat is historisch laag is. De centrale banken over de hele wereld hebben ook hun rente standen aangepast. Deze lage rentestand is voordelig voor banken in problemen. Doordat er een lage vergoeding op deposito rekeningen is, is het voor banken goedkoop om geld te lenen. Consumenten die lenen van de banken betalen meer dan dat de bank hiervoor betaalt en halen zo hun voordeel uit de lage rentestand. Dit stimuleert de economie en is de gedachte hierachter dat de economie op deze manier draaiende blijft.

Nadelen lage rentestandHet nadeel van een lage rentestand is dat de valuta ten opzichte van andere landen verzwakt. Het gevolg van een lage rentestand is dat het geld vloeit naar de landen waar de rentestand hoog is. Wordt de rentestand verlaagd dan zal er minder geld stromen naar dit land, omdat er weinig rente te krijgen valt. Het geen wat er zal gebeuren bij een te lage rentestand is dat de valuta wordt verkocht en dat er een sterkere valuta gekocht wordt.

Monetair beleidHet monetair beleid dat de Verenigde Staten voert is van groot belang in een periode als de kredietcrisis. Met een juist beleid kan de overheid er voor zorgen dat de economische teruggang beperkt wordt. De FED kan de geldhoeveelheid in de markt benvloeden en hier in bepaalde mate in voorzien. Voorzien in de geldvraag door de FED kan op verschillende manier gebeuren. Om tijdens de kredietcrisis te voorzien in liquiditeit heeft de FED, om in te spelen op de marktsituatie een nieuw instrument het leven in geroepen. De voorzitter van de FED noemt dit credit-easing. Het nut van credit-easing is het voorzien van korte termijn liquiditeit van gezonde nancile bedrijven in slechte markten. Credit-easing is het uitlenen van geld, waarbij de kredietnemer als garantie bepaalde activa aanstelt. Daarmee voorzien ze de markt van liquiditeit als nancieel instituut waarbij geen ander dit wil of kan doen. Dit doet de FED voor de normale deposito banken alsmede de banken die tot het shadow banking system behoren.

like a Shadow banking institutions are typically intermediaries between investors and borrowers. For example, an institutional investor pension fund may be willing to lend money, while a corporation may be searching for funds to borrow. The shadow banking institution will channel funds from the investor(s) to the corporation, proting either from fees or from the difference in interest rates between what it pays the investor(s) and what it receives from the borrower. http://en.wikipedia.org/wiki/shadow_banking_system

Er zijn in deze periode verschillende nieuwe programmas ontwikkeld waarbij er uitbreidingen hebben plaatsgevonden met betrekking tot de mogelijkheden voor het geven van onderpand, om een lening te kunnen krijgen bij de Federal Reserve. Voorbeelden van deze programma's zijn Term Auction Facility en de Term Asset-Backed Securities Loans Facility. De TAF is een tijdelijke programma die voorziet in korte termijn liquiditeitstekort en lopen 28 of 84 dagen. De TALF is een soort gelijk programma die wordt gebruikt voor de problemen die voortkomen uit de Asset-Backed Securties zoals de naam deels al zegt. Hierbij worden studentenleningen, autoleningen en creditcard debetstanden als onderpand gegeven. De omvang van al het krediet dat de Federal Reserve verstrekt loopt in de vele miljarden. Dit is deels nieuw gecreerd geld dat gedrukt wordt om liquiditeitstekort tegen te gaan.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

13

516942 Q.D. Zeelenberg

Voordelen Monetair BeleidHet voordeel dat dit beleid met zich mee brengt is dat er tijdelijk genoeg liquiditeit in de markt is. In tijden van een zeer slechte economie, en dit is het geval geweest in de USA in deze periode, is de inatie erg laag. Hierdoor is het op het moment mogelijk om extra geld te drukken. Hierbij moet wel rekening worden gehouden dat wanneer de economie aantrekt dit geld weer uit de markt onttrokken moet worden, en de rentestanden omhoog moeten voordat het verhaal weer opnieuw begint. De voorzitter van Federal Reserve, Ben Bernanke heeft deze voorgaande punten als noodzaken genoemd met betrekking tot het drukken van geld. Daarbij moet het zo zijn dat het herstel van de economie gepaard moet gaan met een lage inatie. Maar hoe dit mogelijk moet zijn als er zoveel gedrukt wordt is mij nog onduidelijk. Voorzitter Federal Reserve Ben Bernanke: "Well, effectively," Bernanke said. "And we need to do that, because our economy is very weak and ination is very low. When the economy begins to recover, that will be the time that we need to unwind those programs, raise interest rates, reduce the money supply, and make sure that we have a recovery that does not involve ination.

Nadelen Monetair BeleidCredit-easing als bestrijdingsmiddel gaat gepaard met drukken van geld, wat lijdt tot het risico van inatie, dat moge duidelijk zijn. Daarnaast kan het de sterkte van de dollar aantasten en wordt het een minder geliefde valuta en tevens is deze minder favorabel als reserve valuta wereldwijd. Het is ook daadwerkelijk gebeurd, de dollar is aanzienlijk minder waard geworden. Een waardedaling van de dollar maakt het voor de Amerikaanse overheid moeilijker om zijn begroting te nancieren. Schulden worden hierdoor namelijk groter als deze in andere valuta betaald moeten worden. Er moet worden opgemerkt dat bij credit-easing, het onderpand dat gegeven wordt voor de verstrekte leningen een groot risico dragen, en dat het om enorme bedragen draait. De hoeveelheid geld die uiteindelijk aan de markt onttrokken moet worden is hierbij ook

gigantisch. Het onttrekken van geld uit de markt zal plaatsvinden tegen de tijd dat de economie weer bijtrekt en de Federal Reserve hier toe besluit. Het nadeel hierbij is dat geldonttrekking een negatieve invloed heeft op de economische groei. Apart bij credit-easing is dat het een onlogische maatregel is. Deze problemen zijn ontstaan uit de zogenaamde leverage werking van banken, werken met geleend geld. Hierdoor zijn er grote schulden ontstaan, en wordt dit bestreden met nog meer lenen. Critici zeggen ook wel dat dit het proberen in staat te houden van een levensstijl gebaseerd op schulden die natuurlijk niet behouden kan blijven.

