GEMEENTEEINDHOVEN

2

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave........................................................................................................................................................2

Totstandkomingenaanpak.....................................................................................................................................3

1. Inleiding...........................................................................................................................................................4

2. KernregioMRE.................................................................................................................................................7

3. WinkelsenvrijetijdsvoorzieningeninEindhoven..........................................................................................10

4. Detailhandelsstructuurenleegstand.............................................................................................................12

5. Prestatiesdetailhandel..................................................................................................................................15

6. Koopstromen.................................................................................................................................................17

7. Vrijetijdssector...............................................................................................................................................30

8. Samenvatting.................................................................................................................................................32

BijlageI:Bronnenendefinities..............................................................................................................................35

Colofon..................................................................................................................................................................37

3

TotstandkomingenaanpakDewereldisveranderd.Datvraagteenandereaanpak,eenandereorganisatie.DeprovincieNoordBrabantheeftdeambitieomderegioteversterken.Zijinitieertensteuntprojectendiehieraanbij-dragen.Hetprojectkoopstromenisdaaréénvan.

”Geefmeeenredenjetebezoeken”

Beoogdeffect:Sterkecentrumgebiedenenwinkelcentradiegriphebbenophuntoekomstigbestaanendiezogeorgani-seerdzijndatze(gezamenlijk)beteraansluitenbijdeklant-wensenvanmorgen(relevantebestemming),meerennieu-weklantentrekken(traffic),hogerebestedingenafdingen(conversie)enloyalereklantenwetentecreëren(binding).

Koopstromenonderzoek

Keuzesopbasisvankennisvraagtkennis.Koopstromenkun-nenhelpenbijinzichtinhoedegemeentenzichtotelkaarverhoudenenwelkegebiedenensectorenkrachtigofjuistzwakzijn.Omhetgebiedente(blijven)latenflorerenishetvanbelangdatdeindividuelegemeentenwetenwathunpositieistenopzichtevanomliggendegemeenten.Danisfocusmogelijkenzijnkeuzestemakenvoorkorteenlangetermijn.Vervolgensmoetdittoteengezamenlijkekoerslei-dendielokaalwordtuitgezet.Ziehetfiguurhiernaastvoordeaanpakenhetstappenplan.

Voorwie?

De22gemeentenbinnendeMetropoolregioEindhovensamenmetondernemersverenigingenen/ofcentrummanagement,vastgoedpartijenenanderebetrokkenen.

Doorwie?

HetonderzoekwordtuaangebodendoordeprovincieNoordBrabant,deRabobankenPlatformDeNieuweWinkelstraat.UitgevoerddoorIkOnderneem!B.V.,deRabobankenAnalyZus.

4

1. InleidingErisvoorderegioMREeenkoopstromenonderzoekuitgevoerd.Ookinuwgemeente,opbasisvanuwinput.Hetdoelvanditonderzoekisinzichtkrijgeninhoedegemeenteninderegiozichtotel-kaarverhoudenenwelkegebiedenensectorenkrachtigofjuistzwakzijn.Metditinzichtkuntube-palenwelkeactiesnodigzijnomeenkrachtigwinkelgebiedtebehouden.Dus:

• Focusopidentiteittenopzichtevanomliggendewinkelgebieden

• Bindenvanuweigeninwonerindagelijkse-ofnietdagelijkseboodschappen

• Inzichtin(regionale)detailhandelsomzet

• Inzichtinvloerproductiviteit

• Inzichtinhetwinkelgebiedinrelatietotvrijetijdssector(Horecaendagrecreatie)

Dekoopstromengeveninzichtmaarnubentuaanzet.Watzijndekeuzesvoordetoekomst?Waarliggenkansenenhoezorgjedatdietotrendementleiden?Devertalingnaarfocusenactieisnodigomeensterkeconcurrentiepositietehebben/houden(denkaanidentiteit,relevantzijnvoordeklant,klantenbindingetc.).Pergemeenteenwinkelgebieddientudezevertaalslagtemaken.DitmoetpasseninderegioviaderegionaleafstemmingvandeMRE.Inditrapportkrijgtuinzichtindeuitdagingenvooruwgemeente.

Uwvraag

Voorafgaandaanhetonderzoekhebbenwijugevraagdeenvragenlijstintevullenmetdespecifiekeuitdagingenvooruwwinkelgebied(en)endepostcodesdiewijmoestenonderzoeken.

Postcodegebied(en):

PC4 naamwinkelgebied WINKELGEBIED5611 Centrum(incl.DeBergen) CentrumEindhoven5611 Geldropseweg Geldropseweg5612 Boschdijk(binnendeRing) Gemmastraat5612 Kruisstraat-WoenselseMarkt-WinkelhartOudWoensel WoenselseMarkt5613 WinkelcentrumHaagdijk Insulindelaan-Tongelresestraat5613 AandeKade Kanaaldijk5614 Aalsterweg/Leenderweg Aalsterweg-Leenderweg5615 Aalsterweg/Leenderweg Aalsterweg-Leenderweg5615 n.v.t. Gestelsestraat5615 Hoogstraat HoogstraatEindhoven5615 Hoogstraat Hoogstraat-Boutsenlaan5616 TrudopleinStrijp StTrudoplein5617 StrijpS(hetVeem,UrbanShopper) StrijpS5621 WoenselWestSideStores WoenselWestSideStores5622 Mensfort Mensfort5625 WinkelcentrumWoensXL EindhovenWoensel

5

PC4 naamwinkelgebied WINKELGEBIED5627 Ardechelaan AchtseBarrier5627 Biarritzplein Biarritzplein5628 Belgieplein DeTempel5628 Nederlandplein WoenselseHeide5629 WinkelcentrumBlixembosch Blixembosch5631 WinkelcentrumCassandraplein Cassandraplein5632 WinkelcentrumEckart Eckart5632 WinkelcentrumVaartbroek Vaartbroek5643 BoulevardZuid Heezerweg5643 n.v.t. StPetrusCanisiuslaan5644 RoostenlaanWinkelstraat Roostenlaan5645 Canisiuslaan StPetrusCanisiuslaan5652 n.v.t. Bredalaan5652 KoopcentrumDeHurk DeHurk5653 WinkelcentrumKastelenplein Kastelenplein5654 FranzLeharplein FranzLeharplein5657 n.v.t. EindhovenAirport5658 WCMeerrijk Meerhoven

Watisdelangetermijnuitdaging?Watisdekortetermijnuitdaging?WINKELGEBIED langetermijn kortetermijnCentrumEindhoven Geldropseweg herinrichtingGemmastraat WoenselseMarkt Insulindelaan-Tongelresestraat herpositioneringAldi Kanaaldijk Aalsterweg-Leenderweg Aalsterweg-Leenderweg Gestelsestraat n.v.t. HoogstraatEindhoven Hoogstraat-Boutsenlaan StTrudoplein StrijpS WoenselWestSideStores Mensfort EindhovenWoensel AchtseBarrier herontwikkelingBiarritzplein DeTempel WoenselseHeide Blixembosch Cassandraplein Eckart

6

WINKELGEBIED langetermijn kortetermijnVaartbroek Heezerweg StPetrusCanisiuslaan n.v.t. Roostenlaan StPetrusCanisiuslaan Bredalaan n.v.t. DeHurk

KastelenpleinHerontwikkelingsaunacom-plex

FranzLeharplein EindhovenAirport n.v.t. n.v.t.Meerhoven

Welkinzichtheeftunodigomkeuzesvooreenvolgendestaptekunnenma-ken?

