Des

ign

Cha

rles

& R

ay E

ames

- H

ang

it al

l ©

Vitr

a

Joost Bollens

2

Actief arbeidsmarktbeleid

• Historisch: Zweden 1950s-1960s – Full employment– Geen arbeidsreserve : gevaar inflatie– Werknemers uit krimpende sectoren

heropleiden voor behoeften uitbreidende sectoren

– Totaal andere context,…– of toch niet? Knelpunten, demografie,…

3

Actief arbeidsmarktbeleid

• Jaren einde 1970s - 1980s– Overheidstekort en staatsschuld– Sociale uitgaven – Aandeel langdurig werklozen (hysteresis)

4

Actief arbeidsmarktbeleid

• Jaren einde 1970s - 1980s– Overheidstekort en staatsschuld– Sociale uitgaven – Aandeel langdurig werklozen (hysteresis)

5

Actief arbeidsmarktbeleid

• Jaren einde 1970s - 1980s– Overheidstekort en staatsschuld– Sociale uitgaven – Aandeel langdurig werklozen (hysteresis)

• Van “passief” naar “actief” beleid– Van recht naar rechten & plichten– OESO: “rigide arbeidsmarkten” & ALMPs

6

Actief arbeidsmarktbeleid

• “Klassieke benaderingen”– Beroepsopleiding voor de werklozen– Loonkostensubsidies bij aanwerving– (directe jobcreatie)

• Allemaal relatief dure maatregelen• “Nieuwere benaderingen”

– Wortel en stok• Sancties• Job search training• Verwijzingen• Relatief goedkope maatregelen

7

Beroepsopleiding voor werklozen

(1)

(2)

(3)

(4)

Start spell AnnouncementALMP

Start ALMP End ALMP

8

Beroepsopleiding voor werklozen

(1)

(2)

(3)

(4)

Start spell AnnouncementALMP

Start ALMP End ALMP

Threat-effect

9

Beroepsopleiding voor werklozen

(1)

(2)

(3)

(4)

Start spell AnnouncementALMP

Start ALMP End ALMP

Locking in-effect

10

Beroepsopleiding

• “Eerste generatie” evaluaties (enkel werkloosheidsgegevens):

Deelname aan opleiding verlengt (gemiddeld gezien) de duur van het verblijf in de werkloosheid: LOCKING IN

• “Tweede generatie” : ook zicht op verdere loopbaan…, maar zorgt er wel voor dat men nadien “beter” en/of meer duurzaam werk vindt

• Dus– Opleiding = Investering– Echter: balans kosten-baten! (= empirische kwestie)

11

Beroepsopleiding

• Ook een kwestie van design! (Black box)– Arbeidsmarktgerichtheid, vraaggericht– Voor wie?– Door wie? (ervaring, schaal, contacten met bedrijfsleven,

…)– Type? (klassikaal, op de werkvloer, stage, modulair…)– Intensiteit? Duur?– Timing (in de werkloosheidsperiode)?– Combinatie met andere maatregelen?– Relatie effectiviteit – conjunctuur

• Typisch instrument voor knelpuntsituaties?• Anderzijds is “Locking in” minder problematisch

wanneer werkloosheid hoog is

12

Loonkostensubsidies

• Individuel perspectief: +– Maar wat na uitdoven van het voordeel?

• Collectief perspectief: potentieel heel duur– Directe kosten– Substitutie-effecten– Deadweight loss– Verdringing

• Voorzichtigheid nodig• Meer selectief, én incrementeel

↔ aantrekkelijkheid voor werkgevers

13

Doelgroepgerichte loonkostensubsidies

• Komen over naar gewesten• Zelf doelgroepen kiezen (of omvang reduceren!)• Vlaanderen: oudere werklozen?

• geen goed idee?• Wat dan wel?

14

Nieuwere benaderingen

• Sancties

• Verwijzingen

15

Een sociale zekerheid voor de 21e eeuw?

• Nood aan grondige verbouwing• Oude en nieuwe sociale risico’s

– Oude : toenemende ongelijkheid?– Nood aan alternatieve financiering

• Nieuwe risico’s, o.m.:– Risico op langer leven (…)– Snellere veroudering kennis en vaardigheden– Job polarisatie

Ook hier grote en toenemende ongelijkheid

16

LLL for all

• Partieel antwoord op gestelde uitdagingen• Wij presteren niet goed• Uitdaging : systeem dat de mensen stimuleert

om te sparen (of bijdragen laat betalen) ter dekking van toekomstige opleidingsvragen

• Budgetneutraal ? Wellicht niet, maar middelen te halen uit hoger onderwijs:– Eigen bijdrage te laag (mattheuseffecten!)– Langer of korter studeren?

17

Technological change

• 1990s : Skill biased technological change– bias in favour of skilled workers

• Job polarization? Technology replaces labour in routine tasks

(+) Well-paid skilled jobs (non routine cognitive skills)

(+) Low paid least skilled jobs (non routine manual skills) (e.g. cleaning)

(-) Middle jobs : routine man. & cog. skills

18

Globalisation

• Import low-skill-commodities from low wage countries instead of producing them here: relative demand for unskilled labour decreases

• More realistically : import commodities and services for which place of production does not matter: e.g. canned food vs fresh food, but also software development vs nursing. Low skill? High skill? Routine or non routine?