Nul energie: haalbaar & betaalbaar?

Nul eNergie haalbaar & betaalbaar? Enkel voor voorlopers in energiezuinig (ver)bouwen

6de energiecongres

27 maart 2014 | technopolis

congresbrochure

2 3

Enkel voor voorlopers in energiezuinig (ver)bouwen Het groeipad van het maximaal toegelaten E-peil in gebouwen in Vlaanderen is intussen na-genoeg bekend. Zowel voor woningen als voor scholen en kantoren. ‘Bijna-Energie-Neutrale’ woningen zullen tegen 2021 evolueren naar een E-peil van 30. ‘Bijna-Energie-Neutraal’ wordt voor scholen en kantoren tegen 2021 vastgelegd op E40.

Tijdens het 6de energiecongres ontdekt u innovatieve cases in nieuwbouw en renovatie. Verfijnde, vooruitstrevende productoplossingen en technieken, op het vlak van hernieuwbare energie, rendementsoptimalisatie en behoeftebeperking staan op de voorgrond. Dit congres vormt een gedegen aanzet en klankbord opdat u als voorloper, vanuit uw expertise en erva-ringen uit de dagelijkse praktijk, de innoverende oplossingen en ‘best practices’ kan verfijnen om optimaal nul energiegebouwen te realiseren. Kortom, dit event biedt u als professional uit de bouwwereld dé gelegenheid om actuele, accurate en vooral praktische informatie over energiezuinig bouwen in te winnen en tegelijk om de uiteenlopende profes-sionals te ontmoeten die u nodig hebt.

nul energie: haalbaar & betaalbaar? 6dE EnErgiEcongrEsvoorwoord

Wie? - Aannemers - Architecten - Studiebureaus - Beleidsmensen - Fabrikanten/invoerders - Energiedeskundigen - enz.

Waarom dit congres? Performante partnerships tussen de diverse professionals uit de bouw en de juiste materiaalkeuzes zijn essentieel om ook in de toekomst de energievereisten optimaal in te vullen. Immers, wat komt er op ons af?

- Strengere eisen (E-peil, K-peil, U-waardes,...) - Verplicht aandeel hernieuwbare energie in nieuwbouw - Steeds complexere systemen, technieken en producten - Prestatieverbintenissen (pressuratietest bij luchtdichtheid bijv.) - Luchtdichte schil - Hogere aansprakelijkheden en stijgende risico’s voor aannemers - Kwaliteitsbewaking via certificeringen, verklaringen van overeenkomst (spouwmuurisolatie, ventilatie, ...) - enz.

6 uitdagingen essentieel bij de realisatie van energieneutrale gebouWen: 1 TEchNisch. Met welke technieken kunnen we energieneutraal bouwen? Hoe beheersen we de nieuwe technische complicaties? Het gaat zowel om de schil (isolatie en luchtdichtheid bijv.) als de installaties (ventilatie en hernieuwbare energie). 2 Juridisch. Zijn er door deze nieuwe regelgeving (EPB) nieuwe juridische risico’s voor de aannemer/ontwerper? Zowel binnen het kader van de wettelijke verplichtingen (minimale E-peil, K-peil, U-waardes, NEBrw, ventilatie, ...) als de contractuele afspraken/garanties die er met de bouwheer gemaakt worden (en die verder gaan dan de wettelijke eisen, bijv. passief bouwen, lager E-peil, lager K-peil, luchtdichtheidseis, NEBrw,...). 3 VErzEkEriNg. Kan een aannemer zich beschermen tegen het risico dat een gewenst E-peil of een veronderstelde luchtdichtheid niet gehaald wordt? 4 BETaalBaarhEid/kosTpriJs. Bestaan er oplossingen die energieneutraliteit betaalbaar houden? Dit is een belangrijke focus van de bouwsector. 5 MaTErialEN EN sysTEMEN. Wat bestaat er om energieneutraal te bouwen? Welke behoeften zijn er nog, en is een oplossing in zicht? 6 orgaNisaTiE. Met welke structuur kan een energieneutraal project het beste aangepakt worden? Met een bouwteam? Een hoofdaannemer die alles controleert? Door de werken in percelen te verdelen?

Marc dillen directeur-generaal

Vlaamse Confederatie Bouw

e 70

e 60

e 50

e 40

e 30

e 20

e 10

2014 2016 2018 2020 2021

SCHoLEN EN KANTorEN WoNINgEN

4 5

nul energie: haalbaar & betaalbaar? 6dE EnErgiEcongrEs

het 6de energiecongres, in samenWerking met:

ori Een representatieve sectororganisatieorI is de sectororganisatie van advies- en ingenieursbureaus in België. Ze vertegenwoordigt een zestigtal bureaus met minstens 5000 werknemers die jaarlijks projecten ondersteunen en voorbereiden ter waarde van 10 miljard euro aan investeringen, zowel in de publieke als private sector, en in een brede waaier van domeinen zoals gebouwen, infrastructuur & transport, milieu, water, ruimtelijke planning en energie. orI vertegenwoordigt haar leden in platforms en netwerken zoals het VBo (Verbond van Belgische ondernemingen), Voka, Beci en Uwe. Ze is ook lid van de Europese organisatie EFCA (European Federation of Engineering Consultancy Associations) en van de wereldwijde organisatie FIDIC (International Federation of Consulting Engineers). orI verdedigt de belangen van haar leden op federaal, regionaal en lokaal niveau, van gemeenten tot ministeries.

De bouwsector staat voor grote uitdagingen. Er is nood aan een efficiëntere bouwsector meer keten gericht en met de focus op duurzaamheid in de ruime zin. De gebouwen dienen duurzaam en energie-efficiënt te zijn met voldoende aandacht voor de levenscyclus van het gebouw (cradle–to-cradle). Advies- en ingenieursbureaus hebben de kennis en ervaring in huis om oplossingen te vinden voor de enorme uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden. De klimaatveranderingen gecombineerd met de wereldwijde economische crisis vragen om een innovatieve en duurzame aanpak, gericht op een toekomst waarbij economi-sche, sociale en ecologische aspecten hand in hand gaan. Ieder project is immers anders en heeft een eigen aanpak en toepassingen nodig. Advies- en ingenieursbureaus zijn eigenlijk dag in dag uit op zoek naar goede en duurzame oplossingen die de samenleving ten goede komen. Innovatie en creativiteit zijn daarbij onontbeerlijk.

Maar liefst 75% van ecologische bewustwording komt namelijk tot stand door een duurzaam ontwerp. Architecten, aannemers, ingenieurs e.a. moeten via hun ontwerp er dan ook voor zorgen dat milieubewust gedrag een vanzelfsprekende keuze wordt. De advies- en ingeni-eursbureaus kunnen helpen bij het tot stand brengen van energie-efficiënte gebouwen en bij de keuze van de toepassingen voor hernieuwbare energie binnen de stedelijke omgeving : biomassa, thermische zonne-energie, fotovoltaïsche zonnecellen, recuperatie van restwarm-te en vooral geothermie.

ori vzw

Kolonel Bourgstraat 105

1030 Brussel

E [email protected]

WTcB Het WTCB is dé wetenschappelijke en technische referentie van de bouwsector. Met 85 000 aangesloten Belgische bouwbedrijven is de bouwsector breed vertegenwoordigd en kan het WTCB bijdragen tot kwaliteits- en productverbetering. WTCB ondersteunt dan ook voluit de voorloperbedrijven in energiezuinig bouwen en renoveren.

onderzoek en innovatie onderzoeksactiviteiten worden gestuurd door de Technische Comités om ze zo nauw moge-lijk te laten aansluiten bij de noden van de sector. Projecten als renofase, Smart geotherm, SmartLED, optivent, groen Licht Vlaanderen 2020, Luchtdicht Bouwen van A tot Z, … tonen de weg en dit in samenwerking met bedrijven.

ontwikkeling, normalisatie, certificering en goedkeuringop vraag van overheden of bedrijven werkt het WTCB mee aan de ontwikkeling van nieuwe producten, normen, bestekteksten, rekenregels, uitvoeringsvoorwaarden en kwaliteitsbewa-king. informatieverspreiding en steun aan bedrijvenWTCB brengt de opgedane kennis en informatie direct naar de bouwbedrijven, via Tech-nische Voorlichtingsnota’s, rapporten, rekentools, bouwnormen, vorming en opleiding (650 informatiesessies en themadagen voor bouwprofessionals), productinformatie en direct advies aan de bouwbedrijven (meer dan 26.000 per jaar). Via de website is een zeer omvang-rijk informatieaanbod beschikbaar: www.wtcb.be

WTcB Wetenschappelijk en Technisch centrum voor het Bouwbedrijf

•Lombardstraat42,1000Brussel

•Lozenberg7,1932Sint-Stevens-Woluwe

•AvenuePierreHoloffe21,1342Limelette

•Marktplein7bus1,3550Heusden-Zolder

•Poincarélaan79,1060Brussel

•E [email protected]

voorwoord

6 7

uiTdAgiNgeN deel i

VCB vroeg 4 experten van gespecialiseerde studiebureaus zich te buigen

over de 6 uitdagingen op weg naar nul energiegebouwen.

TECHNISCH / JUrIDISCH

Thermische zonnepanelen voor warmwaterproductie

foto

Vai

llant

8 9

uiTdAgiNgeN deel 1technisch / juridisch

TEchNisch

Hoe de bijkomende technische complicaties beheersen van energieneutraal bouwen?