• HoemoetenwijonspositionerentenopzichtevanNuenen,SonenBreugel,Waalre,Oir-schot,HelmondenGeldrop-Mierlo?

• Waarkomtdetoevloeiing(ennaarwelkebranches)vandaan?

Ditonderzoeki.r.t.uitdagingen

Letop;Degebiedenmetvoldoendegegevenszijnopgenomeninditrapport.

Uheeftsamenmetlokalestakeholdersuwuitdagingenbenoemd,nietalleuitdagingenkunnenmid-delskoopstromenwordenopgepakt.Uwuitdagingenvragenomactieenkeuzes,inzichtkunnenhel-penbijdeargumentatievandekeuzes,ofhetvolgenvanheteffectvankeuzes.

Hetkoopstromenonderzoekgeeftgeenoplossingvooraluwuitdagingendezedientulokaalinsa-menwerkingmetlokalestakeholdersaantepakken.Hetgeeftslechtsinzichtinhoedezakenervoorstaan.Optermijngeefthetinzichtindeontwikkelingenkuntuzienofuwactiesenkeuzesookposi-tiefeffectheeft.Metditrapportenuwbeschrevenuitdagingensamenkuntuuwstrategieopdetoekomstbepalen.

7

2. KernregioMRE

KernregioMRE

DeMetropoolregioEindhoven(MRE)behoortmet750.000inwoners,400.000banen,eenproduc-tiewaardevan€30miljardeneenregionaalbesteedbaarinkomenvan€11,5miljardtotdeeconomi-schekernvanhetland.Doordatdeeconomieendebevolkingsomvanghierhardergroeiendanlan-delijk,groeitdeafzetmarktinMREbovendienharderdangemiddeld.

Voorzieningenvolgenbevolking

MREtelt4.300winkelsen2.200horecagelegenheden(2016).Inelkegemeenteeninvrijwelelkekerninderegiozijndanookwelwinkels,horecagelegenhedenofanderevrijetijdsvoorzieningentevinden.Despreidingvanwinkelsenhorecaoverderegiohangtzeersterksamenmethetaantalin-woners.Hoegroterdekern,destegroterhetwinkelbestand.DeMREvertoontdanookeenduidelij-kestructuurvanwinkelkernen.EindhovenstaatdaarinaanhethoofdenwordtopafstandgevolgddoorHelmondenVeldhovenenValkenswaard(figuur1).

Figuur1.WinkelkernenMRE2014

Bron:Locatus.

Lokalebindingcruciaal

Desamenhangtussenhetaantalinwonersenhetaantalwinkelsineenkernwijsteropdatconsu-mentenenwinkelsineenkernsterkmetelkaarzijnverbonden.Metanderewoorden,delokalebin-dingvanconsumentenéndetailhandelissterk.IndeMREisgemiddeld65procentvandewinkelom-zetafkomstiguitdegemeentewaardewinkelisgevestigd.InwonersvandeMREbestedengemid-deld69procentvanhunbudgetindelokaledetailhandel.Voordehorecazijndezecijfersnauwelijksanders.Delokaleconsumentisdusvancruciaalbelangvooreenwinkelofhorecagelegenheid.

8

Forsekoopkrachttoevloeiingen–afvloeiinginkleinegemeenten

Ondanksdezesterke‘lokaleomzet-enkoopkrachtbinding’is35%vandewinkel-enhorecaomzetinMREafkomstigvanbuitendegemeentewaardeondernemingisgevestigd.InwonersvanMREbe-stedenmeerdan30%vanhuninkomenbuitenhunwoongemeente.Elkegemeenteheeftmetder-gelijke‘koopkrachtafvloeiingen-toevloeiing’temaken,maarinkleinegemeentenzijndezedoor-gaanssterkerdaningroteregemeenten.Inwonersvangrotegemeentendoeneengroterdeelvanhunwinkelbestedingeninhunwoonplaatsdaninwonersvankleineregemeenten.Ingroterekernenzijnnietalleenmeerwinkels,maarishetwinkelaanbodookmeergevarieerd.Doordeomvangvandelokaleafzetmarktzijningrotekernenwinkelsenhorecagelegenhedenmindervan‘klantenvanbuiten’afhankelijkdaninkleinekernen(figuur2).

Figuur2.Koopkrachtbindingen-toevloeiingdetailhandelMRE2014

Bron:Rabobank.

Winkelregio’sinMRE

Alszijnietdewinkelsenhorecagelegenhedeninhunwoonplaatsbezoeken,richtenconsumentenzichdoorgaansopeennabijgelegenkerndiebeschiktovereeninteressantwinkelaanbodenaantrek-kelijkverblijfsklimaat.Metanderewoorden,dekoopkrachtafvloeiingconcentreertzichsterkopéénofenkelekernen.Zo’nkerndiedeafvloeiinguitgemeenteninhaaromgevingaantrekt,isdespilvaneen‘winkelregio’of‘vrijetijdsregio’.IndeMREvervullenEindhoven,Helmond,BladelenValkens-waardzo’nrolopwinkelgebied(figuur3).Ophetgebiedvanvrijetijdsbestedingzijn–naastEindho-ven–Bergeijk,Deurne,Oirschot,SomerenenValkenswaarduitgaanscentra(figuur4).Netalsdewin-kel-enuitgaanskernenvervullenookdezewinkel-enuitgaansregio’seenduidelijkestructuur.Eind-hovengaatmetafstandaankop.Deanderewinkel-envrijetijdsregio’szijnveelkleiner.

0 20 40 60 80 100

Sterk stedelijk

Matig stedelijk

Weinig stedelijk

Niet stedelijk

binding winkel toevloeiing

%

9

Figuur3.Winkelregio’sMRE

Bron:Rabobank.

Figuur4.Vrijetijdsregio’sMRE

Bron:Rabobank.

Letop:Hoewelinfiguur3hetbeeldversnipperdlijkt,isEindhovenvoor‘winkelen’praktischvoorallegemeentenindeMREeenfocusgemeente(opGemert,ReuselenCranendonckna).Datwilzeggendatwanneermennietindeeigengemeentebesteedt,zeditinEindhovendoen.Wordtde‘norm'watlossergehanteerd,danverschijntfiguur3enbovenstaandetoelichting.Voordevrijetijdsbeste-dingenisEindhoveneensterkegemeente.Ditisergdoelgroepafhankelijk,meerdanvoor‘winkelen’.

10

3. WinkelsenvrijetijdsvoorzieningeninEindhovenEindhovenheeftbijna230.000inwoners,bijna20.000bedrijveneninstellingenenruim150.000ba-nen.DaarmeeisdestadhétcentrumvanwerkgelegenheidvoorMRE.DedetailhandelinEindhovenismet1.900winkelsgoedvoorruim15.000banen,de750horecagelegenhedenvoorruim6.000banen.InvergelijkingmethetaandeeldatdetailhandelenhorecainMRE,sterkstedelijkegemeen-tenenNederlandinhetaantalvestigingenendewerkgelegenheidhebben,isinbeidesectorenzo-welhetaantalbedrijvenalsdewerkgelegenheidklein(figuren5en6).Verzorgendeactiviteitenma-keneenrelatiefkleindeeluitvandeeconomievanwerkgelegenheidspoolEindhoven.Winkelsenhorecavestigingenzijnhierbovendienrelatiefklein.