Harvard professor Niall Furguson: "Worst of all [indebted] are the banks. The best evidence that we are in denial about this is the widespread belief that the crisis can be overcome by creating yet more debt...banks that are de facto insolvent need to be restructured a w rd that is preferable to the old-fashioned nationalisation. Existing shareholders will have to face that they have lost their money. Too bad; they should have kept a more vigilant eye on the people running their banks. Government will take control in return for a substantial recapitalisation after losses have meaningfully

been written down.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

14

516942 Q.D. Zeelenberg

SolvabiliteitIn het wereldwijde bancaire systeem is de solvabiliteit sterk gedaald. Dit komt door de grote verliezen op investeringen die door banken gemaakt zijn, en dat deze genancierd zijn met geleend geld. De banken rekende erop dat ze genoeg cash beschikbaar zouden hebben om verder de bedrijfsvoering op de normale wijze te kunnen voortzetten en te kunnen nancieren zonder uiteindelijke problemen, maar dit is niet het geval geweest. In 2008 is gebleken dat de afschrijvingen op verkeerde investeringen groter waren dan dat deze in eerste instantie werden ingeschat. Het bleek dat bedrijven die een belangrijke schakel vormen in het nancile systeem zoveel afschrijvingen moesten doen dat de activa nagenoeg gelijk is aan het vreemd vermogen van de bedrijven. Dit komt erop neer dat alle activa genancierd is met vreemd vermogen, en dat dit voor problemen zorgt als er gigantische afschrijvingen plaatsvinden. In de wereld van het boekhouden is de basisregel dat de activa gelijk is aan de som van vreemd vermogen en eigen vermogen. Om te verduidelijken hoe de banken te werk gingen, en de leverage werking duidelijker te maken volgt hier een kort voorbeeld. Bedrijf X heeft 100 eigen vermogen en leent 2900 en investeert deze 3000 in verschillende activa. Er vinden afschrijvingen plaats van 10% op het genvesteerd vermogen tot een waarde van 2700. Nu heeft de bank een hefboomwerking van ( 3000 / 100 = 30 ). De activa die het bedrijf op de balans heeft staan heeft nu nog maar een waarde van 2700, terwijl ze 2900 hebben geleend. Nu heeft bedrijf X 300 verloren op een investering, 100 is van het eigen geld, en hebben ze nu een negatief eigen vermogen van 200. Dat is het risico wat gelopen wordt als er gewerkt wordt met hoge leverage wat gedaan werd.Voor meer informatie over de solvabiliteit zie bron: 1

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

15

516942 Q.D. Zeelenberg

NationalisatieBij het nationaliseren van bedrijven krijgt de overheid een bedrijf gedeeltelijk of in zijn geheel in zijn bezit. Dit wordt gedaan door het bedrijf op te kopen met belastinggeld. Het doel tijdens de crisis bij nationaliseren is geweest om de bedrijven te redden van faillissement. Dit gaat vermindering van de werkgelegenheid tegen en zorgt dat het spaargeld veilig blijft. Bij het nationaliseren, kan het management in het bedrijf veranderen. Deze kunnen worden aangesteld door de staat. Wanneer de bank nancieel weer gezond is, wordt het bedrijf weer verkocht en komt het belastinggeld dan wel met of zonder winst weer terug en kan deze andere doeleinden dienen.voor meer informatie over nationalisatie zie bron: 2

Voordelen NationaliserenHet voordeel bij het nationaliseren voor belangrijke systeem banken is dat deze operatief blijven. Belangrijke schakels in het bancaire systeem zullen dus niet wegvallen. Een aantal grote nancile bedrijven zijn groot geworden dat deze essentieel zijn voor een goede werking van het nancile systeem, deze moesten dus gered worden om grotere problemen te voorkomen. Doordat de banken insolvabel zijn geworden, kunnen deze moeilijk krediet aantrekken. Het is lastig een partij te vinden die bereid is geld te verstrekken als de kans erg klein is dat dit geld ooit weer terug komt. Dan vormt nationalisatie een uitkomst in deze gevallen. Econoom Paul Krugman: "A better approach would be to do what the government did with zombie savings and loans at the end of the 1980s: it seized the defunct banks, cleaning out the shareholders. Then it transferred their bad assets to a special institution, the Resolution Trust Corporation; paid off enough of the banks debts to make them solvent; and sold the xed-up banks to new owners." He advocates an "explicit, though temporary government takeover" of insolvent banks.

Nadelen NationaliserenEen groot nadeel van nationaliseren is dat de grote banken die belangrijk genoeg zijn om te moeten worden genationaliseerd grotere risicos nemen bij de bedrijfsvoering. Ze durven hierdoor grotere risico's te nemen, ze zijn namelijk al insolvabel dan wel niet aan de rand van de afgang, veel slechter kan het soms niet eens en het feit dat ze worden genationaliseerd dan wel moeten worden genationaliseerd wordt als vangnet gezien wanneer het helemaal mis loopt. Dit word ook wel het moral hazard probleem genoemd. Het bedrijf draait niet volledig op voor de consequenties, en daarmee valt dus ook een stuk verantwoordelijkheid weg. Dit gebeurd voornamelijk bij de bedrijven die te groot zijn om om te vallen want deze moeten worden gered. Moral Hazard: (uit het Engels: moreel risico) is een economisch begrip dat verwijst naar veranderingen in het gedrag van partijen indien zij niet direct risico lopen voor hun daden. http://en.wikipedia.com/wiki/Moral_hazard

