Post on 25-Sep-2020
Ga! Op avontuur
RELATIEMAGAZINE VAN (VRIENDEN VAN) DE HEZENBERG | JAARGANG 74 | SEPTEMBER 2020
‘IEMAND DIE NOOIT OP AVONTUUR GAAT, ZAL GEEN NIEUWE ONTDEKKINGEN DOEN’
LENIE HORST,
VRIJWILLIGER TUINPLOEG
Zien & gezien worden
NO.03
BEER OP AVONTUUR
PAG.02
PAG.03
Beer gaat op avontuur. Hij hoopt op zijn reis
voor zijn moeder bloemen te kunnen plukken.
Want moeder Beer is degene bij wie hij altijd
weer thuis kan komen na zijn avontuurlijke
reizen. Beer loopt vrolijk en opgewekt door
het bos. Hij komt tenslotte bij een rivier
waarover een smalle brug ligt en waar aan de
overkant prachtige bloemen staan. Beer stapt
op het bruggetje, maar ziet beneden zich zijn
eigen spiegelbeeld. Hij schrikt, rent terug en
durft het bruggetje niet meer op.
Na een poosje denkt Beer: ‘Als ik mijn ogen
dicht doe, dan zie ik dat rare beest niet
als ik over die brug loop.’ Hij probeert het
maar voelt zich na een aantal stappen toch
onzeker. Hij doet zijn ogen open en rent
verschrikt weer terug. Terwijl Beer troosteloos
aan de waterkant zit, komt Vos voorbij die
hem vraagt wat er aan de hand is. Vos geeft
hem de raad om heel erg boos te kijken, dan
zal het monster wel schrikken en weggaan.
Zo gezegd, zo gedaan. Maar het monster dat
hij ziet kijkt kwaaier dan ooit.
Wolf geeft hem de raad een stok mee te
nemen. Het is volgens Wolf altijd handig om
gewapend op avontuur te gaan. Maar het
gevolg is natuurlijk wel dat het monster nu
ook gewapend is. Tenslotte is het de wijze
Uil, die Beer aanraadt om naar het monster
te lachen. Dan zal hij ook wel vriendelijk
lachen. Aarzelend volgt Beer deze raad
op en schaterend bereikt Beer zijn doel.
Zielsgelukkig gaat hij met de geplukte
bloemen terug naar huis om moeder Beer
blij te maken. Beer was een avontuurlijk
lesje rijker: hij was ten prooi gevallen aan de
angsten die hij zelf opriep.
Copyright: Hezenberg, Hattem 2020
Jaargang 74, september 2020, nummer 03
Oplage: 1.800 exemplaren
Relatiemagazine: coproductie Hezenberg en Vrienden
van de Hezenberg. Op de Hoogte aanvragen? Ga naar
www.hezenberg.nl/#modal . Op de Hoogte stopzetten,
reageren of adres wijzigen? communicatie@hezenberg.nl
(Eind)redactie: Anne Jan Kok, Rinus van Warven en
Terèse Buter
Vormgeving: Bredewold Communicatievormgevers
Fotografie: Marloes Fotografie, Hezenberg en Pixabay
Overname van (delen van) artikelen is toegestaan
met bronvermelding. De afgebeelde personen op de
foto’s hebben niet altijd relatie met de tekst, vanwege
bescherming van de privacy.
De Hezenberg is een erkende organisatie voor GGZ,
Pastoraat en Retraite en werkt landelijk.
Meer informatie: hezenberg.nl
Colofon
STICHTING VRIENDEN VAN DE HEZENBERG
Hartelijk dank!Ontvangen giften
Giften algemeen van 1 mei tot 15 augustus 2020
Particulieren 677,80
Prot. Gemeente Cuijk 35,50
Prot. Gemeente Harderwijk 462,00
Diaconie van de Protestantse 15,00
Diac. Gereformeerde Kerk Hattem 350,00
Diac. Geref. Kerk Dronten Noord 31,00
Herv. Gemeente Vaassen 140,00
Diac. Prot. Gemeente Wijhe 159,80
Diac. Geref. Kerk Vrijgemaakt Kampen Zuid 347,00
Wendhorst Heerde 57,15
Diac. Ned. Gereformeerde kerk 124,65
2.399,90
Steunfonds van 1 mei tot 15 augustus 2020
Particulieren 45,00
Giften kapel van 1 mei tot 15 augustus 2020
Particulieren 2.579,32
Diaconie Lunteren 100,00
Diac. Prot. Gemeente Limmen 250,00
Fam. Doornweerd 50 jaar getrouwd 300,00
Anoniem fonds 750,00
Protestantse Gemeente MWF 250,00
4.229,32
Renovatie kapel
Einddoel (via kerken en particulieren) € 50.000,00
Tussenstand (15 augustus 2020) 43.694,32
Resterend bedrag € 6.305,68
Einddoel (via fondsen) € 25.000,00
Tussenstand (15 augustus 2020) € 13.250,00
Resterend bedrag € 11.750,00
PAG.04
In augustus ontvingen wij van stichting Kwaliteit in Basis GGZ (KIBG)
een ‘Gouden Randje’. Het ‘Gouden Randje’ is een extra erkenning bij
het Keurmerk Basis GGZ voor de inspanningen om cliëntervaringen
te verzamelen, te benutten en hier transparant over te zijn. Bovendien
beoordelen cliënten onze ambulante Basis GGZ bovengemiddeld
positief. In de ambulante basis GGZ behandelen we mensen
met enkelvoudige stoornissen, zoals een depressieve stoornis of
angststoornis. De therapie is kortdurend variërend van drie tot elf sessies.