Figuur5.Aandeeldetailhandel,2015 Figuur6.Aandeelhoreca,2015

Bron:LISA. Bron:LISA.

HetaandeelvangezinnenindehuishoudensisinEindhovenkleininvergelijkingmethetgemiddeldevoordestedelijkegemeenten.Hetaandeelvanouderenindebevolkingisechterfors(figuur7).HetgemiddeldepersoonlijkinkomeninEindhovenisrelatiefhoog,maarmededoordestudentenpopula-tieishetgemiddeldinkomenperhuishoudenlaag(figuur8).

Figuur7.Bevolkingssamenstelling,2016 Figuur8.Besteedbaarinkomen,2014

Bron:CBS. Bron:CBS.

0 2 4 6 8 10 12 14

vestigingen

banen

Nederland Sterk stedelijk MRE Eindhoven

%

0 1 2 3 4 5 6

vestigingen

banen

Nederland Sterk stedelijk MRE Eindhoven

%

0 10 20 30 40

75+ jr

niet-Westers

gezin

Nederland Sterk stedelijk Zuidoost-Noord-Brabant Eindhoven

%

bevolkingssamenstelling,2016

0 20 40 60 80 100 120 140

inkomen per persoon

inkomen perhuishouden

Sterk stedelijk Zuidoost-Noord-Brabant Eindhoven

gemiddeld inkomen t.o.v. Nederland, 2014

%

11

Letop:Eindhovenkentrelatiefveeleenpersoonshuishoudensmeteenrelatiefhooginkomenperhoofd.Nietalleentenopzichtevandeomliggendegemeenten,ooktenopzichtevandebenchmark.Ditheeftgevolgenvoordebehoefteinvoorzieningen.Wanneerertochsprakevangezinsvormingis,trektmennaaromliggendeplaatsen,ditzienweindeandererapportagesterug.DitbiedtkansenvooralternatiefaanbodinEindhoven,startupsenvernieuwing.Deklantenbindingzalvoorditaan-bodwellaagzijn,wateenlangetermijninvullingspannendmaakt,zekervoorstartups.Eengoedecombinatievanaanbod(voorverschillendedoelgroepen)metomliggendeplaatsenhelptineento-taalvoorzieningenniveau.

SterkstebevolkingsgroeiinenrondEindhoven

DebevolkingsomvangvanEindhoven–endaarmeedeomvangvandelokaleafzetmarkt–zaldeko-mendejarenforsblijventoenemen.DestadneemtvrijweldegehelebevolkingsgroeiinMREvoorhaarrekeningendatzalnaarverwachtingindekomendejarenzoblijven.InderestvanMREkomtdebevolkingsgroeipersaldonietbovenhetlandelijkegemiddeldeuit.Eindhovenisintrekbijjong-volwassenen,maarzietwelgezinnenenouderenvertrekkennaardevoorsteden.Eindhovenver-toontdaardooreentypischgrootstedelijkebevolkingssamenstellingmeteenrelatiefjonge,maarweinigwelvarendebevolking.Demeesteanderegemeenteninderegiozijnwelvarend,maarvergrij-zensterkenzienhunbevolkingsontwikkelingstagneren.Ophetmomentdatdehuidigegrotegene-ratiejongvolwassenenoverenkelejarenaangezinsvormingbegint,komendegemeentenrondEind-hovenwaarschijnlijkweerintrek.Gezinnenvestigenzichimmersgraaginhetgroen.Doordatdekomendegeneratiesjongvolwassenenwatkleinerzullenzijn,zaldetreknaardestadwatminderwordenenzaldegroeivanEindhovenopdenduurgaanafvlakken.

12

4. DetailhandelsstructuurenleegstandSpreidingwinkelaanbod

DewinkelmarktindegemeenteEindhovenheefteenwinkelvloeroppervlak(WVO)vancirca458.900m²verdeeldover2449verkooppunten.Ongeveer28%vandeverkooppuntenvaltonderdecategorieverspreidebewinkeling.Ditbetreftwinkelsdiesolitairofinkleineconcentratiesliggen.

Met72%ligthetgrootstedeelvandeverkooppuntenineenwinkelgebied.HetcentrumvanEindho-venismetafstandhetgrootsteenbestaatuit730verkooppunten,ofwelbijna30%vanhettotaalindegemeente.TennoordenvanhetcentrumligthetwinkelgebiedWoenselsemarktvan143ver-kooppunten,datteboekstaatalseenbinnenstedelijkewinkelstraat.HetstadsdeelcentrumWoensel(WoensXL)iseenandergrootwinkelgebiedentelt150verkooppunten.WoenselsemarktenWoensXLzijnsamengoedvoorcirca12%vandetotalewinkelmarkt.

DaarnaastheeftEindhovenverschillendebuurt-enwijkwinkelcentrazoalsVaartbroek,SintTrudop-lein,MeerhovenenAalsterweg-Leenderwegvoorbeelden.Gezamenlijkvormendezeondersteunen-dewinkelgebieden28%vanalleverkooppuntenindegemeente.DaarnaastheeftEindhoventweewinkelgebiedenmetgrootschaligedetailhandel:DeHurkenKanaaldijk.EenspeciaalwinkelgebiedmetluchthavengebondenverkooppuntenisEindhovenAirport(figuur9).

Figuur9:WinkelmarktstructuurgemeenteEindhoven2017

Bron:Locatus,bewerkingRabobank.

13

Letop:Doordebevolkingsomvangenaantrekkingskrachtishetmakkelijkomeenwinkeloptestar-ten.Datisniethetzelfdealseengezondedetailhandelsstructuur.OokvoorEindhovengeldtdatcom-pactecentraenbijpassendstimuleringsbeleidnodigisomeengoede,gezondeenup-to-datevoor-zieningenniveautekrijgen.Deverspreidebewinkeling(28%)biedtmogelijkhedenomtewerkenaanclusteringvanvoorzieningenentegengaanvanleegstandindekernenanderewinkelcentra.

Brancheringenschaalgrootte

OnderstaandegrafiekzethetwinkelaanbodaftegendebevolkingsomvangvandegemeenteEindho-ven.HieruitblijktdatEindhovenvooreenzeersterkgemeenteindedagelijksesectorwatminderwinkelstelttenopzichtevandebevolkingsomvangvandegemeente.Indeniet-dagelijksesectorligthetaantalwinkelsrondhetgemiddeldevandittypegemeente.VerderzienwedatdewinkelsinEindhovenpersaldogrootschaliger(gemiddeldWVOperwinkel)zijndangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeenten(figuur10).

Figuur10:OmvangenschaalgroottedetailhandelgemeenteEindhoven(1-1-’16)

Bron:Locatus,bewerkingRabobank.

Leegstand

Medio2017is12,2%%vandewinkelsindegemeenteEindhovenalsleeggeregistreerd.Hetleeg-standsniveauisietshogerdanindeMRE(11,6%).Opvallenderisdesterkeafwijkingtenopzichtevanhetgemiddeldeleegstandsniveauinzeersterkstedelijkegemeentendatop9,3%ligt.Deleeg-standinEindhovenligtstructureelbovenhetniveauvandebenchmarkgemeentenenisdeafgelopenjarenineenlagertempohersteld.Eenkanttekeningisdatergroteverschilleninleegstandbestaantussenwinkelgebieden.(Figuur11).