“Robuustheid en sensitiviteit sluipen razendsnel binnen in het landschap van ontwerpcriteria, hoe reageert het energieneutraal gebouw op snelle wisselingen van belasting, op al dan niet korte energiebevoorradings-problemen, of op een overschrijding van de ontwerpaannames? Nieuwe ontwerpbenaderingen, waaronder het dynamisch simuleren van scenario’s en de prestaties, door BIM proces-ondersteund (Building Information Modeling), het zoeken naar geschikte regelstrategieën en het onderzoek naar begeleid gebruikersgedrag zijn essentieel als teugels voor deze beweging.” prof. Wim Boydens (Studiebureau Boydens)

“Alles begint natuurlijk bij de definitie van energieneutraal bouwen. We gaan er van uit dat bedoeld wordt dat we passief bouwen bij nieuwbouw en streven naar passief bij renovatie. De resterende vraag wordt dan opgevangen door hernieuwbare energie of een compensatie via hernieuwbare energie. Bij deze definitie is er een gedeelde verantwoordelijkheid bij het volledige ontwerpteam. Elke discipline moet bepaalde maatregelen nemen om het volledige plaatje te laten kloppen. Het is dus noodzakelijk dat het volledige ontwerpteam van bij het begin van het ontwerp aanwezig is. Bovendien moet het ontwerpteam zich laten bijstaan door een partij die het overzicht kan bewaren. Deze adviseur in duurzaam bouwen staat de verschillende partijen bij gedurende het proces. Hij voert de nodige berekeningen uit om bijvoorbeeld de dikte van de isolatie vast te leggen, maar hij zal ook adviseren bij het tekenen van details en hij zal in overleg met het ‘studiebureau technieken’ een energieconcept vastleggen dat toelaat energieneutraal te koelen en te verwarmen. Na aanbesteding en tijdens de uitvoering op de werf zal hij controles uitvoeren en desgewenst de aannemer bijstaan in het zoeken naar alternatieven.” Toon possemiers (Cenergie)

“Een globale (holistische) aanpak is essentieel. Zowel de bouwfysische als de technische ingrepen en de juiste keuze en dimensionering van de technische installaties dienen allemaal perfect op elkaar afgestemd te worden. Hierbij worden nieuwe tools en methodieken geleidelijk onmisbaar in het bouwproces. Voorafgaand de bouw en exploitatie schatten we de comfort- en energieprestaties in door middel van dynamische simula-ties waarbij de interactie van gebouw en installaties wordt afgetoetst en geoptimaliseerd. Ook het gebruik van 3D-engineering en bijhorende Building Information Modeling (BIM) biedt zowel aan de aannemer als aan de opdrachtgever en eindklant een ideaal instrument om zowel het bouwproces efficiënter te laten verlopen als in uitbating het gebouw beter te beheren. In de gedigitaliseerde wereld blijft de hoofduitdaging het eenvoudig en beheersbaar te houden.” pedro pattijn (Ingenium)

prof. Wim Boydens

(Studiebureau Boydens)

Toon possemiers (Cenergie)

pedro pattijn (Ingenium)

stijn de roo (3E)

“In eerste instantie dient de kloof tussen ontwerpperformantie en as-built performantie gedicht te worden. Daarbij moeten ontwerpers, architecten en aannemers nog beter opgeleid worden rond alle aspecten van energieneutraal bouwen. Het is daarbij van belang om niet enkel de focus te leggen op investeringskosten maar ook de operationele kosten van een gebouw te bekijken en de impact bij de keuze van materialen, installaties enz. Gebruik maken van correcte life cycle cost analysis (LCCA) tools, is belangrijk om de impact op langere termijn in rekening te brengen. In de opleidingen dienen ook bepaalde mythes rond NZEB, zoals ‘elektrische verwarming is een perfecte match voor NZEB’, de wereld uit geholpen worden. In de tweede plaats dienen de EPB-eisen progressief verder verfijnd te worden, terwijl tegelijkertijd in de EPB-software realistische default waarden moeten aangegeven worden. Tenslotte dient de markt van technische installaties in te spelen op de lagere vermogens die nodig zijn in NZEB-woningen, zelfs als we verwarming en sanitair warmwaterpro-ductie samen nemen.” stijn de roo (3E)

Welke technieken zijn een oplossing om energieneutraal te bouwen? “Op de eerste plaats komen de gebouwschiltechnieken - isolatie, hoogperformante ramen, zonneweringen - Er dient namelijk eerst aandacht besteed te worden aan het slim ontwerpen van de gebouwschil wat meestal een kostenbesparing in de technieken teweeg brengt. In tweede instantie zijn er natuurlijk de HVAC-technieken. Daarbij moeten we bij energieneutraal bouwen zeker de aandacht leggen op hernieuwbare-energietechnieken. Er is niet één geschikte technologie voor residentieel, tertiair,... Elk project heeft zijn eigen context en vraagt bijgevolg om een individuele benadering. Toch kunnen we op basis van voorgaande uitge-breide studies wel stellen dat voor nieuwe residentiële ontwikkelingen de volgende combinaties kosteneffi-ciënt zijn over de levensduur van de woning en dit in volgende volgorde: Eén. gasketeltje met participatie in een groot hernieuwbaar energieproject. Twee. Collectieve biomassaketel voor 7 units of meer. Drie. Gasketeltje met PV-panelen. Het is finaal erg belangrijk om veel combinaties van technieken te vermijden. Hou het eenvoudig want anders loopt de prijs snel op en wordt het regelen van deze systemen te complex.” stijn de roo (3E)

“Vele technieken zijn inzetbaar en verdienen hun plaats, maar vooral de goede samenhang in dimensionering en gebruik - optimaal ontwerp en regeling - is een zwaartepunt, samen met de opslagcapaciteit van systemen en gebouwen. Ook de interactie tussen verschillende functies en gebruiksprofielen in een gebouw, maar zeker ook tussen gebouwen onderling op een site, biedt een correcte invulling van een optimale energiehuishouding. In ieder geval wordt het uitkijken naar de meest efficiënte technieken om hernieuwbare energie te stockeren.” prof. Wim Boydens (Studiebureau Boydens)

“De meest voor de hand liggende techniek is in principe een warmtepomp in combinatie met PV-panelen. Hierbij wordt dan best gestreefd naar een zo groot mogelijke gelijktijdigheid tussen productie en afname. Een andere mogelijkheid is het gebruik van biomassa. Deze optie is echter niet te verkiezen gezien de uitstoot die lokaal tot problemen kan leiden. De vraag is bovendien hoe energieneutraal bepaalde (geïmporteerde) biomas-sa effectief is.” Toon possemiers (Cenergie)

“De technieken zijn goed gekend en beschikbaar. Ze volgen de principes van de ‘quadras energetica’, name-lijk de reductie van de energiebehoefte, hergebruik van restenergie, toepassing van hernieuwbare energie en efficiënt gebruik van fossiele bronnen. We vermelden o.a. hoge isolatiegraad van alle buitendelen, lucht-dicht bouwen, warmteterugwinsystemen, opwekking door hernieuwbare bronnen - zij het PV, zonthermisch of geothermie - lage temperatuurverwarmingssystemen en nachtkoelingssystemen. De grootste uitdaging ligt in de interactie van de systemen. In het bijzonder dienen we te zoeken naar slimme oplossingen, weliswaar niet voor slimme mensen. Smart grids, zowel thermisch als elektrisch, met onder meer opslagsystemen vormen een belangrijke schakel in de oplossing om energieneutraal te bouwen.” pedro pattijn (Ingenium)

10 11

technisch / juridischuiTdAgiNgeN deel 1

Juridisch Zijn er door deze nieuwe regelgeving (EPB) nieuwe juridische risico’s voor de aannemer/ontwerper?

“Voor de aannemer zijn er zeker risico’s aan verbonden. Hij kan zich immers via een resultaatsverbintenis engageren voor een bepaald E-peil. Het is niet de eerste keer dat een berekening in de EPB wijzigt waardoor het E-peil opeens verslechtert. Dit kan leiden tot discussies en claims. Ook de eigen inbreng is hierin niet te onderschatten. Als een aannemer kiest voor andere materialen of uitvoeringswijzen zou het bij gebrek aan pro-fessioneel advies kunnen dat hij uiteindelijk de vooropgestelde eisen niet meer haalt.” Toon possemiers (Cenergie)

“Juridische problemen treden op in verschillende situaties. Eén. Bij slechte energieperformantiecontracten tussen bouwheer en aannemers wordt vaak betwistbare terminologie gebruikt. Er is een duidelijke nood aan heldere standaarden. Twee. In de ontwerpfase van een gebouw worden soms onrealistische of foute waarden gebruikt. Het is bijvoorbeeld belangrijk om geen theoretisch gesimplificeerde berekeningen toe te passen zon-der het in rekening brengen van bijv. koudebruggen. Dit geeft sterk vertekende resultaten. Drie. Soms loopt de communicatie tussen ontwerpers en aannemers niet goed door misinterpretatie van energieterminologie - bijv. netto-energievraag ten opzichte van finaal energieverbruik - Erg belangrijk dat alle actoren dezelfde terminolo-gie gebruiken. Ook hier kunnen opleidingen soelaas bieden. Vier. Het is belangrijk dat het energieverbruik van een gebouw op een juiste en onbetwistbare manier opgevolgd wordt via een slim monitoringssysteem. Stan-daarden zoals IPMVP kunnen daarbij helpen. Finaal is het toch ook belangrijk aan te geven dat een niet-gehaal-de energieprestatie (bijv. luchtdichtheid) vaak een gedeelde verantwoordelijkheid van ontwerper en aannemer inhoudt. Uiteindelijk lijkt het vanzelfsprekend dat een onafhankelijke partij bij problemen uitsluitsel moet kunnen bieden. Het WTCB zou daar een rol kunnen spelen.” stijn de roo (3E)

“Nood aan overkoepelende partijen die ook een brede inhoudelijke verantwoordelijkheid kunnen en moeten nemen om de streefdoelen te behalen. Dit kunnen energetisch-technische studiebureaus zijn of de kwalita-tieve algemene aannemer die een beslissingskracht moeten krijgen die hen in staat stelt dit te verwezenlijken, en ook daardoor de aansprakelijkheid kunnen dragen. De aannemer blijft in elk geval verantwoordelijk voor correcte uitvoering en verwerking van materialen waarvan de prestaties op zich door de leveranciers dienen te worden gewaarborgd. Het inschakelen van controlebureaus - SECO, Vinçotte, enz. - dient hier een goed ingevulde kwaliteitsscharnier te worden.” prof. Wim Boydens (Boydens Studiebureau)

“Belangrijk is vooral dat de verwachtingen van de opdrachtgever zeer goed worden vastgelegd en er duidelijke afspraken worden gemaakt. Een juiste risico-inschatting moet toelaten om bepaalde veiligheidsmarges in te bouwen, niet te veel en niet te weinig. Bij eventuele problemen dient in de eerste plaats te worden gezocht naar een oplossing. Het strikte handhavingskader van de EPB-regelgeving garandeert enerzijds een feitelijke uitvoering van de voorgestelde energetische optimalisaties. Anderzijds brengt dit ook een bijkomend spanningsveld met zich mee tussen de verschillende bouwactoren. Goede afspraken en samenwerking met professionele partijen bieden meer zekerheid op minder juridische problemen.” pedro pattijn (Ingenium)

progrAmmA 6 de eNergiecoNgres

NuleNergie: hAAlbAAr & beTAAlbAAr ?

