Zaterdag 17 juli 2010 | Het Financieele Dagblad Economie & Politiek 3

De wereld in 3 minuten

Rus zoekt verkoeling Foto: Reuters

PekingTyfoon Conson teistertChinese eiland HainanTyfoon Conson heeft gisterenhet Chinese eiland Hainanbereikt. Eerder deze week hieldConson al huis op de Filipijnen.Hierbij kwamen ten minste 38mensen om. De zware regenvaldie verschillende provincies inZuid-China al weken in de greephoudt, veroorzaakten de afgelo-pen dagen overstromingen enaardverschuivingen. Hierbij vie-len volgens de Chinese staats-media 135 doden en werden113.000 huizen vernield.(bloomberg)

MoskouHittegolf teistertRussische akkersBijna 10 miljoen hectare Russi-

sche landbouwgrond is ver-droogd als gevolg van de extremehitte. De kosten voor de land-bouwsector worden geraamd op$ 1 mrd. Metereologen maaktengisteren bekend dat de hittegolf,

die het land al sinds eind juni inzijn greep houdt, nog zeker eenweek zal aanhouden. Dit week-end wordt het volgens voorspel-lingen 37 graden Celsius in Mos-kou, een record sinds 1936. In 17

Russische deelstaten is inmid-dels de noodtoestand uitgeroe-pen. (rtr)

Caracas‘Geen onderdak voorFarc in Venezuela’Venezuela zegt geen onderdak tebieden aan leiders van de rebel-lenbewegingen Farc en ELN. HetZuid-Amerikaanse land wijst hier-mee beschuldigingen van buur-land Colombia van de hand.Minister van defensie Silva vanColombia toonde eerder dezeweek op een persconferentiefoto’s en videobeelden waarop derebellenleiders te zien zoudenzijn op Venezolaans grondgebied.Het ministerie van buitenlandsezaken van Venezuela liet wetende aantijgingen te zien als eenpoging van Colombia tot het ver-slechteren van de bilaterale

betrekkingen tussen beide lan-den. (rtr)

Alma-AtaOVSE stuurt agentennaar zuiden KirgiziëDe Organisatie voor Veiligheid enSamenwerking in Europa (OVSE)stuurt 52 politieagenten naar hetzuiden van Kirgizië om toezicht tehouden op het broze vredesbe-stand in dat gebied. Vorigemaand zouden bij gevechten tus-sen etnische Kirgiezen en ledenvan de Oezbeekse minderheid inhet zuiden van het Centraal-Azia-tische land zeker 300 mensen zijngedood. Daarnaast zouden dui-zenden huizen zijn platgebrandin de zuiderlijke steden Osh enJalal-Abad. Het politiekorpswordt eventueel uitgebreid naar102 agenten, zo maakte de OVSEgisteren bekend. (rtr)

De formatieDag 38

Hakkehakkepufpuf

De onderhandelingenover paars plus zijngoed uit de startblok-ken gekomen. Dat zei

informateur Uri Rosenthalbegin deze week. Hard gewerktwordt er zeker. De onderhande-laars van VVD, PvdA, D66 enGroenLinks, hun secondantenen een handvol specialisten uitde fracties hadden een afmat-tende week waarin elke avondwerd doorgewerkt.

Maar waaraan? En leidt hetook ergens toe?

De overheidsfinanciën moe-ten nog steeds een dominantgespreksthema zijn. Begindeze week werd Ronald Gerrit-se opnieuw ontboden bij deinformateurs en de vier paarsplus-partijleiders. Gerritse is dehoogste ambtenaar van hetministerie van Financiën. Ookde ambtelijke baas van hetdepartement van AlgemeneZaken, Richard van Zwol, werdter tafel genood. Deze tweeministeries regisseerden detwintig ambtelijke werkgroe-pen die eerder dit jaar voorruim ¤30 mrd aan bezuini-gingsvoorstellen deden.