14

Figuur11:WinkelleegstandindegemeenteEindhoven2003-juli2017

Bron:Locatus,bewerkingRabobank.

Letop:Eindhovenheeft(te)veelleegstandt.o.v.deMRE,maarzekerooktenopzichtevanvergelijk-baresteden.Incombinatiemethetvorige(compactewinkelconcentraties)puntvraagtditomgerichtbeleidnaarcompactewinkelconcentraties.Hetwegnemenvanmetersuitdemarktisabsoluutnood-zakelijk.Metnamedeleegstandindekernmoetwordentegengegaandooreenactiefverplaatsings-beleidenhetwegnemenvanmetersbuitendekern.Werkaaneencompactcentrum.

Leegstandnaargebied

Leegstandiseengraadmetervoorheteconomischfunctionerenvaneengebied.Immersalsergeenleegstandis,zijnerduidelijkkansenomteondernemen.Ditkaneenlagehuurprijszijn,maarookeengoedeloopofbereikbaarheid.Bijeenhogeleegstandiserduidelijksprakevaneenmismatch.Huur-prijzenpassenzichnietaan,concurrentievanandereontwikkelingen,ofgewoonweggeenplekmeerinhetRetaillandschap.Eindhovenheeftmeerderewinkelconcentratiesdieverschillendleegstands-beeldlatenzien.Bijgaandfiguur11.1geeftvandeachtwinkelconcentratiesmethetmeestaantalvestigingenvanEindhovendeverschillendeleegstandscijfersaan.Figuur9isonderaantoegevoegdterreferentie.Allecijferszijngerelateerdaanhetaantal/oppervlakvanhetbetreffendegebied.Leegstandals:

1. Percentagevanhetaantalverkooppunten(nietalleenwinkels)2. Percentagevanhetaantalwinkels(alleenRetail)3. Percentagevanhetverkoopvloeroppervlak

15

Figuur11.1:WinkelleegstandgrootstedeelgebiedenvangemeenteEindhoven

Bron:Locatus,bewerkingRabobank.

Letop:Deprestatievanwinkelconcentratiesverschillen.Erspringentweegebiedenuit,dezezijnmetpijlenaangegeven.DegroteopgavevoorEindhovenligtineenaanpakom‘slechte’metersuitdemarkttehalenen‘goede’metersgoedintevullen.Datiseengezamenlijkeopgavevangemeente,pandeigenarenenondernemers.Eindhovenmoetkeuzesmakenwaarzeontwikkelingentoelaat(verbeteringvanmeters)entenkostevanwelkeverkooppuntenditmoetgaan.Ditzijngeenlossevraagstukken,ditzitaanelkaarvast.Sterkernog,elkenieuwemetermoetvergezeldwordenvaneenkrimpopgavevandriebestaandemeters.Ofwel,zonderkrimpgeennieuweontwikkelingen.LetopdeconcentratieopgaveenonderscheidendvermogentenopzichtevanEindhovenénhaaromgeving(omliggendegemeenten).

051015202530354045

%vanvkp %vanwinkels %vanoppervlak

16

5. PrestatiesdetailhandelIndezeparagraaflatenwezienhoededetailhandelinEindhovenin2015heeftgepresteerd.Hier-voorkijkenwenaardevloerproductiviteit(omzetpervierkantemeter)endegemiddeldeomzetperwinkelinEindhoven.DeanalyseisuitgevoerdmetbehulpvandeRegionaalEconomischeThermome-tervandeRabobank(ziebijlagevooreentoelichting).HetresultaatvoordegemeenteEindhovenstaatweergegeveninfiguur12.

Figuur12:FunctionerendetailhandelgemeenteEindhoven(2015,NL=100)

Bron:Rabobank.

UitdegrafiekblijktdatdedetailhandelinEindhovenin2015eenrelatiefhogegemiddeldewinkel-omzetheeftgerealiseerd.DegemiddeldevloerproductiviteitligtjuistlagerdangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeentenmaarhogerdanindeMREalsgeheel.Vaakzienwedatdedetailhandelinmeerstedelijkegebiedeneenhogerescoreopdezeindicatorenlaatziendandedetailhandelinmeerlandelijkeregio’s.Bovendienzienweeenhogegemiddeldewinkelomzetvaaksamengaanmeteenlagegemiddeldevloerproductiviteitvanwegedeschaalgroottevanhetwinkelaanbod.Gemeen-tenmetveelgrootschaligewinkels(inbijvoorbeeldwonenen/ofdoe-het-zelf)realiserenvaakeenhogeomzetperwinkelincombinatiemeteenlageomzetpervierkantemeter.Gemeentenmetveelkleinschaligwinkelaanbodhebbenjuistvaakeenlageomzetperwinkelincombinatiemeteenhogevloerproductiviteit.InhetvorigehoofdstukhebbenwegeziendatdegemiddeldewinkelinEindho-venrelatiefgrootiswaarmeedeprestatiesvandedetailhandelindezegemeentekunnenwordenverklaard.

Letop:DeprestatievanEindhovenopbasisvandezegrafiekenlijkenpositief.Hethogeleegstandscijfer(zekert.o.v.benchmark)geefteenanderbeeldweer.Dezecijferskomenuitdegeaggregeerdejaarrekeningen.Oppapierwellichtnietnegatief,maarPASOPvoorverborgenarmoede.Bijvoorbeeldhetnietbelastenvaneigenhuur(waneereigenaarengebruikerdezelfdeis),nietafschrijvenvanhetpand,nietalleloonkostenzijnopgenomen(familiewerktmee,krijgtgeensalaris).Signalendiehieropkunnenduidenzijn:pandendiegedateerdzijn,slechtonderhoudenenreclameuitingendiezijnverouderd.

17

6. Koopstromen

Inleiding

Behalvenaarhetfunctionerenvandedetailhandel,hebbenwegekekenwaardeomzetvandewin-kelsinEindhovenvandaankomtenwaardeinwonersvanEindhovenzelfhundetailhandelsaankopendoen(koopstromen).OpdezemanierkanhetverzorgingsgebiedvandedetailhandelinEindhovenwordenvastgesteldenkrijgenweeenbeeldvanconcurrerendeaankoopplaatsen.Indezeparagraaflatenwijhetvolgendezien:

– Koopkrachtbinding:welkdeelvandedetailhandelsbestedingenvandeinwonersvanEindhovenkomtindeeigengemeenteterecht?Dekoopkrachtbindingwordtvastgesteldvanuitdeporte-monneevandeconsument.

– Koopkrachttoevloeiing:welkdeelvandebestedingendiebijdedetailhandelinEindhovenwor-dengedaan,isafkomstigvaninwonersvanbuitendeeigengemeente?Koopkrachttoevloeiingwordtvastgesteldvanuitdekassavandeondernemer.

Koopstromenzelfzeggenweinigoverhetfunctionerenvandewinkels:zegevenaanwiewaarbe-steedtendaarmeewatdepositievaneengemeente(ofwinkelgebied)isbinnenhetkoopspectrumvandeconsument.Uiteindelijkgaathetomdevraagofvanuitdezekooporiëntatievandeconsu-mentvoldoendeomzetwordtgegenereerdomrendabeltekunnenfunctioneren.