12 13

progrAmmA progrAmmA

rENoVATIEModerator

Toon possemiers (Cenergie)

Het bestaande gebouwenpatrimonium hinkt achterop, met een enorm potentieel aan Co2-besparing. om de groeiende kloof met nieuwbouw te dichten is het nodig de inhaalbeweging kracht bij te zetten. Vandaag is er sprake van een renovatieritme van 1 % per jaar. Dat zou minstens moeten worden opgedreven naar 2,5 %. Een ingrijpende verbouwing gaat gepaard met een verbetering van de energieprestatie van het gebouw. Welke ei-sen en verplichtingen gaan er de komende jaren opgelegd worden aan bestaande gebouwen? op welk vlak dien ik mij als aannemer bij te scholen ?

NIEUWBoUW rESIDENTIEELModerator

stijn de roo (3E)

Vanaf 1 januari 2021 moeten alle woningen bijna-energieneutraal (BEN) gebouwd worden. Dat betekent een E-peil van 30 of lager. Verder kijken dan het huidige vereiste E-peil van 60 is dan ook de boodschap. De betaal-baarheid van een bouwproject voor een gezinsbudget moet hand in hand gaan met de energievereisten van de overheid. Hoe zullen we in de toekomst inventieve energie-oplossingen op een betaalbare manier inpassen in een nieuwbouwwoning? Welke oplossingen zijn vandaag voorhanden en welke productverfijningen dringen zich op? Hoe kunnen hernieuwbare energie-oplossingen in woongebouwen optimaal worden ingepast? Welke trends dringen zich op ?

NIEUWBoUW NIET-rESIDENTIEELModerator

prof. ir. Wim Boydens (Studiebureau Boydens)

De doelstellingen voor school- en kantoorgebouwen zijn bekend: bijna-energieneutraal vanaf 1 januari 2021 of een E-peil van 40. Het traject naar BEN verloopt gefaseerd. Dit jaar geldt een E-peil van 60. De plannen die vandaag gemaakt worden, kijken dus verder dan 2014. Welke oplossingen bestaan of worden ontwikkeld om het E-peil van de toekomst te halen? Daarbij kan men niet buiten hernieuwbare energie-oplossingen.

14.30 u oNThaal – standhoudergedeelte

15.00 u plENairE iNlEidiNg – presentatie: Pascale Naessens

VErWElkoMiNg

christophe Maes (voorzitter VCB)

Marc dillen (Directeur generaal VCB)

ToEkoMsTig rEglEMENTair kadEr

luc peeters (Administrateur generaal VEA)

ENErgiENEuTraal BouWEN: uiTdagiNgEN EN oplossiNgEN

pedro pattijn (Ingenium)

16.00 u 3 parallEllE Workshops – Nul energie, haalbaar en betaalbaar ?

concrete cases inclusief wisselwerking tussen aannemers en stakeholders in de bouwsector

rENoVATIE

Moderator

Toon possemiers

(Cenergie)

NIEUWBoUW rESIDENTIEEL

Moderator

stijn de roo

(3E)

NIEUWBoUW NIET-rESIDENTIEEL

Moderator

prof.ir. Wim Boydens

(Studiebureau Boydens)

17.45 u pauzE – standhoudergedeelte

18.00 u plENairE aFsluiTEr – presentatie: Pascale Naessens

Panelgesprek met experts, aannemers, architecten, juristen enz.

Slotspreker servais Verherstraeten (Staatssecretaris voor Staatshervorming,

voor de regie der gebouwen en voor Duurzame ontwikkeling)

19.00u NETWErkiNg met hapje en drankje – standhoudergedeelte

toelichting bij 3 parallelle workshops

14 15

uiTdAgiNgeN deel ii VCB vroeg 4 experten van gespecialiseerde studiebureaus zich te buigen

over de 6 uitdagingen op weg naar nul energiegebouwen.

VErZEKErINg / BETAALBAArHEID

foto

Van

hout

oprichting van lage energieflats met een gemiddeld E-peil van 55 in het kader van het stadsvernieuwingsproject Ecodroom te geel

16 17

uiTdAgiNgeN deel iiVerzekering / betaalbaarheid

VErzEkEriNg Kan een aannemer zich beschermen tegen het risico dat een gewenst E-peil of een veronderstelde luchtdichtheid niet gehaald wordt?

“De ontwerper-energieadviseur kan hier in de toekomst een beslissende rol en verantwoordelijkheid over-nemen. Hij werkt hetzij volledig onafhankelijk, hetzij binnen een ontwerpteam of bouwteam, maar hij kan zijn verantwoordelijkheid niet naar derden overdragen of verdelen. Hij draagt de conceptuele- en eindverantwoor-delijkheid, hij schakelt controlebureaus in voor de componentcontrole en kwaliteitscontrole van de uitvoering, hij vertaalt en interageert met opdrachtgever en architecten om een prestatieverbintenis te kunnen waarma-ken. Hij ziet er in eerste lijn ook op toe dat er gewaarschuwd wordt en maatregelen worden genomen wanneer foute uitvoering door partijen het eindresultaat in het gedrang dreigt te brengen. Meer deelpartijen moeten een kwalitatieve selectie ondergaan, een attest van goede uitvoering moet door een bevoegd persoon - te definië-ren wat dat dan wel betekent - worden bekrachtigd.” prof. Wim Boydens (Studiebureau Boydens)

“Verzekeringsmaatschappijen bieden nu al de nodige formules aan maar dienen meer in te spelen op de gedeelde verantwoordelijkheid van ontwerpteam en aannemer voor het halen van bepaalde energieprestatie-eisen.” stijn de roo (3E)

BETaalBaarhEid

Bestaan er oplossingen die energieneutraliteit betaalbaar houden?

“Onderzoek naar kostenoptimalisatie in de verhouding gebouw en techniek, en technieken onderling blijft een te versnellen focus. De bouwtijd, en de efficiëntie (tijd-kost-kwaliteit) van het proces zelf is aan herziening toe, hierin speelt de expertise en de innovatie van de aannemer een toonaangevende rol. Dit wat de investering betreft. Maar we moeten ook kijken naar de financiële instellingen, die eigenlijk de plicht moeten aanvoelen of krijgen om de transitie naar het denken in termen van woonkost te onderbouwen.” prof. Wim Boydens (Studiebureau

Boydens)

“Betaalbaarheid is vanzelfsprekend belangrijk. We moeten echter loskomen van de fixatie op de initiële inves-teringskost. Gedurende de levensduur zijn de energie- en onderhoudskosten minstens even belangrijk. Het zou al helpen als de banken meestappen in dit verhaal en de maandelijkse afbetaling ook afstemmen op de bespa-ringen op deze twee uitgavenposten. In het kader van de passieve en energieneutrale projecten waar we de laatste jaren bij betrokken waren, merken we wel een dalende trend in de prijzen van specifieke technieken en toepassingen. Hoewel er een meerprijs zal blijven bestaan ten opzichte van bijvoorbeeld een E 70 verwachten we dat dit verschil aanzienlijk zal verkleinen wanneer bepaalde technieken of toepassingen steeds meer benut worden.” Toon possemiers (Cenergie)

“De grote uitdaging zal zijn om zo snel mogelijk betaalbare – in feite zonder kostenverhoging - oplossingen te vinden. De voorbije jaren hebben aangetoond dat er enorme evoluties zijn op het vlak van materialen en bijho-rende kostprijzen, zoals bijvoorbeeld bij de PV-panelen. We dienen hierbij ook meer en meer na te denken over goedkopere bouwmethodes, waaronder modulair bouwen en prefabricatie. Dit kan zowel worden toegepast op bouwkundige constructies, alsook voor technische installaties. Schaalvergroting biedt ook mogelijkheden voor kostenreductie. Gebouwen en woningen kunnen worden ontworpen en gebouwd zoals auto’s. Ook collectieve oplossingen, zoals warmtelevering via collectieve stookplaatsen en warmtenetten, zijn kostenefficiënter dan individuele oplossingen, waarbij elk appartement wordt uitgerust met een over gedimensioneerde gaswandke-tel.” pedro pattijn (Ingenium)

“Betaalbaarheid moet bekeken worden op life cycle cost niveau. Hogere investeringskosten staan typisch tegenover beduidend lagere operationele kosten. Om die upfront hogere investeringskosten betaalbaar te hou-den zijn innovatieve financieringsmethodes nodig. Voor banken is dit een erg actueel thema. Daarnaast dient het thema betaalbaarheid geobjectiveerd te worden: niet alleen technieken maar zeker ook bouwgrondprijzen en fiscale aspecten spelen een grote rol. NZEB of EPB kunnen niet alleen verantwoordelijk gesteld worden voor dure gebouwen.” stijn de roo (3E)

18 19

vcb-iNiTiATieveN DUUrZAAMHEID EN ENErgIEZUINIgHEID BoUW AANMoEDIgEN

Airdeck platen met betonbesparende kunstofdozen met het oog op betonkernactivering voor het Sociaal Huis te Tienen

foto

Hou

ben

20 21

ENErgiEcoNsulENTENproJEcTMet de steun van de Vlaamse overheid kunnen de aannemers lid van VCB, de komende 3 jaar rekenen op de adviesverlening van een fulltime energieconsulent, die energiezuinig bouwen verder zal bevor-deren en de strengere energieprestatieregelgeving zal duiden. Het gaat om eerstelijnsadvies en de uitbouw van een website met een breed aanbod aan BEN-demowoningen (nieuwbouw) om niet alleen aannemers, maar ook kandidaat-kopers te inspireren met foto’s en technische beschrijvingen. ook zal de consulent opleidingen en infosessies voorzien aan aannemers en nieuwigheden en laatste wijzigin-gen verspreiden via artikels en publicaties. Voorts bevordert de VCB kwaliteitsvolle plaatsing van ven-tilatiesystemen en de installatie van systemen die hernieuwbare energie opwekken zoals pv-panelen, zonneboilers, warmtepompen, biomassa-installaties en geothermie. > Verdere vragen? [email protected] VcB E-calculaTor: “Wat is het laagste E-peil dat ik kan halen met een bepaald budget”Een handige Excel-tool voor sleutel-op-de-deur-bedrijven en algemene aannemers om het meest economische E-peil te bepalen voor woningen. Het gaat om een rekenblad dat als doel heeft een aantal economisch en/of ecologisch optimale varianten van een bestaand woningconcept te berekenen. Hierbij wordt in de eerste plaats de Totaal Actuele Kost (TAK) geminimaliseerd. De TAK is de totale kost van de woning over een zekere termijn, waarbij investeringskosten zwaar doorwegen, maar ook toekomstige verwarmingskosten en herinvesteringen tellen mee en tenslotte worden ook subsidies ingerekend betreffende de toegepaste duurzame maatregelen. De woning met de laagste TAK zal dus een goede balans moeten vormen tussen investeringen en toekomstige kosten. Desondanks is ook het energieverbruik en de investeringskost an sich meegenomen als optimalisatiedoel om een range van interessante resultaten te bekomen waaruit de bouwfirma of eindklant kan kiezen. Soms kan een kleine extra investering leiden tot een aanzienlijke energiebesparing. > Verdere vragen? [email protected]