Ook de financieel specialis-ten die hun politieke leidersbijstaan, worden doorlopendgesignaleerd rondom het Bin-nenhof. Zelfs oud-financieelspecialisten. Zo liep ik dezeweek Kees Vendrik tegen hetlijf in Koloniën, waar de werk-vertrekken van GroenLinkszich bevinden. Het inmiddels

afgezwaaide Kamerlid droegeen ministerstas vol documen-ten bij zich. Terwijl hij zijnwerkkamer toch al weken gele-den ontruimd heeft.

Volgens een perscommuni-qué van de Rijksvoorlichtings-dienst bespraken de onderhan-delaars met de twee topambte-naren ‘de actuele situatie op definanciële markten en de aan-pak in het kader van de Euro-pese Unie en de G20’. Dat duidtop het gecoördineerd terug-dringen van begrotingstekor-ten, exitstrategieën om te voor-komen dat commerciële ban-ken niet blijvend aan het kapi-taalinfuus of garanties van deStaat kunnen blijven liggen.Misschien zelfs over een spe-ciale bankbelasting, zoals PvdAen GroenLinks willen.

Zeker wordt er druk gespro-ken over de woningmarkt, datwil zeggen de fiscaal gesubsidi-eerde koopsector én de gewoongesubsidieerde huursector.Moeilijk, moeilijk voor de VVD.De liberalen hebben er nog netgeen breekpunt van gemaaktmaar hun hele verkiezingscam-pagne dreef op het onberoerdlaten van de hypotheekrente-aftrek. PvdA en D66 proberennu de VVD tegemoet te komenmet handreikingen die de VVDzonder gezichtsverlies kunnenlaten opschuiven naar links.Dat betekent dus de renteaftrekhandhaven maar bijvoorbeeldknabbelen aan de grondslagwaarover aftrek genoten kanworden. Of peuteren aan hetpercentage waartegen aftrekmogelijk is.

Ondanks de vele uren pra-ten, komen de vier partijenmaar langzaam tot elkaar.Vriendschappelijk mag hetzeker niet ogen. In het Kamer-restaurant worden uitnodigin-gen om samen te eten beleefdmaar resoluut afgeslagen. Opdie manier schiet het natuur-lijk nooit op.

Leon Willems

ADVERTENTIE

De Siermarkt in Amsterdam Slotervaart is de eerste markt die door de marktondernemers zelf wordt bestuurd. Foto: Hollandse Hoogte

Marktlui willen van regierol gemeenten afNelleke Trappenburg............................................................Amsterdam...............................................................

In plaats van de gemeente moetende marktkooplui zelf de marktgaan runnen. Zij zijn beter in staatzijn om de markt aantrekkelijk tehouden in de toekomst. Dat steltde Centrale Vereniging voor deAmbulante Handel (CVAH). ‘Amb-tenaren handhaven alleen maar,ze denken niet na over de vraag watvoor mogelijkheden de marktheeft’, zegt Henk Achterhuis, voor-zitter van CVAH. Daardoor raaktde markt volgens hem de aanslui-ting met de klanten kwijt.

‘De consument wordt steedskritischer, maar de markt ontwik-kelt niet mee. Als er niks gebeurtgaan we de komende jaren terreinverliezen aan de supermarkten.’Hij wijst er onder meer op dat hetaanbod op de markten de laatstejaren is verschraald. Op veel mark-ten is er een overaanbod van textielen een tekort aan verse producten.‘Van de 20.000 ambulante hande-laren die in Nederland zijn inge-schreven is 20% textiel, dat is eenvijfde deel, terwijl er dertig ver-schillende branches zijn. Veel ge-meenten letten er niet op wat voorkramen er op de markt staan.’

Onder het motto ‘De marktheeft Toekomst’ heeft de CVAH sa-men met het HoofdbedrijfschapDetailhandel en in overleg met ge-meenten een nieuw organisatie-model ontwikkeld. Hierin wordtde markt niet meer aangestuurddoor de gemeente, maar door demarktkooplui zelf, via een speciaaldaarvoor opgerichte stichting ofvereniging. De gemeente kan al-leen nog voorwaarden stellen bijde vergunningverlening, maarstelt verder geen regels meer op.Hierdoor krijgen de marktluimeer ruimte om te ondernemenen in te spelen op de wensen vande klanten.