Behalvenaardedetailhandelkijkenweindithoofdstuknaardevrijetijdssector.Welatenonderanderezienwaardebestedingenindezesectorvandaankomen.HiermeeontstaateenbeeldvanderecreatievefunctievandegemeenteEindhoven.

DeresultatenvanEindhovenplaatsenweinperspectiefdoorzetevergelijkenmetdievandeandereNederlandsegemeentenindezelfdestedelijkheidsklasse.Uitlandelijkeanalysesblijktdematevanstedelijkheid(positief)tecorrelerenmetdekoopkrachtbindingen(negatief)metdekoopkrachttoe-

18

vloeiing.Eindhovenvaltindecategoriezeersterkstedelijkegemeenten.IndebijlageiseenoverzichtopgenomenvanalleMRE-gemeentenperstedelijkheidsklasse.

WaarbesteedtdeinwonervanEindhoven?

LETOP1:hetgaathieromdeportemonneevandeinwoner.Hoeveelprocentvanhaarbestedingenineenbepaaldesectorbesteedtzijindeeigenkern.

LETOP2:debestedingscijfersperpostcodevolgenlater.

Figuur13laatdekoopkrachtbindingzien.InEindhovenligtdekoopkrachtbindingindedagelijksesectormet85%ietsbovenhetgemiddeldevanzeersterkstedelijkegemeententerwijldebindingaandeniet-dagelijksesectormet72%daarietsonderligt.Debindingaandedagelijksesectorlagin2009nogop82%enisdusietsgestegen.Indeniet-dagelijksesectorisdebindingindezeperiodestabielgeblevenop72%.

Figuur13:KoopkrachtbindinginwonersgemeenteEindhoven(2014)

Bron:Rabobank.

Letop:Hetiseenlandelijketendensdatdelokalebindingindedagelijksesectortoeneemt,ditisvoorEindhovendus‘normaal’.Debindinginniet-dagelijksislagerdanverwachtmagwordeninver-gelijkbaresteden.BlijkbaargeeftdeinwonerookmakkelijkzijngeldnietinEindhovenuit.Inaanvul-lingopeerderepuntenvraagtEindhovenomeenherijkingvandepositioneringvandeverschillendewinkelconcentraties.Eentotaalaanpakinclusiefgerichteevenementen,uitingenenprofileringisnoodzakelijkvoorEindhoven.

WatzijndebelangrijkstealternatieveaankooplocatiesvoordeinwonersvanEindhoven?

Onderstaandetabel(tabel14)laatzieninwelkegemeentendeafvloeiendedetailhandelsbestedin-genvandeinwonersvanEindhovenvooralterechtkomen.Indetabelisdetopvijfvanbelangrijkste

19

alternatieveaankooplocatiesvoorzoweldagelijksealsniet-dagelijkseaankopenopgenomen.DebeperktekoopkrachtdieindedagelijksesectorafvloeitkomtvooralterechtinVeldhoven.Indeniet-dagelijksesectorvloeitdemeestekoopkrachtafnaarSonenBreugelgevolgddoorVeldhoven.

Tabel14a:Afvloeiingdagelijks(2014) Tabel14b:Afvloeiingniet-dagelijks(2014)

WaarkomtdeomzetvandedetailhandelinEindhovenvandaan?

Letop:hiergaathetomdekassavandeondernemergevestigdinEindhoven.Dezewordtgevulddoorbestedingenvaninwonersénvanbestedingenvananderebezoekersgroepen.Ookgeeftheteenverdelingvanherkomstaan,nietdeprestatie(ziehoofdstuk5).

Figuur14toontdekoopkrachttoevloeiing1.Inzoweldedagelijksealsdeniet-dagelijksesectorligtdekoopkrachttoevloeiinghogerdangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeenten.Metnameindebranchein&omhethuisiseengrootdeelvandebestedingenafkomstigvanbuitenEindhoven.

Verderopindithoofdstuklaattabel3zienwaardebestedingenindeindividuelewinkelgebiedenvandaankomen.

Figuur14:KoopkrachttoevloeiingwinkelsgemeenteEindhoven(2014)

DeBron:Rabobank.

1HetgaathieralleenomNederlandsebestedingen.

Veldhoven 4%Geldrop-Mierlo 2%Nuenenc.a. 1%Waalre 1%SonenBreugel 1%

SonenBreugel 5%Veldhoven 4%Nuenen,GerwenenNederwetten 2%Best 1%Geldrop-Mierlo 1%

20

Letop:OverdebreedtezalEindhovenhetmoetenhebbenvandeomgeving.Eenrelatieflagebin-dingvandeeigeninwoner(opdagelijksna)vereisteenhogeretoevloeiing.Immerswanneerdeon-dernemerzijnomzetnietverdientaanzijnomgeving,danmoethetvanbuitenkomen.Hierliggengrotekansen.WanneerEindhoveninstaatiseenbeterebindingvandebestedingenvandeeigeninwonerskanrealiseren,danzalditdeprestatiestengoedekomen.DetrekkrachtvanEindhovenisimmersalgoed.Wanneereerdereopgavesgoedwordeningevuld,zalditeffecthebbenopdebeste-dingenvanzowelinwoneralsomgeving.

WiekooptnogmeerbijdedetailhandelinEindhoven?

OnderstaandetabellaatzienwaardeomzetvandedetailhandelinEindhoven–voorzoverdienietvandeeigeninwonersafkomstigis–vandaankomt.UitdetabelblijktdateengrootdeelvandetoevloeiingafkomstigisvandeinwonersvanVeldhoven.DaarnaastweetEindhoven(metnamedeniet-dagelijksesector)uiteraarddenodigebestedingenvanuitdeandereMRE-gemeentenaantetrekken.

Tabel15a:Toevloeiingdagelijks(2014) Tabel15b:Toevloeiingniet-dagelijks(2014)

Letop:tenopzichtevanderegiozijnditrelatieflagepercentages.Eristoevloeiing,maarvooreengrotekernineenomgevingmetveelkleinedorpjesmagdithogerzijn.Ditzalvoordedeelgebiedenheleanderebeeldengeven.Ditvolgthieronder.

Veldhoven 5%Geldrop-Mierlo 1%Nuenenca. 1%Waalre 1%SonenBreugel 1%

Veldhoven 4%Helmond 2%Geldrop-Mierlo 2%Waalre 2%Nuenenca. 2%

21

WaarkomendebestedingenvandeachtgrootstewinkelconcentratiesinEindhovenvandaan?

Deachtgrootstewinkelconcentratiesopbasisvanhetaantalverkooppuntenzijn(postcodeennaam):

1. 5611Centrum2. 5612Woenselbinnenrondweg3. 5625Jagershoef/'tHool/Vlokhoven4. 5615Rapelenburg/Bloemenbuurt/Looiakkers5. 5616Strijpbinnenrondweg6. 5652Strijpbuitenrondweg7. 5613Tongelrebinnenrondweg8. 5628WoenselseHeide/Tempel

Pergebiedvolgteensamenvatting.Opbouwenherkomstvandebestedingen,datwilzeggen,waarkomtdeomzetvanhetverkooppuntvandaaninpercentages.Letop,deherkomstzegtnietsoverdehoeveelheidomzet,slechtsdeverdeling.

