ARBEIDSRECHT

2011 hoofdstuk 1 inleiding 2

moodle

2011 hoofdstuk 1 inleiding 3

Instellingen>wijzigen profiel !

Naar de elektronische omgeving MOODLE

wetgeving CODEX

http://www.internetcodex.be/sociaalrecht.html

2011 hoofdstuk 1 inleiding 4

2011 hoofdstuk 1 inleiding 5

Arbeidskrantje

Hier vind je een verzameling artikels, rechtspraak,

rechtsleer, linken

2011 hoofdstuk 1 inleiding 6

2011 hoofdstuk 1 inleiding 7

websites

� http://www.internetcodex.be/sociaalrecht.html

� http://sociaalrecht.blogspot.com/2011/09/rechts

praakdatabanken.html

� http://justitie.belgium.be/nl/

� http://www.werk.belgie.be/home.aspx

� http://www.cnt-nar.be/N1I.htm

� http://www.claeysengels.be/index.php?option=co

m_joomcontent&view=section&layout=blog&id=1

&Itemid=56&lang=nl

2011 hoofdstuk 1 inleiding 8

HOOFDSTUK 1

Inleiding

9

2011 hoofdstuk 1 inleiding 10

� Situering

� Bronnen

� CAO- regelgeving

Improving working conditions

2011 hoofdstuk 1 inleiding 11

2011 hoofdstuk 1 inleiding 12

2011 hoofdstuk 1 inleiding 13

Wat is arbeidsrecht?

� Sociale wetgeving:� Arbeidsrecht

� Socialezekerheidsrecht

� Minimumvoorzieningen

� Arbeidsrecht � BIJZONDER DOEL:

� Bescherming van belangen van de werknemers

� Bevorderen van hun welzijn

Arbeidsrecht - Hoofdstuk 1 Inleiding 13

Arbeidsrecht/SZ: p3

2011 hoofdstuk 1 inleiding 14

� Arbeidsrecht: geheel van rechtsregels die de

verhoudingen wg-wn regelt

� Individueel

� Collectief

� Beschermingsmaatregelen

� SZ:

2011 hoofdstuk 1 inleiding 15

Sociale wetgeving

� Individuele relaties tussen werkgever en werknemer

� Collectieve relaties

� Beschermingsmaatregelen voor werknemers

� Arbeidsvoorziening

� Sociale zekerheid

� Minimumvoorzieningen

� Geschillen van sociaal recht

Arbeidsrecht - Hoofdstuk 1 Inleiding 15

arbeidsovereenkomstenwet

2011 hoofdstuk 1 inleiding 16

WET 3 juli 1978:

�Aangaan

�Uitvoeren/schorsen

�Beëindigen

Individueel arbeidsrecht

2011 hoofdstuk 1 inleiding 17

� ARBEIDSWET 16 MAART 1971� Arbeidsduur, zondagsrust,kinderarbeid,moederschap

� TIJDELIJKE ARBEID EN UITZENDARBEID� Wet van 24 juli 1987

� FEESTDAGEN� Wet van 4 jan. 1974

� Feestdagenbesluit van 18 april 1974

� EDUCATIEF VERLOF� Herstelwet 22 januari 1985

� TIJDSKREDIET� CAO 77bis

� LOONBESCHERMINGSWET� 12 april 1965

2011 hoofdstuk 1 inleiding 18

DAENS

2011 hoofdstuk 1 inleiding 19

2011 hoofdstuk 1 inleiding 20

Bijlage : geschiedenis arbeidsrecht

2011 hoofdstuk 1 inleiding 21

� 1789 : Franse Revolutie

� Égalité

� Fraternité

� Liberté: non-interventie

� Geen specifiek arbeidsrecht

� ‘huurovereenkomst’ van werk:

� Wilsovereenkomst als basis

� Geen regulerende overheid

1886

2011 hoofdstuk 1 inleiding 22

� Arbeidsduurvermindering

� Eis tot 13u/dag

� Protest tegen loonsverminderingen

Onderzoekscommissie:

Eerste sociale wetgeving

EERSTE SOCIALE WETGEVING

� Nog zeer behoedzaam

� Beperken vrijheid van overeenkomst

� 1900: wet arbeidsovereenkomsten

� Alleen voor arbeiders

� Suppletoir

� 1622: wet arbeidsovereenkomsten

� Bedienden

� dwingend

2011 hoofdstuk 1 inleiding 23

Eerste sociale wetgeving

2011 hoofdstuk 1 inleiding 24

� Nog zeer behoedzaam

� Beperken vrijheid van overeenkomst

� 1900: wet arbeidsovereenkomsten

� Alleen voor arbeiders

� Suppletoir

� 1622: wet arbeidsovereenkomsten

� Bedienden

� dwingend

2011 hoofdstuk 1 inleiding 25

OPENBARE ORDE

DWINGEND

SUPPLETIEF

2011 hoofdstuk 1 inleiding 26

dwingend suppletief

Suppletief - dwingend

Suppletief - dwingend

2011 hoofdstuk 1 inleiding 27

� Suppletief

� Is maar bindend in de

mate dat de partijen

niets anders hebben

voorzien

� dwingend:

� afwijking is niet

mogelijk in nadeel van

de werknemer

RANGORDE

CAO

2011 hoofdstuk 1 inleiding 28

Bronnen van het recht

� Internationaal

� Bilaterale verdragen

� Multilaterale verdragen en instellingen

2011 hoofdstuk 1 inleiding 29

Bronnen van het recht

� Multilaterale verdragen en instellingen

� IAO:conventies

� Harmoniserende werking (p6)

� OESO

� RAAD VAN EUROPA

� EVRM 1950

� Europees Sociaal Handvest

� INTERNATIONALE VERENIGING SZ

� BENELUX ECONOMISCHE UNIE

�EUROPESE UNIE

EVRM

� Regelt verhouding tussen staat & burgers

� Waarborgt fundamentele vrijheden

� Kan rechtstreeks ingeroepen worden voor

Belgische rechtbanken

� Europese commissie rechten van de mens

� Straatsburg

� Als rechtsmiddelen in B zijn uitgeput

� Oordeelt over gegrondheid van het beroep

� Europees Hof Rechten van de Mens

2011 hoofdstuk 1 inleiding 30

Europese Unie

http://europa.eu/index_nl.htm

2011 hoofdstuk 1 inleiding 32

2011 hoofdstuk 1 inleiding 33

Rechtsbronnen Europese Unie

� Europese verordeningen:� Rechtstreeks verbindend

� Europese richtlijnen:� Moet omgezet worden in nationale wetgeving

(wet,decreet,CAO…)

� Collectief ontslag

� Behoud van rechten bij overgang ondernemingen

� Ouderschapsverlof

� Gelijke behandeling

� Europese beschikkingen� Bvb mededinging

� Aanbevelingen en adviezen

Verordeningen ≠ richtlijnen

VERORDENING

� Rechtstreeks verbindend

� Rechtstreeks toepasbaar

� Indien duidelijk en bepaald

RICHTLIJN

� Moet omgezet worden in

Belgische wetgeving

� Bindend naar resultaat

2011 hoofdstuk 1 inleiding 34

2011 hoofdstuk 1 inleiding 35

2011 hoofdstuk 1 inleiding 36

Nationale rechtsbronnen

� Sociale grondrechten: art. 23

� Recht op arbeid en op vrije keuze van

beroepsarbeid, recht op billijke

arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, recht

op informatie, overleg en collectief onderhandelen

� Recht op sociale zekerheid

� GEEN DIRECTE WERKING

� ≠ ‘gewone’ wetgeving

2011 hoofdstuk 1 inleiding 37

Sociale rechtsbronnen

� Wetten

� Decreten en ordonnanties

� Gemeenschappen en gewesten

� Ordonnanties van Brusselse gewest

� Koninklijke Besluiten (K.B)

� Ministerieële besluiten (M.B).

� Rechtspraak

� Rechtsleer

� gebruik

JURIDAT :rechtbanken-rechtspraak

databank

2011 hoofdstuk 1 inleiding 38

2011 hoofdstuk 1 inleiding 39

2011 hoofdstuk 1 inleiding 40

rechtspraak: geen precedentenrecht

� Toepassen wetgeving

� Verduidelijkt wetgeving

� Vult wetgeving aan

� Interpreteert wetgeving

� Voorkomt interpretatieproblemen

� Dringende reden, tewerkstellingsvoorwaarde

tijdskrediet,

opzeggingstermijnen hogere bedienden > formule

claeys

2011 hoofdstuk 1 inleiding 41

rechtsleer

� Rechtsleer

� Interpretatie van rechtsregels

� Bespreken rechtspraak

� Niet dwingend

� Beïnvloedt het recht

� Distilleren tendensen (formule CLAEYS)

� En bepaalt rechtspraak

wetgeving

rechtspraak rechtsleer

2011 hoofdstuk 1 inleiding 42

2011 hoofdstuk 1 inleiding 43

� Duidelijke wetgeving: weinig rechtspraak

� Opzeg lagere bedienden, duur proeftijd

� Tewerkstellingsvoorwaarde CAO77bis

� Verbreking tijdens loopbaanvermindering CAO77bis

� Opzegtermijn hogere bediende

2011 hoofdstuk 1 inleiding 44

� Rechtsleer

� Interpretatie van rechtsregels

� Bespreken rechtspraak

� Distilleren tendensen (formule CLAEYS)