Bij de onlangs opgerichte Sier-markt in Amsterdam Slotervaartwordt het model nu getest. CVAHheeft eerst bij de bewoners gepolstwelk aanbod ze willen en welkeopeningstijden hun voorkeur zouhebben. Vervolgens konden on-dernemers zich inschrijven enheeft CVAH daaruit een selectiegemaakt voor de vereniging. Omeen divers aanbod te krijgen heeftde branchevereniging ervoor ge-zorgd dat er van alle koopwaarmaar één kraam is.

Dat deze indeling ook de con-currentie vermindert, is volgensmarktmanager Marcel Jansengeen probleem. ‘Er is veel te langalleen maar gefocust op prijs. Datkomt de kwaliteit en de uitstralingvan de markt niet ten goede. Demarktlui hoeven hier hun concur-

renten niet in de gaten te houdenen kunnen daardoor veel meer tijdaan hun klanten besteden.’ Den-nis Thakoer, die exotische etens-waren verkoopt op de Siermarkt,bevalt het goed. ‘De grote variatiemaakt het aantrekkelijker.’

Marktkoopman Robert vanTwillert van broodkraam ’t Stoepjeis ook tevreden. ‘Je betaalt welruim twee keer zo veel om hier te

staan, maar je krijgt wel veel ruim-te.’ Volgens hem wordt het stageldin de toekomst mogelijk nog welwat lager, omdat de tarieven nuzijn gebaseerd op een ruime in-schatting van de kosten. ‘We doendit ook voor ’t eerst. We moeten nuzelf voor alles zorgen, de huur vanhet plein, de verkeersregelaars.Het kost even tijd om een goedbeeld van de kosten te krijgen.’

Voor Lourens van de bedden-goedkraam is het grootste voor-deel dat hij op de siermarkt eenvaste plek heeft. Op de anderemarkten waar hij staat moet hij ’sochtends loten voor een plek. Danis het altijd maar afwachten of hijeen plek kan krijgen en waar hijdan komt te staan. Voor Van Twil-lert geldt dit voordeel niet, want hijheeft overal een vaste plek. Dat

geldt voor bijna alle verkopers vanvers voedsel, omdat zij met hun be-derfelijke waar niet het risico kun-nen lopen om uitgeloot te worden.

Van Twillert zou ondanks de ho-gere tarieven willen dat anderemarkten ook verzelfstandigen. ‘Jekunt dan als marktman alles eenbeetje sturen. Als een kraam nietfunctioneert kun je die er bijvoor-beeld uit gooien. Zo voorkom jeslapende marktlui op de markt ofkramen die er ver voor sluiting alvandoor gaan.’

De marktlui waarderen het ookdat ze nu direct iets kunnen reali-seren als ze dat willen. Ze hebbenal verschillende promotieactiesgehouden op de markt, verteltLourens, en een gezamenlijke fol-der gedrukt. Ook hebben ze demarktzetter meteen weggestuurdtoen ze hem niet goed genoeg von-den. Normaal moet dat via de ge-meente geregeld worden.

Of dit ondernemersmodel suc-cesvol is blijft volgens Lourens nogafwachten. ‘Dat moet je op langeretermijn bekijken. Het is nog evende vraag of de markt gaat lopen.’

De CVAH is al met verscheidenegemeenten in gesprek voor de in-voering van het nieuwe model, ééndaarvan is Eindhoven. Haaksber-gen is reeds begonnen.

Cao-acties op komstin verpleeghuizenAriane Kleijwegt............................................................Amsterdam...............................................................

Werknemers in de gezondheids-zorg gaan actievoeren voor een be-tere cao, nu het overleg over eennieuw akkoord is vastgelopen. Gis-teren verliep een ultimatum van devakbonden aan de werkgevers.

