Intra-methode verschillen CBT

Intra-methode verschillen CBT

Competente CBT therapeuten wenden 5 keer meer suïcidale

handelingen af dan minder competente therapeuten

Intra-methode verschillen CBT

Zucht…

• Bewezen effectieve behandelingen, zoals DGT, MBT en SFT– Zijn wellicht niet in elke instelling even effectief– Zijn wellicht niet in eenzelfde instelling op elk moment even effectief– Worden wellicht niet door alle behandelaars even effectief uitgevoerd

• Is DGT/MBT/SFT/TFP effectief of zijn bepaalde DGT/MBT…-behandelaars in bepaalde instellingen (vooral) effectief?

• Zou het kunnen dat deze specialistische modellen soms te complex zijn?

Zucht…

Maken die ingewikkelde specialistische modellen dan het verschil?

Manualized controlebehandelingen (1) GPM

Manualized controlebehandelingen (2) SCM

Manualized controlebehandelingen(3) GCC

Wat maakt een behandeling voor PS effectief?

Wat maakt een behandeling voor PS effectief?

• Duidelijk gestructureerd behandelkader• Actieve en betrokken therapeut• Voortdurend opvolgen van de kwaliteit van de

therapeutische relatie• Interventies gebruiken die cliënten helpen de link te

begrijpen tussen gevoelens, gedachten en gedrag• Ondersteunen van motivatie om te veranderen

Wat maakt een behandelingeffectief?

Wat maakt een behandeling effectief?

Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D3572

‘If this is the case, reforms to clinical services, using existing resources, might be equally or more important than the delivery of any specific brand of psychotherapy’.

Chanen et al., 2009

GIT-PD: HEDEN2010-2020

Wat is GIT-PD?

• Kader voor een kwalitatief goede behandeling voor een brede groep van mensen met een persoonlijkheidsstoornis

• Gebaseerd op de gemeenschappelijke kenmerken (‘common features’) van bewezen effectieve (psychotherapeutische) behandelingen voor mensen met (B)PS

• Aangevuld met praktijkkennis en kennis van cliënten en naastbetrokkenen over ‘wat werkt’

• Gericht op het borgen van gemeenschappelijk werkzame factoren (‘common factors’)

• Bedoeld ter verbetering van de gebruikelijke ongestructureerde zorg (‘Treatment as Usual’)

Wat is GIT-PD?

• Gebaseerd op algemene vaardigheden en competenties (niet op specialistische technieken of interventies)

• Gebaseerd op het uitgangspunt dat de kwaliteit van een behandeling vooral bepaald wordt door:

a. Goede behandelaarsb. Systematische structurering van de behandeling en de behandelomgeving

• En daarom strak in het voorschrijven en bewaken van een generiek kader (vorm), maar vrij in de specifieke invulling van het programma

• Waardoor GIT-PD in de praktijk er erg verschillend kan uitzien (bijvoorbeeld afhankelijk van de ernst van de doelgroep)

Kenmerken van GIT-PD

• GIT-PD is een behandelkader, geen behandelprogramma

• GIT-PD is a-theoretisch en a-methodisch

• GIT-PD is principle-driven

• GIT-PD werd bottom-up ontwikkeld en blijft zich ontwikkelen in een dynamisch en iteratief proces tussen instellingen en binnen de triade van professionals, cliënten en naasten

Wat is GIT-PD?

• GIT-PD is het ‘strippen’ van psychotherapie voor mensen met PS tot de ‘bare essence’

• GIT-PD is het herleiden van zorg of management van PS tot de eenvoudigst mogelijke principes, die door ‘good enough’ behandelaars kunnen worden toegepast

Vereenvoudigen van implementatie en overdraagbaarheid van deze essentiële principesVereenvoudigen van psychotherapeutisch geïnformeerde zorg

• GIT-PD is zorg/management die ‘psychotherapeutisch geïnformeerd’ is, maar door uiteenlopende disciplines kan worden uitgevoerd

• De kernvraag: Wat is de essentie van goede zorg voor mensen met persoonlijkheidsstoornissen?

