Post on 11-Jan-2017
26
samen
Opdrachtgever R.E. de Heer
Opdrachtnemer Marjan Willems
Versie 1
Datum 5 december 2012
Ontwikkeling
Ruimte en Economie
Stadskantoor
Lübeckplein 2
Postbus 10007
8000 GA Zwolle
Telefoon (038) 498 29 69
M.Willems@zwolle.nl
www.zwolle.nl
Horecavisie Zwolle 2012-2017 Gastvrij en Vitaal
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
2/26
Inhoud
Samenvatting 3
1 Inleiding 5
1.1 Waarom een nieuwe horecavisie 5
1.2 Ambitie horecavisie 5
1.3 Opzet horecavisie 6
1.3.1 Samenwerking met de horecasector en belanghebbenden 6
1.3.2 Een compacte horecavisie 7
2 Resultaten uit het onderzoek naar de horecasector 8
2.1 Horeca in 2012 – trends en ontwikkelingen 8
2.2 Leerpunten stads- en gebiedsontwikkelingen 8
2.3 De markt in Zwolle 9
2.3.1 Vraag 9
2.3.2 Aanbod 9
3 De visie: een gastvrije en vitale horecasector 12
3.1 De visie 12
3.1.1 Kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca 12
3.1.2 Uitbreiding van de horecasector - Gesegmenteerde uitbreiding van aanbod 13
3.1.3 Uitbreiding van de horeca - Gesegmenteerde horecagebieden 14
3.1.4 Uitbreiding van de horeca - Maximering toe te voegen m2 horeca 17
3.1.5 Uitbreiding van de horeca – “Pareltjes” 18
4 Sturing 19
4.1 Organisatie 19
4.2 Lopende plannen 20
4.3 Acquisitie 21
4.4 Verbindingen 21
4.5 Uitwerkingsplan 21
Bijlage 1 – Samenvatting benchmark 22
Bijlage 2 – Wetgeving en regels t.b.v. de horeca 24
Bijlage 3 – Rapport Van Spronsen horeca advies 27
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
3/26
Samenvatting
Waarom een nieuwe horecavisie?
Er is sprake van veel nieuwe trends en ontwikkelingen in de horecasector, waar een
nieuwe horecavisie op in moet spelen. Daarnaast geeft het door de Raad vastgestelde
beleid “Zwolle bij de top van Nederlandse binnensteden” richting aan een beter
verblijfsklimaat in de binnenstad. De horeca speelt hierbij een belangrijke rol. Het College heeft op 13 december 2011 dan ook opdracht gegeven tot het maken van een
nieuwe horecavisie.
Hoe is de visie tot stand gekomen?
Uitbreiding van de horeca ligt gevoelig, zowel voor de in de stad aanwezige horeca als
voor de inwoners van de stad. Er is daarom nauw samengewerkt met de horecasector.
Gemeente Zwolle en Koninklijke Horeca Nederland Zwolle hebben in gezamenlijkheid
de doelstellingen en de visie geformuleerd. Een afvaardiging van bewoners van de stad
heeft input kunnen leveren. Ook heeft bij de Gemeente Zwolle uitgebreid intern overleg
plaatsgevonden om de impact van de visie te toetsen. Onderliggende visie heeft dan
ook breed draagvlak.
De markt in Zwolle
De uitstraling van verschillende horecagebieden en terrassen in Zwolle is voor
verbetering vatbaar. Zwolle heeft minder horeca dan vergelijkbare steden als Deventer
en Amersfoort en fors minder horeca dan ambitiesteden als Den Bosch en Haarlem. De
trends en ontwikkelingen en de vraag in Zwolle zijn in kaart gebracht. Er mist aanbod
om goed op deze trends en de vraag in te kunnen spelen. Zwolle heeft culinair een
sterke positie; er missen wel internationaal georiënteerde restaurants en concepten in
fast casual dining. De stad heeft, na de opening van hotel Van der Valk de eerste 5 jaar
een ruim aanbod hotelkamers. Het aanbod in de natte horeca is op peil. Op het gebied
van fastservice is er nog ruimte voor healthy fastfood en shoarmazaken. Tenslotte
missen nog koffieconcepten en mengfuncties van bijvoorbeeld horeca en detailhandel
of horeca en cultuur.
De visie: een gasvrije en vitale sector
De horeca staat onder druk in deze zware economische tijden. We kiezen daarom voor
een gezonde basis voor de Zwolse horecasector om de kwaliteit van de sector verder
uit te bouwen. De conclusie is daarom om, qua niveau van de horeca, het niveau van
de vergelijkbare steden te realiseren in de periode tot 2017. Het niveau van de horeca
in ambitiesteden is nu een stap te ver.
De kern van de visie wordt gevormd door een tweetal onderwerpen:
• Kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca, waarbij de gemeente wil
fungeren als aanjager, maar waarbij de sector eigen verantwoording heeft.
• Uitbreiding van de horecasector op een wijze die kwaliteit en innovatie nastreeft
door:
-Gesegmenteerde uitbreiding van aanbod.
Om beter op de vraag in te kunnen spelen zal Zwolle in de periode 2012-2017 inzetten
op uitbreiding van de restaurantsector, grand cafés, healthy fastfood, koffieconcepten
en cafetaria’s. Daghoreca is nog steeds gewenst, maar wordt niet meer als
“term”gebruikt. Verschillende van de genoemde concepten worden geëxploiteerd als
daghoreca. Daarnaast zullen restaurants steeds vaker overdag open zijn. Hotels
worden in deze periode niet toegevoegd (behalve plannen die al langer lopen). Het
aantal B&B’s kan wel worden uitgebreid. Voor de natte horeca geldt een zeer beperkte
toevoeging.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
4/26
-Gesegmenteerde horecagebieden.
De volgende gesegmenteerde gebieden worden in de visie onderscheiden:
Locatie Segment
Primair Grote Markt en Melkmarkt Grand-café, fast casual dining en
restaurants met terrasfunctie.
Secundair Nieuwe Markt,
Bethlehemkerkplein, Grote
kerkplein, Sassenstraat
Nieuwe Markt wordt een dinerplein
voor bovenkant middensegment. De
rest van de locaties consolideren.
Rondom
Peperbus
Voorstraat, Jufferenwal,
Kamperstraat/Ossenmarkt,
Luttekestraat
Beperkte uitbreiding van
nachthoreca en fastfood aan de
Voorstraat. Andere straten
consolideren.
Winkelgebied Kernwinkelgebied Dagfuncties en mengfuncties
gericht op winkelend publiek.
Working Class Gasthuisplein, Oude
Vismarkt
Consolideren huidig aanbod en
signatuur.
Cultuurzone Blijmarkt, Potgietersingel Consolideren huidig aanbod,
faciliteren mengfuncties met
ondergeschikte horeca (vb. galerie)
Buiten
centrum
Wijkwinkelcentra,
Willemskade,
bedrijventerreinen,
buitengebied, wijken
Consolideren in wijkwinkelcentra en
Willemskade. Op bedrijventerreinen
beperkt horeca gericht op
bedrijventerrein. In het buitengebied
alleen pareltjes toestaan.In de
wijken zijn enkele cafetaria mogelijk.
-Maximering toe te voegen m2 horeca.
De toevoeging van nieuwe horecameters tot een maximum van 2.700 tot 3.300m2
verkoopvloeroppervlak toestaan in de periode 2012-2017. Dit is vergelijkbaar met 4.500
tot 5.500m2 bedrijfsvloeroppervlak. Wanneer plannen niet uitsluitend op de Zwolse
markt zijn gericht, worden ook niet alle m2 verrekend met dit quotum. Economische
ontwikkelingen (nationaal en lokaal) kunnen het quotum beïnvloeden.
-“Pareltjes”
Op locaties waar geen horeca is voorzien in deze visie kan, vanuit “horeca-optiek”,
alleen worden meegewerkt wanneer het concept een “pareltje” is. Dit zijn sterke
concepten met een eigen, initiële, aantrekkingskracht, die een kans vormen voor
Zwolle.
Hoe vindt de sturing op de visie plaats?
