Ga! Op avontuur

RELATIEMAGAZINE VAN (VRIENDEN VAN) DE HEZENBERG | JAARGANG 74 | SEPTEMBER 2020

‘IEMAND DIE NOOIT OP AVONTUUR GAAT, ZAL GEEN NIEUWE ONTDEKKINGEN DOEN’

LENIE HORST,

VRIJWILLIGER TUINPLOEG

Zien & gezien worden

NO.03

BEER OP AVONTUUR

PAG.02

PAG.03

Beer gaat op avontuur. Hij hoopt op zijn reis

voor zijn moeder bloemen te kunnen plukken.

Want moeder Beer is degene bij wie hij altijd

weer thuis kan komen na zijn avontuurlijke

reizen. Beer loopt vrolijk en opgewekt door

het bos. Hij komt tenslotte bij een rivier

waarover een smalle brug ligt en waar aan de

overkant prachtige bloemen staan. Beer stapt

op het bruggetje, maar ziet beneden zich zijn

eigen spiegelbeeld. Hij schrikt, rent terug en

durft het bruggetje niet meer op.

Na een poosje denkt Beer: ‘Als ik mijn ogen

dicht doe, dan zie ik dat rare beest niet

als ik over die brug loop.’ Hij probeert het

maar voelt zich na een aantal stappen toch

onzeker. Hij doet zijn ogen open en rent

verschrikt weer terug. Terwijl Beer troosteloos

aan de waterkant zit, komt Vos voorbij die

hem vraagt wat er aan de hand is. Vos geeft

hem de raad om heel erg boos te kijken, dan

zal het monster wel schrikken en weggaan.

Zo gezegd, zo gedaan. Maar het monster dat

hij ziet kijkt kwaaier dan ooit.

Wolf geeft hem de raad een stok mee te

nemen. Het is volgens Wolf altijd handig om

gewapend op avontuur te gaan. Maar het

gevolg is natuurlijk wel dat het monster nu

ook gewapend is. Tenslotte is het de wijze

Uil, die Beer aanraadt om naar het monster

te lachen. Dan zal hij ook wel vriendelijk

lachen. Aarzelend volgt Beer deze raad

op en schaterend bereikt Beer zijn doel.

Zielsgelukkig gaat hij met de geplukte

bloemen terug naar huis om moeder Beer

blij te maken. Beer was een avontuurlijk

lesje rijker: hij was ten prooi gevallen aan de

angsten die hij zelf opriep.

Copyright: Hezenberg, Hattem 2020

Jaargang 74, september 2020, nummer 03

Oplage: 1.800 exemplaren

Relatiemagazine: coproductie Hezenberg en Vrienden

van de Hezenberg. Op de Hoogte aanvragen? Ga naar

www.hezenberg.nl/#modal . Op de Hoogte stopzetten,

reageren of adres wijzigen? communicatie@hezenberg.nl

(Eind)redactie: Anne Jan Kok, Rinus van Warven en

Terèse Buter

Vormgeving: Bredewold Communicatievormgevers

Fotografie: Marloes Fotografie, Hezenberg en Pixabay

Overname van (delen van) artikelen is toegestaan

met bronvermelding. De afgebeelde personen op de

foto’s hebben niet altijd relatie met de tekst, vanwege

bescherming van de privacy.

De Hezenberg is een erkende organisatie voor GGZ,

Pastoraat en Retraite en werkt landelijk.

Meer informatie: hezenberg.nl

Colofon

STICHTING VRIENDEN VAN DE HEZENBERG

Hartelijk dank!Ontvangen giften

Giften algemeen van 1 mei tot 15 augustus 2020

Particulieren 677,80

Prot. Gemeente Cuijk 35,50

Prot. Gemeente Harderwijk 462,00

Diaconie van de Protestantse 15,00

Diac. Gereformeerde Kerk Hattem 350,00

Diac. Geref. Kerk Dronten Noord 31,00

Herv. Gemeente Vaassen 140,00

Diac. Prot. Gemeente Wijhe 159,80

Diac. Geref. Kerk Vrijgemaakt Kampen Zuid 347,00

Wendhorst Heerde 57,15

Diac. Ned. Gereformeerde kerk 124,65

2.399,90

Steunfonds van 1 mei tot 15 augustus 2020

Particulieren 45,00

Giften kapel van 1 mei tot 15 augustus 2020

Particulieren 2.579,32

Diaconie Lunteren 100,00

Diac. Prot. Gemeente Limmen 250,00

Fam. Doornweerd 50 jaar getrouwd 300,00

Anoniem fonds 750,00

Protestantse Gemeente MWF 250,00

4.229,32

Renovatie kapel

Einddoel (via kerken en particulieren) € 50.000,00

Tussenstand (15 augustus 2020) 43.694,32

Resterend bedrag € 6.305,68

Einddoel (via fondsen) € 25.000,00

Tussenstand (15 augustus 2020) € 13.250,00

Resterend bedrag € 11.750,00

PAG.04

In augustus ontvingen wij van stichting Kwaliteit in Basis GGZ (KIBG)

een ‘Gouden Randje’. Het ‘Gouden Randje’ is een extra erkenning bij

het Keurmerk Basis GGZ voor de inspanningen om cliëntervaringen

te verzamelen, te benutten en hier transparant over te zijn. Bovendien

beoordelen cliënten onze ambulante Basis GGZ bovengemiddeld

positief. In de ambulante basis GGZ behandelen we mensen

met enkelvoudige stoornissen, zoals een depressieve stoornis of

angststoornis. De therapie is kortdurend variërend van drie tot elf sessies.