Wanneer u vandaag een nieuwbouwwoning realiseert, doet u er goed aan uw WooNKoST van de komende

30 jaar (afbetaling lening inclusief energieverbruik, vervangingskost, onderhoud enz.) in uw E-peil concept af

te wegen. De E-calculator van VCB kan E-peil-concepten aanleveren met de minimale woonkost voor de ko-

mende 30 jaar. Dit instrument levert u de E-peil-concepten met de laagste woonkost (voor uw nieuwbouwwo-

ning) voor de komende 30 jaar naargelang uw budgettaire mogelijkheden. Aangezien de relevante parameters

in de E-calculator duizenden combinaties kunnen opleveren, is een dergelijke afweging alleen nog mogelijk

met zo’n tool. onze E-calculator vind u via www.vcb.be/initiatieven

sMarT gEoThErMDit innovatietraject streeft ernaar geïntegreerde concepten te ontwikkelen om met behulp van geothermie, betonkernactivering en andere technieken te komen tot bijna energieneutrale gebouwen. De beoogde maatschappelijke impact (o.a. minder energieverbruik) van het project is groot, gezien de helft van het gebouwenpark in aanmerking komt voor de implementatie van dergelijke concepten. Daarnaast wordt er ook een belangrijke economische impact verwacht zoals jobcreatie. Het ‘Smart geotherm concept’ bestaat erin het gebouw te isoleren tot op het niveau waar de netto-warmtebehoef-te grotendeels kan ingevuld worden met hernieuwbare energie en gebruik te maken van intelligente en geïntegreerde technieken.Het project focust zich in eerste instantie op grote en middelgrote gebouwen. Bij de klassieke aanpak wordt thermische energie (koude of warmte) opgewekt op het ogenblik dat er een vraag ontstaat vanuit de gebruikerszijde. In het Smart geotherm project wordt de thermische energie die op een bepaald

ogenblik op ecologische en/of economische wijze beschikbaar is, opgevangen en gebufferd totdat er een behoefte aan thermische energie ontstaat. De afstemming tussen aanbod, vraag en buffering van thermische energie op een economisch en ecologisch verantwoorde wijze vormt dan ook een belang-rijke uitdaging in het project. > Verdere vragen? [email protected] | www.smartgeotherm.be

gebouwen die ongeveer evenveel behoefte hebben aan verwarming als aan koeling, komen in aanmerking

voor geothermische koude/warmte opslag. De zomerwarmte wordt dan in de ondergrond gestockeerd tot het

stookseizoen eraan komt (door geothermische koeling - prestatiefactor 20 is zo haalbaar). En de winterkoude

wordt in de ondergrond gestockeerd tot het koelseizoen eraankomt (door een geothermische warmtepomp).

Het gaat om twee technieken: Koude Warmte Opslag en Boorgat Energie Opslag. Hiervoor is een laag-tem-

peratuur-verwarmingssysteem (bijv. 30°C) en een hoog-temperatuur-koelsysteem (bijv. 17°C) noodzakelijk. Dit

kan met betonkernactivering.

BuildchEM “samen werken aan nieuwe concepten voor de bouwmarkt’ De Vlaamse overheid wil hervorming in de industrie stimuleren. De aandacht gaat daarbij onder meer naar nieuwe materialen, nieuwe bestemmingen voor materialen en slimme manieren om met energie om te gaan. open innovatie speelt in dit proces een belangrijke rol, ook voor bouwbedrijven. Daarom is Buildchem opgezet, een project dat ondernemingen uit de bouw en andere sectoren aanzet tot in-novatie en samenwerking. Buildchem moet leiden tot vooruitstrevende concepten voor de bouwmarkt (Advanced Market Concepts). Dat vraagt samenwerking over de sectorgrenzen heen. Daarom brengt het project aannemers samen met materialenfabrikanten en een kleine delegatie van voorschrijvers. Daarnaast is er een klankbordgroep die bestaat uit beroepsfederaties uit verschillende sectoren, kennisinstellingen zoals KUL, Thomas More, het WTCB, VITo en ten slotte overheidsinstellingen zoals oVAM. Buildchem is opgezet rond zes clusters. Elke cluster heeft zijn focus op een verschillend thema: renovatie, gevels en wanden, beton, ventilatie, luchtdichtheid én hernieuwbare energie. ondertus-sen lopen de clusterbijeenkomsten bijna één jaar. Het merendeel van de clusters heeft een vervolg. Na afloop van Buildchem zullen deze blijven samenwerken door onder meer haalbaarheidsstudies uit te voeren om te onderzoeken of de concepten vermarktbaar zijn. Andere clusters gaan hun concept onmiddellijk in de praktijk testen en zo hun concept verder uitwerken. Buildchem heeft een facilite-rende rol gespeeld bij het indienen van projectaanvragen bij oproepen van IWT en MIP. Met dit verhaal wil Buildchem vooral andere bedrijven inspireren en aanzetten tot open innovatie. Bedrijven moeten samenwerking zien als een grote troef. > Verdere vragen? [email protected] | www.buildchem.be

Het temperen en vertragen van thermische pieken (en dalen) binnenshuis kan via het inwerken van PCM’s

(Phase Changing Materials) in de constructie. Dit zijn als het ware ingekapselde bolletjes kaarsvet die smel-

ten als er te veel warmte is (en bijgevolg latente warmte opslaan) en die langzaam stollen als het warmte-

overschot verdwijnt (en bijgevolg hun latente warmte opnieuw afgeven). PCM’s kan men ook gebruiken voor

warmte-opslag in vaten (viermaal meer warmte-inhoud dan water).

rENoFasEHet project renoFase wil aannemers, architecten en materiaalleveranciers en -producenten onder-steunen om renovatieprojecten doorgedreven energetisch, efficiënt en kwaliteitsvol te realiseren. De nodige kennis en tools worden opgebouwd en op maat van de aannemer en architect gebracht, opdat zij deze in concrete projecten kunnen benutten. Daarnaast wordt ingezet op innovatie: nieuwe mate-

vcb-iNiTiATieveNduurzaamheid en energiezuinigheid bouw aanmoedigen

Wist u dat?

Wist u dat?

Wist u dat?

22 23

rialen, producten en systemen worden getest, gevalideerd en nieuwe ideeën worden ontwikkeld. Een derde pijler wordt gevormd door ‘implementatie’ via cases, verspreiding van kennis en het stimuleren en ondersteunen van nieuwe producten systeemideeën. op die manier worden renovatieprojecten gestructureerd aangepakt, waarbij kwaliteit en meerwaardecreatie de klant kunnen overtuigen. > Verdere vragen? [email protected] | www.renofase.be

cohErENoHet nieuwe onderzoeksproject CoHErENo wordt gefinancierd door het EU-programma Intelligent Energy Europe. CoHErENo (Collaboration for housing nearly zero-energy renovation) is ge-richt op het versterken van samenwerkingsvormen tussen alle betrokken partijen aan de aanbodzijde bij renovatie van particuliere eengezinswoningen. Het project moet leiden tot een grote toename van het aantal renovaties van woningen naar (kosten-optimale) bijna nul-energie-niveaus en een verbetering van de kwaliteitsborging. Het CoHErENo-project wil op basis van een intensieve, bottum-up samen-werking, innovatieve business modellen met professionele marktoplossingen ontwikkelen die direct in de praktijk kunnen worden omgezet. Door het verminderen van de renovatiekosten en een kwaliteits-verhoging kunnen deze business modellen een verdere opschaling bespoedigen van de renovatiemarkt naar een volumemarkt voor bijna-nul-energierenovaties in de particuliere woningsector. In de landen van de deelnemende partijen zullen uiteindelijk Nationale Adviescommissies worden opgericht. > Verdere vragen? [email protected] | www.cohereno.eu

lBaz luchtdicht Bouwen van a tot zLuchtdicht bouwen is essentieel voor de energieprestaties en het comfort. Tegen 2020 moet luchtdicht bouwen toegepast en duurzaam verankerd zijn in de Vlaamse bouw. Een luchtdicht gebouw moet even vanzelfsprekend worden als een gebouw dat stabiel, regendicht , brandveilig en geïsoleerd is. De focus van dit project ligt niet zozeer op producten en technieken, maar op de verbetering van het bouwpro-ces, vooral bij nieuwbouw. Dit zowel bij ontwerp als bij uitvoering. op de korte termijn wil LBAZ berei-ken dat luchtdicht bouwen een onderdeel wordt van de dagelijkse bouwpraktijk. Hoe kunnen we op een kostenefficiënte en pragmatische manier de wensen en eisen van onze klanten waarmaken, vandaag en morgen? Twintig geselecteerde bedrijven worden drie jaar lang begeleid op het pad naar luchtdicht bouwen in de praktijk. Ze vertegenwoordigen verschillende bouwsystemen (metselwerk, houtskelet) en kennisniveaus (instap, basis, top). op deze manier krijgt het project een goed zicht op de uitdagin-gen waarvoor luchtdicht bouwen onze sector plaatst. ‘luchtdicht Bouwen van a tot z’ is een project van WTcB in samenwerking met onder meer de Vlaamse confederatie Bouw. het project wordt ondersteund door het agentschap ondernemen in het kader van het Nieuw industrieel Beleid van de Vlaamse overheid. > Vragen over luchtdicht bouwen? De projectmedewerkers zoeken samen met u naar een concrete oplossing. Via de website www.luchtdichtbouwen.net hebben bouwprofessionelen de mogelijkheid om vragen te stellen. Vervolgens nemen projectmedewerkers met U contact op om uw vragen te bespreken en samen met een netwerk van specialisten een oplossing te vinden.

uiTdAgiNgeN deel iii

VCB vroeg 4 experten van gespecialiseerde studiebureaus zich te buigen

over de 6 uitdagingen op weg naar nul energiegebouwen

MATErIALEN EN SYSTEMEN / orgANISATIE

vcb-iNiTiATieveNduurzaamheid en energiezuinigheid bouw aanmoedigen

24 25

uiTdAgiNgeN deel ii imaterialen en systemen / organisatie

MaTErialEN EN sysTEMEN Wat bestaat er om energieneutraal te bouwen? Welke behoeften zijn er nog, en is er een oplossing in zicht?