Gemeente Zwolle is verantwoordelijk voor uitvoering van de visie als het gaat om
verruiming van de horeca. De organisatie en instrumenten zijn goed ingericht om
uitvoering te kunnen geven aan de visie. De horecasector heeft zelf ook nadrukkelijk
eigen verantwoordelijkheid als het gaat om de kwaliteit en innovatie van de sector. 3
maal per jaar heeft overleg plaats met de regiegroep voor de horecavisie. Hierin wordt
de uitvoering gemonitord, worden dilemma’s besproken en samen acties opgepakt.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
5/26
1 Inleiding
1.1 Waarom een nieuwe horecavisie
De horeca is een sector van belang voor Zwolle. Zwolle telt 271 horecabedrijven met
een totale verkoopvloeroppervlakte van ruim 60.000m2. De horeca zorgt voor
werkgelegenheid voor 2.750 fte’s; dit is 3,2% van het totaal aan werkgelegenheid in
Zwolle. Naast het economische belang van de sector zelf, speelt de horeca een zeer
belangrijke rol in de gastvrijheid van de stad en de economische vitaliteit van de
binnenstad.
Het huidige horecabeleid is vastgesteld voor de periode 2007 tot 2012. Inmiddels ziet
de wereld er anders uit dan 5 jaar geleden. Er zijn veel nieuwe trends en ontwikkelingen
in de horeca en de stad Zwolle heeft zich ontwikkeld
Daarnaast is in 2011 “Zwolle bij de top van de Nederlandse binnensteden” vastgesteld.
De Raad heeft daarmee de ambitie uitgesproken te gaan behoren tot de 10 meest
gastvrije binnensteden van Nederland. Daarvoor is onder andere een optimale mix van
detailhandel, horeca en cultuur noodzakelijk. Als uitwerking op deze vastgestelde visie,
is de actie geagendeerd dat er een nieuwe horecavisie zal worden gemaakt.
Het College heeft op 13 december 2011 opdracht gegeven tot het maken van een
nieuwe horecavisie.
1.2 Ambitie horecavisie
De ambitie is om te komen tot een horecavisie die de actuele vraag naar horeca
faciliteert en die bijdraagt aan de doelstelling om te behoren tot de Top-10 van meest
gastvrije binnensteden. Daarvoor moet er ruimte komen voor meer horeca, meer
kwaliteit en meer differentiatie. Dat alles op een wijze dat de horeca, bestaand en
nieuw, zich op een gezonde wijze kan ontwikkelen en de overlast voor bewoners
binnen de perken blijft. Vandaar de ondertitel voor deze horecavisie “Gastvrij en Vitaal ”.
Doelstellingen:
• Zwolle heeft in 2017 11,2 miljoen bezoeken aan de horeca verdeeld over de
sectoren restaurant, dranken, fastservice en hotel (tegenover ruim 10,8 miljoen in
2011)
• In 2017 realiseert de totale horeca sector een omzet van ruim € 136 miljoen euro.
(tegenover € 124 miljoen in 2011)
• Om deze omzetstijging te realiseren, zal de besteding van de dagtoerist van €
12,00 per bezoeker naar ruim € 14 moeten stijgen. (Het landelijk gemiddelde
bedraagt € 18).
• De uitstraling van de horeca is verbeterd door een verbeterde fysieke uitstraling en
meer diversiteit in de concepten volgens het oordeel van de in te zetten
onafhankelijke horeca-adviseurs.
• De werkgelegenheid in de horecasector groeit met ruim 260 voltijdsbanen.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
6/26
1.3 Opzet horecavisie
1.3.1 Samenwerking met de horecasector en belanghebbenden
De horecavisie is opgesteld samen met de horeca en vertegenwoordigers van
winkeliers, toerisme, inwoners van Zwolle en binnenstadsbewoners.
Uitbreiding van horeca ligt gevoelig. De sector is zeer alert op de mate waarin
uitbreiding van de sector mogelijk wordt gemaakt in verband met een gezonde
exploitatie in de toekomst. Bewoners van de stad zijn alert op de wijze waarop de
uitbreiding wordt vormgegeven; zorgt dat voor overlast of niet?
Om te komen tot een werkbare nieuwe horecavisie is breed draagvlak onontbeerlijk. Er
is daarom gekozen voor intensieve samenwerking. Als afvaardiging van de horeca-
sector is samengewerkt met Koninklijke Horeca Nederland (KHN). In gezamenlijkheid is
de onafhankelijke adviseur gekozen; Van Spronsen & partners horeca advies. Verder
zijn verschillende horeca-ondernemers, bewoners van de stad en gebruikers van de
horeca geconsulteerd. De input uit deze sessies is gebruikt in de visie. Geconcludeerd
moet worden dat alle partijen zich coöperatief hebben opgesteld en de samenwerking in
dienst hebben gesteld van de doelstellingen die Zwolle als gastvrije stad nastreeft.
De samenwerking heeft plaatsgevonden in 3 groepen:
Projectgroep
De projectgroep voor de horecavisie is samengesteld uit
• 2 adviseurs van Van Spronsen horeca advies (de directeur-eigenaar en een
consultant)
• 2 afgevaardigden van het bestuur van KHN (een consultant van KHN en een
ondernemer)
• en 2 adviseurs van de afdeling Ruimte & Economie van de Gemeente Zwolle
(senior beleidsadviseur voor vrije tijd, toerisme en binnenstad en de beleidsadviseur
voor leisure en horeca).
Deze projectgroep heeft de lijn in de visie opgesteld, waarna deze aan 2 expertgroepen
is voorgelegd om op- en aanmerkingen uit de stad mee te kunnen nemen in de visie.
Expertgroep bedrijven
De expertgroep bedrijven is 2 maal bijeen geweest en was samengesteld uit
ondernemers/vertegenwoordigers van restaurants, fastservice, daghoreca, natte
horeca, makelaars, brouwerijen en het City Centrum.
Expertgroep consumenten
De expertgroep consumenten heeft 1 maal een bijeenkomst gehad om mee te denken
over de Zwolse horeca. Deze groep was samengesteld uit vertegenwoordigers van
senioren, studenten, minderheden, gebruikers, bedrijven, binnenstadsbewoners en
toeristen (Zwolle Marketing).
Tenslotte heeft nog een afzonderlijk overleg plaatsgevonden met een afvaardiging van
het bestuur van de binnenstadsbewoners (BBZ) over de conceptvisie.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
7/26
1.3.2 Een compacte horecavisie
Gekozen is voor een compacte visie die regelt wat er geregeld moet worden, maar
ruimte en flexibiliteit biedt om in te kunnen spelen op de toekomst. Waar nodig wordt de
visie in een vervolgproces uitgewerkt tot beleid in een uitwerkingsplan
Het integrale horecabeleid van 2007 bevatte ook alle aanverwante regels voor de
horeca. In de praktijk bleken deze regels aan verandering onderhevig, waardoor het
beleid niet meer actueel is. Deze wet- en regelgeving zijn inmiddels opgenomen in de
diverse vergunningen, ander beleid en overlegstructuren. Denk hierbij aan:
• Sluitingstijden: Beleidsregels sluitingstijden
• Alcoholbeleid: Nota gezondheidsbeleid en alcoholmatigingsprogramma
• Terrassenbeleid: apart beleid uit 2012
• Drank- en horecawet, Wet milieubeheer, wet op de kansspelen, Bibob zijn
bijvoorbeeld landelijke regels die niet hoeven opgenomen in de horecavisie.
Een compacte horecavisie voor de komende vijf jaar maakt het mogelijk flexibel in te
spelen op wat de toekomst gaat brengen. In hoofdstuk 4 en bijlage 2 staat beschreven
hoe de horeca gerelateerde onderwerpen en regels zijn belegd.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
8/26
2 Resultaten uit het onderzoek naar de horecasector
2.1 Horeca in 2012 – trends en ontwikkelingen
Van Spronsen horeca advies heeft de actuele trends en ontwikkelingen in beeld
gebracht. Voor een meer uitgebreide beschrijving en inspirerende foto’s verwijzen wij
naar de rapportage in bijlage 3 van deze visie. De trends:
• Door uniciteit en beleving creëert de horeca eigen vraag en is minder afhankelijk
van de vraag in de omgeving. Dat kan door thematisering.