Wij zijn blij met deze aanmoedigingsprijs!
Hoera! Hezenberg GGZ ontving een ‘Gouden Randje’
Sinds het najaar van 2018 sparen we voor dakpannen,
isolatiemateriaal en vloerverwarming om de Kapel op landgoed
de Hezenberg te renoveren. Wij zijn dankbaar dat door de vele
giften en donaties en een bijdrage van de vriendenstichting de
renovatie kon starten. Eind juni zijn de dakpannen en de panlatten
vervangen. 24 augustus is begonnen met het slopen van de
huidige vloer, waarna de bouwlieden konden beginnen met het
aanleggen van de vloerverwarming. We verwachten voor de
Adventsweken de vernieuwde Kapel in gebruik te kunnen nemen.
RENOVATIE KAPEL GESTART
Toen ik enkele jaren geleden met mijn echtgenote in een open kano met bagage een driedaagse tocht door de fjorden in Noorwegen ondernam, had tijdens dit avontuur letterlijk van alles kunnen gebeuren. Er kon onverwacht een wind opsteken, zodat we met bagage en al in het water zouden vallen; het beperkte drinkwater voor de reis kon opraken als de tocht iets langer duurde dan verwacht; er konden schepen voorbijvaren met een enorme boeggolf; er zou door de steile hellingen van het fjord geen plek voor onze tent te vinden kunnen zijn; we zouden onbekende beesten in het water tegen kunnen komen; en zo kan ik nog wel even doorgaan. En jij waarschijnlijk ook!
Bijna alles gebeurde!
Maar heel anders dan vooraf ingeschat.
Er kwamen inderdaad schepen voorbij, waarbij wij maar een miniatuurtje waren. De golfslag was groot, maar hielp ons ook vaak om vooruit te komen. Ook bleek, ondanks de grote golven, onze kano zeer stabiel te zijn en werd onze bagage alleen een beetje nat van boegwater.
We hadden drinkwater te weinig. Overal zout water om ons heen! En daar voeren wij dorstig en eenzaam in ons bootje, zonder een dorp of zelfs maar woonhuis in de omgeving. Tot we bij een prachtige waterval kwamen en we fris drinkwater konden putten, zoveel als we wilden. Onze dorst was meer dan gelest.We vonden na lang turen en een klimpartij een
plek voor onze tent, maar konden geen tentpin in de grond krijgen, waardoor de tent met geen mogelijkheid kon worden opgezet. Tot we ontdekten dat we een pin konden vervangen door losse stenen op het tentdoek en door een tentstok in het midden te plaatsen. We hadden een praktische shelter op een prachtige plek met uitzicht over het fjord.
En over beesten gesproken… plotseling zagen we naast onze boot een gezicht boven water komen. We schrokken, een mens? Hier in de eenzaamheid…? Het bleek een nieuwsgierige zeehond die wel eens wilde weten welke grote ‘vis’ boven hem zwom. Het bleken twee verraste mensen in een kano.
Wil jij ook avonturen beleven? Lees dan verder in deze “Op de hoogte”. Hier wordt verhaald van mensen die pas echte avonturen beleven. Ik heb diep respect voor mensen die het avontuur met zichzelf aangaan. Want zoals in het Bijbelboek Spreuken wordt vermeld:‘Wie zichzelf overwint is sterker dan wie een stad overwint’.
Anne Jan Kok
EEN MENS LIJDT DIKWIJLS HET MEEST ONDER HET LIJDEN DAT HIJ VREEST
PAG.05
PAG.06 ERVARING
Wat een Hezenbergavontuur zoal brengt?
Het antwoord op de vraag naar de kwaliteit van het leven is in jezelf aanwezig.
Maar het heeft bij Jennifer en Thea wel een tijd geduurd voor ze zich deze
ontdekking eigen wisten te maken. Je moet het avontuur aangaan om anders
naar de dingen te kijken. Wat moest er gebeuren om het aan te durven? En wat
brengt het je wanneer je het aandurft?
‘OP EEN NIEUWE MANIER NAAR JEZELF KIJKEN IS ENG, IK BEN BLIJ DAT IK DE
UITDAGING BEN AANGEGAAN ‘
Jennifer Bij Jennifer moest er nog wel een kwartje vallen voor
ze door had wat het was waardoor ze te vaak klem
kwam te zitten. “Ik bleef in het verleden te vaak in
gedrag hangen dat me niet hielp om de weg naar mijn
wezenlijke kern te ontdekken. Ik viel te vaak terug in
oude patronen.”
Anders willen “Inmiddels heb ik geleerd,” zegt Jennifer, “dat het
echte avontuur begint op het moment dat ik mezelf
de vraag stel of wat ik aan het doen ben wel zo handig
is. Want als ik mij die vraag stel kom ik er vaak achter
dat ik het eigenlijk anders wil. De kunst in mijn leventje
is om eerst tot tien te tellen voor ik tot actie overga.
Het avontuurlijke daarbij is dat ik word uitgedaagd
om telkens weer te oefenen in nieuw gedrag. Dat
heet met een moderne benaming dat je uit je
comfortzone stapt.”
Jennifer heeft MS. Ze is net weer bij haar neuroloog
geweest voor een wijziging in het gebruik van
medicatie. Ze heeft te horen gekregen dat de MS
momenteel wel heel erg actief is. In het verleden
zou ze vol in de boeken duiken. En daardoor geen
aandacht schenken aan haar gevoelens. Nu neemt ze
de ruimte om te voelen en een paar dagen verdrietig
te zijn. “Ik ga nu eerst op onderzoek uit waar de basis
ligt van die gevoelens. Knap lastig en avontuurlijk
tegelijk. Lastig omdat ik vaak niet goed luisterde
naar wat ik voelde. Avontuurlijk omdat ik nu nieuwe
dimensies in mezelf ontdek.”