2.Woensel(5612)

1.Centrum(5611)

3.‘tHool(5625)

4.Bloemenplein(5615)

5.Strijp(5616)

6.Strijp(5652) 7.Tongelre(5613)

8.WoenselseHeide(5

628)

22

5611EindhovenCentrum

Aantalverkooppunten(vkp):967

Totaalverkoopvloeroppervlakwinkels:141.687m2

Leegstandwinkels:26%(tenopzichtevan11,2%vantotaalvkp)

Letop:HetcentrumvanEindhovenheeftmetnameindeniet-dagelijkseenduidelijkeregiofunctie.Debestedingenkomenvooreenforsdeeluit‘overig’,watbetekentdatditversnipperdovermeerderegemeentenis.

Figuur16a:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dagelijks Nietdagelijks

Overig

Tilburg

Cranendonck

Valkenswaard

Weert

Nuenenc.a.

Waalre

Best

Geldrop-Mierlo

Veldhoven

Helmond

Eindhoven

23

5612Woensel(binnenrondweg)

Aantalverkooppunten(vkp):216

Totaalverkoopvloeroppervlakwinkels:39.901m2

Leegstandwinkels:13,5%(tenopzichtevan6,9%vantotaalvkp)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dagelijks Nietdagelijks

Overig

Waalre

Boxtel

Oirschot

Geldrop-Mierlo

Helmond

Sint-Oedenrode

SonenBreugel

Best

Veldhoven

Nuenenc.a.

Eindhoven

Figuur16b:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:

Letop:DitdeelvanWoenselgeeftdagelijkseenlokaalniveauaan.Deniet-dagelijksebe-stedingenzijnzeerdivers.DitdeelvanEind-hovenheefteengemixtefunctie.

24

5625‘tHool

Aantalverkooppunten(vkp):182

Totaalverkoopvloeroppervlakwinkels:33.596m2

Leegstandwinkels:16,5%(tenopzichtevan10,4%vantotaalvkp)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dagelijks Nietdagelijks

Overig

Waalre

Boxtel

Oirschot

Geldrop-Mierlo

Helmond

Sint-Oedenrode

SonenBreugel

Best

Veldhoven

Nuenenc.a.

Eindhoven

Figuur16c:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:

Let op: Een winkelcentrum dat sterk gericht is op de eigen inwoner (wijkcentrum). Hoewel de niet-

dagelijkse bestedingen nog veel diverse herkomst kent wil niet zeggen dat er een bovenlokale trek-

kracht is. Dit zal vooral een gebrek aan lokale binding zijn. De leegstand is in verhouding hoog.

25

5615Bloemenbuurt Aantal verkooppunten (vkp): 174

Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 17.898 m2

Leegstand winkels: 31,2% (ten opzichte van 13,8% van totaal vkp)

Figuur16d:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:

Let op: Dit deel van Eindhoven is qua dagelijks aan-

bod sterk gericht op de eigen inwoner (de wijk). De niet-dagelijkse bestedingen hebben een apart ver-

loop. Er is extreem veel leegstand in de winkels ten opzichte van ook een hoge leegstand in andere sec-

toren. Dit vraagt aandacht en keuzes.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dagelijks Niet dagelijks

Overig

Helmond

Oirschot

Nuenen c.a.

's-Hertogenbosch

Valkenswaard

Tilburg

Geldrop-Mierlo

Son en Breugel

Waalre

Veldhoven

Eindhoven

26

5616Strijp-Sbinnenrondweg Aantal verkooppunten (vkp): 142

Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 14.120 m2

Leegstand winkels: 8,9% (ten opzichte van 3,5% van totaal vkp)

Figuur16e:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:

Let op: Dit deel van Eindhoven is bijzonder. De

herkomst in dagelijks is verspreid. Terwijl de niet-dagelijks sterk lokaal is. Hier zal sprake zijn va

studenten of expads. Er is een tweede adres van waaruit de bestedingen geregistreerd worden. De

leegstand is extreem laag in het totaal. De winkels blijven echter hoog in leegstand. 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dagelijks Niet dagelijks

Overig

Best

Bladel

Son en Breugel

Nuenen c.a.

Valkenswaard

Waalre

Heeze-Leende

Helmond

Geldrop-Mierlo

Veldhoven

Eindhoven

27

5652Strijp-SbuitenrondwegAantal verkooppunten (vkp): 120

Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 43.206 m2

Leegstand winkels: 25,5% (ten opzichte van 10% van totaal vkp)

Figuur16f:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:

Let op: Een erg divers beeld voor dit deel van Eindhoven. Een

lage binding in dagelijks en niet-dagelijks. Erg veel leegstand in de Retail sector. Vanwege de ligging (langs de randweg) is

dit makkelijk bereikbaar voor niet-Eindhovenaren, wat de herkomst van buiten Eindhoven verklaart. 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dagelijks Niet dagelijks

Overig

Gemert-Bakel

Bergeijk

Eersel

Weert

Waalre

Valkenswaard

Helmond

Best

Geldrop-Mierlo

Veldhoven

Eindhoven

28

5613TongelrebinnenrondwegAantal verkooppunten (vkp): 117

Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 49.245 m2

Leegstand winkels: 8,1% (ten opzichte van 4,3% van totaal vkp)

Figuur16g:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:

Let op: Dit gebied kenmerkt zich door zowel een wijkcentrum

als perifere detailhandel (bouwmarkten etc.). Dat verklaart het aantal m2 winkeloppervlak t.o.v. het aantal verkooppun-

ten. De binding in dagelijks is hoog (wijkcentrum). De niet-dagelijkse sector is divers vanwege deze mix in aanbod.

Hoewel de leegstand beperkt is, zal de uitdaging in dit deel vooral op de kwaliteit van het aanbod liggen.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dagelijks Niet dagelijks

Overig

Bergeijk

Veldhoven

Heeze-Leende

Valkenswaard

Best

Barendrecht

Waalre

Nuenen c.a.

Helmond

Geldrop-Mierlo

Eindhoven

29

5628WoenselseHeide/TempelAantal verkooppunten (vkp): 89

Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 18.789 m2

Leegstand winkels: 41,7% (ten opzichte van 11,2% van totaal vkp)

Figuur16h:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:

Let op: Dit gebied is extreem gericht op de eigen inwoner. Het is echter niet duidelijk hoe het aanbod is voorzien. Er lijkt

weinig concentratie te zijn, wat de aantrekken van bestedin-gen van buiten moeilijk maakt. Met een extreme leegstand in

de Retail vraagt dit aandacht en focus. Het wegnemen van meters is een optie.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dagelijks Nietdagelijks

Overig

Waalre

Helmond

Veldhoven

SonenBreugel

Eindhoven

30

Samenvatting

Eindhovenheefteensterkstedelijkeopzet.Erisopsommigeplekkenextremeleegstand,datvraagtaandacht.OveralliserveeltehogeleegstandindeRetail.Hetmerendeelisafhankelijkvandeeigeninwonerenhetbeterbindenvandeinwoneriseenkans.Eindhovenzalmoetenuitvindenhoezijkwaliteitkantoevoegenentevenseenkrimpkanbewerkstelligen.Hetisnietreëelomallevrijko-mendemetersmetblurring,pop-ups,ofhorecaintevullen.Zoeknaarmogelijkhedenomcompacte-rewinkelconcentratiestecreërenenzoeknaarmogelijkhedenomkansarmegebiedentelatentrans-formeren.Erislefendaadkrachtnodig,waarbijhetprimaatbijdeoverheidmoetliggen.Vervolgensdientpergebiedmetdelokalepandeigenarenenondernemersgewerkttewordenaandeverande-ringen.Ditvraagteenlangeademeneenhelderekoers.