Het gaat de werknemers in deverpleeg- en verzorgingshuizen ende thuis- en kraamzorg vooral omeen beter arbeidsvoorwaarden-pakket. Wat betreft loon zijn vak-bonden en werkgevers elkaar al ge-naderd. De bonden eisen eenloonsverhoging van 1,5% in 2011.De werkgevers hebben in een laat-ste bod twee keer 1% op een tweeja-rige cao geboden. In ruil daarvooreisen ze een versobering van de an-dere arbeidsvoorwaarden. De bon-den vinden dat onaanvaardbaar.

Zo willen werkgevers afstappenvan een toeslagensysteem voorzondags- en nachtdiensten. Inplaats daarvan moeten mensenmeer betaald krijgen als ze flexibe-ler werken. Verder zien de bondendat werknemers in de zorg steedskortere diensten draaien en daar-door onregelmatiger moeten wer-

ken om aan een volle werkweek tekomen. ‘Het kan niet zo zijn dat ie-mand 7 dagen per week werkt omaan een 40-urige werkweek te ko-men’, aldus Wim van der Hoorn,bestuurder bij Abvakabo FNV.

Ook wil Van der Hoorn dat iede-re werknemer minimaal 2% van deloonsom aan scholing mag beste-den. Zo kunnen scholingsbudget-ten meer uniform worden aange-wend dan nu. Ook moeten zoge-noemde ‘ouwelullendagen’ wor-den omgezet in een systeem dat ie-dere werknemer onafhankelijkvan leeftijd recht geeft op jaarlijks35 uur aan extra vrije dagen. Vol-gens Van der Hoorn kunnen dieinitiatieven kostenneutraal wor-den uitgevoerd.

Plannen voor regionale of lan-delijke demonstraties zijn er nogniet. De acties in de zorg beginnenklein, met handtekeningenacties.Als dat geen zoden aan de dijk zetdenkt Van der Hoorn aan actiesdie de financiële administratie vande zorginstellingen raken. ‘Er zijnadministratieve handelingendenkbaar waar de patiënt geen lastvan heeft, maar die de werkgeversfinancieel wel gaan voelen.’

Ten Katemarkt

Actieve marktlui gedwarsboomdVan onze redacteur............................................................Amsterdam...............................................................

Een aantal ondernemende markt-lieden op de Ten Katemarkt in Am-sterdam West, dat steeds meer ta-ken naar zich toe had getrokken , isteruggefloten. Volgens de deel-raad leidde hun ondernemerszintot een onwenselijke situatie. ‘Derol van de Vereniging van Kooplie-den werd te groot’, zegt stadsdeel-bestuurder Abdeluheb Choho.

De marktlieden hadden in 2007de Vereniging van Kooplieden op-gericht. Deze vereniging ging hetafvaleiland beheren en mocht van

de deelraad kramen gaan zetten.Daarmee werd zij een concurrentvan de drie gevestigde kramenzet-ters, die in de praktijk acteerdenals één bedrijf. Al snel liet drie-kwart van de marktlieden zijnkraam zetten door de Vereniging,onder meer omdat zij lagere tarie-ven hanteerde. De gevestigde par-tijen lieten het er niet bij zitten enstartten procedures. Volgens Er-win Hoejenbos, die dekbeddenverkoopt op de markt, was hetgoed dat de prijzen naar benedengingen, maar leverde de concur-rentie onderling wel veel strijd op.

Stadsdeel Oud-West maakte af-

gelopen jaar onverwachts een ein-de aan deze strijd. Toenmalig be-stuurder Bouwe Olij besloot dat erin het vervolg nog maar één kra-menzetter mag zijn en dat dezegeen andere activiteiten op demarkt mag hebben. Daarmeewerd de Vereniging buitenspel ge-zet. ‘Het is goed voor de markt omde rollen zuiver te houden’, zegtzijn opvolger Choho. ‘Overigensmag de kramenzetter wel samen-werken met de Vereniging.’