Tijdens haar verblijf bij de Hezenberg deed zich iets
voor waardoor ze voor de uitdaging kwam te staan
het avontuur aan te gaan. Midden in de nacht werd
ze wakker van een hard dichtgeslagen deur. Ze
heeft die nacht daardoor maar een uurtje geslapen.
Normalerwijze zou ze niet naar haar innerlijke stem
luisteren. Maar in dit geval pakte ze de handschoen
op en vroeg ze aan de groepsbegeleider of ze tijdens
de maaltijd even het woord mocht. Ze heeft aan de
groep durven vertellen wat het voorval met haar heeft
gedaan.
Anders kijken“Het avontuur is dat ik totaal anders naar mezelf leer
kijken. Wat ik bij de Hezenberg heb geleerd is een
nieuw contact met mijn binnenste aangaan. Het maakt
me bewust dat het leven niet alleen maar bestaat uit
doorgaan, doorgaan, doorgaan en doen wat je altijd
hebt gedaan. Op een nieuwe manier naar jezelf kijken
is doodeng, maar ik ben blij dat ik de uitdaging ben
aangegaan. Het lijkt misschien maar een klein steentje
dat je in het water hebt gegooid, maar de rimpelingen
zijn verderop nog steeds zichtbaar.”
Gereedschappen om meer uit het leven te halen
Thea Thea beschrijft zichzelf niet als iemand die voor
het grote avontuur gaat. Alhoewel het naar binnen
kijken en bezinnen wel degelijk avontuurlijke
dimensies heeft. Zij heeft gedurende haar tijd bij
de Hezenberg alle rust genomen om haar eigen
levenspad eens aan een nader onderzoek te
onderwerpen. Het bijzondere van rust is dat je tot
een soort herwaardering van je leven kunt komen.
En de moeilijkheden die je op je pad hebt ervaren,
komen op zo’n reis naar je binnenste in een ander
perspectief te staan.
Het was voor Thea ook wel nodig om dit avontuur
aan te gaan. Door omstandigheden – zowel in het
werk als privé – was zij te ver van haar eigen kern
afgedreven. Thea heeft, naar haar zeggen, geen
gemakkelijke levensweg gehad. “Ik realiseerde me
op een gegeven moment dat ik al met het leven
klaar was, voor ik er echt aan was begonnen.” Thea
is beschadigd uit haar jeugd gekomen, waardoor zij
weinig vertrouwen had in haar medemens. Zij heeft
te weinig goede gereedschappen meegekregen
om medemens en samenleving open tegemoet te
treden.
Beter gereedschap“Ik ben er nog niet,” zo vertelt zij nu. “Maar ik begin
zo langzamerhand betere gereedschappen te
krijgen om meer uit het leven te halen. En door
de gesprekken bij de Hezenberg heb ik meer
waardering gekregen voor de dingen des levens die
ik wel goed heb gedaan.” Thea heeft een carrière
gehad in de hulpverlening. Woorden als empathie
en openheid waren voor haar vanzelfsprekend.
Té vanzelfsprekend. Zij zag lange tijd niet dat de
dingen die zij had gedaan wel degelijk waardevol
zijn geweest voor anderen. Door haar eigen pijn
zag zij er simpelweg lange tijd de betekenis niet
van.
ExperimenterenNu is Thea aan het experimenteren om het
avontuur aan te gaan. “Het zit hem vaak in de
kleine dingen van het leven. Ik probeer mensen
en gebeurtenissen nu met een open vizier
tegemoet te treden. Al blijf ik het mogelijke gevaar
daarvan wel onderkennen. Daarnaast kan ik mijn
beperkingen beter relativeren en sta ik open voor
nieuwe ontmoetingen. Ik heb bij de Hezenberg
diverse prettige ontmoetingen gehad. Misschien
zit het echte avontuur in het leven wel in de kleine,
gewone dingen. Mijn reis gaat door en ik zie wel
welke uitdagingen morgen weer te bieden heeft.”
‘IK BEGIN ZO LANGZAMERHAND BETERE GEREEDSCHAPPEN TE
KRIJGEN OM MEER UIT HET LEVEN TE HALEN’
PAG.07
GA! OP AVONTUUR
Een behandeling aangaan is spannend. Het
geeft nieuwe inzichten, maar brengt ook
onzekerheid omdat je niet precies weet
wat er gaat gebeuren en hoe de afloop zal
zijn. Jolanda Velten, GZ-psycholoog en
eerstelijnspsycholoog bij de Hezenberg vertelt
wat mensen mogen verwachten wanneer ze
besluiten om op avontuur te gaan door een
behandeltraject te volgen bij de Hezenberg.
“Iemand die nooit op avontuur gaat, zal geen
nieuwe ontdekkingen doen,” legt Jolanda uit.
“En wanneer je geen ontdekkingen doet, blijft
alles bij het oude. Dit lijkt veilig want je weet
wat je te wachten staat. Als dat betekent dat je
patronen in stand houdt waardoor klachten,
spanningen en stress blijven bestaan, dan is dat
mijns inziens een onhandige, ongezonde keuze.
Als behandelaar begeleid ik mensen op hun weg
door hen te helpen een route uit te stippelen die
bij hen past en die hen bij het doel brengt dat zij
voor ogen hebben. Daarbij ligt de regie geheel
bij de patiënt. Het is belangrijk dat mensen
beseffen dat er een actieve houding nodig is om
veranderingen te kunnen realiseren.”