Een ander nadeel is dat er discussies ontstaan over welke banken staatssteun krijgen. En hoeveel van de totale pot die beschikbaar wordt gesteld voor het redden van de banken.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

16

516942 Q.D. Zeelenberg

Toxic AssetsActiva waarvan de waarde aanzienlijk gedaald is en waar geen goede markt meer voor heerst worden in Amerika toxic assets genoemd. Bij deze activa is er geen partij die een prijs wil bieden die de houder ervan accepteert. De markt voor dit soort activa ligt stil. De reden dat deze markt stil komt te liggen is dat de waarde van deze activa sterk daalt. De partijen die deze bezitten zijn niet bereid deze te verkopen tegen aanzienlijk lagere prijzen. Boekhoudkundig zou dit onmogelijk zijn, omdat de banken dan insolvabel dreigen te raken. De meest voorkomende toxic assets die banken in nancile bedrijven in hun bezit hebben zijn; collateralized debt obligations en credit default swaps. De waarde van deze assets zijn economisch erg gevoelig, gebaseerd op huizen prijzen de liquiditeit in de markt en default rates. Naarmate de marktsituatie verslechterd wordt het moeilijk om de waarde van deze assets te bepalen. Het is erg moeilijk om te bepalen wat deze investeringen nog op leveren, en wat deze assets nu nog exact waard zijn is dan erg moeilijk te bepalen. Overeenkomsten sluiten over de prijs is dan ook erg lastig en ontstaat op deze manier een market-freeze . In het Public-Private Partnership Investment Program van de U.S. Treasury biedt de overheid leningen en garanties om private investeerders te stimuleren om deze assets van de banken te kopen. Voor meer informatie over het Public-Privat Parntership Investment Program zie bron: 3

Voordelen Opkopen Toxic AssetsDoor het laten opkopen van de toxic assets raken de banken deze ten eerste kwijt, wat voorheen niet tot heel lastig ging. Hierbij worden de zogenaamde giftige beleggingen weer omgezet naar cash wat voor banken een groot voordeel is. Daarbij krijgen ze nog redelijke bedragen hiervoor terug. De transpiratie in de markt wordt verbeterd doordat de balansen van de banken meer waarheidsgetrouw zijn doordat de waarderingen accurater zijn dan wanneer deze toxic assets op de balans staan. De banken worden op deze manier een stuk gezonder, dit wekt bij investeerders optimisme en durven ze weer te investeren. De waardering van de banken als geheel worden stukken beter. Door nancieel gezonde banken te hebben krijgen ze weer vertrouwen in elkaar en lenen ze elkaar weer geld uit.

Nadelen Opkopen Toxic AssetsHet nadeel van het opkopen van toxic assets blijft het bepalen van de prijs. Bij de toxic assets zit het zo dat er cash gegenereerd wordt uit onderliggende waarde. Dit kunnen bijvoorbeeld hypotheken zijn, of leningen voor het aanschaffen van een auto tot studentenschulden en creditcard schulden. Uit deze schulden komt een kasstroom. Maar de bank eist een prijs maar de koper is het hier al vaak niet mee eens. De marktprijs betalen voor de toxic assets werkt niet. Het doel is herkapitaliseren. Banken herkapitaliseren pas bij een prijs boven de marktprijs. De kopers zijn niet bereid een bedrag boven de marktprijs te betalen, het komt er dus op neer dat de verliezen worden doorgeschoven naar de koper van de toxic assets. "Paying fair market values for the assets will not work. Only by overpaying for the assets will the banks be adequately recapitalized. But overpaying for the assets simply shifts the losses to the government. In other words, the Geithner plan works only if and when the taxpayer loses big time."

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

17

516942 Q.D. Zeelenberg

Stimulering van de EconomieDe Economic Stimulus Act of 2008 is de eerste in de reeks van de stimulering programmas. Deze is bedoeld om de economie in de Verenigde Staten te stimuleren en een neergang van de economie tegen te gaan. De wet omvangt steunmaatregelen aan particulieren, ondernemingen en de hypotheekmarkt. In 2009 volgde de American Recovery and Reinvestment Act of 2009. Dit is een stimuleringspakket ter bestrijding van de recessie. Dit plan omvatte stimulering programma's met een totale omvang van zo een $800 miljard.Voor een uitgebreid overzicht van de Recovery and Reinvestment Act zie: www.recovery.org

Voordelen Stimulering middels ConsumptieUitgaven gemaakt door de overheid om de daling van consumenten uitgaven te beperken, worden door aanhangers van het keynesiaanse model gezien als bevordering op de economische activiteit. Daarbij beweren enige economen wel dat het budget groter had moeten zijn dan dat het is. Krugman is een van de economen die beweerd deze vorm van stimulans het risico op devaluatie en inatie en economische groei verkleint. En daarmee het neerwaartse spiraal van een dalende economie voorkomt. Econoom Joseph Stiglitz beweert dat stimuleren van de economie gezien kan worden als een investering in plaats van uitgaven als dit maar op de juiste manier gebeurd. Wise government investements yield returns far higher than the interest rate the governemt pays on its debt; in the long run, investments help reduce decits .

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

18

516942 Q.D. Zeelenberg

Nadelen stimulering middels ConsumptieDoor de consumptie te stimuleren maakt de overheid kosten. Hierdoor lopen de schulden hoger op. Eerder is er al aanbod gekomen dat de crisis is ontstaan door schuld, en dit is een maatregel die gepaard gaat met het verhogen van de schuld. Andere economen beweren het tegengestelde van voort genoemde. Peter Schiff is hier een van; de Amerikaanse economie zal hierdoor alleen maar dieper wegzakken. Consumptie stimulering zal de hoogte van de schulden vergroten; Americas Gross Domestic Product composed of more than 70% consumer spending .