• Duurzaamheid is geen onderscheid meer, maar de nieuwe norm.
• Het culinaire topsegment wint aan populariteit (ook op TV) en de concepten worden
voor een brede doelgroep toegankelijk.
• Transparantie wordt zowel fysiek (lichtinval) als qua productinformatie van belang.
• Het terras wordt een steeds belangrijker aspect van de bedrijfsvoering.
• Branchevervaging binnen en buiten de sector en mengvormen nemen toe. Extreme
wildgroei van horeca moet worden voorkomen.
• Enkele termen uit de trends en ontwikkelingen: design, vergrijzing, veiligheid,
gezondheid, verluxing, authenciteit, groepsvorming (lidmaatschap), zapgedrag,
individualisering, koffie, gemak, wellness, tijdelijke concepten en “functioneel eten”
in plaats van “uit eten”.
2.2 Leerpunten stads- en gebiedsontwikkelingen
Voor de leerpunten uit stads- en gebiedsontwikkelingen, zowel nationaal als
internationaal verwijzen wij ook naar de bijlage bij deze visie. Een korte samenvatting:
• Locaties buiten de “traffic” kunnen alleen rendabel worden geëxploiteerd, wanneer
het concept op eigen kracht een bovenregionale markt trekt.
• Pop-up concepten creëren extra vraag. Concepten worden een hype, waarbij van
belang is dat de concepten tijdelijk en gevarieerd zijn. De gemeente kan dit
stimuleren.
• Horeca draagt bij aan de sociale veiligheid in een omgeving.
• Duidelijke keuzes en uniformiteit in de uitstraling dragen bij aan het succes van een
gebiedsontwikkeling.
• Een combinatie van functies versterkt het functioneren van het gebied. Hierbij kan
bijvoorbeeld gedacht worden aan sport, werken en uitgaan, maar ook aan cultuur,
horeca en detailhandel.
• Innovatie brengt ook risico’s met zich mee. De markt is er nog niet klaar voor of de
formule is toch teveel gericht op een andere cultuur.
• Bij een grootscheepse wijziging in de structuur van een gebied, zal ook de
gemeente de duidelijke keuzes moeten onderschrijven door voldoende financiële
middelen om de koerswijziging te laten slagen.
• Nieuwe aantrekkingskracht genereert toerisme; als voorbeeld wordt het
Guggenheim museum in Bilbao aangehaald.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
9/26
2.3 De markt in Zwolle
Bij de uitwerking van de visie is diepgaand onderzoek gedaan naar het functioneren van
de Zwolse horecasector. De vraag naar en het aanbod van horeca zijn nauwgezet in
kaart gebracht (zie bijlage 3).
2.3.1 Vraag
Zwolle heeft relatief grote bedrijven en het aandeel van de groot- en tussenhandel en
zakelijke dienstverlening is relatief groot in de Zwolse bedrijvigheid. Dit is een positief
uitgangspunt voor de horeca.
In de particuliere vraag is de leeftijdsgroep van 15 tot 29 jaar sterker vertegenwoordigd
dan in de benchmarksteden. De verwachting is dat de omvang van de particuliere vraag
de komende 5 jaar met 5,6% zal toenemen.
Bijna 40% van de totale horeca omzet wordt gerealiseerd door toeristen (dagbezoekers,
verblijfs- en zakelijk toerisme). 33% van de totale horeca omzet komt van alleen de
dagtoeristen. Met jaarlijks 3,4 miljoen dagtoeristen (2010) doet Zwolle het zelfs beter
dan de ambitiesteden. Het toerisme zal naar verwachting stijgen door een toeristische
trekker als “het oog op de Fundatie” en toename van het aantal hotelkamers.
De bestedingen van de dagtoeristen liggen in Zwolle echter op een lager niveau met
€ 12,00 ten opzichte van € 18 landelijk. Dat kan een paar oorzaken hebben:
• Zwolle trekt niet het juiste publiek. De recente actie om de stadspromotie te
richten op een grotere regio kan bijdragen aan de oplossing. Individuele
ondernemers die hun promotie op een grotere regio richten, zien hun omzet al
stijgen.
• De sector weet de toeristen onvoldoende te verleiden tot uitgaven in de horeca.
De verwachting is dat er over 5 jaar ruim 11 miljoen horecabezoeken plaatsvinden.
2.3.2 Aanbod
Algemeen
Er heeft een benchmark plaatsgevonden met vergelijkbare steden als Deventer en
Amersfoort en ambitiesteden als Haarlem en Den Bosch (zie bijlage 1). De conclusie is
dat Zwolle minder horeca heeft dan de vergelijkbare- en de ambitiesteden en dat het
aanbod in Zwolle relatief eenzijdig is. De kwaliteit van de horeca blijft achter bij de
ambitiesteden, maar is vergelijkbaar met de vergelijkbare steden.
Schematisch:
Zwolle t.o.v.
vergelijkbare steden
Deventer en Amersfoort
Zwolle t.o.v.
ambitiesteden
Den Bosch en Haarlem
Hoeveelheid horeca Zwolle heeft minder horeca Zwolle fors minder horeca
Diversiteit aanbod Minder divers aanbod Minder divers aanbod
Kwaliteit aanbod Vergelijkbare kwaliteit Zwolle minder kwaliteit
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
10/26
De horeca in Zwolle staat, overeenkomstig het landelijke beeld, onder druk in deze
economisch zware tijden. De conclusie is om qua niveau van de horeca het niveau van
de vergelijkbare steden te realiseren in de periode tot 2017; het niveau van de horeca in
ambitiesteden is op dit moment een stap te ver. Deze keuze past bij de ambitie rond de
vergroting van het verzorgingsgebied bij de binnenstadspromotie.
Horeca ondernemers met een uniek concept bedienen een groter verzorgingsgebied:
In de binnenstadspromotie streeft Zwolle naar verruiming van het verzorgingsgebied
van 30 naar 80 kilometer rond Zwolle. Versterking van de horecasector draagt bij aan
dat streven. Landelijke profilering van de hele horecasector is in dit stadium niet reëel.
In een straal van 80 kilometer wordt met name concurrentie ondervonden van de
vergelijkbare steden, waardoor Zwolle eerst moet zorgen dat de concurrentiepositie ten
opzichte van die steden versterkt.
Hotels
In 2003 is het hotelbeleid “Roomservice” vastgesteld. Op dat moment telde Zwolle 249
hotelkamers en werd beoogd dit aantal met minimaal 300 kamers te verruimen. Met de
opening van hotel Lumen en het Van der Valk hotel in oktober 2013 heeft Zwolle 600
hotelkamers. De doelstellingen van het hotelbeleid zijn bereikt. De toename van het
aantal kamers en de daling van zakelijk verblijf als gevolg van de economische crisis
maken dat de markt en de Zwolse hotelsector onder druk staan. Er zal daarom
uitermate terughoudend gereageerd worden op initiatieven die binnen de vijf jaren
horizon van de horecavisie tot realisatie zouden moeten komen.
Natte horeca
De kwaliteit van de natte horeca staat onder druk. Bij natte horeca gaat het om cafés,
discotheken en zalencentra. Dit uit zich in een slechte uitstraling van de gevels en
weinig innovatie. De klassieke functie van deze deelsector staat fors onder druk. De
Verzorgingsgebied unieke horeca, zoals De Librije
Verzorgingsgebied
innovatieve en onderschei-
dende horeca
Reguliere
horeca
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
11/26
consument is veeleisend, waardoor een kwaliteitsslag nodig is. Er is weinig ruimte en
behoefte aan toevoeging. Waar bedrijven verdwijnen gaat de voorkeur uit naar
vervanging door onderscheidende nieuwe bedrijven.
Restaurants
Zwolle heeft verschillende bedrijven met een culinaire toppositie. Dit is positief. Deze
bedrijven vormen een stimulans voor de rest van de sector en de stad om mee te gaan
in deze kwalitatieve uitstraling. Voor uitbreiding van restaurants is nog wel ruimte in de
markt. Naast de culinair hoogstaande restaurants is het aanbod restaurants vrij
traditioneel (Nederlands-Frans en Chinees/Indisch). Zwolle mist aanbod in
internationaal georiënteerde- en fast casual dining concepten.