GIT-PD Kader

• Mensen met PS hebben beperkingen in hun vermogen om eigen emoties en gedrag te reguleren en in hun vermogen om stabiele, steunende relaties aan te gaan

• Deze beperkingen kunnen ingrijpend interfereren met behandeling en (reguliere) behandeling ineffectief of zelfs schadelijk maken

• Door een aantal principes te bewaken, verkleint de kans op beschadiging en vergroot de kans op effectieve hulp

• Effectieve hulp: hulp die ook ‘landt’ bij de cliënt en zijn/haar omgeving

• Deze principes situeren zich zowel op het niveau van de organisatie/inbedding, het functioneren van het team als de houding en interventies van de behandelaars

GIT-PD Principes

GIT-PD Principes

Basishouding:• Nieuwsgierig• Empathisch• Authentiek

Basishouding

Kenmerk Betekenis HoudingNieuwsgierig en onderzoekend

Behandelaar is actief betrokken, stelt onderzoekende en nieuwsgierige vragen om echt het perspectief van de cliënt te begrijpen

Ik wil je echt begrijpen

Empathisch en validerend

Behandelaar steunt op de emotionele beleving van de cliënt en creëert daardoor afstemming en veiligheid

Ik voel mee met de last (van de emoties) die je ervaart

Transparant en authentiek

Behandelaar is open over zijn eigen gedachtes, gevoelens, grenzen en staat authentiek in contact

Ik ben echt en eerlijk tegenover je

GIT-PD Principes

Interventies: • Identiteitsversterking• Zelfsturing en zingeving• Sociaal begrip• Relaties

Basishouding:• Nieuwsgierig• Empathisch• Authentiek

InterventiesBeperking Focus BetekenisIdentiteitsversterking Wie ben ik?

• Wat is mijn behoefte?• Wat voel ik?• Wat denk ik?

Behandelaar helpt cliënten stil te staan bij zichzelf: behoeftes, emoties, gedachten

Zelfsturing en zingeving Motivatie en verantwoordelijkheid

Behandelaar helpt cliënten verantwoordelijkheid / agency over eigen gedrag / leven te herwinnen in lijn met hun doelen en waarden

Sociaal begrijpen Begrijpen van interacties Behandeling helpt cliënten voortdurend stil te staan bij de gedachten, gevoelens, intenties en perspectieven van anderen, ook als een effect van eigen gedrag

Verbindingen aangaan (Therapeutische) relatie Behandeling bespreekt relaties, in het bijzonder de therapeutische relatie en betrekt en versterkt het eigen netwerk

GIT-PD Principes

Team: • Complementair• Samen• Steunend

Interventies: • Identiteitsversterking• Zelfsturing en zingeving• Sociaal begrip• Relaties

Basishouding:• Nieuwsgierig• Empathisch• Authentiek

Team

Kenmerk Betekenis StrategieComplementair Team zorgt ervoor dat alle

(beladen) perspectieven op tafel komen en probeert de verschillen te begrijpen voor er beleid wordt gemaakt

Procesbewaker

Samen Team bespreekt processen, emoties, cultuur, interacties in en tussen teamleden

Practice what you preach

Steunend Behandelaar checkt acties die afwijken van reguliere afspraken en structuren bij een collega (vb extra crisisafspraken)

Intercollegiaal overleg

GIT-PD Principes

Behandelproces:• Doelgericht• Evaluatie• Gefaseerd

Team: • Complementair• Samen• Steunend

Interventies: • Identiteitsversterking• Zelfsturing en zingeving• Sociaal begrip• Relaties

Basishouding:• Nieuwsgierig• Empathisch• Authentiek

Behandelproces

Kenmerk BetekenisDoelgericht Behandeling focust zich op doelen,

vastgelegd in een behandelplan

Evaluatie Behandeling evalueert doelen, gebruikt daarbij feedback van cliënten, naastbetrokkenen en ROM en stelt bij waar nodig