Niets moetIn de eerste jaren als psycholoog nam
Jolanda een directieve houding aan. Ze gaf
cassettebandjes mee om het gesprek te
kunnen naluisteren. Jolanda: “Omdat mensen
dit niet deden stapte ik over op schriftjes
waarin ik ze aantekeningen liet maken en hun
huiswerkopdrachten liet uitwerken. Ik merkte
dat wanneer de actie van mijn kant kwam er
vaak geen actie van de patiënten volgde. In de
loop der jaren heb ik de regie aan de patiënt
leren overdragen binnen het veranderproces.
Tegenwoordig ‘moeten’ patiënten niets meer
van mij. Ik adviseer om dingen op te schrijven of
thuis eens na te denken over wat er besproken
is. Ik daag de patiënt uit om te experimenteren
met nieuw of ander gedrag, andere
gedachten en het ontdekken van emoties. De
ontdekkingsreis, welke manieren geschikt zijn
om veranderingen daadwerkelijk te realiseren,
maken we samen.”
Houding bepaalt regieBij het hebben van regie past een actieve
houding. Als behandelaar begeleid je het
avontuur van de patiënt en leun je als het ware
achterover om de actieve houding van patiënten
te bevorderen,” vertelt Jolanda. De comfortabele
fauteuils in haar kamer illustreren dit. “De
rugleuning van de stoel voor patiënten staat
rechtop, terwijl mijn leuning iets naar achteren
staat. Door de stand van de stoelen ben je je
bewust van je houding. Een goede basis voor
een waardevol gesprek.”
In de praktijk is de houding van patiënten heel
verschillend. Waar de één de passieve houding
heeft van: ‘help me maar, jij bent de deskundige’,
zit de ander op het puntje van de stoel met de
actieve gedachte: ‘laten we het gauw aanpakken’.
Jolanda: “Wanneer mensen op het puntje van
hun stoel zitten, zijn ze vaak gretig en willen ze
‘Iemand die nooit op avontuur gaat, zal geen nieuwe ontdekkingen doen’
PAG.08
Het volgen van een behandeltraject is eigenlijk een
avontuur. Een avontuur waarbij je actief moet zijn en
initiatief moet nemen, terwijl je niet goed weet hoe
de weg zal zijn en wat je eindbestemming is. Wil jij
het avontuur aangaan en werken aan oplossingen?
Wil jij veranderingen realiseren? Ga!
snel een oplossing. De valkuil kan dan
zijn dat de patiënt zichzelf daarbij voorbij
loopt en over zijn grenzen gaat. Mensen
met een niet actieve houding probeer ik
met onder andere humor te laten inzien
dat de behandeling een proces is van
zelf doen. In de ambulante zorg zie ik
mensen gemiddeld 1 uur in de 14 dagen.
Alleen dat moment levert natuurlijk niet
de gewenste verandering op. Dat gebeurt
buiten de behandelkamer: het dagelijks
leven. Wanneer blijkt dat iemand buiten
de behandelkamer niet aan de slag is
gegaan met het gesprek, bespreken we
waarom dit niet is gebeurd. Dit geeft weer
inzicht voor de volgende stapjes die gezet
kunnen worden.
Open vragen“Wanneer patiënten het echt even niet
weten, gaan we samen op zoek naar een
opening voor ontwikkeling. Ook op zo’n
moment neem ik de regie niet over, maar
stel ik open vragen waardoor er inzicht
ontstaat over het doel dat iemand wil
bereiken en ook welke stapjes er gezet
kunnen worden op weg naar het doel.
Daarvoor gebruik ik vaak schaalvragen.
Bijvoorbeeld naar aanleiding van de
doelstelling: opkomen voor jezelf. Op
een schaal van 0-10, in hoeverre lukt het
al om op te komen voor jezelf. Na het
antwoord bevraag ik wat er al aanwezig
is en wat er anders gaat als de patiënt de
volgende keer één puntje hoger scoort.”
Oplossingen en doelen centraalDoor de jaren heen is er een wijziging
gaande die Jolanda erg prettig vindt.
“Tegenwoordig richten we ons bij
therapie niet op aanwezige problemen
of op wat iemand niet meer wil voelen
of ervaren, maar gaan we samen op
zoek naar wat de patiënt wil bereiken.
Daarbij wordt gekeken welke kwaliteiten
en capaciteiten van de patiënt ingezet
kunnen worden om het gewenste doel
te bereiken. De focus wordt gelegd op
wat er goed gaat, op wat je anders doet
dan voorheen waardoor het beter gaat,
waarbij het einddoel altijd in beeld is.
Daarbij nemen we kleine stapjes. Vergelijk
het behandeltraject opnieuw met een
avontuur, alsof je een voetreis naar Rome
maakt. Tijdens dat avontuur ben je na
twee dagen ook nog niet over de Alpen!”
De weg van verandering“Mijn doel is om patiënten op een
veranderspoor te zetten. Daarbij
is de ontwikkeling van een goede
therapeutische relatie het belangrijkst.
Onderzoek bevestigt dat een goede
therapeutische relatie een positieve
voorspeller is van goed resultaat. Het zien
ontstaan van verandering op weg naar de
eindbestemming is prachtig om te zien.”
Actief ook na het behandeltrajectWaar bij klinische behandeling een
terugvalpreventieplan wordt opgesteld,
kent de ambulante zorg een zogenaamde
APK, de algemene persoonlijke keuring.
Dit is een opsomming van kernwoorden
waar de patiënt op wil letten als handvat
in de fase na de behandeling voor thuis.
