New Energietransitie haalbaar maken op bedrijventerreinen · 2019. 11. 12. · Energietransitie...

Energietransitie haalbaar

maken op

bedrijventerreinen

Arnhem, 31 oktober 2019

[email protected]

06 111 288 49

Marije Groen

• Nieuwe economie

• Duurzaamheidsstrategie

• Publiek-private realisatie

• Specialist werklocaties

• Verduurzamingsmaatregelen

in de praktijk

[email protected]

06 549 746 52

Margreet Verwaal

© Buck Consultants International, 2019 1

Profiel Buck Consultants International

⚫ Voor bedrijven

• Supply chain optimalisering

• Locatiekeuze-advies

• Business strategie ontwikkeling

• Vastgoedstrategie en -projecten

⚫ Voor overheden & kennisinstellingen

• Regionaal economische ontwikkeling en

innovatiebevordering

• Vastgoedontwikkeling & -beleggingen

⚫ Profiel

• Onafhankelijk adviesbureau

• Hoofdkantoor in Nijmegen sinds 1985

• 70 full-time professionals

• Projecten in meer dan 50 landen

• Logistieke en infrastructurele projecten

• Programma’s om nieuwe

bedrijfsvestigingen te acquireren


1. Het belang: grote winst op bedrijventerreinen

2. Instrumenten voor energietransitie op

bedrijventerreinen

3. Voorwaarden voor succes

4. Conclusies

5. Q & A

Inhoud


1 Het belang: grote winst

op bedrijventerreinen


Grote winst te behalen

Bronnen: IBIS 2017, RVO 2019/CBS 2014

⚫ Industriële omgeving met juiste (milieu)ruimte voor energiesystemen

⚫ Groot deel van energiegebruikers geclusterd

⚫ Bedrijfsleven is gewend om te investeren (i.t.t. inwoners)

⚫ Ligging van bedrijventerreinen t.o.v. het stedelijk gebied, biedt

mogelijkheden voor productie, opslag en distributie van energie. Maar ook

• Ondernemers die met elektrisch wagenpark naar klant kunnen (loodgieters, aannemers etc.)

• City Hubs voor duurzame last mile stadsdistributie

Nederland Bedrijventerreinen Relatief

4.000.000 ha oppervlakte 112.000 ha bruto oppervlakte 2,8%

3000 PJ energieverbruik

• 898 elektriciteit

• 2141 Gas

700 PJ energieverbruik

• 384 elektriciteit

• 314 aardgas

23%

• 43%

• 15%

⚫ De opgave is helder

⚫ Winst te behalen, sectoren als industrie en logistiek zijn op

bedrijventerreinen gevestigd

⚫ Maar: investeringen gaan voor de baten uit


Bedrijventerreinen en energiemaatregelen

1. Productie voor elektriciteit- en warmtegebruik en transport

• Productie: wind, zon, geothermie, Power2Heat

• Benutting reststromen: restwarmte, biomassa

• Conversie: bijv. zonenergie naar waterstof

2. Besparing

• Verduurzaming productie-, bedrijfs- en transportprocessen

• Zuinig omgaan met elektriciteit en warmte

• Isolatie

• Ledverlichting

3. Netwerk

• Opslag: warmte-koude, batterij, waterstof

• Distributie/uitwisseling van energie (twee richtingen)

• Smart Grid


Doel workshop

Voor de meeste overheden is

er nog geen inzet op energie-

transitie op bedrijventerreinen

Ondernemers op terreinen

staan nog aan het begin

⚫ Hoe krijgen we een overzicht van

de opgave en de kansen?

⚫ Welke rol kunnen we vervullen?

⚫ Wat kunnen we doen om te

versnellen?

⚫ Waar beginnen we?

⚫ Hoe brengen we initiatieven tot

realisatie?

⚫ Hoe krijgen we het bedrijfsleven

mee?

⚫ Hoe kom ik tot financieel haalbare

maatregelen?

⚫ Helpt een collectieve aanpak

daarbij en hoe pak ik dat op?

⚫ Kan de gemeente of provincie een

rol spelen?

⚫ Hoe financieren we de organisatie

van een gezamenlijke aanpak?

⚫ Hoe kom ik tot een energiebedrijf?