Wij zijn blij met deze aanmoedigingsprijs!

Hoera! Hezenberg GGZ ontving een ‘Gouden Randje’

Sinds het najaar van 2018 sparen we voor dakpannen,

isolatiemateriaal en vloerverwarming om de Kapel op landgoed

de Hezenberg te renoveren. Wij zijn dankbaar dat door de vele

giften en donaties en een bijdrage van de vriendenstichting de

renovatie kon starten. Eind juni zijn de dakpannen en de panlatten

vervangen. 24 augustus is begonnen met het slopen van de

huidige vloer, waarna de bouwlieden konden beginnen met het

aanleggen van de vloerverwarming. We verwachten voor de

Adventsweken de vernieuwde Kapel in gebruik te kunnen nemen.

RENOVATIE KAPEL GESTART

Toen ik enkele jaren geleden met mijn echtgenote in een open kano met bagage een driedaagse tocht door de fjorden in Noorwegen ondernam, had tijdens dit avontuur letterlijk van alles kunnen gebeuren. Er kon onverwacht een wind opsteken, zodat we met bagage en al in het water zouden vallen; het beperkte drinkwater voor de reis kon opraken als de tocht iets langer duurde dan verwacht; er konden schepen voorbijvaren met een enorme boeggolf; er zou door de steile hellingen van het fjord geen plek voor onze tent te vinden kunnen zijn; we zouden onbekende beesten in het water tegen kunnen komen; en zo kan ik nog wel even doorgaan. En jij waarschijnlijk ook!

Bijna alles gebeurde!

Maar heel anders dan vooraf ingeschat.

Er kwamen inderdaad schepen voorbij, waarbij wij maar een miniatuurtje waren. De golfslag was groot, maar hielp ons ook vaak om vooruit te komen. Ook bleek, ondanks de grote golven, onze kano zeer stabiel te zijn en werd onze bagage alleen een beetje nat van boegwater.

We hadden drinkwater te weinig. Overal zout water om ons heen! En daar voeren wij dorstig en eenzaam in ons bootje, zonder een dorp of zelfs maar woonhuis in de omgeving. Tot we bij een prachtige waterval kwamen en we fris drinkwater konden putten, zoveel als we wilden. Onze dorst was meer dan gelest.We vonden na lang turen en een klimpartij een

plek voor onze tent, maar konden geen tentpin in de grond krijgen, waardoor de tent met geen mogelijkheid kon worden opgezet. Tot we ontdekten dat we een pin konden vervangen door losse stenen op het tentdoek en door een tentstok in het midden te plaatsen. We hadden een praktische shelter op een prachtige plek met uitzicht over het fjord.

En over beesten gesproken… plotseling zagen we naast onze boot een gezicht boven water komen. We schrokken, een mens? Hier in de eenzaamheid…? Het bleek een nieuwsgierige zeehond die wel eens wilde weten welke grote ‘vis’ boven hem zwom. Het bleken twee verraste mensen in een kano.

Wil jij ook avonturen beleven? Lees dan verder in deze “Op de hoogte”. Hier wordt verhaald van mensen die pas echte avonturen beleven. Ik heb diep respect voor mensen die het avontuur met zichzelf aangaan. Want zoals in het Bijbelboek Spreuken wordt vermeld:‘Wie zichzelf overwint is sterker dan wie een stad overwint’.

Anne Jan Kok

EEN MENS LIJDT DIKWIJLS HET MEEST ONDER HET LIJDEN DAT HIJ VREEST

PAG.05

PAG.06 ERVARING

Wat een Hezenberg­avontuur zoal brengt?

Het antwoord op de vraag naar de kwaliteit van het leven is in jezelf aanwezig.

Maar het heeft bij Jennifer en Thea wel een tijd geduurd voor ze zich deze

ontdekking eigen wisten te maken. Je moet het avontuur aangaan om anders

naar de dingen te kijken. Wat moest er gebeuren om het aan te durven? En wat

brengt het je wanneer je het aandurft?

‘OP EEN NIEUWE MANIER NAAR JEZELF KIJKEN IS ENG, IK BEN BLIJ DAT IK DE

UITDAGING BEN AANGEGAAN ‘

Jennifer Bij Jennifer moest er nog wel een kwartje vallen voor

ze door had wat het was waardoor ze te vaak klem

kwam te zitten. “Ik bleef in het verleden te vaak in

gedrag hangen dat me niet hielp om de weg naar mijn

wezenlijke kern te ontdekken. Ik viel te vaak terug in

oude patronen.”

Anders willen “Inmiddels heb ik geleerd,” zegt Jennifer, “dat het

echte avontuur begint op het moment dat ik mezelf

de vraag stel of wat ik aan het doen ben wel zo handig

is. Want als ik mij die vraag stel kom ik er vaak achter

dat ik het eigenlijk anders wil. De kunst in mijn leventje

is om eerst tot tien te tellen voor ik tot actie overga.

Het avontuurlijke daarbij is dat ik word uitgedaagd

om telkens weer te oefenen in nieuw gedrag. Dat

heet met een moderne benaming dat je uit je

comfortzone stapt.”

Jennifer heeft MS. Ze is net weer bij haar neuroloog

geweest voor een wijziging in het gebruik van

medicatie. Ze heeft te horen gekregen dat de MS

momenteel wel heel erg actief is. In het verleden

zou ze vol in de boeken duiken. En daardoor geen

aandacht schenken aan haar gevoelens. Nu neemt ze

de ruimte om te voelen en een paar dagen verdrietig

te zijn. “Ik ga nu eerst op onderzoek uit waar de basis

ligt van die gevoelens. Knap lastig en avontuurlijk

tegelijk. Lastig omdat ik vaak niet goed luisterde

naar wat ik voelde. Avontuurlijk omdat ik nu nieuwe

dimensies in mezelf ontdek.”