Gefaseerd en intermittent Behandelproces is gefaseerd (begin/midden/einde) en in episodes van zorg, aansluitend bij ups en downs van mensen met PS

GIT-PD PrincipesOrganisatie en inbedding• Structuur• Steun• Integratie

Behandelproces:• Doelgericht• Evaluatie• Gefaseerd

Team: • Complementair• Samen Interventies:

• Identiteitsversterking• Zelfsturing en zingeving• Sociaal begrip• Relaties

Basishouding:• Nieuwsgierig• Empathisch• Authentiek

Organisatie

Kenmerk BetekenisStructuur Duidelijken en voorspelbare kaders, grenzen,

rollen,taken, bezetting,…

Steun Goede inbedding en steun in instelling

Integratie Afstemmen binnen (vb verschillende interventies) en tussen (vb ketenpartners) programma’s

GIT-PD project• GIT-PD is een project, geen behandelprogramma

– Handleiding GIT-PD Kader– Handleiding Format GIT-PD programma

– Implementatiehandleiding– Toolbox

– 50-tal demofilmpjes– Train de trainer: draaiboek en powerpoints

• GIT-PD is een netwerkproject

– 20-25 instellingen getraind– Boostersessies jaarlijks– Wederzijdse audits

GIT-PD in Nederland (én België)

• Kleine enquête– 30 deelnemers, 15 instellingen (GGZ Oost-Brabant, GGZ NHN, Altrecht, Dimence, Emergis, GGZ

Drenthe, GGZe, Parnassia, Arkin, GGZ Breburg, GG Net, NPI, PsyQ, Rivierduinen)

– 93,3% getraind door Kenniscentrum PS– 73,3%: verdere interne training door de getrainde trainers– 66,7%: jaarlijkse deelname aan boosters

– Positionering: • Afzonderlijk programma met eigen doelgroep: 40%• Als een globaal behandelprogramma voor diverse types van psychische stoornissen: 23%• Voortraject voor specialistische psychotherapie: 16,7%• Basisinstroomprogramma voor alle andere behandelprogramma’s: 10%

– Aantal cliënten• Erg verschjillend, maar bij enkele instelling tot meer dan 800 cliënten per jaar

GIT-PD in Nederland (én België)

GIT-PD in Nederland (én België)

Structuur/duidelijkheid- Gestructureerder aanbod voor PS en duidelijk aanbod voor PS- Meer structuur in behandelaanbod voor complexere patiënten- Eenduidigheid, kaders- Er is een duidelijk kader en we werken meer met groepen- Duidelijkheid en meer afgebakend in doel en tijd- Zorg en behandeling zijn meer gestandaardiseerd. Meer eenduidige aanpak voor pt. met persoonlijkheidsstoornissen- Uniform model per locatie, meer patiënten krijgen psychotherapeutisch geïnformeerde behandeling, integrale behandeling

Assessment- Goede assessment, betere richtlijnen in werken (interventies)- De assessmentfase is nuttig.- In kaart brengen van .. assessment en ers training biedt zo zijn voordelen

Kwaliteit van zorg- Betere behandeling- Toename van de kwaliteit van zorg door differentiatie van het behandelaanbod en perspectief of wat er geboden kan worden aan cliënten elders in de organisatie met persoonlijkheidsproblematiek

GIT-PD in Nederland (én België)

• Overig- Als behandelkader bij FACT is het echt een verrijking; alle teams hadden al lang een behoefte hieraan. De GITPD voorziet daarin. Het moeilijkst is echter om iedereen dit ook in de praktijk te laten (blijven) doen. Men raakt snel overspoeld door andere zaken (FACT certificering, productiedruk, crisis' bij andere doelgroepen, door de variatie in problematiek (naast as 2) moet je van 'alle markten thuis zijn' in een FACT team). Hierdoor dreigt het geleerde en de uitvoering van GITPD in de praktijk ondergeschoven te raken. Het helpt om terugkerende supervisie/intervisie te plannen, terugkombijeenkomst scholing, etc. Dat houdt eea levend-