“De samenwerking van industrie, praktijkveld en onderzoek in Vlaanderen intensifiëren is absoluut aan de orde om van het permanente inhaalbewegingsgevoel af te geraken. Nog beter is het om meer deelname in interna-tionale onderzoeksprojecten aan te wakkeren, en efficiënter steun te verlenen aan zij die dynamische interac-tie aangaan.” prof. Wim Boydens (Studiebureau Boydens)

“Het is voornamelijk van belang om de kennis en kunde voor toepassing van de technieken eigen te maken, zo-wel bij ontwerpers als uitvoerders. Dit kan door meer stimulansen te geven aan demonstratieprojecten, opdat bouwheren en opdrachtgevers de voorbeeldtoepassingen kunnen leren kennen. Zo werd via de EFRO-subsi-dies een stimulans gegeven aan de toepassing van grond gekoppelde warmtepompen.” pedro pattijn (Ingenium)

“In principe zijn alle materialen en technologieën beschikbaar om energieneutraal te bouwen. Men hoeft zijn heil niet te zoeken in systeemoplossingen of high-tech materialen. Er kan perfect NZEB gebouwd worden met de klassieke bouwmaterialen op de markt. Terzelfdertijd is het natuurlijk zinvol om verder te investeren in onderzoek naar een hogere performantie, een hoger gemak van installeren en een gereduceerde kost van materialen of systemen.” stijn de roo (3E)

orgaNisaTiE Met welke structuur kan een energieneutraal project het beste aangepakt worden?

“In principe moet elke structuur kunnen werken indien voldoende deskundigheid en verantwoordelijkheidszin aanwezig is bij de eindverantwoordelijke van het collectief. Het duidelijk aflijnen van deze verantwoordelijk-heden is de sleutel. Gescheiden loten wordt een kwetsbaar verhaal, hoewel de kwaliteiten van de individuele aannemers wel duidelijker naar voren komen. Algemene aanneming, bouwteam en sleutel-op-de-deur blijven afhankelijk van het blijvend noodzakelijke ontwerp-georiënteerd lastenboek. Sleutel-op-de-deur voor gepre-engineerde herhaalopdrachten is sluitend, voor projecten op maat kan de dynamiek van de bouwteam-formule enkel beter worden dan de algemene aanneming, indien ook de verantwoordelijkheid en de autoriteit inzake energieprestatie eenduidig wordt toegewezen in zowel in de ontwerpfase, uitvoering als de exploitatie.” prof.

Wim Boydens (Studiebureau Boydens)

“De organisatiestructuur is niet zo belangrijk. Alle methodes hebben hun voor- en nadelen. Het lijkt belangrijker om vanaf de start te focussen op een integrale energie-aanpak waarbij gebouwschil, technieken en materialen en de impact op elkaar, samen bekeken worden. Enkel op die manier kan er een optimaal, slim en kosteneffi-ciënt energieconcept ontwikkeld worden. Hiertoe zou men kunnen stellen dat een bouwteam wel zijn voordelen kan hebben, hoewel het zeker niet noodzakelijk is. Verder moeten opdrachtgevers - publiek en privaat - bij het aanstellen van ontwerpers of aannemers niet enkel focussen op de upfront kostprijs maar ook op de kwaliteit in al zijn aspecten en zeker op de operationele kost van een gebouw.” stijn de roo (3E)

“Wij verkiezen een bouwteamformule waarbij de kennis en ervaring van de ontwerper gebundeld worden met de praktijkkennis en directe kostensimulatie van de aannemer.” pedro pattijn (Ingenium)

TAkiNg eNergy soluTioNs To The NexT level

2726

BEhoEFTEBEpErkiNg

Het voorkomen van energieverbruik is prioriteit nummer één. Elke kWh die niet nodig is, betekent een finan-ciële en ecologische besparing. In de bouwsector komt dit neer op thermische isolatie (dak, muren, vloer), zonwering (maakt airconditioning onnodig), warmterecuperatie (ventilatie en douche bijv.) enz.

Warmterecuperatie is niet alleen mogelijk bij mechanische balans-ventilatie (systeem D), maar ook in

uw douche: het water dat langs uw sifon wegstroomt kan het koude toestromende water gelijktijdig

opwarmen.

Dikke pakken isolatie in muren, daken en vloeren hebben uiteraard een isolerend effect, maar er is een

kanttekening: na een isolatiedikte van 15 cm wordt dit effect miniemer en de besparing bijgevolg steeds

kleiner. Betaalbaar bouwen is dan ook niet altijd gebaat bij zeer dikke pakken isolatie.

Uit een Europese studie blijkt dat de productie van 1 m² dubbele hoogrendementsbeglazing in 2005 op

een uitstoot kwam van 25 kg Co2 (sindsdien werd deze hoeveelheid teruggedrongen dankzij de gestage

verbetering van de productietechnieken). Door de vervanging van 1m² enkele beglazing door een dubbele

hoogrendementsbeglazingkanmenjaarlijksongeveer91CO2 besparen. De impact van de productie is

dus reeds na 3,5 maanden gecompenseerd terwijl de gemiddelde levensduur van een dubbele beglazing

ongeveer 30 jaar bedraagt.

> Meer weten: www.vgi-fiv.be

Hou aan de binnenzijde van het raam op ongeveer 10 cm van het glas een vlam van een aansteker.

Je ziet dan 4 vlammetjes in de reflectie van het glas. Bij gewoon dubbel glas is de kleur van de

vlammetjes dezelfde.

Bij hoogrendementsglas is de 2e of 3e vlam anders van kleur. Dit is een aanwijzing dat er op het glas een

coating is aangebracht, wat typisch is voor hoogrendementsbeglazing. Deze coating is een transparant

metaallaagje tussen de glaslagen. Deze coating zal de uitstraling van de warmte verlagen, waardoor de

warmte binnen het gebouw blijft en er minder verlies is.

> Meer weten: www.vgi-fiv.be

SYNErgIE TUSSEN NUL-ENErgIEgEBoUWEN EN BoUWMATErIALEN & SYSTEMENDe vooruitstrevende, inspirerende bouwprojecten die het zesde energiecongres vormgeven, zijn enkel mo-gelijk dankzij innoverende materialen en systemen. dit initiatief wil louter een forum bieden aan alle stake-holders in de bouwsector om de toegevoegde waarde van nieuwe materialen en systemen, die van belang zijn om energieneutrale woningen te realiseren, vanuit de eigen invalshoek te benaderen. Samen buigen de deelnemers, gastsprekers en fabrikanten zich over hun concrete toepassing in recente bouwprojecten die een duurzame en energiezuinige aanpak hanteren.

Met dit energiecongres willen we dus geen selectie van producten naar voren schuiven om een certificering op te kleven. De aansprakelijkheid voor deze materialen en systemen blijft de verantwoordelijkheid van de respectievelijke fabrikanten en invoerders. De verschillende toepassingen en installaties kunt u terugvinden aan de hand van de drie pijlers van energiezuinig bouwen :

1. BEhoEFTEBEpErkiNg

2. hErNiEuWBarE ENErgiE

3. rENdEMENTs-opTiMalisaTiE

Deze drie pijlers vormen samen de basisregel in de energiebesparing: de Trias ENErgETica.

1 BEHoEFTEBEPErKINg

3 rENDEMENTS-oPTIMALISATIE

2 HErNIEUWBArE ENErgIE


Wist u dat?

Wist u dat?

Wist u dat?

Wist u dat?

28 29

aFiNco NVToemaattragel 19000GentT +32(0)92400186F +32(0)92400189E [email protected] www.afinco-nv.be

producTgEgEVENs Afinco 68-EPS-BA1 hout/aluminium passiefhuisraam Profieldikte 113mm Houten raamprofiel uit rode Noorse Den(rND)

producTBEschriJViNg Passief raamprofiel, bestaande uit een houten profiel met dikte 68mm, waarop aan de buitenzijde een bekleding in aluminium is bevestigd. Tussen het hout en de aluminiumbekleding zorgt een laag compacfoam CF100 voor een verbeterde isolatiewaarde. Zowel de aluminiumbekleding aan de buitenzijde als het houten profiel aan de binnenzijde kunnen naar wens afgewerkt worden.

ToEpassiNgsgEBiEd Dit profielsysteem leent zich in hoofdzaak tot toepassingen waarin de isolatiewaarde een belangrijke factor is, zoals de passiefbouw van kantoren, woningen, scholen…

ToEpassiNgsVoorWaardEN Dient door een gespecialiseerde plaatser of schrijnwerker te worden geplaatst met een luchtdichte aansluiting aan de ruwbouw. om dit proces te vergemakkelijken bieden wij de mogelijkheid aan om het profiel te leveren in een reeds luchtdicht afgewerkt houten kader, en/of met de luchtdichtingsfolie reeds aangebracht rondom het raamkader.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Schrijnwerker/plaatser

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Uf-waarde buitenkader draaikipraam bij uitvoering in rND: 0.71 W/m²K Hout met FSC-of PEFC-label U-waarden getest door BCCA, productie gecertifieerd door BCCA Afinco is een ISo-gecerticificeerd bedrijf

rEFErENTiEs B&B Cohousing, Vliegpleinkouter in Mariakerke De Baai, Maisstraat in gent

lEVENsduur iN gEBruik Mits onderhoud volgens de gangbare normen kan dit raamprofiel een zeer lange levensduur aan.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Het betreft een houten raamprofiel zonder bijkomende isolatiematerialen, hierdoor komen er aan het einde van de levenscyclus geen schadelijke stoffen in de natuur vrij. Hout is logischerwijze het meest ecologische materiaal dat er bestaat.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Dit raamprofiel is gecertificeerd voor passiefbouw, maar door zijn interessante prijszetting komt het tevens in aanmerking voor laag- of nulenergiegebouwen.

aFiNco 68-Eps Ba1

AfiNco Nvbehoeftebeperking

producTgEgEVENs Afinco 68-HA-BA1 hout/aluminium laag-energieraam Profieldikte 83mm Houten raamprofiel uit rode Noorse Den(rND)

producTBEschriJViNg raamprofiel, bestaande uit een houten profiel met dikte 68mm, waarop aan de buitenzijde een bekleding in aluminium is bevestigd. Zowel de alumiumbekleding aan de buitenzijde als het houten profiel aan de binnenzijde kunnen naar wens afgewerkt worden.