Fastservice
In de fastfoodsector geeft de benchmark aan dat er voldoende fastfoodrestaurants zijn,
maar dat concepten voor healthy fastfood en shoarmazaken in de binnenstad en
cafetaria’s in de wijken ondervertegenwoordigd zijn.
Horeca in het winkelgebied
Tenslotte missen koffieconcepten en mengfuncties in het winkelgebied. Deze zijn
noodzakelijk voor een optimaal functioneren van het winkelgebied.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
12/26
3 De visie: een gastvrije en vitale horecasector
3.1 De visie
In de aanloop naar deze horecavisie is onderzoek en zijn aanbevelingen gedaan door
een gerenommeerd horeca advies bureau. Deze onderzoeksresultaten zijn uitgebreid
gesondeerd en besproken met de horecasector en belanghebbenden. Binnen de
Gemeente Zwolle is uitgebreid gesproken met de verschillende betrokken afdelingen
over de impact van de aanbevelingen.
Deze horecavisie is een coproductie van de Gemeente Zwolle en de Zwolse horeca,
waarbij in gezamenlijkheid de doelstellingen en lijnen in de visie zijn geformuleerd. De
visie doet recht aan het doorlopen proces met alle partijen in de stad; vrijwel alle
aanbevelingen kunnen worden overgenomen, omdat deze werkbaar en doelmatig
worden geacht. Op basis van de belangenafweging wordt de aanbeveling om de
nachthoreca te verplaatsen van de Jufferenwal naar de Voorstraat vooralsnog niet
overgenomen.
De ambitie om bij de Top-10 van beste binnensteden te gaan behoren is geprojecteerd
op een tijdshorizon tot 2020. Deze horecavisie heeft een kortere tijdshorizon, namelijk
tot 2017. In deze visie tot 2017 wordt gekozen voor wezenlijke toevoeging van horeca
(meer dan in de voorgaande periode met economische bloei), maar met duidelijke
grenzen om voor de sector een gezonde basis te behouden en zo de kwaliteit verder uit
te kunnen bouwen.
Bij het maken van de volgende horecavisie, dus de periode 2017-2022, zal Zwolle al
verder zijn met de structuur in de binnenstad als gastvrije stad. Uitgangspunt is dat op
dat moment een hogere ambitie kan worden nagestreefd, namelijk het niveau van de
horeca in de ambitiesteden.
De kern van de visie wordt gevormd door een tweetal onderwerpen:
• Kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca.
• Uitbreiding van de horecasector op een wijze die kwaliteit en innovatie nastreeft
door:
-Gesegmenteerde uitbreiding van aanbod.
-Gesegmenteerde horecagebieden
-Maximering toe te voegen m2 horeca
-“Pareltjes”
3.1.1 Kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca
De gasten in de binnenstad zijn divers. Het gaat om bewoners van de (binnen)stad en
de regio, toeristische bezoekers en zakelijke bezoekers. Om die gasten optimaal te
kunnen ontvangen in de binnenstad zal Zwolle als gastvrije stad nog beter moeten gaan
functioneren.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
13/26
Volgens het onderzoek gastvrije binnensteden 2012 presteert Zwolle al goed op
aspecten als het decor (straten, gebouwen en groenvoorziening), diversiteit in
winkelaanbod en het aanbod in terrassen. Verbetering is mogelijk op het gebied van
cultureel aanbod, hygiëne, vindbaarheid in de stad, werkzaamheden en
informatievoorzieningen voor het openbaar vervoer. Naast deze duidelijk benoemde
verbeterpunten scoort ook de kwaliteit van de horecaconcentratiegebieden matig op
aanbod, omvang en uitstraling.
In het kader van het onderzoek voor deze visie is geconcludeerd dat verschillende
horecagebieden en/of individuele ondernemers een matige uitstraling hebben van de
gevels en het terras. Daarnaast geeft het onderzoek weer dat het aanbod op
onderdelen eenzijdig is en dat de kwaliteit en uitstraling verbeterd kunnen worden.
In de visie is veel aandacht voor wijze waarop uitbreiding en vernieuwing van de sector
tot stand kan worden gebracht. Door de groei en dynamiek in de sector te concentreren
in bepaalde gesegmenteerde gebieden wordt de kwaliteit van de sector in positieve zin
gestimuleerd.
Daarbij moet niet voorbij worden gegaan aan de verantwoordelijkheid die de bestaande
horeca heeft ten aanzien van kwaliteit. Er is de laatste jaren al veel gebeurd als het gaat
om kwaliteit en innovatie in de sector. De ontwikkelingen staan echter nooit stil. De
kwaliteit van de bestaande vestigingen en concentratiegebieden moet op orde zijn en
blijven. Daarbij verwacht de Gemeente Zwolle dat de bestaande horeca:
• Voldoende onderhoud pleegt aan de panden.
• Inzet op innovatie voor een maximale exploitatie en uitstraling.
• Aandacht geeft aan de uitstraling en het uitzetten van de terrassen voor een
kwalitatieve en gastvrije uitstraling.
• Afspraken nakomt.
• Meedoet en meebetaalt aan acties en
• Meewerkt aan het behalen van doelstellingen.
De gemeente zal hierin niet als trekker fungeren. Zwolle is bereid te fungeren als
aanjager en facilitator, maar verwacht van de horecasector een actieve medewerking,
vervolg van acties en eigen verantwoordelijkheid. Koninklijke Horeca Nederland (KHN)
dient een voortrekkersrol te vervullen in dit proces.
3.1.2 Uitbreiding van de horecasector - Gesegmenteerde uitbreiding van aanbod
In de periode 2012-2017 zet Zwolle in op aanbod dat mist om goed op de vraag in te
kunnen spelen. Dit betekent uitbreiding van de restaurantsector, grand cafés, healthy
fastfood, koffieconcepten en cafetaria’s. Hotels worden in deze periode niet toegevoegd
(behalve plannen die al langer lopen). Het aantal B&B’s kan wel worden uitgebreid.
Voor de natte horeca geldt een zeer beperkte toevoeging.
Doelstellingen voor de nieuwe horecavisie zijn “meer horeca” en “meer diversiteit” om
beter op de vraag en de trends en ontwikkelingen in te kunnen spelen. Beide
doelstellingen worden bereikt door uitbreiding van de sector in die deelsectoren te
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
14/26
realiseren, waar aanbod wordt gemist. Uitbreiding van daghoreca is nog steeds
wenselijk voor Zwolle. De “term” daghoreca wordt echter niet meer gebruikt.
Verschillende van de genoemde concepten functioneren als daghoreca (sluiting om
maximaal 22.00 uur conform de winkelsluitingstijden wet). Daarnaast zullen restaurants
steeds meer de dagfunctie gaan vervullen. Voor uitbreiding van de restaurantsector
moet extra aandacht uitgaan naar de diversiteit in het aanbod. Enerzijds draagt
toename van het aantal restaurants zorg voor veranderde concurrentieverhoudingen en
dynamiek en daardoor een toename van kwaliteit en diversiteit. Anderzijds zal bij
toevoeging van restaurants het streven moeten uitgaan naar vernieuwende concepten.
Voor een gezonde hotelsector zou de gemeente in de eerste 5 jaar niet mee moeten
werken aan nieuwe hotelplannen (behalve plannen, waaraan aan langere tijd wordt
gewerkt). De sector kan zich in die periode aanpassen aan de nieuwe
aanbodverhoudingen. Beleid om meer B&B in de stad mogelijk te maken is in 2011 al
vastgesteld.
Voor de natte horeca zorgt een zeer beperkte toevoeging voor voldoende balans,
waardoor ondernemers een basis in de markt houden om te werken aan kwaliteit.
3.1.3 Uitbreiding van de horeca - Gesegmenteerde horecagebieden
De volgende gesegmenteerde gebieden worden in de visie onderscheiden:
Locatie Segment
Primair Grote Markt en Melkmarkt Grand-café, fast casual dining en
restaurants met terrasfunctie.