Volgens Ibrahim Sakr van debloemenkraam zijn de kramen nual duurder. ‘Het scheelt €900 perjaar. Dat is veel geld.’

‘De Britten zijn striktermet een volledigevacaturestop maarhoeven relatiefminderambtenaren kwijt’

Fors inkrimpen Rijk haalbaarAdviesbureau Roland Berger: maximaal één op drie vertrekkende ambtenaren vervangen

Bert van Kalles............................................................Amsterdam............................................................De bezuinigingen die politiekepartijen willen doorvoeren door derijksoverheid in te krimpen, zijnfors en ambitieus maar in principehaalbaar. Daarvoor is het wel no-dig dat van alle vertrekkende amb-tenaren er maximaal één op dedrie wordt vervangen. Dat blijkt uiteen studie van het internationalestrategisch adviesbureau RolandBerger.

Er liggen in politiek Den Haagplannen klaar om de komendevier jaar bijna een kwart te bezuini-gen op het ambtenarenapparaatvan het Rijk. Volgens Arnoud vander Slot, partner bij Roland Berger

en verantwoordelijk voor de stu-die, is Nederland daarin ambitieu-zer dan de buurlanden.

‘De Britten zijn nog strikter meteen totale vacaturestop. Maar diehoeven verhoudingsgewijs jaar-lijks minder ambtenaren teschrappen.’ De ‘best practices’ inde studie laten successen zien vande VS, Frankrijk en Groot-Brittan-nië. Maar daarbij gaat het maxi-maal om 2% reductie per jaar.

De Nederlandse doelstellingkomt voor de komende vier jaarneer op een jaarlijkse reductie vanrijksambtenaren met 5 à 6%. Vol-gens Van der Slot is dat fors. ‘Tus-sen 2006 en 2009 is een besparingvan 1,4% per jaar gehaald. Die da-ling is vanaf 2009 echter tot stil-

stand gekomen omdat de over-heid door de crisis extra werkkreeg.’

Om de omslag richting 6% tekunnen maken, moet de nieuweminister-president de saneringvan het ambtenarenapparaat totzijn topprioriteit maken, zo wordtin de studie bepleit. Volgens Vander Slot tonen ervaringen in hetbuitenland aan wat er nodig is omsucces te boeken. ‘De leiding moet

op hoog niveau liggen, de nieuweregering moet direct een state-ment maken en de besparingenmoeten direct realiseerbaar zijn.’

Een aanpak zoals in de vorige re-geerperiode waarbij de besparingin de laatste twee jaar valt, is vol-gens hem gedoemd te mislukken.

In Nederland werkt circa 30%van de beroepsbevolking in over-heidsdienst, inclusief zorg en on-derwijs. De bezuinigingen richtenzich echter op het openbaar be-stuur, waar 9% van de beroepsbe-volking werkt.

De politieke partijen willen dekomende kabinetsperiode gemid-deld 23% besparen op het Rijk enzelfs 27% op lagere overheden. HetCentraal Planbureau (CPB) heeft

aangegeven dat te ambitieus tevinden. In de doorrekening van deverkiezingsprogramma’s heeft hetCPB de bezuiniging op de Rijks-dienst gemaximeerd op € 2 mrd, tebehalen in 2020.

Uit de studie van Roland Bergerblijkt dat het verloop onder rijks-ambtenaren op circa 6% per jaarligt. Daarvan gaat ruwweg één opde drie met (vervroegd)pensioen.Twee op de drie stappen over naareen werkgever buiten de overheid.

De politieke partijen willen tus-sen 2011 en 2015 het aantal rijks-ambtenaren verminderen metjaarlijks 4% tot 5,3%. Dat kan inprincipe dus binnen het natuurlijkverloop. Een volledige vacatu-restop is dan niet nodig.

1000 m2 beeldentuin in centrum Den Haagnaast Paleistuin en Koninklijke Stallen.

Marti de GreefJan Pater Kim Kroes

WWW.HETCLEYNEHUYS.COM NOORDEINDE 154 DEN HAAG

20 juni - 29 augustus