Tijdens haar verblijf bij de Hezenberg deed zich iets

voor waardoor ze voor de uitdaging kwam te staan

het avontuur aan te gaan. Midden in de nacht werd

ze wakker van een hard dichtgeslagen deur. Ze

heeft die nacht daardoor maar een uurtje geslapen.

Normalerwijze zou ze niet naar haar innerlijke stem

luisteren. Maar in dit geval pakte ze de handschoen

op en vroeg ze aan de groepsbegeleider of ze tijdens

de maaltijd even het woord mocht. Ze heeft aan de

groep durven vertellen wat het voorval met haar heeft

gedaan.

Anders kijken“Het avontuur is dat ik totaal anders naar mezelf leer

kijken. Wat ik bij de Hezenberg heb geleerd is een

nieuw contact met mijn binnenste aangaan. Het maakt

me bewust dat het leven niet alleen maar bestaat uit

doorgaan, doorgaan, doorgaan en doen wat je altijd

hebt gedaan. Op een nieuwe manier naar jezelf kijken

is doodeng, maar ik ben blij dat ik de uitdaging ben

aangegaan. Het lijkt misschien maar een klein steentje

dat je in het water hebt gegooid, maar de rimpelingen

zijn verderop nog steeds zichtbaar.”

Gereedschappen om meer uit het leven te halen

Thea Thea beschrijft zichzelf niet als iemand die voor

het grote avontuur gaat. Alhoewel het naar binnen

kijken en bezinnen wel degelijk avontuurlijke

dimensies heeft. Zij heeft gedurende haar tijd bij

de Hezenberg alle rust genomen om haar eigen

levenspad eens aan een nader onderzoek te

onderwerpen. Het bijzondere van rust is dat je tot

een soort herwaardering van je leven kunt komen.

En de moeilijkheden die je op je pad hebt ervaren,

komen op zo’n reis naar je binnenste in een ander

perspectief te staan.

Het was voor Thea ook wel nodig om dit avontuur

aan te gaan. Door omstandigheden – zowel in het

werk als privé – was zij te ver van haar eigen kern

afgedreven. Thea heeft, naar haar zeggen, geen

gemakkelijke levensweg gehad. “Ik realiseerde me

op een gegeven moment dat ik al met het leven

klaar was, voor ik er echt aan was begonnen.” Thea

is beschadigd uit haar jeugd gekomen, waardoor zij

weinig vertrouwen had in haar medemens. Zij heeft

te weinig goede gereedschappen meegekregen

om medemens en samenleving open tegemoet te

treden.

Beter gereedschap“Ik ben er nog niet,” zo vertelt zij nu. “Maar ik begin

zo langzamerhand betere gereedschappen te

krijgen om meer uit het leven te halen. En door

de gesprekken bij de Hezenberg heb ik meer

waardering gekregen voor de dingen des levens die

ik wel goed heb gedaan.” Thea heeft een carrière

gehad in de hulpverlening. Woorden als empathie

en openheid waren voor haar vanzelfsprekend.

Té vanzelfsprekend. Zij zag lange tijd niet dat de

dingen die zij had gedaan wel degelijk waardevol

zijn geweest voor anderen. Door haar eigen pijn

zag zij er simpelweg lange tijd de betekenis niet

van.

ExperimenterenNu is Thea aan het experimenteren om het

avontuur aan te gaan. “Het zit hem vaak in de

kleine dingen van het leven. Ik probeer mensen

en gebeurtenissen nu met een open vizier

tegemoet te treden. Al blijf ik het mogelijke gevaar

daarvan wel onderkennen. Daarnaast kan ik mijn

beperkingen beter relativeren en sta ik open voor

nieuwe ontmoetingen. Ik heb bij de Hezenberg

diverse prettige ontmoetingen gehad. Misschien

zit het echte avontuur in het leven wel in de kleine,

gewone dingen. Mijn reis gaat door en ik zie wel

welke uitdagingen morgen weer te bieden heeft.”

‘IK BEGIN ZO LANGZAMERHAND BETERE GEREEDSCHAPPEN TE

KRIJGEN OM MEER UIT HET LEVEN TE HALEN’

PAG.07

GA! OP AVONTUUR

Een behandeling aangaan is spannend. Het

geeft nieuwe inzichten, maar brengt ook

onzekerheid omdat je niet precies weet

wat er gaat gebeuren en hoe de afloop zal

zijn. Jolanda Velten, GZ-psycholoog en

eerstelijnspsycholoog bij de Hezenberg vertelt

wat mensen mogen verwachten wanneer ze

besluiten om op avontuur te gaan door een

behandeltraject te volgen bij de Hezenberg.

“Iemand die nooit op avontuur gaat, zal geen

nieuwe ontdekkingen doen,” legt Jolanda uit.

“En wanneer je geen ontdekkingen doet, blijft

alles bij het oude. Dit lijkt veilig want je weet

wat je te wachten staat. Als dat betekent dat je

patronen in stand houdt waardoor klachten,

spanningen en stress blijven bestaan, dan is dat

mijns inziens een onhandige, ongezonde keuze.

Als behandelaar begeleid ik mensen op hun weg

door hen te helpen een route uit te stippelen die

bij hen past en die hen bij het doel brengt dat zij

voor ogen hebben. Daarbij ligt de regie geheel

bij de patiënt. Het is belangrijk dat mensen

beseffen dat er een actieve houding nodig is om

veranderingen te kunnen realiseren.”