ToEpassiNgsgEBiEd Dit profielsysteem leent zich in hoofdzaak tot toepassingen waarin de isolatiewaarde een belangrijke factor is, zoals kantoren, woningen, scholen…



prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Uf-waarde buitenkader draaikipraam bij uitvoering in rND: 1.2 W/m²K Hout met FSC-of PEFC-label U-waarden berekend door BCCA, productie gecertifieerd door BCCA Afinco is een CE-gecerticificieerd bedrijf

rEFErENTiEs Zorgcentrum Sint-Bernardus , Assenedestraat in Bassevelde

lEVENsduur iN gEBruik Mits onderhoud volgens de gangbare normen kan dit raamprofiel een zeer lange levensduur aan. duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Het betreft een houten raamprofiel zonder bijkomende isolatiematerialen, hierdoor komen er aan het einde van de levenscyclus geen schadelijke stoffen in de natuur vrij. Hout is logischerwijze het meest ecologische materiaal dat er bestaat.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Dit raamprofiel komt in aanmerking voor laag-energiegebouwen.


aFiNco 68-ha-Ba1


30 31



producTgEgEVENs Afinco 82mm hout laag-energieraam Profieldikte 82mm Houten raamprofiel uit rode Noordse Den(rND) producTBEschriJViNg raamprofiel, bestaande uit gelamelleerd hout, dikte 82mm ToEpassiNgsgEBiEd Dit profielsysteem leent zich in hoofdzaak tot toepassingen waarin de isolatiewaarde een belangrijke factor is, zoals kantoren, woningen, scholen…



prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Uf-waarde buitenkader draaikipraam bij uitvoering in rND: 1.075 W/m²K Hout met FSC-of PEFC-label U-waarden getest door BCCA, productie gecertifieerd door BCCA Afinco is een ISo-gecerticificeerd bedrijf rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Brutopia, De Merodestraat in Vorst

lEVENsduur iN gEBruik Mits onderhoud volgens de gangbare normen kan dit raamprofiel een zeer lange levensduur aan. duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Het betreft een volledig houten raamprofiel zonder bijkomende isolatiematerialen, hierdoor komen er aan het einde van de levenscyclus geen schadelijke stoffen in de natuur vrij. Hout is logischerwijze het meest ecologische materiaal dat er bestaat.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Dit raamprofiel komt in aanmerking voor laag-energiegebouwen.

aFiNco 82 MM soFTWood



producTgEgEVENs Afinco Aerotherm passiefhuisraam Profieldikte 110mm Thermowood-thermisch verduurzaamd naaldhout

producTBEschriJViNg Het Aerotherm-passiefraamsysteem bestaat uit gelamelleerd hout waarin alvorens de verschillende lagen samen te voegen groeven worden geslepen, die na het samendrukken van het profiel luchtdichte kamers vormen. Deze luchtdichte kamers zorgen voor een betere isolatiewaarde dan bij een massief houten raamprofiel. Dit systeem bieden wij onder andere aan in thermisch verduurzaamd naaldhout, volgens de methode Thermo wood. Dit verhoogt de duurzaamheidsklasse van het hout aanzienlijk en geeft het hout de “look” van tropisch hardhout. ook de isolatiewaarde wordt hier nog verder door verbeterd.

ToEpassiNgsgEBiEd Dit profielsysteem leent zich in hoofdzaak tot toepassingen waarin de isolatiewaarde een belangrijke factor is, zoals de passiefbouw van kantoren, woningen, scholen…



prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Uf-waarde buitenkader draaikipraam bij uitvoering in Thermowood: 0.78 W/m²K Hout met FSC-of PEFC-label U-waarden getest door BCCA, productie gecertifieerd door BCCA Afinco is een ISo-gecerticificeerd bedrijf

rEFErENTiEs Hotel Pierron, Henegouwenkaai in St-Jans-Molenbeek

lEVENsduur iN gEBruik Mits onderhoud volgens de gangbare normen kan dit raamprofiel een zeer lange levensduur aan. Doordat het hout thermisch behandeld werd, is er een verhoogde weerstand tegen schimmels insecten en een verlaagde opname van vocht.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Het betreft een volledig houten raamprofiel zonder bijkomende isolatiematerialen, hierdoor komen er aan het einde van de levenscyclus geen schadelijke stoffen in de natuur vrij. Hout is logischerwijze het meest ecologische materiaal dat er bestaat. Bij het verduurzamingsprocédé (Thermowood) van het (uitsluitend Europees) naaldhout komen geen chemische stoffen te pas. Wij wenden voor dit type profiel enkel FSC- of PEFC-gecertifieerd hout toe, uit duurzaam beheerde Europese bossen.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Dit raamprofiel is gecertificeerd voor passiefbouw, maar door zijn interessante prijszetting komt het tevens in aanmerking voor laag- of nulenergiegebouwen.

aFiNco aEroThErM

32 33

ThErMoBEl TriplE glaziNg

agc glass EuropE Avenue Jean Monnet 4 1348 Louvain la Neuve T 024093000 i www.yourglass.be

producTgEgEVENs Thermobel Triple glazing is een drievoudige superisolerende beglazing Verkoopspunten : www.yourglass.com

producTBEschriJViNg Thermobel Tg (met LS-coating) is een nieuw soort drievoudige beglazing, speciaal ontwikkeld door AgC glass Europe. Deze beglazing heeft een aanzienlijke impact op de besparing van energie. Zoals alle begla- zingen met lage emissiviteit, biedt Thermobel Tg LS een zeer gunstige Ug-waarde (tot 0,7 W/m².K), waar door warmteverlies tot een minimum wordt beperkt. De hoge zontoetredingsfactor (64% afhankelijk van het type glasblad) maakt deze beglazing uniek. Hierdoor wordt optimaal gebruik gemaakt van de gratis binnenkomende zonnewarmte en kan men ten volle genieten van de voordelen van de grootst natuurlijke energiebron. Dankzij zijn uitstekende energieprestaties baant Thermobel Tg LS de weg voor de toepassing van “low-E” beglazing in duurzame bouwprojecten. Dit is een totaal nieuwe aanpak. > Iplus LS-coating is de nieuwe coating van AgC-Interpane. > Drievoudige beglazing isoleert dus 4,5 keer beter dan verouderd dubbel glas.

ToEpassiNgsgEBiEd Thermobel® Tg is bijzonder geschikt voor passiefhuizen, lage energiewoningen en nul energie woningen residentiele en tertiaire gebouwen / Nieuwbouw en renovatie / ramen en deuren

ToEpassiNgsVoorWaardEN residentiële en tertiaire gebouwen (oriëntaties Zuid, Noord, West, oost) Prestatiecijfers en karakteristieken (vlg normen, testresultaten) prEsTaTiEciJFErs: Thermobel Tg LS heeft het Passief House certificaat (zie Interpane AgC) Zeer gunstige Ug-waarde (tot 0,5 W/m²K), waardoor warmteverlies tot een minimum wordt beperkt. Hoge zontoetredingsfactor (tot 64%) voor optimaal gebruik van de gratis binnenkomende zonnewarmte. Hoge lichttransmissie tot 75% Minder energie nodig voor verwarming en dus ook minder Co2-emissie. reductie van de verwarmingskost dankzij hoge thermische isolatie

rEFErENTiEs Enkele werven/referenties met Thermobel Triple glazing LS “Zero Energy House renovating” exemplarisch onderzoeksproject Nulenergie gebouw (oud-Heverlee) http://zehr.be Bond beter leefmilieu zetel (Brussel ) Passief house in Moxhe (Luik) Passiefhuis in Amay (Prov. Luik)

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Cradle to Cradle : de isolerende coatings die gebruikt zijn voor de drievoudige beglazing Thermobel Tg heb ben het Cradle to Cradle silver certificaat. Thermobel Tg LS heeft het Passief House certificaat

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN In het kader van het “Zero Energy House renovating project werd de drievoudige beglazing Thermobel Tg toegepast. Met zijn eigenschappen zorgt deze beglazing voor •eengoedeisolatiekwaliteit •eenhogeg-waarde(=dezonne-energiedatinwarmtewordtomgezet) •eenhogelichttransmissievoormeervisueelcomfort.

Agc glAss europebehoeftebeperking

EcohoMEpaNEl

ecohomepANel by isobArbehoeftebeperking

EcohoMEpaNEl By isoBar Waregem zone 11b Pontstraat 80 8791Beveren-Leie E [email protected] i www.ecohomepanel.com

producTgEgEVENs Ecohomepanel, betaalbaar passief bouwsysteem Standaardafmetingen BXHXD 1200X3000X200 Verkrijgbaar in D: 200-180-140-120-100-80 Leidingspouwen in panelen van 100 – 80 voorzien

producTBEschriJViNg Zelfdragend sandwichpaneel opgebouwd uit 12mm vezelcementplaat – 176 mm PUr+ isolatieschuim – 12mm vezelcementplaat UwaardebijD200=0.13W/m²K

ToEpassiNgsgEBiEd Woningbouw renovatie optoppen van gebouwen Noodwoningen

ToEpassiNgsVoorWaardEN Als buiten en als binnenwanden

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Bij voorkeur houtskeletbouw en schrijnwerkerij Traditionele ruwbouwwerken

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Blowerdoortest vóór opstopwerk Menen: 1.01 (zonder tape of folie) Draagkracht wandpaneel 76 kN/m Draagkracht tussenvloer op 6m breed : mobiel gewicht 200 kg/m² (15 kN/m) Brandgedrag : B S1 d0

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Halfopen passiefhuis te Menen, Basse Censestraat 11 te bezoeken na afspraak Halfopen bebouwing te Torhout, Sneppestraat-Bollestraat, te bezoeken na afspraak

lEVENsduur iN gEBruik 50-70 jaar

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Panelen kunnen terug losgehaakt en hergebruikt worden. Beperking van toeslagstoffen zoals cement, lijm, gips, water