Veel van dit geld komt dus voort uit consumenten uitgaven die gemaakt zijn met geleend geld met daarbij de enorme groei in credit card gebruik. Nu geld schaars is, is het onoverkoombaar dat het GDP het bruto binnenlands product van de Verenigde staten zal dalen. Hierbij komt kijken dat rijke landen dit moeten blijven nancieren tegen een percentage van 2 tot 3 procent wil dit goed blijven gaan. Het komt erop neer dat de maatregelen die getroffen worden voortborduren op de oorzaken en het zo alleen maar erger maken.

Stimulering middels Belasting VerlagingOp lange termijn is het lastig te bepalen wat voor gevolgen zijn van het verlagen van belasting. Dit is afhankelijk van verschillende factoren namelijk hoe de belastingbetaler omgaat met zijn extra geld dat hij tot zijn beschikking heeft en hoe de overheid omgaat met het verlaagde belastinginkomen. Drie theoretische scenarios zijn hier mogelijk: 1. 2. Overheid verlaagt zijn uitgaven, consumenten verhogen hun uitgaven en stimuleren zo de economie. De overheid behoudt zijn huidige uitgavenpatroon en creert schuld, belastingbetalers gaan meer uitgeven. De staatsschuld loopt op deze manier op en moet er goed gemanaged worden, om eventuele inatie tegen te gaan. Hierbij hoopt de overheid op een groei van uitgaven en groei van belastinginkomsten die de schuld kan aossen 3. Overheid behoudt zijn huidige uitgavenpatroon, belastingbetalers sparen hun geld op, en maken het de overheid moeilijk om zijn schulden af te lossen. In 1920, 1960 en 1980 hebben er belasting verlagingen plaatsgevonden en hebben deze daadwerkelijk geleid tot een groei van inkomen voor de overheid. Voor meer informatie over belasting verlaging en de werking ervan zie bron: 4

Voordelen Stimulering Middels Belasting VerlagingDoor het verlagen van de belasting stijgen de inkomsten van de belastingbetalers. Dit zorgt op zijn beurt weer voor meer uitgaven stijging van productie en stijging van de werkgelegenheid, wat allemaal positieve economische factoren zijn. Daarnaast hebben bedrijven zo meer mogelijkheden tot het doen van investeringen wat moet lijden tot een gezondere economie.

Nadelen Stimulering Middels Belasting VerlagingHet nadeel van de belasting verlagen is dat er een kans bestaat dat de overheid grotere schulden opbouwt omdat het geld in de economie moet steken terwijl er minder belastinginkomsten kunnen zijn, wat zeker niet altijd het geval hoeft te zijn. In een economie waar geld schaars is, is deze kans groter dat mensen hun geld sparen en niet durven uit te geven. Op deze manier komt er dus wel minder geld binnen via belastingen. Het vertrouwen in de Amerikaanse staats obligaties de Treasury Bonds daalt m.b.t. het in staat zijn van terug betalen.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

19

516942 Q.D. Zeelenberg

Staatssteun Bailouts Een woord dat veel op het nieuws is geweest, en ook wel de naam van een van de reddingsplannen. De Emergency Economic Stabilization Act van 2008 wordt ook wel het bailout plan genoemd. Zo zijn er bepaalde systeem banken die te groot waren om te falen en deze failliet te laten gaan zo een te groot risico zijn voor het nancile systeem. De beurzen zouden volledig instorten en zou de beschikbaarheid van krediet sterk verstoren. De voorzitter van de U.S. Treasury Henry Paulson en de voorzitter van de Federal Reserve Ben Bernanke hebben een plan opgesteld van $700 miljard dollar om het bancaire systeem te redden. De ernst van het probleem blijkt uit de woorden van Bernanke: If we dont do this, we may not have an economy on Monday . Het faillissement van Lehman Brothers veroorzaakte een een run op geld, iedereen probeerde zijn geld terug te krijgen uit de banken, en veroorzaakte een vertrouwenscrisis tussen banken onderling wat heeft gezorgd voor een stilstand in onderlinge lening verstrekking.

Voordelen BailoutsDe noodzaak om grote banken te redden die een belangrijke schakel vormen in het nancile systeem is groot, kijk maar eens naar de gevolgen van het faillissement van Lehman Brothers. Zoals de woorden van Bernanke al aanduiden, als we geen oplossing vinden kan het zo zijn dat we maandag geen economie meer hebben. Dit betekent dat het hele nancile systeem in zou klappen. Dit is het best duidelijk te maken aan de hand van een zogenaamde bank-run waarbij iedereen zijn geld van de bank wilt halen omdat er gevreesd wordt dat de bank insolvabel is. Naarmate er steeds meer geld uit de deposito rekeningen wordt opgenomen is de kans dat de bank failliet gaat groter. Door een bailout wordt het vertrouwen groter, en wordt er een stopt gezet op de zogenaamde bank-run die anders bij alle banken plaats vind en zorgt dat er geen krediet meer is. Als er geen bailouts hadden plaatsgevonden was het aantal failliete banken een stuk hoger geweest dan dat nu het geval is.