Jolanda: “Het is aan de patiënt om te
bepalen of, hoe en hoe vaak het lijstje
gebruikt wordt. Onlangs hoorde ik van een
patiënt die twee keer per jaar een ‘Me-day’
hield. Ze begint die dag met het in alle
rust doorlopen van haar APK en zoekt ’s
middags met iemand ontspanning. Wat ik
ook erg waardeerde was een tip van een
patiënt over het APK-lijstje. Hij adviseerde
om het lijstje af te sluiten met de vraag:
‘Moet deze APK aangevuld worden met
een nieuw kernwoord?’ Een heel goede
toevoeging omdat er in de loop van de tijd
dingen in het leven kunnen veranderen,
waardoor je kernwoorden ook aangepast
moeten worden.”
Behandelaar op avontuurVoor mij is elk behandeltraject
een avontuur. Ik weet ook niet van
tevoren wat er komen gaat en hoe de
ontwikkeling zal zijn. Elk behandeltraject
is anders waardoor ik ook elke keer
weer nieuwe ontdekkingen doe. Om
weer nieuwe inzichten te krijgen
start ik binnenkort met de opleiding
schema-therapie. Ik voel het als mijn
verantwoordelijkheid om mij te blijven
scholen, maar ik vind het ook erg boeiend
om in mijn eigen leven op avontuur te
blijven gaan.”
PAG.09‘Het zien ontstaan van verandering op weg naar de eindbestemming is prachtig om te zien’
PAG.10
STA OP EN
Als ik denk aan op weg gaan,
in beweging komen, komt
het verhaal van Jona bij mij
boven. Een bekend verhaal
voor de meesten. In ieder
geval is Jona bekend van het
spelletje dat je met kinderen
kunt doen: het Jonassen.
Het Bijbelboek Jona is
geschreven met humor.
Jona, de onwillige profeet
wordt danig te kijk gezet.
Een herkenbaar verhaal…
pastor Carla Boven
Jona als postduif
Jona betekent duif. Hij krijgt van de
Eeuwige te horen dat hij naar een stad
in vijandig gebied moet gaan. Naar
Nineve, een stad van haviken. Er gebeurt
alles wat God verboden heeft. Jona
wordt opgeroepen om daarnaartoe te
gaan en de mensen te waarschuwen.
Jona als “postduif” dus, iemand met
een boodschap. Maar een duif gaat niet
zomaar op zoek naar haviken. Dat is
nogal wat, je vijand redden.
Jona kiest
Jona moet opstaan én gaan. Hij staat
op, maar gaat de andere kant op. Hij
zoekt een schip dat zover mogelijk
wegvaart, naar Tarsis in Spanje. Jona
zoekt de uiterste grens op, zoekt hoever
hij kan gaan.
Jona teruggefloten
In de Bijbel wordt de zee vooral gebruikt
als metafoor: zee staat voor chaos. En
een chaos wordt het in dit verhaal…
Al in Genesis scheidt God het droge
van het water, brengt orde aan in de
chaos, nadat de Ruach, de Geest, over
de wateren zweefde. En opnieuw legt
de Eeuwige een “grote geest” over het
water: een storm waardoor het schip
lijkt te vergaan. Iedereen is bang, alleen
Jona niet. Die ligt te slapen in het ruim.
Nood leert bidden en dat doen die
zeelui. Ze schreeuwen het uit tot hun
goden, maar het helpt niets. Jona,
eenmaal wakker geschud, heeft het
wel door. Hij zegt: ‘Gooi mij maar
overboord.’ Dat doen ze niet zomaar.
Ze loten erom en het lot valt op Jona.
Ze jonassen hem de zee in. Het offer
is gebracht. De zee blijft staan en de
matrozen brengen op het dek offers
voor de Heer en doen geloften. Jona
verdrinkt niet maar wordt opgeslokt
door een hele grote vis.
Jona’s opdracht brengt hem in een
crisis. Hij ziet op tegen zijn boodschap
voor de wereld en vlucht daarvoor weg.
Hij lijkt zich geborgen te weten in de vis,
hij schuilt en hoeft niets meer te doen.
Maar na drie dagen spuwt de vis Jona
op het droge, zodat er een nieuw begin
mogelijk wordt. In de vis voltrekt zich de
verandering die ertoe leidt dat Jona zijn
situatie inziet.
VAN JONA NAAR JOU EN MIJDaar stond hij dan, hij kon weer van
voren af aan beginnen. Zo vergaat het
ons ook. Soms sla je op de vlucht als
het leven moeizaam wordt. Moeiten
vallen niet altijd op te lossen, maar het
maakt uit welke keuze je maakt. Laat
je je leven erdoor bepalen of pak je de
draad weer op?
PAG.11
Wanneer kom je tot dit besef? Waarom
dringt er opeens iets tot je door wat
ergens in jou allang aanwezig is? Ik weet
het niet, maar kennelijk is het er soms
opeens de tijd voor. Je kunt je jarenlang
iets voornemen, wat iedere keer maar
een tijdje lukt en dan opeens weet je het:
het is genoeg, zo kan het niet langer!
En dan stop je er echt mee of je komt in
beweging en gaat op avontuur.