7. VrijetijdssectorFiguur16alaatzienhoedevrijetijdssectorinEindhovenfunctioneert.HieruitblijktdatdeomzetvandevrijetijdsectorinEindhoventenopzichtevanhetaantalinwonersvandegemeentehogerligtdangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeentenendangemiddeldindeMRE.

Figuur16blaatzienwelkdeelvandebestedingenindezesectorvanbuitendeMREafkomstigis.DitaandeelligtinEindhovenookhogerdangemiddeldindeMRE.DebovenregionaletrekkrachtvandezesectorinEindhovendusgroterdangemiddeldindeMRE.Debovenregionaletrekkrachtvanspecifiekdeverblijfssectorligtietslagerdanhetregionalegemiddelde.

Tenslottezienweinfiguur15datookkoopkrachtbindingvandecafésenrestaurantsinEindhovenietshogerisdangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeenten.AlmetalkunnenwestellendatdevrijetijdssectorinEindhoveninruimtelijk-economischopzichteensterkepositieheeft.

Figuur16a:Omzetvrijetijdssectorperinwoner Figuur16b:Bovenregionaletoevloeiingvrijetijdssector

Bron:Rabobank.

Figuur17:KoopkrachtbindinghorecainwonersEindhoven

31

Bron:Rabobank

Letop:Deomzetindevrijetijdsectorligthogerdangemiddeld.Ditwordtmedeverklaartdoorderelatiefsterkebovenregionaletoevloeiing.Ditgeldtoverigensnietvoordeverblijfsrecreatie.Zowelrestaurantsalscafészijngoedinstaatdeeigeneurotebinden.

32

8. Samenvatting• Hoewelinfiguur3hetbeeldversnipperdlijkt,isEindhovenvoor‘winkelen’praktischvooral-

legemeentenindeMREeenfocusgemeente(opGemert,ReuselenCranendonckna).Datwilzeggendatwanneermennietindeeigengemeentebesteedt,zeditinEindhovendoen.Wordtde‘norm'watlossergehanteerd,danverschijntfiguur3enbovenstaandetoelichting.VoordevrijetijdsbestedingenisEindhoveneensterkegemeente.Ditisergdoelgroepafhan-kelijk,meerdanvoor‘winkelen’.

• Eindhovenkentrelatiefveeleenpersoonshuishoudensmeteenrelatiefhooginkomenperhoofd.Nietalleentenopzichtevandeomliggendegemeenten,ooktenopzichtevandeben-chmark.Ditheeftgevolgenvoordebehoefteinvoorzieningen.Wanneerertochsprakevangezinsvormingis,trektmennaaromliggendeplaatsen,ditzienweindeandererapportagesterug.DitbiedtkansenvooralternatiefaanbodinEindhoven,startupsenvernieuwing.Deklantenbindingzalvoorditaanbodwellaagzijn,wateenlangetermijninvullingspannendmaakt,zekervoorstartups.Eengoedecombinatievanaanbod(voorverschillendedoelgroe-pen)metomliggendeplaatsenhelptineentotaalvoorzieningenniveau.

• Doordebevolkingsomvangenaantrekkingskrachtishetmakkelijkomeenwinkeloptestar-ten.Datisniethetzelfdealseengezondedetailhandelsstructuur.OokvoorEindhovengeldtdatcompactecentraenbijpassendstimuleringsbeleidnodigisomeengoede,gezondeenup-to-datevoorzieningenniveautekrijgen.Deverspreidebewinkeling(28%)biedtmogelijk-hedenomtewerkenaanclusteringvanvoorzieningenentegengaanvanleegstandindekernenanderewinkelcentra.

• Eindhovenheeft(te)veelleegstandt.o.v.deMRE,maarzekerooktenopzichtevanvergelijk-baresteden.Incombinatiemethetvorige(compactewinkelconcentraties)puntvraagtditomgerichtbeleidnaarcompactewinkelconcentraties.Hetwegnemenvanmetersuitdemarktisabsoluutnoodzakelijk.Metnamedeleegstandindekernmoetwordentegenge-gaandooreenactiefverplaatsingsbeleidenhetwegnemenvanmetersbuitendekern.Werkaaneencompactcentrum.

• Deprestatievanwinkelconcentratiesverschillen.Erspringenin2gebiedenuit,dezezijnmetpijlenaangegeven.DegroteopgavevoorEindhovenligtineenaanpakom‘slechte’metersuitdemarkttehalenen‘goede’metersgoedintevullen.Datiseengezamenlijkeopgavevangemeente,pandeigenarenenondernemers.Eindhovenmoetkeuzesmakenwaarzeontwikkelingentoelaat(verbeteringvanmeters)entenkostevanwelkeverkooppuntenditmoetgaan.Ditzijngeenlossevraagstukken,ditzitaanelkaarvast.Sterkernog,elkenieuwemetermoetvergezeldwordenvaneenkrimpopgavevan3bestaandemeters.Ofwel,zonderkrimpgeennieuweontwikkelingen.Letopdeconcentratieopgaveenonderscheidendver-mogentenopzichtevanEindhovenénhaaromgeving(omliggendegemeenten).

• DeprestatievanEindhovenopbasisvandezegrafiekenlijkenpositief.Hethogeleegstandscijfer(zekert.o.v.benchmark)geefteenanderbeeldweer.Dezecijferskomenuitdegeaggregeerdejaarrekeningen.Oppapierwellichtnietnegatief,maarPASOPvoor

33

verborgenarmoede.Bijvoorbeeldhetnietbelastenvaneigenhuur(waneereigenaarengebruikerdezelfdeis),nietafschrijvenvanhetpand,nietalleloonkostenzijnopgenomen(familiewerktmee,krijgtgeensalaris).Signalendiehieropkunnenduidenzijn:pandengedateerdzijn,slechtonderhoudenenreklameuitingenzijnverouderd.

• Hetiseenlandelijketendensdatdelokalebindingindedagelijksesectortoeneemt,ditisvoorEindhovendus‘normaal’.Debindinginniet-dagelijksislagerdanverwachtmagwordeninvergelijkbaresteden.BlijkbaargeeftdeinwonerookmakkelijkzijngeldnietinEindhovenuit.InaanvullingopeerderepuntenvraagtEindhovenomeenherijkingvandepositioneringvandeverschillendewinkelconcentraties.Eentotaalaanpakinclusiefgerichteevenementen,uitingenenprofileringisnoodzakelijkvoorEindhoven.

• OverdebreedtezalEindhovenhetmoetenhebbenvandeomgeving.Eenrelatieflagebin-dingvandeeigeninwoner(opdagelijksna)vereisteenhogeretoevloeiing.Immerswanneerdeondernemerzijnomzetnietverdientaanzijnomgeving,danmoethetvanbuitenkomen.Hierliggengrotekansen.WanneerEindhoveninstaatiseenbeterebindingvandebestedin-genvandeeigeninwonerskanrealiseren,danzalditdeprestatiestengoedekomen.DetrekkrachtvanEindhovenisimmersalgoed.Wanneereerdereopgavesgoedwordeninge-vuld,zalditeffecthebbenopdebestedingenvanzowelinwoneralsomgeving.