Niets moetIn de eerste jaren als psycholoog nam

Jolanda een directieve houding aan. Ze gaf

cassettebandjes mee om het gesprek te

kunnen naluisteren. Jolanda: “Omdat mensen

dit niet deden stapte ik over op schriftjes

waarin ik ze aantekeningen liet maken en hun

huiswerkopdrachten liet uitwerken. Ik merkte

dat wanneer de actie van mijn kant kwam er

vaak geen actie van de patiënten volgde. In de

loop der jaren heb ik de regie aan de patiënt

leren overdragen binnen het veranderproces.

Tegenwoordig ‘moeten’ patiënten niets meer

van mij. Ik adviseer om dingen op te schrijven of

thuis eens na te denken over wat er besproken

is. Ik daag de patiënt uit om te experimenteren

met nieuw of ander gedrag, andere

gedachten en het ontdekken van emoties. De

ontdekkingsreis, welke manieren geschikt zijn

om veranderingen daadwerkelijk te realiseren,

maken we samen.”

Houding bepaalt regieBij het hebben van regie past een actieve

houding. Als behandelaar begeleid je het

avontuur van de patiënt en leun je als het ware

achterover om de actieve houding van patiënten

te bevorderen,” vertelt Jolanda. De comfortabele

fauteuils in haar kamer illustreren dit. “De

rugleuning van de stoel voor patiënten staat

rechtop, terwijl mijn leuning iets naar achteren

staat. Door de stand van de stoelen ben je je

bewust van je houding. Een goede basis voor

een waardevol gesprek.”

In de praktijk is de houding van patiënten heel

verschillend. Waar de één de passieve houding

heeft van: ‘help me maar, jij bent de deskundige’,

zit de ander op het puntje van de stoel met de

actieve gedachte: ‘laten we het gauw aanpakken’.

Jolanda: “Wanneer mensen op het puntje van

hun stoel zitten, zijn ze vaak gretig en willen ze

‘Iemand die nooit op avontuur gaat, zal geen nieuwe ontdekkingen doen’

PAG.08

Het volgen van een behandeltraject is eigenlijk een

avontuur. Een avontuur waarbij je actief moet zijn en

initiatief moet nemen, terwijl je niet goed weet hoe

de weg zal zijn en wat je eindbestemming is. Wil jij

het avontuur aangaan en werken aan oplossingen?

Wil jij veranderingen realiseren? Ga!

snel een oplossing. De valkuil kan dan

zijn dat de patiënt zichzelf daarbij voorbij

loopt en over zijn grenzen gaat. Mensen

met een niet actieve houding probeer ik

met onder andere humor te laten inzien

dat de behandeling een proces is van

zelf doen. In de ambulante zorg zie ik

mensen gemiddeld 1 uur in de 14 dagen.

Alleen dat moment levert natuurlijk niet

de gewenste verandering op. Dat gebeurt

buiten de behandelkamer: het dagelijks

leven. Wanneer blijkt dat iemand buiten

de behandelkamer niet aan de slag is

gegaan met het gesprek, bespreken we

waarom dit niet is gebeurd. Dit geeft weer

inzicht voor de volgende stapjes die gezet

kunnen worden.

Open vragen“Wanneer patiënten het echt even niet

weten, gaan we samen op zoek naar een

opening voor ontwikkeling. Ook op zo’n

moment neem ik de regie niet over, maar

stel ik open vragen waardoor er inzicht

ontstaat over het doel dat iemand wil

bereiken en ook welke stapjes er gezet

kunnen worden op weg naar het doel.

Daarvoor gebruik ik vaak schaalvragen.

Bijvoorbeeld naar aanleiding van de

doelstelling: opkomen voor jezelf. Op

een schaal van 0-10, in hoeverre lukt het

al om op te komen voor jezelf. Na het

antwoord bevraag ik wat er al aanwezig

is en wat er anders gaat als de patiënt de

volgende keer één puntje hoger scoort.”

Oplossingen en doelen centraalDoor de jaren heen is er een wijziging

gaande die Jolanda erg prettig vindt.

“Tegenwoordig richten we ons bij

therapie niet op aanwezige problemen

of op wat iemand niet meer wil voelen

of ervaren, maar gaan we samen op

zoek naar wat de patiënt wil bereiken.

Daarbij wordt gekeken welke kwaliteiten

en capaciteiten van de patiënt ingezet

kunnen worden om het gewenste doel

te bereiken. De focus wordt gelegd op

wat er goed gaat, op wat je anders doet

dan voorheen waardoor het beter gaat,

waarbij het einddoel altijd in beeld is.

Daarbij nemen we kleine stapjes. Vergelijk

het behandeltraject opnieuw met een

avontuur, alsof je een voetreis naar Rome

maakt. Tijdens dat avontuur ben je na

twee dagen ook nog niet over de Alpen!”

De weg van verandering“Mijn doel is om patiënten op een

veranderspoor te zetten. Daarbij

is de ontwikkeling van een goede

therapeutische relatie het belangrijkst.

Onderzoek bevestigt dat een goede

therapeutische relatie een positieve

voorspeller is van goed resultaat. Het zien

ontstaan van verandering op weg naar de

eindbestemming is prachtig om te zien.”

Actief ook na het behandeltrajectWaar bij klinische behandeling een

terugvalpreventieplan wordt opgesteld,

kent de ambulante zorg een zogenaamde

APK, de algemene persoonlijke keuring.

Dit is een opsomming van kernwoorden

waar de patiënt op wil letten als handvat

in de fase na de behandeling voor thuis.