Secundair Nieuwe Markt,
Bethlehemkerkplein, Grote
kerkplein, Sassenstraat
Nieuwe Markt wordt een dinerplein
voor bovenkant middensegment. De
rest van de locaties consolideren.
Rondom
Peperbus
Voorstraat, Jufferenwal,
Kamperstraat/Ossenmarkt,
Luttekestraat
Beperkte uitbreiding nachthoreca en
fastfood aan de Voorstraat. Andere
straten consolideren.
Winkelgebied Kernwinkelgebied Dagfuncties en mengfuncties
gericht op winkelend publiek.
Working Class Gasthuisplein, Oude
Vismarkt
Consolideren huidig aanbod en
signatuur.
Cultuurzone Blijmarkt, Potgietersingel Consolideren huidig aanbod,
faciliteren mengfuncties met
ondergeschikte horeca (vb. galerie)
Buiten
centrum
Wijkwinkelcentra,
Willemskade,
bedrijventerreinen,
buitengebied, wijken
Consolideren in wijkwinkelcentra en
Willemskade. Op bedrijventerreinen
beperkt horeca gericht op
bedrijventerrein. In het buitengebied
alleen pareltjes en in de wijken
enkele cafetaria faciliteren.
De kwaliteit van de horeca heeft zich de laatste jaren al ontwikkeld. Stilstand is echter
achteruitgang. Een van de doelstellingen van het horecabeleid is dus “meer kwaliteit in
de horeca”. Door segmenten in de horeca te concentreren, ontstaan een nieuwe
dynamiek en andere concurrentieverhoudingen. Hierdoor wordt de kwaliteit van de
sector opwaarts gestimuleerd.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
15/26
Primair horecagebied
De Grote Markt is in feite de huiskamer van Zwolle. Het is jammer dat hier vooral
fastfood is gevestigd. Benchmarksteden hebben meer kwaliteit in het primaire
horecagebied. Er zou naar moeten worden gestreefd dat er meer kwaliteit en diversiteit
in de gevestigde en te vestigen horeca komt. Er moet dan ingezet worden op grand
cafés en concepten voor fast casual dining
De Melkmarkt is de belangrijkste entree voor dagtoeristen in Zwolle. Op de Melkmarkt is
een trend gaande van ombuiging van winkel- naar horecagebied. Aan de zijde van het
Rodetorenplein wordt al vorm gegeven aan het idee van dag- en avondopenstelling met
een goede terrasfunctie. De ontwikkeling van de rest van de Melkmarkt kan hier op
aansluiten door in te zetten op een diversiteit in laagdrempelige restaurants. Zwolle
heeft immers te weinig aanbod in restaurants. Omdat de Melkmarkt het entreegebied
betreft voor de inkomende dagtoeristen, is zowel dag- als avondopenstelling van belang
en zou het gebied de belangrijkste en gezelligste terraslocatie van de stad moeten
worden. Hierbij moet worden gelet op de uitstraling van de gevels en het terras (stoelen,
parasols en afscheiding).
Secundair horecagebied
Er kan niet grenzeloos worden uitgebreid in horeca m2. Het is dus noodzakelijk de toe
te voegen m2 in te zetten op punten waar deze het meest effectief zijn (bv. Melkmarkt).
Er wordt in de visie dan ook gekozen voor consolidatie in het secundaire gebied. Er is
alleen beperkt uitbreiding mogelijk op de Nieuwe Markt, zodat het imago van
hoogwaardig dinerplein verder kan worden versterkt.
De enige uitzondering op de visie kan worden gemaakt voor Het Refter aan het
Bethlehemkerkplein. Voor een optimaal functioneren van de horeca aan het
Bethlehemkerkplein en een optimale stimulans van de dynamiek in de Sassenstraat is
het in principe goed het uitgangspunt van de visie te handhaven om hier in principe een
“pareltje” te faciliteren. Gezien het specifieke karakter van het pand en het matige
functioneren van het eerste deel van de Sassenstraat, kan in dit geval echter ook
reguliere horeca worden toegestaan. Door het bijzondere karakter van Het Refter kan
immers ook reguliere horeca een onderscheidende uitstraling hebben. Deze horeca
meters kunnen dan niet meer elders in een horeca-uitbreidingsgebied worden
gefaciliteerd. Om de sterke punten van de visie zoveel mogelijk te handhaven, zou dit
de enige uitzondering moeten blijven.
Rondom de Peperbus
Dit gebied is in belangrijke mate het uitgaansgebied van Zwolle. Omdat de natte horeca
goed vertegenwoordigd is in Zwolle is de conclusie in de visie: met name consolideren
in dit gebied. Er kan nog heel beperkt worden uitgebreid in de natte horeca en er is nog
enig tekort aan fastfood voor het uitgaanspubliek (met name shoarmazaken).
In het advies van Van Spronsen wordt gesproken over verplaatsing op termijn van de
nachthoreca van de Jufferenwal naar de Voorstraat. Gezien de economische situatie in
relatie tot de eisen die de Ruimtelijke Ordening stelt aan de termijn van realisatie, zal
hier in de looptijd van deze visie geen actie op worden ondernomen. Wel kan
geanticipeerd worden op deze visie door geen nachthoreca en aanverwante functies
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
16/26
meer op de Jufferenwal toe te staan en de beoogde zeer beperkte uitbreiding in de
nachthoreca te projecteren op de Voorstraat. .
Winkelgebied
Er is een maatschappelijke trend gaande dat het winkelend publiek steeds meer
beleving wil ervaren. Dat kan gerealiseerd worden door het mengen van functies als
detailhandel, cultuur en horeca. Deze trend is ook te zien in nieuwe concepten die op
de markt komen, namelijk detailhandel met ondergeschikte horeca. In het
kernwinkelgebied moeten mogelijkheden komen voor horeca en mengfuncties om de
beleving voor het winkelend publiek te versterken. Bij mengfuncties gaat het om
maximaal 50m2 BVO en maximaal 10% van het totale BVO voor de ondergeschikte
horecafunctie. De voorkeur gaat uit naar vestigingen die de routing naar het
Weeshuisstraatgebied en Het Eiland verbeteren.
Gasthuisplein en Oude Vismarkt
Dit gebied behoort in het beleid voor de binnenstad tot het winkelgebied; winkels zijn
ook in overwegende mate aanwezig. Om deze winkelfunctie niet onder druk te zetten
en de toevoeging van m2 in de horecasector alleen op de meest effectieve plaatsen toe
te staan, is de conclusie voor dit horecagebied: Consolideren van het huidige aanbod.
Cultuurzone
In dit gebied bij De Fundatie heeft recentelijk een forse uitbreiding van horeca
plaatsgevonden, waardoor het aanbod nu op peil is. De belangrijkste conclusie is dan
ook: Consolideren van het huidige aanbod. Er wordt wel naar gestreefd een aantrekke-
lijker route te creëren tussen de cultuurzone en de rest van de binnenstad. Galerietjes
zijn daarvoor uitstekend geschikt. Wanneer een galerie of kunstwinkel ondergeschikt
een horecafunctie wil uitoefenen is dat binnen de kaders van de visie mogelijk.
Buiten centrum
In de wijkwinkelcentra Thomas á Kempisstraat en Assendorp is het aanbod in de
horeca op peil. Alleen in de wijken mist aanbod in cafetaria’s; die kunnen dan ook
worden toegevoegd. Op bedrijventerreinen mist horeca gericht op de bezoeker en
werknemer van die bedrijventerreinen; ook dit kan beperkt en kleinschalig worden
toegestaan. Door een beperking te stellen aan het aantal m2, wordt voorkomen dat
fastfoodketens zich op bedrijventerreinen vestigen. Per initiatief is 100m2 toegestaan.
Begane grond
Uitgangspunt is dat de uitbreiding in horecameters plaatsvind op de begane grond. De
ervaring leert dat horeca op de begane grond exploitatie technisch beter functioneert.