Niet alleen
Soms moet je door de diepte heen om
weer verder te kunnen, moet je letterlijk
uit de put gehaald worden. Dat kun je
niet alleen, er zijn handen, woorden en
daden voor nodig. En erkenning dat je
hulp nodig hebt, inzicht dat het anders
moet. Jona krijgt dat inzicht. Uit de diepte
wendt hij zich tot de Eeuwige en bidt hij
een psalm. Daarna belooft hij de opdracht
te vervullen. Jona was er uit zichzelf niet
meer bovenop gekomen, maar God liet
hem ook in de diepte niet alleen en trok
hem weer omhoog. Jona mocht opnieuw
kiezen waarbij hij nu zeker wist dat er
iemand met hem gaat, wiens naam is: Ik
zal met je zijn.
Jona gaat uiteindelijk naar Nineve,
waar God hem opnieuw vraagt om de
mensen te waarschuwen. Als Jona dat
dan eindelijk doet, bekeren de mensen in
Nineve zich.
En Jona? Hij gaat buiten de stad zitten en
wacht daar op het einde van de stad. Maar
God kijkt met ontferming naar de mensen
in Nineve en de stad blijft behouden. Dit
ergert Jona en hij vervalt weer in zijn
oude gedrag en begint te mopperen.
En wat doet God? God gaat met Jona in
gesprek en vraagt: ‘Ben je terecht boos,
Jona?’ Terwijl Jona zit te morren schiet
er een wonderboom op om hem te
beschermen tegen de hitte. Jona is blij,
maar niet voor lang. God stuurt een worm
die de wonderboom laat verdorren. En dat
maakt Jona verschrikkelijk kwaad. Maar
de Eeuwige blijft met eindeloos geduld
met Jona in gesprek. ‘Als jij al verdrietig
bent over een boom die je niet eens zelf
hebt laten groeien, zou ik dan niet veel
meer verdriet hebben over zoveel mensen
en dieren?’ Zo opent God een nieuw
vergezicht voor Jona.
Het verhaal van Jona,
Jezus, jou en mij
Het slapen van Jona, de storm op zee, de
drie dagen van afdalen in duisternis, het
doet denken aan verhalen van Jezus, aan
opstandingsverhalen. Ook Jezus zelf legt
de verbinding met Jona. Jezus is door
de diepte van de dood heen gegaan en
opgewekt. Met zijn leven opent hij een
nieuw vergezicht voor mens en wereld.
Zo is het verhaal van Jona, het verhaal van
Jezus, verbonden met ons eigen verhaal.
Jona houdt ons een spiegel voor.
Hij hoorde zijn innerlijke stem, maar
gehoorzaamde niet aan zijn bestemming.
Vaak weten we diep van binnen wel
waartoe we geroepen zijn. Soms
verbergen we ons omdat we bang zijn.
Lopen we weg omdat we niet kunnen
aanzien wat er om ons heen en in ons
eigen leven gebeurt. Blijven we morren
over alles wat ons overkomt.
Inzicht
Het boek Jona vertelt ons van redding
uit de leegte, uit de diepte van het niets.
Jona krijgt weer oog voor zichzelf en zijn
medeschepselen. Zo’n inzicht groeit niet
zomaar. Vaak ga je echt door de diepte
heen om te ontdekken dat het leven meer
is dan alles wat er aan de oppervlakte
schittert. En dan mag je op avontuur gaan
en weten dat je op handen gedragen wordt
in dit leven, ja zelfs door de dood heen.
Net als Jona zijn wij moedig maar ook
bang, vol vertrouwen maar soms ook vol
ongeloof. In het verhaal van Jona voelen
we misschien net dat duwtje om ook op
weg te gaan, om op te staan en om te
vertrouwen in de ander en in onszelf. Sta
op en ga!
‘MOEITEN VALLEN NIET ALTIJD OP TE LOSSEN, MAAR HET MAAKT UIT WELKE KEUZE JE MAAKT’
PAG.12
De tuinploegVrijwilligers met betrouwbare betrokkenheid
Vandaag de dag is er op donderdag nog steeds
bedrijvigheid van vrijwilligers in de natuur op het landgoed.
Het gras wordt gemaaid, oud hout gezaagd, bomen
gesnoeid, blad geruimd, geschoffeld, onkruid gewied,
borders onderhouden, heggen geknipt en wordt er nieuw
groen geplant. Lenie Horst, vrijwilliger vanaf de start, is als
het ook maar even kan elke donderdag van de partij: “Het
is een hele mooie en grote plek om samen in te werken. Ik
onderhoud met name de borders op het landgoed maar
help de anderen ook wel eens met ander werk.” Lidwina
Tan is als laatste aangeschoven bij de tuinploeg. “Ik woon
sinds kort in de buurt van Hattem in een appartement. Ik
heb altijd veel plezier beleefd aan het onderhouden van
mijn royale tuin en bij de Hezenberg kan ik mijn ervaring
inzetten en heb ik weer plezier aan tuinieren. In eerste
instantie wist ik niet waar de Hezenberg was, maar het
bleek het landgoed te zijn waar ik regelmatig langs fietste.”
Naast deze twee dames kent de tuinploeg zeven mannen.
Een van hen is Joep Veltman, hij begon bij de Hezenberg
na een hint van zijn buurman, die twaalf jaar als vrijwillige
tuinman had gewerkt. Joep: “Ik ben van huis uit geen
tuinman, maar het beeld dat geschetst werd sprak mij
aan en ook al kun je niet alles, je kunt iets wel leren. Het
is voor mij iedere week genieten met een aantal gezellige
mensen in een prachtig landschap. En ik heb in de loop
van de tijd veel geleerd, met name de behendigheid met
de grasmaaier en diverse gereedschappen. Maar ook hoe
lekker koffie kan smaken.”