Jolanda: “Het is aan de patiënt om te

bepalen of, hoe en hoe vaak het lijstje

gebruikt wordt. Onlangs hoorde ik van een

patiënt die twee keer per jaar een ‘Me-day’

hield. Ze begint die dag met het in alle

rust doorlopen van haar APK en zoekt ’s

middags met iemand ontspanning. Wat ik

ook erg waardeerde was een tip van een

patiënt over het APK-lijstje. Hij adviseerde

om het lijstje af te sluiten met de vraag:

‘Moet deze APK aangevuld worden met

een nieuw kernwoord?’ Een heel goede

toevoeging omdat er in de loop van de tijd

dingen in het leven kunnen veranderen,

waardoor je kernwoorden ook aangepast

moeten worden.”

Behandelaar op avontuurVoor mij is elk behandeltraject

een avontuur. Ik weet ook niet van

tevoren wat er komen gaat en hoe de

ontwikkeling zal zijn. Elk behandeltraject

is anders waardoor ik ook elke keer

weer nieuwe ontdekkingen doe. Om

weer nieuwe inzichten te krijgen

start ik binnenkort met de opleiding

schema-therapie. Ik voel het als mijn

verantwoordelijkheid om mij te blijven

scholen, maar ik vind het ook erg boeiend

om in mijn eigen leven op avontuur te

blijven gaan.”

PAG.09‘Het zien ontstaan van verandering op weg naar de eindbestemming is prachtig om te zien’

PAG.10

STA OP EN

Als ik denk aan op weg gaan,

in beweging komen, komt

het verhaal van Jona bij mij

boven. Een bekend verhaal

voor de meesten. In ieder

geval is Jona bekend van het

spelletje dat je met kinderen

kunt doen: het Jonassen.

Het Bijbelboek Jona is

geschreven met humor.

Jona, de onwillige profeet

wordt danig te kijk gezet.

Een herkenbaar verhaal…

pastor Carla Boven

Jona als postduif

Jona betekent duif. Hij krijgt van de

Eeuwige te horen dat hij naar een stad

in vijandig gebied moet gaan. Naar

Nineve, een stad van haviken. Er gebeurt

alles wat God verboden heeft. Jona

wordt opgeroepen om daarnaartoe te

gaan en de mensen te waarschuwen.

Jona als “postduif” dus, iemand met

een boodschap. Maar een duif gaat niet

zomaar op zoek naar haviken. Dat is

nogal wat, je vijand redden.

Jona kiest

Jona moet opstaan én gaan. Hij staat

op, maar gaat de andere kant op. Hij

zoekt een schip dat zover mogelijk

wegvaart, naar Tarsis in Spanje. Jona

zoekt de uiterste grens op, zoekt hoever

hij kan gaan.

Jona teruggefloten

In de Bijbel wordt de zee vooral gebruikt

als metafoor: zee staat voor chaos. En

een chaos wordt het in dit verhaal…

Al in Genesis scheidt God het droge

van het water, brengt orde aan in de

chaos, nadat de Ruach, de Geest, over

de wateren zweefde. En opnieuw legt

de Eeuwige een “grote geest” over het

water: een storm waardoor het schip

lijkt te vergaan. Iedereen is bang, alleen

Jona niet. Die ligt te slapen in het ruim.

Nood leert bidden en dat doen die

zeelui. Ze schreeuwen het uit tot hun

goden, maar het helpt niets. Jona,

eenmaal wakker geschud, heeft het

wel door. Hij zegt: ‘Gooi mij maar

overboord.’ Dat doen ze niet zomaar.

Ze loten erom en het lot valt op Jona.

Ze jonassen hem de zee in. Het offer

is gebracht. De zee blijft staan en de

matrozen brengen op het dek offers

voor de Heer en doen geloften. Jona

verdrinkt niet maar wordt opgeslokt

door een hele grote vis.

Jona’s opdracht brengt hem in een

crisis. Hij ziet op tegen zijn boodschap

voor de wereld en vlucht daarvoor weg.

Hij lijkt zich geborgen te weten in de vis,

hij schuilt en hoeft niets meer te doen.

Maar na drie dagen spuwt de vis Jona

op het droge, zodat er een nieuw begin

mogelijk wordt. In de vis voltrekt zich de

verandering die ertoe leidt dat Jona zijn

situatie inziet.

VAN JONA NAAR JOU EN MIJDaar stond hij dan, hij kon weer van

voren af aan beginnen. Zo vergaat het

ons ook. Soms sla je op de vlucht als

het leven moeizaam wordt. Moeiten

vallen niet altijd op te lossen, maar het

maakt uit welke keuze je maakt. Laat

je je leven erdoor bepalen of pak je de

draad weer op?

PAG.11

Wanneer kom je tot dit besef? Waarom

dringt er opeens iets tot je door wat

ergens in jou allang aanwezig is? Ik weet

het niet, maar kennelijk is het er soms

opeens de tijd voor. Je kunt je jarenlang

iets voornemen, wat iedere keer maar

een tijdje lukt en dan opeens weet je het:

het is genoeg, zo kan het niet langer!

En dan stop je er echt mee of je komt in

beweging en gaat op avontuur.