Daarnaast hebben meters op de begane grond meer effect bij het realiseren van
doelstellingen als gastvrije stad. In uitzonderlijke gevallen kan hiervan worden
afgeweken, wanneer
• een initiatief als zeer wenselijk wordt beschouwd in het kader van de visie,
• de exploitatie plaatsvindt aan een plein en
• de exploitatie op de begane grond niet rendabel kan worden gemaakt.
Gezien de lagere effectiviteit van een exploitatie op de eerste etage, behoeft 50-60%
van de m2 van die eerste etage te worden verrekend met het Zwolse horecaquotum.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
17/26
3.1.4 Uitbreiding van de horeca - Maximering toe te voegen m2 horeca
De toevoeging van nieuwe horecameters tot een maximum van 2.700 tot 3.300m2
verkoopvloeroppervlak toestaan in de periode 2012-2017. Dit is vergelijkbaar met 4.500
tot 5.500m2 bedrijfsvloeroppervlak. Wanneer plannen niet uitsluitend op de Zwolse
markt zijn gericht, worden ook niet alle m2 verrekend met dit quotum. Economische
ontwikkelingen (nationaal en lokaal) kunnen het quotum beïnvloeden.
De Zwolse horecasector was aanvankelijk sceptisch over uitbreiding van de sector in
verband met aantasting van de positie van de gevestigde ondernemers en de
haalbaarheid van nieuwe initiatieven bij uitbreiding van de sector. Het uitgebreide
onderzoek naar trends en ontwikkelingen, de benchmark, de lokale vraag- en
aanbodverhouding hebben bijgedragen aan het draagvlak, waardoor in gezamenlijkheid
de keuze is gemaakt voor uitbreiding van de horeca en de lijnen in de visie.
Een belangrijke reden voor het draagvlak is het feit dat de horeca niet grenzeloos wordt
uitgebreid. Zoals de horeca het zelf verwoordt: de horeca mag niet een sluitpost zijn om
een plan rond te krijgen en niemand is gebaat bij uitbreiding met “meer van hetzelfde”.
De bestedingen aan horeca binnen het verzorgingsgebied van Zwolle zijn immers
begrensd. Teveel toevoeging van reguliere horecabedrijven, zorgt niet voor hogere
bestedingen, maar voor lagere omzetten per bedrijf. De gewenste innovatie en kwaliteit
zouden onder druk komen te staan. Het is dus verstandig een limiet te stellen aan de
m2 toevoeging van horeca in de stad. In de periode 2012-2017 wordt voorgesteld de
volgende m2 toe te voegen:
Deelsector Uitbreiding m2 VVO tot 2017
Restaurants 1.550 – 1.850
Natte horeca 450 - 550
Fastservice 700 – 900
Totaal 2.700 – 3.300
B&B 20 kamers
In de praktijk kan het lastig zijn het bovengenoemde quotum zonder enige nuancering
toe te passen. Immers niet alle concepten zijn uitsluitend gericht op het
verzorgingsgebied in Zwolle. In dat geval zou onterecht geen medewerking worden
verleend aan plannen, omdat deze niet binnen het quotum zouden passen. Er is
daarom afgesproken dat ieder initiatief langs een “meetlat” wordt gelegd:
1. Wordt het initiatief binnen de looptijd van de visie gerealiseerd en
geëxploiteerd, namelijk 2012-2017? Zo ja, dan worden de m2 verrekend met
het uitbreidingspotentieel.
2. Hoeveel procent van de omzet wordt vanuit de externe markt gerealiseerd
(passanten op de A28, regio etc) en gaat niet ten koste van het bestaande
aanbod? Het percentage dat wordt gehaald uit de lokale markt dient te worden
verrekend en gaat af van het uitbreidingspotentieel.
3. Het uitbreidingspotentieel gaat uit van Verkoop Vloer Oppervlak (VVO). De
meeste initiatieven gaan uit van Bedrijfs Vloer Oppervlak (BVO). Om het BVO
te verrekenen naar VVO kan worden uitgegaan van 60-70% van het BVO,
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
18/26
afhankelijk van het concept (restaurant 60%, drankensector 65% en fastservice
70%).
4. Op het moment dat er indicaties zijn dat de economische ontwikkeling sneller
gaat dan verwacht (bijvoorbeeld noemenswaardige groei van het aantal
dagtoeristen), kan er wederom worden gekeken naar het uitbreidingspotentieel
en de ontwikkelperspectieven. De genoemde aantallen m2 in het quotum
kunnen dan worden bijgesteld.
3.1.5 Uitbreiding van de horeca – “Pareltjes”
De keuze voor gerichte versterking van de gesegmenteerde horecagebieden heeft
consequenties. Wanneer er initiatieven komen die niet passen binnen de visie, kan niet
worden meegewerkt. Deze keuze kan ook een kans opleveren. Bij een initiatief dat als
een “pareltje” kan worden beschouwd, kan wel medewerking worden verleend. Dit zijn
sterke concepten met een eigen, initiële, aantrekkingskracht. Dit soort concepten zijn
zeer wenselijk voor Zwolle.
Een horecaconcept is een pareltje bij 1 van de volgende uitgangspunten:
1. Het concept dient iets toe te voegen aan het bestaande aanbod (uniciteit).
2. Het zijn bewezen succesformules, zowel internationaal als nationaal
(bijvoorbeeld Top-100 Misset Horeca)
3. Kopstukken qua ondernemer/gezicht (sterrenchef, top-dj)
4. Het betreft een topmerk (ook branchevreemd)
5. Concept komt veelvuldig voor in de vakliteratuur en andere media
6. ’s Werelds/’s lands eerste, grootste, diepste, hoogste…..
7. Voor toetsing kan een horecagespecialiseerd bureau worden ingeschakeld
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
19/26
4 Sturing
4.1 Organisatie
De gemeente Zwolle heeft de verantwoordelijkheid uitvoering te geven aan
bovengenoemde kaders voor uitbreiding van de horeca in Zwolle. Het College beslist
over de vestiging van nieuwe horeca-initiatieven. Om nieuwe initiatieven optimaal te
laten aansluiten bij de gedachte achter de horecavisie, is contact met de initiatiefnemers
in een vroeg stadium noodzakelijk. In een gesprek tussen gemeente en initiatiefnemer
wordt kennis uit de onderzoeken voor de horecavisie gedeeld en wordt getracht te
enthousiasmeren en te stimuleren om bij te dragen aan de richting van de horecavisie.
Het instrumentarium voor sturing op de horecavisie is optimaal ingericht. De meetlatten
in de visie om initiatieven te beoordelen in relatie tot de horecavisie zijn in de praktijk
getest en goed werkbaar. Daarnaast heeft Van Spronsen aan de hand van een lijst van
het bedrijfschap horeca een 0-meting verricht ten aanzien van de hoeveelheid horeca
aanbod in Zwolle. Door het opvragen van een nieuwe lijst kan eenvoudig de voortgang
in realisatie worden gemeten.
Er heeft 3 maal per jaar een gesprek plaats tussen het bestuur van KHN en de
Gemeente Zwolle. Van de Gemeente Zwolle zijn de afdelingen Ruimte & Economie met
de programma’s binnenstad en leisure en horeca, Fysieke Leefomgeving en een jurist
van Advies en Faciliteiten betrokken. Dit overleg zal de regiegroep voor de horecavisie
gaan vormen. Uitgangspunt is dat in die gesprekken op open en transparante wijze de
voortgang rond de horecavisie wordt besproken. KHN zal tijdens die gesprekken
sonderen in hoeverre de Gemeente Zwolle zich houdt aan de richtlijnen van de visie en
zelf actief meedenken bij vraagstukken in het kader van de visie. Daarnaast kunnen
deze gesprekken worden benut om in samenwerking acties te organiseren om de
kwaliteit en innovatie in de sector te stimuleren en de acquisitie van nieuwe concepten
voor Zwolle vorm te geven.
Bij lastige keuzes zal de regiegroep worden ingeschakeld om een onderbouwde keuze
te maken. Voor de beoordeling of een concept een “pareltje” vormt of niet zal ook het
overleg met de Stuurgroep Centrum Management worden gezocht (plannen in de
binnenstad) of Stedelijk Programmeren (plannen buiten de binnenstad) voor een brede
belangenafweging. Desgewenst wordt een onafhankelijke horecadeskundige
geraadpleegd. Voor een adequate samenwerking zal voor afstemming niet worden
gewacht op een regulier overleg, maar zal afhankelijk van de vraag advies worden
gevraagd of een extra overleg worden gepland.