• - Cliënten wekelijks kunnen zien. Uitbreiding van behandelmodules voor deze doelgroep.• - Vooral de basishouding tov mensen met cluster B problematiek is verbeterd• - Meer 1ekeus behandeling voor grotere doelgroep, meer shared caseload• - Collega's die niet bekend zijn met persoonlijkheidsproblematiek krijgen handvaten hoe om te gaan met de

interpersoonlijke gevoeligheid. Dit maakt de zorg in de breedte voor cliënten met persoonlijkheidsproblematiek beter- Nieuwe behandelmodules

GIT-PD in Nederland (én België)

Daarnaast is ook naar verbeterpunten voor de GIT-PD gevraagd:

• Onderzoek- Wetenschappelijk onderzoek- Kwalitatief onderzoek

•Implementatie- Verder implementeren en kwaliteit controleren- Duidelijkere implementatie en uniformiteit van werken- Nog meer ervaring opdoen

- Gerichte aandacht voor andere disciplines dan alleen psychologen omdat zij in de praktijk juist de uitvoerende rol hebben in GIT-PD programma’s

Ondersteuning• - Niet zozeer in de GIT-PD zelf, wel in het follow-up traject na de eerste scholing

- Ik mis een factsheet met een concreet beknopt overzicht van wat de GIT-PD is. Ik zou wel wat meer ondersteuning willen bij hoe je crisispreventie zo optimaal mogelijk kunt vormgeven

•Modules/onderwerpen- Mindfulness mis ik

• - Assessment vergemakkelijken

Structuur• - Meer structuur en nog meer kader

Overig- Het taalgebruik vind ik soms wat stoffig

GIT-PD: TOEKOMST2020 en verder

Quo vadis, GIT-PD? • Kenniscentrum PS dankt haar groei aan de GRB / GIT-PD: jaarlijks 2-3 nieuwe leden

• Korte termijn: internationale publicatie

Hutsebaut, J., Willemsen, E., Bachrach, N., Van H. (submitted) Improving access and effectiveness of mental health care for personality disorders: The Guideline-Informed Treatment for Personality disorders (GIT-PD) initiative in the Netherlands

Quo vadis, GIT-PD? Uitdaging 1: Evidentie

• In de Zorgstandaard PS wordt de GIT-PD een 2e keuze behandeling genoemd

• Er is nood aan wetenschappelijke evidentie dat GIT-PD ‘werkt’

• Tegelijk vraagt dat een beschrijving van GIT-PD als repliceerbaar programma, wat afwijkt van de ‘ziel’ van GIT-PD als kader van principes

Quo vadis, GIT-PD? Uitdaging 2: Levensloop

• GIT-PD vraagt een andere concrete uitwerking voor zowel jongeren als ouderen

– Jongeren: het creëren van kaders voor vroege detectie en interventie van persoonlijkheidsproblematiek

– Ouderen: het creëren van kaders voor diverse vormen van hulp en ondersteuning bij psychisch kwetsbare ouderen

– Meer dan bij volwassenen vraagt dat in beide gevallen wellicht het integreren van hulpverlening met diverse vormen van andere voorzieningen in de samenleving, zoals scholen, CJG voor Jeugd en Verpleeghuizen en huisartsen voor ouderen

Quo vadis, GIT-PD? Uitdaging 3: Herstel en zingeving: change beyond symptoms

• GIT-PD als onderlegger voor een nieuwe visie op het ‘health management’ van de kwetsbaarheid/veerkracht van mensen

– PS vormen een kwetsbaarheid voor het niet kunnen opnemen van de uitdagingen waardoor het leven zin en betekenis krijgt– Herstel is nodig, niet alleen remissie van symptomen– Herstel vraagt coördinatie met andere diensten en voorzieningen, zoals voor sociale en professionele re-integratie– Herstel vraagt empowerment en opvolging (intermittent behandelen)

Noteer

21 november: IC GIT-PD Jeugd

Nog eens nalezen?

Deze presentatie komt op de website van het KenniscentrumPSwww.kenniscentrumPS.nl