Antwoorden geven op vragen van overheden en bedrijfsleven


BCI biedt antwoorden met 6 tools

Gemeente, regio, provincie Bedrijventerrein

Vis

ie 1. Ontwerpprincipes Start van het proces – plan van aanpak

Str

ate

gie 2. BCI Vitaliteitsindex

Inschatten van mogelijkheden, bepalen

van inzet

4. Strategisch denkkaderNaar een succesvolle energietransitie

op het bedrijventerrein

Uit

vo

eri

ng

3. EffectmeetingEconomische effecten in kaart brengen

op basis van doelen en inzet

5. Collectieve aanpak en grote

oogst• Opschalen van individuele

maatregelen naar collectief

• Opschalen van collectief naar

gebiedsgericht

6. Haalbare maatregelenAfhankelijk van gebied specifieke

factoren is mix van maatregelen

haalbaar


2 Instrumenten voor

energietransitie op

bedrijventerreinen


2.1 Ontwerpprincipes

⚫ Energietransitie op bedrijventerreinen krijgt inhoud en richting met 10

ontwerpprincipes


Energietransitie

Circulaire economie

Verkenning kansen

per terreintypeKlimaatadaptatie

Reële doelstellingen voor

gemeentelijke en

regionale afspraken

Aanpak

bedrijventerreinen

in beleid en in

actieprogramma’s

Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4

Biodiversiteit

Sociaal

Indeling in

terreintypen

Maatregelenpakketten

prioritaire terreinen

Koersbepaling

Fysieke en financiële

maatregelen

0-meting van

alle terreinen

Op alle terreinen

aan de slag:

identificatie kansen

Ontwikkelen

strategie &

programma

Actieplan voor

energietransitie op

bedrijventerreinen

Plan van aanpak

⚫ In 4 stappen

BCI: Vitaliteitsindex


2.2 Vitaliteitsindex

⚫ Als 0-monitor

⚫ Als inventarisatie van kansen

⚫ De vitaliteitsscan combineert ruim 70

indicatoren uit beschikbare

databronnen

⚫ Onderscheid naar type terrein Werkgelegenheid

GebouwenGeo-informatie

Ruimtelijke dynamiek

Bedrijventerreinen(IBIS)

Adressen en Gebouwen(BAG)

Vestigingsinformatie (LISA)

Basisregistratie Kadaster(BRK)

Resultaat

⚫ Mogelijkheid om nieuwe

modelvarianten te

ontwikkelen (typologieën)

⚫ Ontwikkelkansen

bedrijventerreinen

(toekomstbestendig)

⚫ Aanknopingspunten voor

samenwerking

(parkmanagement)O.a. toegepast voor provincie Noord-Brabant


2.3 Effectmeeting

Stap 1:

Toets van opgenomen

maatregelen (impact

energieopbrengst)

Stap 2:

Pakket vertalen naar

maatgevende

projecten/eenheden

Stap 3:

Economische

effectbepaling

⚫ Voorbeeld casus


2.4 Strategisch denkkader

⚫ Naar een succesvolle energietransitie op het bedrijventerrein

Individuele

ondernemerCollectief


2.5 Collectieve aanpak en grote oogst

Regulier bedrijventerrein

Ingrediënten voor

collectieve aanpak

Ingrediënten voor

een gebiedsgerichte

aanpak

Grote oogst


Collectieve aanpak: Schiebroek en ABC Westland

⚫ Klein beginnen met individuele

maatregelen en collectief via

parkmanagement

⚫ Zonnepanelen collectief, huren van

daken, mede door projectsubsidie

PZH

⚫ LEM

⚫ Financiering BIZ/ parkmanagement

⚫ Verkenning opschalen gebied

⚫ Individuele bedrijven zonnepanelen

⚫ Collectief zonnepanelen aangeboden,

mogelijk door SDE

⚫ Energie leveren aan energienet van

het bedrijventerrein

⚫ Verkenning:

• Windmolen

• Warmte en koude

• Biovergister

Bron: Edwin Markus, (bedrijventerrein Schiebroek) Bron: Herwi Rijsdijk, (bedrijventerrein ABC Westland)

⚫ Collectieve hernieuwbare energieproductie op gecombineerde beschikbare ruimte

⚫ Voor gezamenlijk gebruik op het terrein


Grote oogst: Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo

⚫ Groot energieverbruiker aanwezig:

glastuinbouw en logistiek

⚫ Tradeport Venlo start met kleine organisatie

en schaalt op met energiebedrijf Etriplus

⚫ Duurzaam bedrijventerrein als belangrijke

vestigingsvoorwaarde

⚫ Zonnepanelen

⚫ Plaatsing van windmolen(s)

⚫ Geothermieputten

⚫ Hernieuwbare energieproductie

op grote schaal (commerciële

partijen)