Om de kwaliteit en innovatie van de bestaande horeca te stimuleren, zal worden
aangesloten bij het overleg voor Veiligheid Op Straat (VOS), waar de horeca bij is
aangesloten en dat meer gebiedsgericht gaat werken. In die gesprekken zal aandacht
uitgaan naar kwaliteit van de terrassen, uitstraling van de gevels, transparantie,
innovatie etc.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
20/26
4.2 Lopende plannen
Deze horecavisie is gebaseerd op actuele trends en ontwikkelingen en gaat uit van het
bereiken van een maximaal effect door bij uitbreiding van de horeca in te zetten op de
meest effectieve locaties.
Naast deze duidelijke visie is er sprake van verschillende plannen en projecten die al
langer lopen in Zwolle. De locaties van deze projecten en plannen komen niet altijd
overeen met de visie en de vraag komt op hoe hier mee om te gaan. Er zou sprake zijn
van onbehoorlijk bestuur wanneer de gemeente projecten, waar reeds lang aan wordt
gewerkt, niet meer zou faciliteren.
Voor de beoordeling in hoeverre de realisatie van een lopend plan of project impact
heeft op de horecavisie, geldt de volgende meetlat:
1. Wordt het initiatief binnen de looptijd van de visie gerealiseerd en
geëxploiteerd, namelijk 2012-2017? Zo ja, dan worden de m2 verrekend met
het uitbreidingspotentieel.
2. Hoeveel procent van de omzet wordt vanuit de externe markt gerealiseerd
(passanten op de A28, regio etc) en gaat niet ten koste van het bestaande
aanbod? Het percentage dat wordt gehaald uit de lokale markt dient te worden
verrekend en gaat af van het uitbreidingspotentieel. Veel plannen voor horeca
zijn gerelateerd aan leisurefuncties. Conform de verwachting van het
leisurebeleid, trekt de leisurefunctie zelfstandig veel extra bezoekers naar de
stad, die ook gebruik zullen maken van de ondergeschikte horeca bij deze
vrijetijdsvoorziening. Deze m2 hoeven dus niet of nauwelijks te worden
verrekend met het Zwolse quotum.
3. Het uitbreidingspotentieel gaat uit van Verkoop Vloer Oppervlak (VVO). De
meeste initiatieven gaan uit van Bedrijfs Vloer Oppervlak (BVO). Om het BVO
te verrekenen naar VVO kan worden uitgegaan van 60-70% van het BVO,
afhankelijk van het concept (restaurant 60%, drankensector 65% en fastservice
70%).
4. Op het moment dat er indicaties zijn dat de economische ontwikkeling sneller
gaat dan verwacht (bijvoorbeeld noemenswaardige groei van het aantal
dagtoeristen), kan er wederom worden gekeken naar het uitbreidingspotentieel
en de ontwikkelperspectieven. De genoemde aantallen m2 in het quotum
kunnen dan worden bijgesteld. Wanneer de realisatie van een project een
duidelijke economische boost geeft aan Zwolle, kan dat aanleiding zijn om op
dat moment onderzoek te laten doen naar de omvang van het Zwolse quotum
voor nieuwe horecameters. Wellicht kan bij een positieve impuls het quotum
naar boven worden bijgesteld.
5. Bij een volledige herstructurering van een gebied, zullen alle functies worden
heroverwogen, inclusief de horeca. Uitgangspunt bij die heroverweging is om
toevoeging van eventuele horeca te beoordelen in de geest van deze
horecavisie.
Het kan dus voorkomen dat er voor 2017 uitbreiding van de horeca wordt beoogd
middels realisatie van een reeds langer lopend project op een locatie die niet in de visie
is opgenomen. Met behulp van bovengenoemde meetlat zullen de beoogde
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
21/26
horecameters worden gewogen en beoordeeld. Wanneer een deel van de te realiseren
meters horeca toegerekend moeten worden aan de vraag van de Zwolse markt voor
2017, dan zullen die m2 verrekend worden met het quotum.
4.3 Acquisitie
De afdeling Ruimte & Economie zal zich binnen de bestaande bezetting inzetten voor
acquisitie van onderscheidende en toonaangevende horeca concepten naar Zwolle.
Daarbij zal gebruik worden gemaakt van het netwerk van Zwolse horecaondernemers,
horecamakelaars en brouwerijen.
4.4 Verbindingen
In het advies van Van Spronsen is ook de kwaliteit van de verbindingen tussen de
verschillende gebieden in de binnenstad onder de loep genomen. De kwaliteit van deze
verbindingen valt buiten de scope van het horecabeleid. Dit zal worden opgepakt door
het projectteam van de binnenstad. De volgende actiepunten vragen aandacht:
Open Schoon Groen Invulling Zichtlijn Verlichting
verwijzing
Melkmarktstraat X X X
Tijlpassage X X X
Korte Kamperstraat X
Grote Markt-
Voorstraat
X
Koningsplein X X X X
Brouwerstraat X X X X
Gasthuisstraat X X X X
Rodehaanstraat X X
Verlengde
Goudstreeg
X
Rodeleeuwsteeg X X
K. Ademhalingsteeg X X
Papenstraat X X X X
Voor nadere informatie verwijzen wij naar bijlage 3 bij deze visie.
4.5 Wetgeving en regels t.b.v. de horeca
Deze visie dient als kapstok voor verbetering van de kwaliteit en uitbreiding van de
horeca in Zwolle en als kapstok voor uitwerking van andere horeca gerelateerde regels.
Monitoring van maatregelen en regels en wetgeving ten behoeve van de horeca vindt
plaats in de regiegroep voor de horeca. In bijlage 2 staat vermeld waar de huidige
regels en maatregelen zijn belegd. Bij nieuwe maatregelen zal de regiegroep
zorgdragen voor het doelmatig beleggen van het onderwerp.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
22/26
Bijlage 1 – Samenvatting benchmark Zwolle is "gebenchmarkt" met vergelijkbare steden als Deventer en Amersfoort en met ambitiesteden als Haarlem en Den Bosch. • Zwolle heeft meer dagtoeristen per jaar dan steden als Haarlem en Den Bosch.
(Zwolle 3,4 miljoen, Deventer en Amersfoort 2,2 miljoen, Den Bosch en Haarlem bijna 3,4 miljoen)
• Zwolle heeft genoeg hotels en cafés. • Het was bekend dat Zwolle minder daghoreca heeft in vergelijking met andere
steden. Dat blijkt echter in sterkere mate ook voor de restaurants te gelden. Zwolle Vgl. Amb. Nederland Aantal hotels 9 8 9 2.192
Aantal hotelkamers 438 402 534 94.927
Dichtheid per 10.000 inwoners 36 33 37 57
Dichtheid per 10.000 arbeidspl. 51 68 65 103
Dichtheid per 10.000 dagtoeristen 1,3 1,8 1,6 9,9
Restaurantsector Zwolle Vergelijkbaar Ambitie Nederland
Aantal restaurants 64 79 124 10.947
Dichtheid per 10.000 inwoners 5,3 6,4 8,5 6,6 Dichtheid per 10.000 arbeidspl. 7,5 13,3 15,2 11,9
Dichtheid per 10.000 dagtoeristen 0,19 0,35 0,37 1,14
Drankensector Zwolle Vergelijkbaar Ambitie Nederland
Aantal cafe's 108 96 162 17.079
Dichtheid per 10.000 inwoners 9,0 7,8 11,1 10,3 Dichtheid per 10.000 arbeidspl. 12,6 16,2 19,8 18,6
Dichtheid per 10.000 dagtoeristen 0,32 0,43 0,48 1,78
Fastservicesector Zwolle Vergelijkbaar Ambitie Nederland
Aantal bedrijven daghoreca/fastservi ce 62 78 118 10.237 Dichtheid per 10.000 inwoners 5,2 6,3 8,1 6,1
Dichtheid per 10.000 arbeidspl. 7,3 13,1 14,4 11,1
Dichtheid per 10.000 dagtoeristen 0,18 0,35 0,35 1,07
Andere conclusies:
• De leeftijdscategorie 15 tot en met 29 jaar is sterker vertegenwoordigd.