Nadelen BailoutsHet geld dat gebruikt wordt voor de bailout komt allemaal uit de zak van de belastingbetaler. De mortgaged-backedsecurities die worden opgekocht, worden opgekocht tegen te hoge prijzen. De markt hiervoor moet dus tijdig bijdraaien wil hier geen verlies gemaakt worden, is dit wil het geval draaien de belastingbetalers op voor deze verliezen in plaats van de bestuurders op Wall Street. Het plan om de bailouts te nancieren verhogen de staatschuld, de staatschuld is al niet klein en de crisis is gebaseerd op schuld. Een hogere staatschuld verhoogt het risico op inatie, op het moment van het schrijven van deze paper in 2009/2010 is de koers van de dollar ten opzicht van de euro ook ink gezakt.Voor een lijst van bailouts zie bron: 5

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

20

516942 Q.D. Zeelenberg

Steun Eigen WongingbezitOm de gedwongen verkopen tegen te gaan en te zorgen dat huiseigenaren niet gedwongen waren hun woning te verkopen zijn er steunprogrammas ontwikkeld in de Verenigde Staten. Een aantal van deze programma;s zijn; Housing and Economic Recovery Act 2008, Hope Now Alliance en Homeowners Affordability and Stability Plan.Meer informatie over deze programma's zie bron: 6 ,7 en 8

Ze zijn gebaseerd op een een-voor-een structuur. Deze programmas bieden hulp om hypotheken betaalbaar te maken. Dit is mogelijk op verschillende manieren. 1. De rente op de hypotheek verlagen

2.De hypotheeksom verlagen 3.De periode van afbetaling verhogen van bijvoorbeeld 30 naar 40 jaar 4. De variabele rente omzetten in een vaste rente

De Homeowners Affodability and Stability Plan heeft zo een $275 miljard beschikbaar gesteld om 9 miljoen huizenbezitters te redden van gedwongen verkoop. De hypotheek verstrekkers werden verantwoordelijk gehouden om niet meer dan 38% van het maandelijkse inkomen door de huizenbezitters te laten betalen. De overheid hielp hierbij om de kosten terug te dringen tot 31% van het maandelijkse inkomen.

Voordelen Steun Eigen WoningbezitDe programmas die huizenbezitters moeten helpen hun maandkosten te reduceren hebben grote voordelen voor de woningbezitters. De maandelijkse kosten worden lager, er zijn minder foreclosures waardoor het prijsniveau van de woningen behouden blijft. De Hope Now Alliance hulplijn geeft informatie hoe te handelen als de maandelijkste kosten te hoog worden, geschat werd op een redding van zeven tot negen miljoen families die verantwoordelijk genoeg zijn maar alsnog het risico lopen op betalingsachterstand. Hope Now Alliance bood hulp aan zo een 3000 families per dag. Dit verminderd ook het proces waarbij er afschrijvingen gedaan moeten worden op verkeerde assets, doordat er meer hypotheken worden afgelost dan dat het geval zou zijn als de reddingsacties niet in het leven waren geroepen, het helpt niet alleen de huizenbezitters maar op de korte termijn ook de banken/investeerders.

Nadelen Steun Eigen WoningbezitDoor het verpakken van de hypotheken en deze door te verkopen in de vorm van collateral debt obligations en mortgage backed securities zijn de hypotheekcontracten niet meer zo eenvoudig als dat ze horen te zijn. Het is niet meer langer de lener die een contract heeft bij de bank. De bank heeft deze hypotheken doorverkocht met lastige constructie. Om nu het Homeowners Affordability and Stability Plan uit te voeren moeten deze hypotheken stuk voor stuk worden beoordeeld en goedgekeurd worden door de investeerders. Hierdoor wordt er nog meer afgeschreven op deze assets omdat er minder cash uit gegenereerd wordt, hier is wel het geval dat de veelal de banken niet opdraaien voor de schulden maar de grote investeerders bij wie deze producten nu in handen zijn.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

21

516942 Q.D. Zeelenberg

RegulatiesOp 29 Oktober 2009 heeft Timothy Geithner van de U.S. Treasury, de 5 belangrijkste punten naar voor gebracht om het nancile systeem te hervormen en sterker te maken. 1. Het uitbreiden van het Federal Deposit Insurance Corporation en hierin nonbanking nancials in op te nemen. Het FDIC geeft deposito garantie. Zoals wij dat in Nederland ook kennen. 2. Het toelaten van het failliet gaan van bedrijven, en dat de overheid niet gedwongen is deze te redden. (het moral hazard probleem) 3. Het niet opdraaien voor verliezen van nancile instellingen met belastinggeld, maar door private equity, unsecured creditors, en als het nodig is, door andere grote nancile instellingen. 4. Het beperken van de Federal Reserves en de FDIC noodgevallen autoriteit. Zodat deze alleen gezonde bedrijven tijdelijk te hulp schieten tegen een degelijke fee. En dus niet bij non-banking nancials. 5. Strikter toezicht van federal government op grote nancile bedrijven. En zorgen dat de nancile markten en de infrastructuur van de markt sterk genoeg is om verliezen op te kunnen vangen in periodes als de kredietcrisis.http://www.ustreas.gov/press/releases/tg335.htm

Gereguleerd Risico SysteemHet reguleren van systeem risicos zou het falen van een belangrijk schakelbedrijven of bedrijven van een groot genoegen omvang om het nancile systeem in gevaar te brengen moeten reduceren en minimaal op tijd moeten alarmeren. Een verschil zou zijn bij een gereguleerd systeem dat bedrijven zoals het Amerikaanse Lehman Brothers en AIG niet failliet zouden zijn geweest, dan wel op tijd gewaarschuwd zijn over een systematisch risico. Voor meer informatie over het systeem risico zie bron ...

Voordelen Gereguleerd Risico SysteemEen gereguleerd risico systeem zou ons moeten alarmeren en moeten beschermen van komende grote risico's en fouten in het systeem, en daarbij gevaarlijke bedrijfsvoering aan het licht brengen. Als de overheid voor de kredietcrisis was voorzien van dit soort instrumenten, hadden bijvoorbeeld Lehman Brothers en AIG onder curatele worden geplaatst en op deze manier alles voorzichtig terug te draaien op een veilige en solide manier. Dit wil niet zeggen dat Lehman Brothers en AIG er zonder kleerscheuren er vanaf zouden zijn gekomen, maar het zou op ze minst wel beter zijn dan de situatie waar we ons nu in bevinden.Voor meer informatie over systeem risicos zie bron: 9

Econoom Nouriel Roubini en Lasse Pederson: recommended in January 2009 that capital requirements for nancial institutions be proportional to the system risk they pose, based on an assessment by regulators. Further, each nancial institution would pay an insurance premium to the government based on its systemic risk. Britse Minister Gordon Brown en Micheal Spence: "early warning system" to help detect a conuence of events leading to systemic risk .