De werkdag van de tuinploeg begint steevast om 09.00
uur met een kop koffie, buiten bij de werkschuur. Er
wordt onderling een praatje gemaakt, coördinator Frank
Kastermans praat de ploeg bij en klokslag 09.30 uur gaat
eenieder aan het werk. Tussen de middag wordt er een
lunch klaargemaakt door de kok van de Hezenberg. Jan
Westerbeek: “Ik maak inmiddels vier jaar deel uit van
de groep en kan niet anders zeggen dan dat we goed
worden verzorgd, al is het jammer dat we door het
coronavirus niet met de gasten kunnen eten. Dat vind
ik altijd een heel mooi moment. Het is fijn om contact
te hebben met de mensen voor wie je de leefomgeving
onderhoudt.”
Henk-Jan Kersjes stond op een bepaald moment op
een splitsing in zijn werkzame leven en maakte de keus
om zich bij de tuinploeg te scharen. Henk-Jan: “Ik kreeg
gaandeweg het gevoel dat kantoorwerk niet meer goed
voor mij was. Toen ik een advertentie zag voor actief
buitenwerk bij landgoed de Hezenberg, hemelsbreed
dicht bij mij in de buurt, was de keuze snel gemaakt.
Ik heb er geen moment spijt van gekregen.” Ruud
Haverkamp beaamt dit: “Destijds was ik in een fase van
mijn leven dat ik ruimte kreeg voor vrijwilligerswerk. Een
bijdrage leveren aan de leefomgeving van de Hezenberg
sprak mij aan, omdat ik uit eigen ervaring weet hoe
belangrijk een groene omgeving is. Net als bij de anderen
is voor mij het sociale aspect binnen de tuinploeg erg
belangrijk.”
Het was in 2006 toen de Hezenberg in de lokale media een
advertentie plaatste om vrijwilligers te werven voor het starten
van een tuinploeg. Het ruime natuurgebied op het landgoed kende
achterstallig onderhoud en er waren onvoldoende handen om de
waardevolle plek in stand te houden. 15 vrijwilligers, mannen en
vrouwen, meldden zich aan om de handen uit de mouwen te steken.
In de jaren daarna namen we afscheid van diverse vrijwilligers en
kwamen er diverse mensen bij.
Ruud Haverkamp
Lidwina Tan
Eddy Eikenaar
Lenie Horst
Joep Veltman
Eric Breunis
De Hezenberg is trots op haar vrijwilligers. Zij zetten zich in op allerlei terreinen, bijvoorbeeld bij de receptie of als gastvrouwen. Geïnteresseerd in vrijwilligerswerk bij de Hezenberg?
Bekijk onze vacatures op www.hezenberg.nl/over-ons/vacatures/
Ook Gerard Libert komt met plezier naar de Hezenberg.
“Het is leuk om in een prettig team buiten bezig te zijn
en nuttig werk te doen en eer van je werk te hebben.
Voor de contacten met de gasten hoop ik dat er weer
een tijd komt dat we samen kunnen lunchen en na
afloop van de maaltijd samen kunnen zingen.” Eddy
Eikenaar is vaak te vinden op de motorgrasmachine,
maar houdt ook het binnenplein schoon. “Na mijn
pensionering wilde ik vrijwilligerswerk gaan doen. Ik
kwam in contact met Gerard Samsom die vrijwilliger
was bij de tuinploeg bij de Hezenberg. Ik heb jaren
geleden bij het Geldersch Landschap vrijwilligerswerk
gedaan en omdat mij dat goed was bevallen, heb ik
mijn stoute schoenen aangetrokken en ben eens gaan
kijken. Ik ben blij dat ik de stap gezet heb want het
is een fijne groep mensen, een mengsel van allerlei
personages. Het is een voorrecht om samen in de
buitenlucht in de mooie omgeving te mogen werken.”
Jan Westerbeek
Gerard Libert
Henk-Jan Kersjes
Sociaal psychiatrisch verpleegkundige Henk Kievit: “Binnen ACT leer je meer afstand te nemen van het gepieker en geworstel in je verstand, dat misschien wel overal commentaar op heeft, het altijd beter weet, of overal nog een extra schep ellende bovenop doet. Ook maak je contact met hetgeen je hier en nu ervaart en breng je je eigen waarden in kaart om actief en toegewijd naar deze waarden te leren handelen. Dit alles heet het vergroten van je psychologische flexibiliteit, waarbij er gebruikt wordt gemaakt van zes therapeutische processen binnen ACT, samengevat in de ACT-hexaflex.”
ACT behandelt het proces van hoe iemand zich verhoudt tot gedachten, gevoelens, herinneringen en lichamelijke sensaties. De therapie helpt je om te zien wanneer die gedachten je beperken en je leven verarmen. ACT is een vorm van cognitieve therapie en is effectief gebleken bij een verscheidenheid
aan problemen, bijvoorbeeld depressie, angst en chronische pijn.
Invloed op omgaan met gedachten “Ons verstand kan een behoorlijk loopje met ons nemen en zorgen voor worsteling met pijnlijke onderwerpen. Als je last hebt van negatieve gedachten, dan weten de meeste mensen inmiddels wel dat positief denken vaak niet, of zelfs averechts werkt. In plaats van dat we dat proberen te doen, geven we gedachten binnen ACT een minder prominente rol, door meer afstand te leren nemen, zodat je er niet door wordt meegesleept. Je leert te kijken naar je denken, in plaats van erdoor te worden beheerst. Met behulp van oefeningen zul je dan merken dat je gedachten als het ware een andere kleur krijgen, waardoor je ze minder serieus gaat nemen en het makkelijker wordt om je te focussen op het hier en nu.”
