De Taallijn: de route naar taalleren

KindVak 5-11-2011 Loes van Druten

Expertisecentrum Nederlands

Expertisecentrum Nederlands

Programma:

• 1. Kenmerken van taalstimulering • 2. Wat is de Taallijn?

• Doel; Doelgroep • Uitgangspunten interactief taalonderwijs • Speerpunten

• 3. Doen in de groep • Vaardigheden • Activiteiten

“Het verwerven van een (tweede) taal vereist contextgebonden, talige interactie met volwassenen en leeftijdsgenootjes die het kind telkens een stapje verder kunnen brengen” (Snow, 2006)

Herhaling, herhaling, herhaling

Expertisecentrum Nederlands

1. Kenmerken van taalstimulering

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

2. De Taallijn

1 2 3

Kinderen die kans hebben om een

taalachterstand op te lopen.

Allochtoon én autochtoon

Expertisecentrum Nederlands

Doelgroep

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Uitgangspunt: interactief taalonderwijs

• Betekenisvol: authentiek • Sociaal: interactie • Strategisch: na voordoen en instructie, zelf denken en

experimenteren

1 2 3

Taallijn speerpunten

1. Mondelinge taal

2. Woordenschat

3. Beginnende Geletterdheid

4. ICT en Multimedia

5. Ouderbetrokkenheid

Expertisecentrum Nederlands 1 2 3

3. Doen in de groep

Expertisecentrum Nederlands 1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Stimulerende

leeromgeving

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Speerpunt 1: Mondelinge taal

Belangrijke aspecten: • Het taalaanbod • De taalproductie van het kind • De feedback van de volwassene

Vaardigheden van PM’er/leerkracht

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Activiteiten mondeling taal:

• Gesprekken in de kleine kring • Praten over verhalen, navertellen van verhalen • Praten over activiteiten adhv foto’s, filmpjes • Praten over een bepaald verschijnsel • Praten over het gezinsportfolio

• Ik-tafel

• Eigen verhalen vertellen op de vertelstoel / met de vertelhoed

Expertisecentrum Nederlands

• Kernwoorden selecteren • Betekenissen verduidelijken: uitbeelden, uitleggen,

uitbreiden • Herhaling en oefening bieden • Controleren

Speerpunt 2: Woordenschat

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Activiteiten woordenschat: • Beeldwoordenweb maken • Kernwoorden stempelen, schrijven, tekenen • Thematafel met concrete voorwerpen labellen • Woordenschatspelletjes • Zelfgemaakt (digitaal) woordenboek • Kernwoorden aan de lettermuur hangen

Expertisecentrum Nederlands

Speerpunt 3: Ontluikende geletterdheid

Tussendoelen ontluikende geletterdheid • Boekoriëntatie • Verhaalbegrip • Functies van geschreven taal • Relatie tussen gesproken en geschreven taal • Taalbewustzijn

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Activiteiten beginnende geletterdheid:

• Zoeken naar woorden met dezelfde letter • Activiteiten bij de lettermuur • Letter van de week centraal stellen • Rijmwoorden bedenken bij de kernwoorden • Interactief voorlezen • Verhaal navertellen/naspelen • wie, waar, wat picto’s • Platen van een verhaal in de juiste volgorde leggen

Expertisecentrum Nederlands

Speerpunt 4: ICT en multimedia

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Activiteiten ICT en Multimedia:

• Fotoshow van digitale foto’s • Digitale prentenboeken • Sprekende woordenboeken • Digitaal schoolbord • Activiteiten in de computerhoek • Televisieprogramma's (Koekeloere, Zappelin,

e.d.)

Expertisecentrum Nederlands

Speerpunt 5: Ouderbetrokkenheid

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Activiteiten Ouderbetrokkenheid:

• Ouders zoveel mogelijk betrekken bij thema (hulp bij activiteiten, ouders op de hoogte stellen van het thema, feestelijke afsluiting thema)

• Gezinsportfolio (met de kinderen werk verzamelen, selecteren, reflecteren, evalueren) + hierover praten

• Kinderen voorwerpen van thuis mee laten nemen

1 2 3

Expertisecentrum Nederlands

Activiteitencyclus

In de cyclus komen alle speerpunten aan bod. Bestaande cycli voor psz/kdv: - Horen doe je met je….. - Pak maar uit! - Hier wonen wij! - Kriebelbeestjes! Gratis te downloaden op: www.taal100.nl en www.expertisecentrumnederlands.nl

1 2 3

Het meest belangrijk:

het gaat erom hoe u het brengt!

Dank u wel voor de aandacht.

Expertisecentrum Nederlands 1 2 3