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

22

516942 Q.D. Zeelenberg

1. 2. 3.

Paul Volcker: regarding how to deal with a systemically important non-bank that might get into trouble: A government entity should have the authority to take over a failed or failing non-bank institution and manage that institution. The regulator should attempt to nd a merger partner. If no partner can be found, the entity should ask debtholders to exchange debt for equity to make the company solvent again. If none of the above works, the regulator should arrange an orderly liquidation.

Nadelen Gereguleerd Risisco SysteemUit het politieke oogpunt zijn de conservatieve het hier nooit mee eens. Die zijn van een minimale regulaties en overheidsingrepen. En willen de markt zijn werk laten doen, en beweren dat overheidsingrepen geen effect hebben of zelfs dat de overheidsingrepen de situatie alleen maar verslechteren. Bij het reguleren van het systeem van risicos komt heel wat kijken en wordt de bedrijfsvoering er niet makkelijker op maar het is toch misschien wel heel belangrijk!

Reguleren van het Shadow Banking SysteemDe ongereguleerde schaduw banken hebben een grote rol gespeeld in het ontstaan van de crisis. Dit zijn geen normale banken die deposito's opnemen maar veelal intermediairs. Ze brengen verschillende partijen met elkaar in contact en strijken hiervoor een fee op. Bekende Amerikaanse bedrijven zoals Bear Stearns en Lehman Brothers zijn twee van deze zogenaamde shadow banks. Hedge funds en investeringsbanken vallen ook onder de schaduw banken.

Het geval bij dit soort banken is dat ze geen depositos opnemen en daardoor onder hele andere regelgeving vallen. Ze verlenen krediet over de hele wereld en hebben sinds 2000 tot zo rond 2008 een enorme groei meegemaakt. Het verschil bij deze banken is dat ze een veel lager percentage cash moeten achterhouden dan deposito banken. Dit betekent dat ze opereren met een grotere hoeveelheid geleend geld, en komt de leverage werking weer terug. Bij deze banken is de leverage nog hoger dan bij deposito banken. Ze lenen geld op de korte termijn, behalen hier winsten op betalen de uitlener zijn geld terug plus een vergoeding en gaan opzoek naar nieuw te lenen geld. Hier zit natuurlijk een enorm risico aan omdat ze relatief weinig eigen geld erop na hoeven te houden volgens de regels. Dit hoeft maar een keer mis te gaan en de investeerder krijgt zijn geld niet terug.

Voor meer informatie over het shadow banking systeem zie bron: 10

Voordelen Reguleren van het Shadow Banking SysteemEconoom Paul Krugman noemt het shadow banking systeem ook wel de basis van wat er gebeurd is om de crisis te vooroorzaken. LTCM was een shadow bank die dus niet onder de regulering viel. Het was een groot bedrijf dat tevens werkte met hoge leverage. Deze bank heeft in 1998 gefaald en werd gezien als een systeem risico, dat komt doordat het zaken deed met de meest belangrijke en grootste bedrijven op Wall Street. Veel geld van deze grote bedrijven op Wall Street zat in LTCM en zo raakt een bedrijf in problemen wat bij andere banken ook voor schade zorgt. Dit mag een les zijn samen met de kredietcrisis dat het shadow banking systeem gereguleerd moet worden en onder strikter toezicht gehouden moet worden. Als dit niet het geval is zullen dit soort problemen zich blijven voortdoen.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

23

516942 Q.D. Zeelenberg

Paul Krugman: described the run on the shadow banking system as the "core of what happened" to cause the crisis. "As the shadow banking system expanded to rival or even surpass conventional banking in importance, politicians and government ofcials should have realized that they were re-creating the kind of nancial vulnerability that made the Great Depression possibleand they should have responded by extending regulations and the nancial safety net to cover these new institutions. Inuential gures should have proclaimed a simple rule: anything that does what a bank does, anything that has to be rescued in crises the way banks are, should be regulated like a bank." He referred to this lack of controls as "malign neglect."

Nadelen Reguleren van het Shadow Banking SysteemReguleringen van banken, die vaak erg streng zijn hebben banken er niet altijd van weerhouden om grote risicos te nemen en te werken met hoge leverage. Een ander gegeven is dat bedrijven nog wel eens willen spelen met de boekhoudkundige cijfers en zo kunnen voldoen aan deze regels of bepaalde ruwheden kunnen wegwerken. Door dit soort redenen wordt er gedacht waarom regulering die bij deposito banken niet geheel goed verloopt moet worden toegepast op de shadow banks. Peter J Williams van American Enterprise Institute vraagt zich af of regulatie beter is dan markt discipline om grote bedrijven van een neergang te behouden. Hij zegt hierbij het volgende;

1. 2. 3. "The very existence of regulationespecially safety-and-soundness regulationcreates moral hazard and reduces market discipline. Market participants believe that if the government is looking over the shoulder of the regulated industry, it is able to control risk-taking, and lenders are thus less wary that regulated entities are assuming unusual or excessive risks. Regulation creates anticompetitive economies of scale. The costs of regulation are more easily borne by large companies than by small ones. Moreover, large companies have the ability to inuence regulators to adopt regulations that favor their operations over those of smaller competitors, particularly when regulations add costs that smaller companies cannot bear. Regulation impairs innovation. Regulatory approvals necessary for new products or services delay implementation, give competitors an opportunity to imitate, and add costs to the process of developing new ways of doing business or new

services. 4. 5. Regulation adds costs to consumer products. These costs are frequently not worth the additional amount that consumers are required to pay. Safety-and-soundness regulation in particular preserves weak managements and outdated business models, imposing long-term costs on society."