� En bepaalt rechtspraak

� Niet dwingend

� Beïnvloedt het recht

2011 hoofdstuk 1 inleiding 45

gebruik

� Bestendig

� Voldoende lange tijd

� Vast

� Steeds hetzelfde voordeel, dezelfde

berekeningsbasis

� algemeen

2011 hoofdstuk 1 inleiding 46

Gebruik: Arbh. Luik 13.11.2002

� Gedurende 20 jaar een loontoeslag van 200%

voor prestaties op zon- en feestdagen

� Algemeen

� Voor wie zich in dezelfde situatie bevindt

� Vast

� Bestendig

2011 hoofdstuk 1 inleiding 47

Hierarchie

1. Dwingende bepalingen van wet

2. Algemeen bindende CAO

1. NAR

2. PC

3. Niet-algemeen bindende CAO

1. NAR

2. PC

3. ONDERNEMING

4. Geschreven arbeidsovereenkomst

5. Niet algemeen verbindend verklaarde cao van pc voor werkgever die niet is aangesloten bij patronale organisatie

6. Arbeidsreglement

7. Suppletoire wetsbepalingen

8. Mondelinge arbeidsovereenkomst

9. gebruik

2011 hoofdstuk 1 inleiding 48

INTERPRETATIE art. 51

� LAGERE NORM mag niet strijdig zijn met

HOGERE NORM

� Sluit de hogere norm door zijn strenge

formulering de toepassing van een gunstiger

regime uit dat wordt voorzien door een regel

van lagere orde ?

OEFENINGEN

Collectieve arbeidsovereenkomsten

CAO Wet van 5 december 1968

2011 hoofdstuk 1 inleiding 50

Collectieve arbeidsovereenkomst:

� Normatieve bepalingen

� Individuele:

� Loons- en arbeidsvoorwaarden

� Collectieve

� Obligatoire bepalingen

� Vredesplicht

� Informatieplicht

� beïnvloedingsplicht

2011 hoofdstuk 1 inleiding 51

Collectieve arbeidsovereenkomst:

� Vormvereisten

� Wie kan CAO afsluiten

� Neerlegging en bekendmaking

� Niveaus

� Geldigheidsvereisten

� bindingskracht

2011 hoofdstuk 1 inleiding 52

Niveaus

� NAR

� PC: bedrijfssector

� PSC

� ONDERNEMING

Waar kan je CAO’s vinden?

2011 hoofdstuk 1 inleiding 53

geldigheidsvereisten

� Toestemming

� Geweld, dwaling,bedrog

� Bekwaamheid

� Geoorloofde oorzaak

� Geoorloofd voorwerp

2011 hoofdstuk 1 inleiding 54

BINDING VAN EEN CAO

� Ondernemingscao

� PC of NAR :

� Algemeen bindend:

� VOOR ALLE WERKGEVERS die onder ressort vallen én hun werknemers

� Niet algemeen bindend

� VOOR ALLE WERKGEVERS die lid zijn van de patronale organisatie en onder het ressort vallen én hun werknemers

� WERKGEVERS die geen lid zijn :

2011 hoofdstuk 1 inleiding 55

NIET algemeen bindende CAO

� WERKGEVERS die geen lid zijn van patronale

organisatie zijn suppletief gebonden door de

individueel normatieve bepalingen

� Ze kunnen afwijken van de individuele normatieve

bepalingen als ze dit uitdrukkelijk en schriftelijkdoen

WAT IS SUPPLETIEF?

2011 hoofdstuk 1 inleiding 56

Niet algemeen bindend: blz 22

� Pc: eindejaarspremie= maandloon

� Algemeen bindend verklaard

� Niet algemeen bindend

� Aangesloten wg

� Niet-aangesloten wg:

� =gebonden tenzij hij uitdrukkelijk en schriftelijk afwijkt

� Bvb door uitdrukkelijk te bedingen dat

� er geen eindejaarspremie is of

� Eindejaarspremie van 2 weken of

� …

2011 hoofdstuk 1 inleiding 57

Algemeen verbindende CAO

� Wordt bindend voor alle werkgevers die

behoren tot het ressort

� Overtreding is een misdrijf

� Verjaringstermijn wordt 5 jaar

� strafsancties

2011 hoofdstuk 1 inleiding 58

Automatische conversie

� Bepalingen van de CAO gaan automatisch

stilzwijgend over in de individuele

arbeidsovereenkomst

� Strijdige bedingen in de arbeidsovereenkomst

worden stilzwijgend gewijzigd

2011 hoofdstuk 1 inleiding 59

oneindige binding: art.23

� ‘de individuele arbeidsovereenkomst die door een collectieve arbeidsovereenkomst stilzwijgend werd gewijzigd, blijft onveranderd wanneer de CAO ophoudt uitwerking te hebben, tenzij het anders wordt bedongen in de overeenkomst zelf’� Enkel voor wn in dienst tijdens looptijd van deze

CA0!

Hoe kan je deze

nawerking vermijden?

2011 hoofdstuk 1 inleiding 60

oneindige binding: art.23

� CAO 1.1.2010-31.12.2010 ‘voorziet

eindejaarspremie’

� CAO 1.1.2010-31.12.2010 ‘voorziet

eindejaarspremie in december 2010’

OEFENINGEN

2011 hoofdstuk 1 inleiding 61

verjaring� Arbeidsovereenkomst

� misdrijf

2011 hoofdstuk 1 inleiding 62