• Tenopzichtevanderegiozijndetoevloeiingscijfersrelatieflagepercentages.Eristoevloei-ing,maarvooreengrotekernineenomgevingmetveelkleinedorpjesmagdithogerzijn.Ditzalvoordedeelgebiedenheleanderebeeldengeven.Ditvolgthieronder.

• Deomzetindevrijetijdsectorligthogerdangemiddeld.Ditwordtmedeverklaartdoordere-latiefsterkebovenregionaletoevloeiing.Ditgeldtoverigensnietvoordeverblijfsrecreatie.Zowelrestaurantsalscafészijngoedinstaatdeeigeneurotebinden.

Uheeftnuaanknopingspuntenomaandeslagtegaanmetuwwinkelgebied.Onderstaandfiguur(bron:IkOnderneem!)geeftnogeensweerwelkespeerpuntenuwfocusmoethebben.Hetisbe-langrijkdatuweetwatuwwinkelgebieduniekmaakt(identiteit),naarwelkeklantuzichmoetrich-ten(klantinzicht),datuworganisatieenfysiekeruimteinordezijnennatuurlijkhoeuondernemersactiefbetrokkenhoudt.Veelwinkelgebiedenkampenookmeteenoverschotaanvierkantemeterswinkeloppervlak,hetvergtlefenstrategieomditechtaantepakken.Alsunaonderstaandepuntenkamptmetvragenenuheefthulpnodigomdeactiesoptepakken,neemtudancontactopmetIkOnderneem!Ziecontactgegevensinhetcolofon.

34

Figuur18:6Speerpunten

Bron:IkOnderneem!

35

BijlageI:Bronnenendefinities

RabobankKoopstromenMonitor

Koopstromenbrengeninbeeldwaarconsumentenhunaankopendoen.VoordeKoopstromenMoni-torvormendegemetenpintransactiesvanRabobank-klantendebasis.Dezegevenvoordegevestig-dedetailhandeldebelangrijksteinformatieoverhetruimtelijkkoopgedragvanconsumenten.Be-langrijkisomhierbijtebenadrukkendathetalleenomdeNederlandsekoopstromengaan.Bestedin-geninofuithetbuitenlandwordendusbuitenbeschouwinggelaten.Naastdepintransactiesisookgekekennaardeincassotransacties,waarmeeconsumenteneenomvangrijkdeelvandeaankopenvanvooralduurzamegoederenbetalen.Tevenswordtopbasisvanmetingenvangeldopnamesbijgeldautomatenenafstortingenvancontantgelddoorbedrijven,eenschattinggemaaktvandechar-talekoopstromen.

DebelangrijkstebronvandeKoopstromenMonitoriseendatabasemettientallenmiljoenenfeitelij-ketransactiesvanRabobank-klanten(consumenten)naarRabobank-klanten(detailhandelenvrije-tijdssector).OmdatdeklantenkringvandeRabobankbreedisvertegenwoordigdonderallelagenvandebevolkingeninalledelenvanNederland,issturenoprepresentativiteitendekkingnietnodig.OmtocheventueeloptredendevertekeningtenopzichtevandeNederlandsepopulatiehuishoudensenbedrijventegentegaan,zijndeuitkomstengecorrigeerdaandehandvanaanvullendedatabronnenzoalshethandelsregistervandeKvK,destatistiekbesteedbaarinkomenvanNederlandsehuishou-densendeproductiestatistiekenvanhetCBS.

RegionaalEconomischeThermometer

DeRegionaalEconomischeThermometer(RET)meetdeeconomischeprestatiesvanhetbedrijfsle-venindeNederlandsegemeenten.Deprestatieszijnberekendopbasisvanverschillendebronnen.DitzijnonderanderedeMKB-databaseendeMonitorBedrijfsactiviteitvandeRabobank,definanci-elejaarrekeningenvanhetCBSendewerkgelegenheidscijfersuithetzogenoemdeLISA-bestand(LandelijkInformatieSysteemArbeidsorganisaties).DeRETwordtdoordeRabobankjaarlijksgeactu-aliseerdmetcijfersoverhetvoorgaandejaar.

36

Branche-indelingBranchegroep HoofdbrancheDetailhandel Dagelijks Algemenelevensmiddelen Gespecialiseerdelevensmiddelen PersoonlijkeverzorgingInenomhethuis Auto&fiets Bruin-enwitgoed Doe-Het-Zelf Plant&Dier WonenMode&luxe Antiek&Kunst Huishoudelijkeartikelen Kledingentextiel Optiek&Juwelier Schoenen WarenhuizenVrijetijd Hobby Media Sport&SpelVrijetijdssector Verblijfsrecreatie Restaurantsector Drankensector Cultuurenoverigerecreatie Sport

GemeentenMREnaarstedelijkheidNietstedelijk Weinigstedelijk

Bergeijk AstenMatigstedelijk Deurne

Best EerselNuenen,GerwenenNederwetten OirschotValkenswaard SomerenGeldrop-Mierlo SonenBreugel

Sterkstedelijk WaalreHelmond Gemert-BakelVeldhoven Heeze-Leende

Zeersterkstedelijk LaarbeekEindhoven Reusel-DeMierden

Cranendonck Bladel

37

Colofon

Auteurs

• FritsOevering(Rabobank):hoofdstuk2en3

• JacobVelleman(Rabobank):hoofdstuk4

• AnoukSmeltink-Mensen(AnalyZus):hoofdstuk5,6en7

• RobWeiss(IkOnderneem!):inleidendehoofdstukken,tekstboxenensamenvatting

Vormgevingeneindredactie

IkOnderneem!

Datum

November2017

Betrokkenpartijen

DeprovincieNoord-Brabant

DeprovincieNoord-Brabantheeftdeambitieomderegioteversterken.Zijinitieertensteuntpro-jectendiehieraanbijdragen.Hetprojectkoopstromenisdaaréénvan.

DeRabobank

Hetkoopstromenonderzoekisopbasisvanmiljoenenpintransacties.KoopstromenopbasisvandezebronnenkanalleeninsamenwerkingmetdeRabobankinverbandmeteigendomvandedata.IndeMREzijner7Rabobankregio’sactiefteweten;GroenewoudZuid,deKempen,Helmond,Gemert–Brakel,Eindhoven–Veldhoven,GeldropenDommelstreek.

DeNieuweWinkelstraat

PlatformDeNieuweWinkelstraatiseenonafhankelijkkennis-ennetwerkcentrumgerichtopdetoe-komstvanwinkelgebiedeninNederland.

IkOnderneem!

IkOnderneem!iseenprojectbureaudatinnovatieveprojecteninitieertenbegeleidtophetgebiedvanondernemerschapentoekomstvastewinkelgebieden.

AnalyZus

AnalyZusvoorzietorganisatiesvankennisenadviesbijhetontwikkelenvanbeleidenhetmakenvan(strategische)keuzesrondomdepositioneringvanconsumentenvoorzieningenendelocatieswaaropzijgevestigdzijn.

38