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

24

516942 Q.D. Zeelenberg

Kapitaal Eisen & Leverage BeperkingDepositobanken hebben hele andere andere eisen met betrekking tot kapitaal dan investeringsbanken en hypotheekbanken hebben. Zo hebben de 5 grootste banken in de Verenigde Staten die geen deposito banken zijn, een leverage niveau van zo ongeveer 25:1. Dit betekent dat van iedere $25 die er in het bedrijf zit $1 dollar van het bedrijf zelf is en de rest geleend is. Dit betekent dat er maar iets klein fout hoeft te gaan wil dit voor grote problemen zorgen. Wanneer er een grote afschrijving gedaan wordt op bepaalde assets raakt zo een bedrijf direct in de schulden. Veel van deze non-deposito banken hadden te weinig kapitaal in huis om klappen op te vangen en wanneer schuldeisers voor de deur stonden waren ze niet instaat om dit direct te kunnen betalen.

Voordelen Kapitaal Eisen & Leverage BeperkingDoor de kapitaalratio te verhogen en beperkingen te leggen op de leverage worden banken meer solvabel. Dit moet in de toekomst zorgen dat, bij economisch minder goede omstandigheden, banken niet direct in de problemen komen als er afschrijvingen op investeringen plaatsvinden, en bij economische tegenslagen. Alan Greenspan heeft al gepleit voor een kaptiaal ratio van 14%, in plaats van de 8-10% die banken aanhielden voor de crisis. De grote Amerikaanse banken hebben na de bailouts in december van 2008 hun kapitaal ratio verhoogd tot een niveau van 12%. Een theorie van econoom Raghuram Rajan stelt dat nancile bedrijven een verzekeringspremie betalen in economisch goede tijden in ruil voor steun van de overheid in situaties als de kredietcrisis. Een niet al te gekke oplossing voor het probleem. Zo hebben de belastingbetalers minder last van de fouten van grote banken en nancile bedrijven. Bedrijven moeten in staat zijn klappen op te vangen door genoeg kapitaal achter de hand te houden niet zulke, grote risicos nemen en de overheid dit soort problemen te laten oplossen met het geld van de belastingbetaler. Als banken genoeg kapitaal achter de hand houden moeten afschrijvingen en verliezen opgevangen kunnen worden, en niet afhankelijk zijn van andere partijen om liquiditeit aan te trekken maar deze zelf in huis hebben.

Nadelen Kapitaal Eisen & Leverage BeperkingHogere kapitaal eisen, betekent voor banken dat ze minder kunnen uitlenen, en om dan alsnog winstgevend te blijven, zullen ze de rente moeten verhogen. Een verhoging van de rente zorgt op zijn beurt weer voor minder lenen. Lenen wordt duurder uitgaven zullen worden beperkt en zorgt voor een neerwaartse druk op de economie in vergelijking tot een vrijere markt. Conservatieven spelen hierbij een politieke rol en willen juist de markt zijn werking laten doen zonder dat de overheid zich hier mee bemoeit, dit maakt zo een proces van invoering van meer overheidsregels niet makkelijker.Greenspan over kapitaal eisen zie bron: 11

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

25

516942 Q.D. Zeelenberg

Regulering HypotheekverstrekkingNa het ontstaan van collateralized debt obligations en de grote winsten hierop zijn investeerders hebberig geworden voor nog meer collateralized debt obligations. De banken stappen naar hun mortgage-brokers, maar deze kunnen geen hypotheekaanvragers meer vinden. Maar hier hadden zij een goed idee op, we verlagen de eisen die we stellen aan de aanvragers, zodat de gene die voorheen niet instaat waren een hypotheek aan te vragen dat nu wel zijn, en de verkoop van hypotheken neemt sterk toe. Variabele rente op hypotheken werd populair en werden rentestanden van rond de 4% gebruikt als lokkertjes die al gauw zouden stijgen naar veel hogere niveaus. Dit heeft geleid tot enorme problemen in de nancile markt.

Voordelen Regulering HypotheekverstrekkingRegulering van de hypotheekmarkt is belangrijk onderwerp. Als er gekeken wordt na wat de gevolgen zijn geweest voor de families in de Verenigde Staten en niet alleen de families en huizenbezitters maar ook de bedrijven dan komt daar een duidelijk signaal naar voor. Als de markt van hypotheken vrij blijft dan leidt dat tot problemen. Het moet niet mogelijk zijn om een hypotheek te kunnen krijgen zonder dat je kan aantonen dat je de lasten kunt dragen, dit veroorzaakt voor de hypotheeknemer zelf problemen maar ook voor de verstrekker, en op grote schaal is dit op lange termijn voor geen enkele partij van goede aard. Warren Buffet: The present housing debacle should teach home buyers, lenders, brokers and government some simple lessons that will ensure stability in the future. Home purchases should involve an honest-to-God down payment of at least 10 percent and monthly payments that can be comfortably handled by the borrower's income. That income should be carefully veried."