Niet alleen

Soms moet je door de diepte heen om

weer verder te kunnen, moet je letterlijk

uit de put gehaald worden. Dat kun je

niet alleen, er zijn handen, woorden en

daden voor nodig. En erkenning dat je

hulp nodig hebt, inzicht dat het anders

moet. Jona krijgt dat inzicht. Uit de diepte

wendt hij zich tot de Eeuwige en bidt hij

een psalm. Daarna belooft hij de opdracht

te vervullen. Jona was er uit zichzelf niet

meer bovenop gekomen, maar God liet

hem ook in de diepte niet alleen en trok

hem weer omhoog. Jona mocht opnieuw

kiezen waarbij hij nu zeker wist dat er

iemand met hem gaat, wiens naam is: Ik

zal met je zijn.

Jona gaat uiteindelijk naar Nineve,

waar God hem opnieuw vraagt om de

mensen te waarschuwen. Als Jona dat

dan eindelijk doet, bekeren de mensen in

Nineve zich.

En Jona? Hij gaat buiten de stad zitten en

wacht daar op het einde van de stad. Maar

God kijkt met ontferming naar de mensen

in Nineve en de stad blijft behouden. Dit

ergert Jona en hij vervalt weer in zijn

oude gedrag en begint te mopperen.

En wat doet God? God gaat met Jona in

gesprek en vraagt: ‘Ben je terecht boos,

Jona?’ Terwijl Jona zit te morren schiet

er een wonderboom op om hem te

beschermen tegen de hitte. Jona is blij,

maar niet voor lang. God stuurt een worm

die de wonderboom laat verdorren. En dat

maakt Jona verschrikkelijk kwaad. Maar

de Eeuwige blijft met eindeloos geduld

met Jona in gesprek. ‘Als jij al verdrietig

bent over een boom die je niet eens zelf

hebt laten groeien, zou ik dan niet veel

meer verdriet hebben over zoveel mensen

en dieren?’ Zo opent God een nieuw

vergezicht voor Jona.

Het verhaal van Jona,

Jezus, jou en mij

Het slapen van Jona, de storm op zee, de

drie dagen van afdalen in duisternis, het

doet denken aan verhalen van Jezus, aan

opstandingsverhalen. Ook Jezus zelf legt

de verbinding met Jona. Jezus is door

de diepte van de dood heen gegaan en

opgewekt. Met zijn leven opent hij een

nieuw vergezicht voor mens en wereld.

Zo is het verhaal van Jona, het verhaal van

Jezus, verbonden met ons eigen verhaal.

Jona houdt ons een spiegel voor.

Hij hoorde zijn innerlijke stem, maar

gehoorzaamde niet aan zijn bestemming.

Vaak weten we diep van binnen wel

waartoe we geroepen zijn. Soms

verbergen we ons omdat we bang zijn.

Lopen we weg omdat we niet kunnen

aanzien wat er om ons heen en in ons

eigen leven gebeurt. Blijven we morren

over alles wat ons overkomt.

Inzicht

Het boek Jona vertelt ons van redding

uit de leegte, uit de diepte van het niets.

Jona krijgt weer oog voor zichzelf en zijn

medeschepselen. Zo’n inzicht groeit niet

zomaar. Vaak ga je echt door de diepte

heen om te ontdekken dat het leven meer

is dan alles wat er aan de oppervlakte

schittert. En dan mag je op avontuur gaan

en weten dat je op handen gedragen wordt

in dit leven, ja zelfs door de dood heen.

Net als Jona zijn wij moedig maar ook

bang, vol vertrouwen maar soms ook vol

ongeloof. In het verhaal van Jona voelen

we misschien net dat duwtje om ook op

weg te gaan, om op te staan en om te

vertrouwen in de ander en in onszelf. Sta

op en ga!

‘MOEITEN VALLEN NIET ALTIJD OP TE LOSSEN, MAAR HET MAAKT UIT WELKE KEUZE JE MAAKT’

PAG.12

De tuinploegVrijwilligers met betrouwbare betrokkenheid

Vandaag de dag is er op donderdag nog steeds

bedrijvigheid van vrijwilligers in de natuur op het landgoed.

Het gras wordt gemaaid, oud hout gezaagd, bomen

gesnoeid, blad geruimd, geschoffeld, onkruid gewied,

borders onderhouden, heggen geknipt en wordt er nieuw

groen geplant. Lenie Horst, vrijwilliger vanaf de start, is als

het ook maar even kan elke donderdag van de partij: “Het

is een hele mooie en grote plek om samen in te werken. Ik

onderhoud met name de borders op het landgoed maar

help de anderen ook wel eens met ander werk.” Lidwina

Tan is als laatste aangeschoven bij de tuinploeg. “Ik woon

sinds kort in de buurt van Hattem in een appartement. Ik

heb altijd veel plezier beleefd aan het onderhouden van

mijn royale tuin en bij de Hezenberg kan ik mijn ervaring

inzetten en heb ik weer plezier aan tuinieren. In eerste

instantie wist ik niet waar de Hezenberg was, maar het

bleek het landgoed te zijn waar ik regelmatig langs fietste.”

Naast deze twee dames kent de tuinploeg zeven mannen.

Een van hen is Joep Veltman, hij begon bij de Hezenberg

na een hint van zijn buurman, die twaalf jaar als vrijwillige

tuinman had gewerkt. Joep: “Ik ben van huis uit geen

tuinman, maar het beeld dat geschetst werd sprak mij

aan en ook al kun je niet alles, je kunt iets wel leren. Het

is voor mij iedere week genieten met een aantal gezellige

mensen in een prachtig landschap. En ik heb in de loop

van de tijd veel geleerd, met name de behendigheid met

de grasmaaier en diverse gereedschappen. Maar ook hoe

lekker koffie kan smaken.”