⚫ Grootschalige productie voor

het net, dus ook voor de

omgeving

⚫ Georganiseerd in een

Energiebedrijf Etriplus


2.6 Haalbare maatregelen

⚫ De haalbaarheid van maatregelen of een mix aan maatregelen is afhankelijk

van een aantal factoren

⚫ Werk aan draagvlak onder ondernemers

⚫ Werk aan concrete projecten

⚫ Breng investeringen en effecten in kaart (met BCI tool zie instrument 3)

⚫ Het ontwikkelen van een mix van financieringsinstrumenten voor collectieve

aanpak of voor grote oogst. Die mix bestaat uit: private investeringen, subsidies

en soms ook langjarige (achtergestelde) leningen van overheden


3 Voorwaarden voor succes


1 Economisch gedreven

Haalbare business

case: terugverdienen op

een redelijke termijn (7

jaar)

Organisatie: passen

binnen bedrijfsproces

Drijfveren: vraag vanuit

de klant?

Regels: is er een

verplichting?

2 Deelname makkelijk

maken

Bedrijfscontactpersoon

die proactief contact

heeft met bedrijven

Collectief georganiseerd

aanbod en financiering

Helderheid in opbrengst

en investering

3 Risico’s verlagen

Afspraken financiering

en overheden

Georganiseerd collectief

(BIZ, LEM, ESCO,

energiebedrijf)

Risicospreiding

Zorg voor draagvlak

⚫ Noodzakelijke randvoorwaarde is draagvlak

⚫ Hoe komt het bedrijfsleven aan tafel?


Energietransitie realiseren met maatwerk

Schaalniveau Wind Zonneweides Zon op daken Biogas

Individueel ⚫ Solitaire windmolens

(0,5 -1 MW) bij

bedrijven

⚫ N.v.t. ⚫ Op bedrijfspanden ⚫ Kleine

monovergister

Collectief ⚫ Klein windpark (3

windmolens van 2

MW/st.)

⚫ Zonneweide (1 ha) ⚫ Bedrijfspanden

(collectief gebruik)

⚫ Buurtvergister

(mono of co-

vergister)

⚫ Biomassa uit

natuurbeheer

Grote oogst ⚫ Groot windpark (8

windmolens van

3MW/st)

⚫ Combinatie van

meerdere

zonneweides

⚫ 1.400 ha daken met

zon (woningen,

bedrijven en

schuren)

⚫ Vergister bij

afvalcentrale of in

LOG

Wind Zonneweides Zon op daken Biogas


Organiseer financiering via commitment

⚫ Lange termijn commitment tussen overheid en georganiseerd bedrijfsleven

en/of ondernemers voor financiering en realisatie


⚫ Rendabele business cases zijn mogelijk m.b.v. (SDE-)subsidie

⚫ Verkrijgen en verantwoorden van dergelijke subsidies kan een uitdaging zijn

⚫ Overheden kunnen op verschillende fronten ondersteuning bieden:

• Opzetten energie ontwikkelbedrijf, bedrijfsgerichte investeringen, publiek

private business cases

• Inzet via gebiedsfinanciering (van GREX naar TREX)

• Combineren van o.a. onderhoudsbudgetten eventueel i.c.m.

parkmanagement

• Verantwoording in maatschappelijke en financiële opbrengsten:

− Energiedoelstellingen, verbeteren klimaat en schonere lucht

− Regionaal economische effecten (versterken waardeketens hernieuwbare

energievormen, economische footprint)

− Maar ook inzicht in kosten (bij bedrijven en overheden) en waar de opbrengsten

neer slaan (bedrijven of overheden)

• Mee investeren via de fysieke (openbare) ruimte

− Ruimte voor opslag, batterijen, leidingen, laadinfrastructuur etc. beschikbaar

stellen

Business cases


4 Conclusies


Conclusies

⚫ De opgave is helder

• op bedrijventerreinen is nu al veel mogelijk

• de “winst” is te behalen: investeringen gaan voor de baten uit

• financieringsmogelijkheden van maatregelen zijn momenteel volop in ontwikkeling

⚫ Eerst regionaal kansen bepalen, daarna lokaal maatwerk

⚫ Vanuit maatgevende projecten opzoek naar slimme gebiedsgerichte

combinaties van hernieuwbare energieopwekking en bouwen slimme

netwerken en deze met publiek/private investeringen haalbaar maken


5 Q&A

New Energietransitie haalbaar maken op bedrijventerreinen · 2019. 11. 12. · Energietransitie...

Documents

Transcript of New Energietransitie haalbaar maken op bedrijventerreinen · 2019. 11. 12. · Energietransitie...