Nadelen Regulering HypotheekverstrekkingHet nadeel van strikter toezien op hypotheekverstrekking en hoge eisen tot het verkrijgen van een hypotheek zorgt voor een daling in woningbezitters. Doordat het mogelijk is geweest dat minder verantwoordelijke een hypotheek hebben kunnen krijgen zijn ze instaat geweest om zichzelf te voorzien van onderdak. Maar hier kan nooit tegen overstaan dat dit moet leiden tot problemen die nu aan de orde zijn. Wanneer er minder uitgeleend wordt is er minder consumptie dit brengt weer een neerwaartse druk op de economie met zich mee maar hier geldt het zelfde als bij het bovengenoemde dat dit nadeel niet opweegt tegen een crisis die van grotere omvang is met nog grotere problemen dan deze.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

26

516942 Q.D. Zeelenberg

ConclusieHet moge nu duidelijk zijn dat de nancile markten in 2007 veranderd is in een puinhoop. De oorzaken van de problemen spelen een belangrijke rol. Zo zijn er een aantal factoren die die crisis mogelijk hebben gemaakt, die nooit de mogelijkheid hadden moeten hebben. Na het schrijven van deze paper en het vergaren van zoveel mogelijk informatie over de feiten factoren en ingrepen die in Amerika hebben plaatsgevonden verbaas ik mij over wat er mogelijk is geweest.

Het is uiterst onverantwoord om hypotheken te verstrekken aan aanvragers die niet verantwoordelijk genoeg zijn of in staat zijn om deze terug te betalen. Als verstrekker zijnde hoor je naar mijn mening een toetsingsinkomen voorafgaand aan de afsluiting af te nemen, en vanuit de overheid is het voor de bescherming van de consument degelijk om hier een regelgeving aan te hangen met betrekking tot verstrekking. Als er juiste regelgeving met betrekking tot hypotheek verstrekking van kracht waren geweest voor het uitbreken van de kredietcrisis zouden de problemen naar mijn inziens zich in aanzienlijk mindere mate hebben voor gedaan, en zouden er een stuk minder gedwongen verkopen zijn geweest en de gevolgen die deze met zich mee brengt zouden beperkt blijven.

Het shadow banking systeem is net als het normale bancaire systeem van essentieel belang voor een goede werking van het nancile systeem. Het is dan ook apart dat bedrijven die deel uit maken van het shadow banking systeem opereren onder lichtere regelgeving en toezicht. Naar mijn mening werkt een vrije markt voor deze sector niet, dat mag duidelijk zijn na het lezen van deze paper. Bedrijven hebben als doel winst maken, en vele grote bedrijven en met name op Wall Street maken daarbij geen onderscheidt tussen verantwoord of onverantwoord ondernemen. Door de bedrijven die deel uit maken van het nanciele systeem of de werking hiervan te reguleren en hier strikt toezicht op te houden moeten problemen als deze kunnen worden voorkomen dan wel tijdig in kaart worden gebracht om hier adequaat op in te spelen.

Met betrekking tot kapitaal eisen en de leverage waar banken mee werken ben ik van mening dat ze onverantwoord ondernemen. Als bedrijf zijnde moet je in staat zijn om verliezen te kunnen incasseren en je door economisch minder goede tijden weten te redden door een buffer aan te houden die groot genoeg is. Het feit dat depositos beheerd van andere moet genoeg reden zijn om hier zorgvuldig mee om te gaan, en als overheid schiet je hier niks mee op om hier voor op te draaien wat dan ook nog eens met belastinggeld geschiedt. Banken moeten hierbij meer verantwoordelijkheid nemen en de Amerikaanse overheid moet hier striktere regelgeving en toezicht bij houden.

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

27

516942 Q.D. Zeelenberg

Bronnen & Bijlage

1. http://www.forbes.com/2009/03/04/global-recession-insolvent-opinions-columnists-roubini-economy.html 2. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/02/12/AR2009021201602.html? nav=hcmoduletmv&sid=ST2009021502037 3. http://www.nancialstability.gov/roadtostability/publicprivatefund.html 4. http://www.mackinac.org/article.aspc?ID=676 en http://www.cbpp.org/cms/?fa=view&id=119 5. http://bailout.propublica.org/main/list/index 6. http://www.mbaa.org/IndustryResources/ResourceCenters/2008HousingandEconomicRecoveryAct.htm 7. http://www.hopenow.com 8. http://www.treas.gov/press/releases/tg33.htm 9. http://www.newyorkfed.org/newsevents/speeches/2008/tfg080609.html 10. http://business.theatlantic.com/2009/07/exclusive_interview_what_is_shadow_banking_and_how_did_it_fail.php 11. http://www.economist.com/nance/displayStory.cfm?story_id=12813430 http://www.youtube.com/watch?v=lj21-SdfC-Y&feature=fvst http://www.youtube.com/view_play_list?p=D52EFC81E4834EB2&search_query=credit+crisis http://www.clevelandfed.org/research/trends/2009/0309/02monpol.cfm http://www.clevelandfed.org/research/data/credit_easing/index.cfm http://money.cnn.com/news/storysupplement/economy/bailouttracker/index.html http://www.ustreas.gov/press/releases/tg335.htm http://www.forbes.com/2009/03/04/global-recession-insolvent-opinions-columnists-roubini-economy.html http://www.brookings.edu/papers/2009/0210_bank_rescue_elliott.aspx http://www.brookings.edu/papers/2009/0129_banks_elliott.aspx http://en.wikipedia.org/wiki/tax_cuts http://en.wikipedia.org/wiki/Lender_of_last_resort http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/06/14/AR2009061402443_pf.html http://nl.wikipedia.org/wiki/Kredietcrisis http://nl.wikipedia.org/wiki/Centrale_bank http://www.newyorkfed.org/newsevents/speeches/2008/tfg080609.html http://en.wikipedia.org/wiki/Shadow_banking_system http://www.cbsnews.com/stories/2009/03/12/60minutes/main4862191.shtml

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

28

516942 Q.D. Zeelenberg

Bijlage 1 Credit Crisis Visualized I

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

29

516942 Q.D. Zeelenberg

Bijlage 2: Credit Crisis Visualized II

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

30

516942 Q.D. Zeelenberg

Bijlage 3: Credit Crisis Visulized III

Klik op de bijlage om af te spelen 9.0 vereist PDF Reader

Paper Minor Beleggen

- De kredietcrisis - V.S: een blik op de feiten, factoren en ingrepen

31