• Zwolle heeft relatief grote bedrijven. Dat is positief voor de horeca.
• Zwolle heeft relatief veel groot-, en tussenhandel en zakelijke dienstverlening, wat
positief is voor de horeca.
• Er zijn relatief weinig winkels ten opzichte het aantal dagtoeristen (ten opzichte van
het inwoneraantal in vergelijkbare steden is het aanbod in winkels wel goed),
• Bij ambitiesteden is de horeca in het voornaamste horecaconcentratiegebied van
een hoger niveau.
• Zwolle heeft redelijk ruime openingstijden voor de horeca. In enkele gemeenten
wordt gewerkt met vrije openingstijden of 10 “verlaatjes” per jaar. In verschillende
andere gemeenten is al beleid voor de mengfuncties (detailhandel en horeca).
• Andere gemeenten hanteren nogal eens richtlijnen voor de uitstraling van het
terras.
Hotels
• Zwolle heeft als enige stad (in de benchmark) een 5-sterren-hotel.
• De verdeling van hotelkamers naar luxeniveau is vergelijkbaar met het landelijk
gemiddelde.
• Na de opening van Van der Valk (medio 2013) zal Zwolle een relatief hoge
kamerdichtheid hebben.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
23/26
Restaurants
• De restaurantsector is onderontwikkeld.
• Zwolle kent een ouderwets, traditionele, restaurantmarkt met een sterke
vertegenwoordiging van de Nederlands-Franse en Chinees-Indische keuken.
• Het aantal restaurants is, net als in vergelijkbare steden, relatief sterk toegenomen,
terwijl ambitiesteden juist krimp hebben gehad.
• De afgelopen 5 jaar is het vloeroppervlak in Zwolle veel sterker toegenomen; er is
relatief veel uitbreiding van grootschalige concepten geweest.
• Zwolle heeft relatief veel culinair hoogstaande restaurants.
• De stad kent relatief weinig Italiaanse en overige Zuid-Europese restaurants.
• Met name restaurants met een overige buitenlandse keuken hebben de laatste
jaren een sterke groei doorgemaakt. Het absolute aantal is nog beperkt.
Drankensector
• Het aantal bedrijven en de oppervlakte ligt op niveau.
• Zwolle heeft een relatief beperkte krimp meegemaakt in de drankensector (café en
bar).
• Sinds 2011 staat 1 bedrijf in Zwolle ingeschreven als discotheek (Spatjes aan de
Jufferenwal). Feitelijk is dit geen discotheek; het discotheek aanbod is mager.
• In ambitiesteden ligt het aanbod cafés en discotheken hoger; de sector staat echter
landelijk onder druk.
Fastservicesector
• Hoewel de sector een bovengemiddelde groei heeft doorgemaakt, is de fastservice-
sector onderontwikkeld.
• Het aantal cafetaria’s is fors ondervertegenwoordigd.
• Het aantal lunchrooms is fors gestegen, maar gezien het winkelaanbod nog
beperkt.
• Het aantal shoarmazaken is sterk ondervertegenwoordigd.
• Het aantal fastfoodrestaurants, pannenkoekenrestaurants en ijssalons ligt op een
vergelijkbaar niveau met de benchmarksteden.
• Het ontbreekt aan moderne, healthy, concepten.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
24/26
Bijlage 2 – Wetgeving en regels t.b.v. de horeca
In deze bijlage wordt weergegeven waar de verschillende maatregelen zijn belegd.
Uitbreiding horeca
Uitbreidingsmogelijkheden van horeca worden als binnenplanse afwijking opnemen in
het bestemmingsplan – gereed zomer 2013
Categorieen
De huidige indeling in horeca-categorieen (H1 t/m H6) is en blijft opgenomen in het
bestemmingsplan. Het systeem werkt goed bij de sturing van het aanbod ten behoeve
van de visie en daarmee bij het voorkomen van problemen in het kader van openbare
orde en overlast en veiligheid.
Sluitingstijden
De sluitingstijden zijn opgenomen in de sluitingstijdenverordening en gekoppeld aan de
horeca categorieen. Onderzoek heeft geleerd dat alle partijen tevreden zijn over het
sluitingstijdenbeleid.
Gezondheidsbeleid
In november 2012 is het gezondheidsbeleid vastgesteld, waaraan alcoholmatiging is
gekoppeld. Als uitvloeisel van dit gezondheidsbeleid zal worden onderzocht welke
maatregelen al dan niet in Zwolle noodzakelijk zijn t.a.v. happy hours. Maatschappelijke
Ontwikkeling is verantwoordelijk.
Drugs
Er is coffeeshopbeleid onder verantwoordelijkheid van Fysiek Leefomgeving. De nieuwe
regels zullen voor 1 januari 2013 in dit beleid opgenomen worden.
Rookbeleid
Dit is geen taak van de gemeente. De handhaving ligt bij de Voedsel- en Waren
Autoriteit.
Nieuwe drank- en horecawet
Per 1 januari 2013 is de nieuwe drank- en horecawet van kracht. Afdeling Fysieke
Leefomgeving werkt momenteel aan de organisatie rond de nieuwe regelgeving –
gereed 1 januari 2013
Paracommercie
Vanuit de nieuwe drank- en horecawet is het per 1 januari 2014 is het verplicht voor
gemeenten hier beleid voor te hanteren. Maatschappelijke Ontwikkeling zal dit beleid
vormgeven, waarbij de horecavisie als uitgangspunt dient – gereed zomer 2013
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
25/26
Exploitatievergunning
Er wordt momenteel gewerkt aan het afschaffen van de exploitatievergunning voor de
natte horeca – gereed…………
Passende regels
Dit onderwerp heeft constante aandacht. Het nieuwe terrassenbeleid en de afschaffing
van de exploitatievergunning voor de natte horeca zijn voorbeelden.
Openbare orde en veiligheid
Dit onderwerp is belegd bij het overleg “Veiligheid op Straat” (VOS). Hierbij zijn horeca,
politie en gemeente aangesloten en zijn afspraken gemaakt met het Openbaar
Ministerie. Daarnaast is een werkgroep gestart die werkt aan een campagne om gedrag
van gasten te beïnvloeden.
Geluid
Onder verantwoordelijkheid van Fysieke Leefomgeving wordt gewerkt aan de uitvoering
van bestaand beleid aangaande handhaving van de geluidsnormen. Uitgangspunt is
daarbij dat er wordt gezocht naar een objectieve meetmethode, zodat gericht kan
worden gehandhaafd.
Horecasanctiebeleid
In 2007 is een protocol voor handhaving bij de horeca vastgesteld. Dit protocol is
inmiddels niet meer actueel en zal worden aangepast door Fysieke Leefomgeving–
gereed voorjaar 2013.
Pop-up concepten
Er zal onderzocht worden in hoeverre de bestaande vergunningsprocedures voldoende
flexibiliteit hebben om aanvragen voor pop-up concepten snel te kunnen beoordelen en
verlenen. Indien dat niet het geval is, zal gezocht worden naar mogelijkheden voor
flexbilisering – gereed voorjaar 2013
Verkeer en parkeren
Overlast van taxi’s is geregeld is het convenant taxibeleid 2008 en zijn regels
opgenomen in het bouwbesluit.
Bouwbesluit
Landelijke wetgeving
Wet Milieubeheer
Landelijke wetgeving
Wet particuliere beveiligingsorganisaties
Landelijke wetgeving voor portiers.
Wet op de Kansspelen
Landelijk beleid
Precario
Dit is geregeld in het terrassenbeleid en de Precarioverordening van de Afdeling
Belastingen.
Evenementen
Dit wordt geregeld middels het evenementenbeleid dat in 2012 is vastgesteld.
26
Datum 5 december 2012
Titel Horecavisie Zwolle 2012-2017
26/26
Bijlage 3 – Rapport Van Spronsen horeca advies