Waarde(n)vol leren levenJe aandacht richten op de dingen die ertoe doen in je leven
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is sinds
2010 erkend als een bewezen ervaringsgerichte
gedragstherapie. In deze therapie leer je om
dingen waar je geen controle over hebt, zoals nare
gedachten, gevoelens, herinneringen, angst of pijn
te accepteren in je leven en hier anders mee om te
gaan. Een leven zonder narigheid bestaat niet en het
gevecht of de vermijding tegen die narigheid kost
veel energie.Henk Kievit, sociaal psychiatrisch
verpleegkundige
PAG.14
Gedrag vanuit je eigen waardenACT brengt je in contact met wat er echt toe doet, je verlangen over hoe je je wilt gedragen. Wat vind je diep van binnen belangrijk in je
leven? Is er een verschil tussen wat je moet doen en wat je eigenlijk zou willen doen? Henk: “In het begin is het vaak moeilijk om af te wijken van jezelf opgelegde - vaak zo vertrouwde - regels en gewoonten die voortvloeien uit je gedachten. Regels die we vaak hebben meegekregen vanuit onze omgeving over hoe we ons moeten gedragen. Bijvoorbeeld altijd door moeten gaan, niet zeuren, sterk zijn, niet mogen falen of perfect moeten zijn. Maar na verloop van tijd komt er ruimte om gedrag te ontwikkelen dat past bij eigen waarden.”
Belang van groepstherapie De ACT bijeenkomst begint met een mindfulness oefening om de aandacht in het hier en nu te bepalen en om te leren de focus op wat je allemaal denkt, voelt en ervaart te versterken.Henk: “Vaak zitten we met ons hoofd in een
soort defecte tijdmachine. We zijn dan in gedachten vooral met het verleden of de toekomst bezig. Hierdoor missen we het contact met het hier en nu en is mindfulness belangrijk om open te staan voor de ACT-therapie. Vervolgens bespreken we de oefening na waarna we een thema vanuit de ACT verder gaan uitwerken. Deelnemers luisteren naar elkaar en leren van elkaar door ervaringen te delen en elkaar te steunen. Vaak is er veel herkenning. Er is ruimte en respect voor elkaars inbreng. Het geeft nieuwe groepsleden hoop en vertrouwen wanneer ze merken dat de therapie van toegevoegde waarde is en er een goede en een werkzame sfeer in de groep is.Ik eindig een therapiesessie altijd met een huiswerkopdracht. Om wat er in de therapie is besproken in de praktijk te kunnen toepassen. Binnen ACT wordt er veel gebruik gemaakt van oefeningen om zo ervaring op te doen met het geleerde. Gedragsverandering is niet alleen een zaak van het hoofd. Het is vooral belangrijk dat mensen ervaren hoe het is om anders met jezelf om te gaan.
In de ACT sessie later in de week komt collega Anke Harwig altijd terug op de huiswerkoefening en bespreekt met de groep en/of met een individu hoe de opdracht is ervaren en of de oefening meewerkt aan het realiseren van het uiteindelijke doel: vergroten van flexibiliteit en dat mensen het gevoel hebben dat ze stappen vooruit maken.”
Meer weten over ACT?www.acbsbene.com
ACT-Hexaflex
‘ACT BRENGT JE IN CONTACT MET WAT ER ECHT TOE DOET’
PAG.15
Van verwijzing naar zegen,leven als uitdaging
a Hezenberg 6, 8051 CB Hattem t 038 20 22 900 e info@hezenberg.nl i hezenberg.nl
Hij kan zichzelf wel voor de ‘kop’ slaan. Want hij heeft het zien
aankomen. Hij heeft de signalen, die zijn lichaam al een tijdje gaven,
domweg genegeerd. Veel te lange dagen, veel te veel uren in een
week. En dat allemaal om in de gratie te blijven bij een opdrachtgever
die absoluut geen oog had voor het welzijn van zijn medewerkers.
En nu loopt hij langs het kanaal dat langs
landgoed Hezenberg stroomt. Er is nog heel
veel boosheid aanwezig. Maar de boosheid
begint zich anders te richten. Johns boosheid
richtte zich eerst naar binnen. Hij vond
zichzelf – op zijn zachtst gezegd – een
enorme ‘minkukel’ dat hij het zover heeft laten
komen. Nu begint hij zo langzamerhand in te
zien, dat door de opname heen een uitdaging
verscholen kan liggen om het leven nu
daadwerkelijk te gaan leven.
Want één ding is hem wel duidelijk geworden
tijdens zijn verblijf bij de Hezenberg. Het leven
dat hij in zijn werkzame leven leidde, was geen
leven. Zijn vrouw Janneke had hem er eigenlijk
al voor gewaarschuwd. Ze was heel erg bereid
om voor het huwelijk te vechten, maar dan
moest hij wel in therapie. Doorgaan op de
oude manier, alleen maar werken zonder oog
voor vrouw en kinderen, was gewoon geen
optie.
En langzamerhand begon boosheid plaats te
maken voor dankbaarheid. Dat hij op avontuur
is gegaan, toegestoken handen heeft gepakt
en een tweede kans krijgt. Als nooit tevoren
voelt hij zich gedragen door de Eeuwige. Hij is
Janneke en de tweeling Bart en Tom dankbaar
dat ze achter hem staan. En dat het Leven
hem de kans geeft om te zien welke kwaliteit
in dat Leven kan zitten als je de rust neemt om
te voelen, waar te nemen en te groeien. John
besefte tijdens zijn wandeling langs het kanaal
dat hij eigenlijk een enorme bofkont is. Het
had zomaar anders gekund…
PAG.16DE TERUGBLIK // JOHN