De werkdag van de tuinploeg begint steevast om 09.00

uur met een kop koffie, buiten bij de werkschuur. Er

wordt onderling een praatje gemaakt, coördinator Frank

Kastermans praat de ploeg bij en klokslag 09.30 uur gaat

eenieder aan het werk. Tussen de middag wordt er een

lunch klaargemaakt door de kok van de Hezenberg. Jan

Westerbeek: “Ik maak inmiddels vier jaar deel uit van

de groep en kan niet anders zeggen dan dat we goed

worden verzorgd, al is het jammer dat we door het

coronavirus niet met de gasten kunnen eten. Dat vind

ik altijd een heel mooi moment. Het is fijn om contact

te hebben met de mensen voor wie je de leefomgeving

onderhoudt.”

Henk-Jan Kersjes stond op een bepaald moment op

een splitsing in zijn werkzame leven en maakte de keus

om zich bij de tuinploeg te scharen. Henk-Jan: “Ik kreeg

gaandeweg het gevoel dat kantoorwerk niet meer goed

voor mij was. Toen ik een advertentie zag voor actief

buitenwerk bij landgoed de Hezenberg, hemelsbreed

dicht bij mij in de buurt, was de keuze snel gemaakt.

Ik heb er geen moment spijt van gekregen.” Ruud

Haverkamp beaamt dit: “Destijds was ik in een fase van

mijn leven dat ik ruimte kreeg voor vrijwilligerswerk. Een

bijdrage leveren aan de leefomgeving van de Hezenberg

sprak mij aan, omdat ik uit eigen ervaring weet hoe

belangrijk een groene omgeving is. Net als bij de anderen

is voor mij het sociale aspect binnen de tuinploeg erg

belangrijk.”

Het was in 2006 toen de Hezenberg in de lokale media een

advertentie plaatste om vrijwilligers te werven voor het starten

van een tuinploeg. Het ruime natuurgebied op het landgoed kende

achterstallig onderhoud en er waren onvoldoende handen om de

waardevolle plek in stand te houden. 15 vrijwilligers, mannen en

vrouwen, meldden zich aan om de handen uit de mouwen te steken.

In de jaren daarna namen we afscheid van diverse vrijwilligers en

kwamen er diverse mensen bij.

Ruud Haverkamp

Lidwina Tan

Eddy Eikenaar

Lenie Horst

Joep Veltman

Eric Breunis

De Hezenberg is trots op haar vrijwilligers. Zij zetten zich in op allerlei terreinen, bijvoorbeeld bij de receptie of als gastvrouwen. Geïnteresseerd in vrijwilligerswerk bij de Hezenberg?

Bekijk onze vacatures op www.hezenberg.nl/over-ons/vacatures/

Ook Gerard Libert komt met plezier naar de Hezenberg.

“Het is leuk om in een prettig team buiten bezig te zijn

en nuttig werk te doen en eer van je werk te hebben.

Voor de contacten met de gasten hoop ik dat er weer

een tijd komt dat we samen kunnen lunchen en na

afloop van de maaltijd samen kunnen zingen.” Eddy

Eikenaar is vaak te vinden op de motorgrasmachine,

maar houdt ook het binnenplein schoon. “Na mijn

pensionering wilde ik vrijwilligerswerk gaan doen. Ik

kwam in contact met Gerard Samsom die vrijwilliger

was bij de tuinploeg bij de Hezenberg. Ik heb jaren

geleden bij het Geldersch Landschap vrijwilligerswerk

gedaan en omdat mij dat goed was bevallen, heb ik

mijn stoute schoenen aangetrokken en ben eens gaan

kijken. Ik ben blij dat ik de stap gezet heb want het

is een fijne groep mensen, een mengsel van allerlei

personages. Het is een voorrecht om samen in de

buitenlucht in de mooie omgeving te mogen werken.”

Jan Westerbeek

Gerard Libert

Henk-Jan Kersjes

Sociaal psychiatrisch verpleegkundige Henk Kievit: “Binnen ACT leer je meer afstand te nemen van het gepieker en geworstel in je verstand, dat misschien wel overal commentaar op heeft, het altijd beter weet, of overal nog een extra schep ellende bovenop doet. Ook maak je contact met hetgeen je hier en nu ervaart en breng je je eigen waarden in kaart om actief en toegewijd naar deze waarden te leren handelen. Dit alles heet het vergroten van je psychologische flexibiliteit, waarbij er gebruikt wordt gemaakt van zes therapeutische processen binnen ACT, samengevat in de ACT-hexaflex.”

ACT behandelt het proces van hoe iemand zich verhoudt tot gedachten, gevoelens, herinneringen en lichamelijke sensaties. De therapie helpt je om te zien wanneer die gedachten je beperken en je leven verarmen. ACT is een vorm van cognitieve therapie en is effectief gebleken bij een verscheidenheid

aan problemen, bijvoorbeeld depressie, angst en chronische pijn.

Invloed op omgaan met gedachten “Ons verstand kan een behoorlijk loopje met ons nemen en zorgen voor worsteling met pijnlijke onderwerpen. Als je last hebt van negatieve gedachten, dan weten de meeste mensen inmiddels wel dat positief denken vaak niet, of zelfs averechts werkt. In plaats van dat we dat proberen te doen, geven we gedachten binnen ACT een minder prominente rol, door meer afstand te leren nemen, zodat je er niet door wordt meegesleept. Je leert te kijken naar je denken, in plaats van erdoor te worden beheerst. Met behulp van oefeningen zul je dan merken dat je gedachten als het ware een andere kleur krijgen, waardoor je ze minder serieus gaat nemen en het makkelijker wordt om je te focussen op het hier en nu.”