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Passieve schil mogelijk bij beperkte dikte Luchtdicht zonder folie of tape geen koudebruggen – doorlopende isolatieschil met beperkt aantal bouwknopen

34 35

poWErrooF®Maxx EuroWall®21

recTicel iNsulATioN recTicel iNsulATioNbehoeftebeperking behoeftebeperking

rEcTicEl iNsulaTioNTramstraat 6 8560 Wevelgem T 056438943 F 056438949 E [email protected] i www.recticelinsulation.be

rEcTicEl iNsulaTioNTramstraat 6 8560 Wevelgem T 056438943 F 056438949 E [email protected] i www.recticelinsulation.be

producTgEgEVENs Powerroof® Maxx Afmetingen 2500 x 1200 mm, diktes 80, 100 en 120 mm.

producTBEschriJViNg Powerroof® Maxx: dakisolatie en onderdakfolie in één, isolatiesysteem voorzien van een opgelijmde onder dakfolie voor hellende daken volgens de Sarking methode. Powerroof® isolatie laat u toe om een hellend dak op een duurzame en efficiënte manier te isoleren en dit zonder bouwknopen. Met Powerroof® Maxx kunt u dit nu nog sneller doordat de dampopen onderdakfolie reeds op voorhand op de platen verkleefd is. Deze folie is voorzien van een raster van 10 bij 10 cm zodat ook het verzagen op een vlotte manier verloopt. De overlappen van de onderdakfolie kunnen op hun beurt dichtgekleefd worden om de winddichtheid van het dak te verhogen. om details rond dakramen, aansluitingen of goten af te werken is er de Maxx tape voorzien.

ToEpassiNgsgEBiEd Hellend dak toepassing volgens de sarking methode. Dit kan zowel voor renovatie als voor nieuwbouw gebruikt worden.

ToEpassiNgsVoorWaardEN De onderconstructie moet bestaan uit dragende elementen die maximum 60 cm uit elkaar staan. Het draag vlak is bij voorkeur vlak, oneffen dakvlakken worden uitgevlakt. onderaan het dakvlak voorziet men een voetbalk evenwijdig aan de nok. Het systeem word geschroefd. Meer uitleg zie plaatsings voorschriften op onze website. http://www.recticelinsulation.be/application/powerroof-systeem

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Aannemers kunnen een opleiding volgen, georganiseerd door recticel Insulation, om zo tot de groep van erkende Powerroof® plaatsers te behoren. Alle info hierover via: www.recticelinsulation.be/opleidingen

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Bijkomende voordelen: •HogerebrandveiligheiddankzijuniekschuimTAUfoambyRecticel® •Doorlopendisolatieschilddankzijtand-en-groefverbinding •Uitstekendeisolatiewaarde:0,024W/mK

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Abdij van Park Heverlee Verschillende particuliere woningen

lEVENsduur iN gEBruik gaat zeker de levensduur van een gebouw mee.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Zie Nibe classificatie

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Bij een doordachte planning en een correcte plaatsing is men in staat om een dak te isoleren zonder bouw knopen, dit zal uiteindelijk bijdragen tot een beter presteren van het geheel met een daling van het energieverbruik tot gevolg. Men kan met dit systeem doorgedreven gaan isoleren om zo de isolatiewaarde van het dak op zich zo optimaal mogelijk te maken en de waardes te bereiken die voor een dergelijke woning nodig zijn.

producTgEgEVENs Eurowall® 21: Afmetingen standaard: 600 mm x 1200 mm Diktes:60,75,90en100mm

producTBEschriJViNg NIEUW. Warmtegeleidingscoefficient d (volgens NBN EN 12667): 0,021 W/mK De Eurowall® 21 platen hebben een kern in hard polyisocyanuraatschuim en zijn bekleed met een gasdicht meerlagencomplex van kraftpapier en metaalfolies. Daardoor zijn ze uiterst vormvast, waterafstotend, krimpen niet en laten zich door hun lichte gewicht en handig formaat heel vlot plaatsen. Door het tand-en-groef kliksysteem kan met Eurowall ®21 een perfect isolatieschild met een uitstekende winddichtheid worden opgebouwd. De nieuwe

sponning zorgt voor een tand- en groefkliksysteem aan de vier zijden (zie afbeelding hiernaast). Aan de luchtspouwzijde is een reflecterende bekleding met raster aangebracht. De matgrijze zijde is bovendien beter bestand tegen alkali en cement.

ToEpassiNgsgEBiEd Spouwisolatie – isolatie van hellend dak aan de binnenzijde – plafondisolatie voor kelders Dit kan zowel voor renovatie als voor nieuwbouw gebruikt worden. Zowel in passiefhuizen als in BEN-woningen.

ToEpassiNgsVoorWaardEN De Eurowall-platen kunnen zowel één- als tweelaags geplaatst worden. Tweelaags werken biedt het voordeel dat de naden van de eerste laag afgedekt worden. Meer uitleg zie plaatsings voorschriften op onze website: HYPErLINK “http://www.recticelinsulation.be/ application/spouwmuur-0” http://www.recticelinsulation.be/application/spouwmuur-0

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Aannemers kunnen een opleiding volgen, georganiseerd door recticel Insulation, om zo tot de groep van erkende Eurowall® plaatsers te behoren. Alle info hierover www.recticelinsulation.be/opleidingen” www.recticelinsulation.be/opleidingen

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Bijkomende voordelen: •Keymarkkwaliteitslabel •Doorlopendisolatieschilddankzijtand-en-groefverbinding •Uitstekendelambda-isolatiewaarde( D=0,021W/mK) •Handigrasterpatroonvooreenmakkelijkeplaatsingvandespouwankers.Assymmetrischebekleding

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Project van HVM De Vlashaard, Ezelstraat te Wevelgem: 20 nieuwbouwwoningen en 8 autobergplaatsen Verschillende particuliere woningen

lEVENsduur iN gEBruik gaat zeker de levensduur van een gebouw mee.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Zie Nibe classificatie

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Bij een doordachte planning en een correcte plaatsing is men in staat om de BEN norm (bijna energieneutraal) te halen. Eurowall ® 21 isolatie voor aanzienlijke plaatswinst, want zelfs bij een hoog isolatiepeil volstaat de standaard spouwbreedte. Vochtbestendig en heel winddicht door de unieke sponning met tand-en-groef en het kliksysteem aan de 4 zijden

Tand en groef: de platen zijn rondom voorzien van tand en groef.

36 37

risycor

rEsus NV Bredabaan8392170 MErKSEMT 036403391E [email protected] i www.resus.eu

resus Nvbehoeftebeperking

producTBEschriJViNgrisycor is een meetapparaat (gepatenteerd) dat op betrouwbare wijze de duurzaamheid van de verwarmingsinstallatie bewaakt door tijdig te waarschuwen voor corrosie (of roestvorming) en dus ook voor de bijzonder schadelijke effecten die door corrosie kunnen veroorzaakt worden. risycor voorkomt daarmee ongewenste problemen zoals uitval van verwarmingsketels en pompen, blokkerende kranen, lekken en verstoppingen ten gevolge van een slechte waterkwaliteit.De sensor bereidt zo de weg voor naar een veel langere levensduur van het verwarmingssysteem, een hoger comfort, minder ongewenste kosten en een belangrijke besparing van energie en materialen.

ToEpassiNgsgEBiEdCentrale Verwarming

ToEpassiNgsVoorWaardENgeen

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE?Installateur centrale verwarming

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkENgeeft betrouwbare curve-beeld van inwendige corrosie over tijd

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg01/04/2014 lancering beta-fase01/09/2014lanceringRisycor+/- 300 stuks in veldtest sedert 2011

lEVENsduur iN gEBruik15 jaar

duurzaaMhEidDe sensoren van resus willen een belangrijke bijdrage leveren aan de betrouwbaarheid, de duurzaamheid en de energie-efficiëntie van verwarmingssystemen. resus-sensoren waarschuwen op een zeer eenvoudige, betaalbare en effectieve manier voor de belangrijkste schadelijke effecten binnen een gesloten watersysteem.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWENBewaking van levensduur, duurzaamheid en betrouwbaarheid van de cv-installatie

hi-FiNiTy

reyNAers AlumiNiumbehoeftebeperking

rEyNaErs aluMiNiuM oude Liersebaan 266 2570 Duffel T 015/308.810 i www.reynaers.be

producTgEgEVENs Hi-Finity

producTBEschriJViNg Hi-Finity is een nieuw type van schuifraam dat staat voor hoge performantie, hoge isolatie en grote afmetingen. Het schuifraam bestaat uit zeer slanke slim line profielen waardoor bewoners de indruk krijgen dat er geen schuifraam is. Bij het ontwerp van Hi-Finity heeft men zeer veel aandacht besteed aan design. Door de transparantie, de luchtigheid en vooral de onzichtbaarheid van het schuifraam lijkt het alsof de buitenomgeving opgaat in het interieur. ondanks het feit dat de zijkanten van het schuifsysteem quasi onzichtbaar zijn, kan Hi-Finity zeer grote en zware glaspartijen aan. ook aan het design van de bediening is men niet over één nacht ijs gegaan. De bediening gebeurt immers via een minimalistische en elegante handgreep.

ToEpassiNgsgEBiEd De Hi-Finity is voornamelijk ontwikkeld voor de moderne woning of appartementsbouw waarbij de ontwerper naast een esthetische meerwaarde ook op zoek is naar prestaties die het comfort van de gebruiker optimaal maken. ToEpassiNgsVoorWaardEN Aangezien het systeem een strakke oplossing nastreeft is het natuurlijk aangegeven van bij het ontwerp van de ruwbouw rekening te houden met de inbouwdetails van de Hi-Finity.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? opleiding voor het verwerken en plaatsen van de Hi-Finity is vereist !

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN http://www.reynaers.be/nl-BE/products/hi-finity

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Het product is beschikbaar voor de erkende verwerkers.

lEVENsduur iN gEBruik De levensduur van het systeem, mits een regelmatig onderhoud, is identiek aan dat van het klassieke schrijnwerk.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Aluminium is het basismateriaal voor dit systeem. Aluminium is 100% recycleerbaar met behoud van zijn eigenschappen.+/-95%vanhetaluminiumdatverwerktwordtindebouwwordtgerecycleerd. Het glas kan eenvoudig gescheiden worden van het aluminium en op zich gerecycleerd worden.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN gezien de thermische prestaties van dit systeem gecombineerd met een goede luchtdichtheid is Hi-Finity perfect geschikt voor de laag energiebouw.