Waarde(n)vol leren levenJe aandacht richten op de dingen die ertoe doen in je leven

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is sinds

2010 erkend als een bewezen ervaringsgerichte

gedragstherapie. In deze therapie leer je om

dingen waar je geen controle over hebt, zoals nare

gedachten, gevoelens, herinneringen, angst of pijn

te accepteren in je leven en hier anders mee om te

gaan. Een leven zonder narigheid bestaat niet en het

gevecht of de vermijding tegen die narigheid kost

veel energie.Henk Kievit, sociaal psychiatrisch

verpleegkundige

PAG.14

Gedrag vanuit je eigen waardenACT brengt je in contact met wat er echt toe doet, je verlangen over hoe je je wilt gedragen. Wat vind je diep van binnen belangrijk in je

leven? Is er een verschil tussen wat je moet doen en wat je eigenlijk zou willen doen? Henk: “In het begin is het vaak moeilijk om af te wijken van jezelf opgelegde - vaak zo vertrouwde - regels en gewoonten die voortvloeien uit je gedachten. Regels die we vaak hebben meegekregen vanuit onze omgeving over hoe we ons moeten gedragen. Bijvoorbeeld altijd door moeten gaan, niet zeuren, sterk zijn, niet mogen falen of perfect moeten zijn. Maar na verloop van tijd komt er ruimte om gedrag te ontwikkelen dat past bij eigen waarden.”

Belang van groepstherapie De ACT bijeenkomst begint met een mindfulness oefening om de aandacht in het hier en nu te bepalen en om te leren de focus op wat je allemaal denkt, voelt en ervaart te versterken.Henk: “Vaak zitten we met ons hoofd in een

soort defecte tijdmachine. We zijn dan in gedachten vooral met het verleden of de toekomst bezig. Hierdoor missen we het contact met het hier en nu en is mindfulness belangrijk om open te staan voor de ACT-therapie. Vervolgens bespreken we de oefening na waarna we een thema vanuit de ACT verder gaan uitwerken. Deelnemers luisteren naar elkaar en leren van elkaar door ervaringen te delen en elkaar te steunen. Vaak is er veel herkenning. Er is ruimte en respect voor elkaars inbreng. Het geeft nieuwe groepsleden hoop en vertrouwen wanneer ze merken dat de therapie van toegevoegde waarde is en er een goede en een werkzame sfeer in de groep is.Ik eindig een therapiesessie altijd met een huiswerkopdracht. Om wat er in de therapie is besproken in de praktijk te kunnen toepassen. Binnen ACT wordt er veel gebruik gemaakt van oefeningen om zo ervaring op te doen met het geleerde. Gedragsverandering is niet alleen een zaak van het hoofd. Het is vooral belangrijk dat mensen ervaren hoe het is om anders met jezelf om te gaan.

In de ACT sessie later in de week komt collega Anke Harwig altijd terug op de huiswerkoefening en bespreekt met de groep en/of met een individu hoe de opdracht is ervaren en of de oefening meewerkt aan het realiseren van het uiteindelijke doel: vergroten van flexibiliteit en dat mensen het gevoel hebben dat ze stappen vooruit maken.”

Meer weten over ACT?www.acbsbene.com

ACT-Hexaflex

‘ACT BRENGT JE IN CONTACT MET WAT ER ECHT TOE DOET’

PAG.15

Van verwijzing naar zegen,leven als uitdaging

a Hezenberg 6, 8051 CB Hattem t 038 20 22 900 e info@hezenberg.nl i hezenberg.nl

Hij kan zichzelf wel voor de ‘kop’ slaan. Want hij heeft het zien

aankomen. Hij heeft de signalen, die zijn lichaam al een tijdje gaven,

domweg genegeerd. Veel te lange dagen, veel te veel uren in een

week. En dat allemaal om in de gratie te blijven bij een opdrachtgever

die absoluut geen oog had voor het welzijn van zijn medewerkers.

En nu loopt hij langs het kanaal dat langs

landgoed Hezenberg stroomt. Er is nog heel

veel boosheid aanwezig. Maar de boosheid

begint zich anders te richten. Johns boosheid

richtte zich eerst naar binnen. Hij vond

zichzelf – op zijn zachtst gezegd – een

enorme ‘minkukel’ dat hij het zover heeft laten

komen. Nu begint hij zo langzamerhand in te

zien, dat door de opname heen een uitdaging

verscholen kan liggen om het leven nu

daadwerkelijk te gaan leven.

Want één ding is hem wel duidelijk geworden

tijdens zijn verblijf bij de Hezenberg. Het leven

dat hij in zijn werkzame leven leidde, was geen

leven. Zijn vrouw Janneke had hem er eigenlijk

al voor gewaarschuwd. Ze was heel erg bereid

om voor het huwelijk te vechten, maar dan

moest hij wel in therapie. Doorgaan op de

oude manier, alleen maar werken zonder oog

voor vrouw en kinderen, was gewoon geen

optie.

En langzamerhand begon boosheid plaats te

maken voor dankbaarheid. Dat hij op avontuur

is gegaan, toegestoken handen heeft gepakt

en een tweede kans krijgt. Als nooit tevoren

voelt hij zich gedragen door de Eeuwige. Hij is

Janneke en de tweeling Bart en Tom dankbaar

dat ze achter hem staan. En dat het Leven

hem de kans geeft om te zien welke kwaliteit

in dat Leven kan zitten als je de rust neemt om

te voelen, waar te nemen en te groeien. John

besefte tijdens zijn wandeling langs het kanaal

dat hij eigenlijk een enorme bofkont is. Het

had zomaar anders gekund…

PAG.16DE TERUGBLIK // JOHN