38 39

uBiFlux grEENVENT

uBBiNk NV JanSamynstraat9 9050GENTBRUGGE T 09/237.11.00 E [email protected] i www.ubbink.be

producTgEgEVENs UBIFLUX grEENVENT WArMTETErUgWINNINgSUNIT

producTBEschriJViNg Ubiflux Unit (300 of 400 m³), warmte-terugwinningsapparaat met vraagsturing, voorzien van 2 Co² sensoren en 1 vochtigheidssensor waarmee het ventilatiedebiet automatisch verminderd wordt in functie van de reële behoefte.

ToEpassiNgsgEBiEd residentieel

ToEpassiNgsVoorWaardEN Nieuwbouw en renovatie

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Kennis ventilatiesystemen

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN reductiefactor (0.54) en vermenigvuldigingsfactor (1.24- met constant flow ventilatoren) voor EPB aangifte voor 46% energiebesparing op uw ventilatie en gemiddeld 18% E-peil punten winst, op basis van verschillende simulaties, vertrekkend van een woning E70 (en met reductie- en vermenigvuldigingsfactor).

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Verschillende installaties

lEVENsduur iN gEBruik Meer dan 15 jaar

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Energiezuinige ventilatie is een must bij nul-energiewoningen

ubbiNk Nvbehoeftebeperking

Eco-Brick gEVElsTENEN

WiENErBErgEr NV Kapel ter Bede 121 8500 Kortrijk i www.wienerberger.be

producTgEgEVENs Eco-brick gevelstenen Afmetingen : WF 6.5 Textuur en vormgeving (strengpers, handvorm of vormbak): afhankelijk van de gekozen steen (zie technische fiches op de website)

producTBEschriJViNg Eco-brick is een gevelsteen uit gebakken klei die tot 3,5 cm smaller is dan een traditionele gevelsteen. Hierdoor kun u meer isolatie voorzien en dus flink wat besparen op uw energiefactuur. Door zijn geringe dikte geniet u van meer woonruimte binnenin.

ToEpassiNgsgEBiEd Wordt toegepast als decoratief niet-dragend binnen- en buitenmetselwerk Kan zowel toegepast worden bij nieuwbouw als bij renovatie. Bij renovatie vormt de smallere gevelsteen een extra voordeel indien de beschikbare ruimte beperkt is.

ToEpassiNgsVoorWaardEN De Wienerberger Eco-brick is toepasbaar in een spouwmuurconstructie met een binnenblad uit keramisch materiaal van minimaal 140 mm. Wanneer u andere configuraties wenst toe te passen, met eventuele andere stijfheden, contacteer dan uw stabiliteitsingenieur en/of Wienerberger. Het gebruik van de Eco-brick in een spouwmuurconstructie, m.a.w. waarbij de Eco-brick met spouwankers verankerd is aan een binnenspouwblad, heeft in vergelijking met het gebruik van een traditionele gevelsteen geen extra implicaties op de vrije bouwhoogte in de uiteindelijke constructie.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? De Eco-brick laat zich verwerken als een traditionele gevelsteen. Er zijn geen specifieke tools nodig. De metser behoeft geen extra opleiding. Bij juiste keuze van de mortel (keuze ifv de initiële wateropname van de steen) kan tijdens verwerking met de Eco-brick eenzelfde aantal lagen gemetst worden in vergelijking met een traditionele gevelsteen. U vindt de Eco-brick verwerkingsadviezen terug op onze website.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN CE-gekeurd (productnorm EN771-1) Eco-Brick geproduceerd in een Belgische productiesite dragen het Belgisch Benor keurmerk (PTV 23-002) Vorstbestandheid: Euroklasse F2 gewicht, initiële wateropname, porositeit, druksterkte : afhankelijk van de gekozen steen (zie technische fiches op de website)

lEVENsduur iN gEBruik Uit een marktonderzoek door Xtra Muros kon besloten worden dat keramische producten het bouwmateriaal bij uitstek zijn in ons vochtige klimaat. Ze zijn prima bestand tegen klimaat- en weersinvloeden en hebben een levensduur van minstens 150 jaar. Hierdoor zijn er weinig of geen kosten aan vervanging en herstelling.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) •DekeramischeproductenbeschikkenovereenEPD(EnvironmentalProductDeclarations).EenEPDbevat gedetailleerde, kwantitatieve en gecertificeerde informatie over de milieu- en gezondheidsaspecten van producten en is volledig gebaseerd op levenscyclusanalyse met eventueel nog bijkomende milieu-informatie. •Eco-brickislichterenneemtminderplaatsin.Datbetekentmindertransportimpactperm²wandendus minder Co2. •EnkeleWienerbergerEco-BrickgevelstenendragenhetDubokeur.Dubokeuriseenkeurmerkwatlaat zien dat een bouwproduct tot de meest milieuvriendelijke producten in een toepassing behoort.

wieNerberger Nvbehoeftebeperking

Eco-brick AtlasArchitect Cipolat Architecture – Brussel

40 41

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Eco-brick neemt minder ruimte in dan een traditionele baksteen. Hierdoor kunt u de isolatiedikte verhogen zonderde wanddikte uit te breiden. Door het gebruik van een Eco-brick in plaats van een traditionele gevelsteen kunt u tot 3.5cm extra isolatie plaatsen. Voorbeeld: Nemen we twee muuropbouwen met totale dikte 40cm Muuropbouw 1: pleister 12mm – Porotherm binnenmuursteen (PLS) 138mm – PU 12cm – spouw 3cm – gevelsteen10cmU-waardewand=0,18W/m²K Muuropbouw 2: pleister 12mm – Porotherm binnenmuursteen (PLS) 138mm – PU 15,5cm – spouw 3cm – gevelsteen6,5cmU-waardewand=0.14W/m²K Dankzij de Eco-brick kunnen we, binnen eenzelfde totale muurdikte, een wandopbouw voor een lage-energiewoning extra gaan isoleren zodat een “passieve” schil wordt bekomen.

Eco-Brick gEVElsTENEN

wieNerberger Nvbehoeftebeperking

Eco-brick Triton & Eco-brick renoAchitect Boeckx architecture & engineering – Oostende

isoproc soluTioNsbehoeftebeperking

cEliT 4d

producTgEgEVENs Celit 4D Minimale dakhelling 18° Tand- en groefverbinding Speciaal profiel Maximale afstand van de keperplanken of stijlen 815 mm Dikte 22 mm Dekkende maat 2,485 m x 0,567 m Densiteit +/- 270 kg/m³ Gewicht 5,9kg/m² Samenstelling Naaldhoutvezels (afkomstig van uitdunningshout en afval van boomzagerijen). Bitumenemulsie

producTBEschriJViNg Houtvezelplaten voor onderdaken en wandbescherming. Dampopen, koudebrug onderbrekend, compatibel met andere bouwelementen, ‘isolatie’ en ‘luchtdichting’. •Gepatenteerdprofiel:waardoorwatersteedsnaarbuitenwordtgeleidennietblijftstilstaaninde‘normale’tand-en groef aansluiting. •Duurzaamheid:Celit4Disgedurende3maandalsnooddakgegarandeerd,terwijlerpraktijkvoorbeeldenbestaan tot meer dan een jaar, gaat Celit levenslang mee, en maakt regen de groeven zelfs nóg waterdichter. • Veelzijdigheid:Celitisnietenkelwind-enregendichtmaarookwarmindewinterenkoelindezomer,geschikt voor hellende daken vanaf 18°, geschikt voor nieuwbouw en renovaties bij een as tot as afstand van de draagstructuur tot 815 mm, en eenvoudig te plaatsen. • Stevigheid:Celitisookgecertifieerdbinnendeklassevanstructureleplaten(EN13986).De22mmdikkeCelit4D platen zijn behoorlijk beloopbaar bij keperafstanden tot 60 cm en kunnen tegen een stootje (bijv. een hamer die afketst).

ToEpassiNgsgEBiEd •Renovatie&nieuwbouw •Massiefbouw,houtskeletbouw,Prefab •Daken,Wanden

ToEpassiNgsVoorWaardEN Minimale dakhelling: 18° zie www.isoproc.be --> Celit --> Celit 4d --> downloads --> verwerkingsvoorschriften Celit 4D

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? geen opleiding vereist. ISoProC SoLUTIoNS biedt wel theoretische en praktijkoplossingen voor alle doelgroepen in de bouwsector aan.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Warmtegeleidingscoëfficiënt D volgens EN13171 0,048 W/(m.K) Specifieke warmtecapaciteit c volgens EN 4108 2068 J/(kg.K) Temperatuurgeleidingsvermogen a 0,00032 m²/h Waterdampdiffusie-weerstand µ 5 Equivalente luchtlaagdikte µd 0,11 m reactie bij brand volgens EN 13501-1 E onafhankelijke kwaliteitscontrole SINTEF CE-keurvolgensnorm EN13986

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg De eerste passiefhuisschool in Vlaanderen (Beernem), Brussel (Anderlecht) en Wallonië (Nijvel).

lEVENsduur iN gEBruik Levensduur gebouw

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Celit onderdaken en wandbeschermingspanelen beschermen het gebouw, en met name de isolatie, wanneer dakbedekking en gevelbedekking de wind, de slagregen, de gesmolten sneeuw,… niet (meer) tegenhouden. Isolatie is immers stilstaande lucht die wordt vastgehouden door het isolatiemateriaal. Vanaf het moment dat de wind erdoor raast, verliest de isolatie zijn werking. Bovendien kan isolatie wel een hoeveelheid vocht bufferen en weer afgeven vooraleer minder efficiënt te worden, maar is het niet altijd opgewassen tegen een kletsnatte omgeving. Door zijn lambdawaarde van 0,048 W/(m.K) zijn de Celit platen als onderdak en wandbescherming ook koudebrug onderbrekend.

isoproc soluTioNsBoterstraat 23a 2811 Mechelen (Hombeek)T +3215623935E [email protected] i www.isoproc.be

42 43

isoproc soluTioNsbehoeftebeperking

i3 cEllulosE-isolaTiE

producTgEgEVENs i3 cellulose-isolatie Densiteit 35 – 55 kg/m³ (ingeblazen) - 20 - 35 kg/m³ (open geblazen) Vochtgehalte 7 – 10% bij verwerking Standaardverpakking Zakken van 12,5kg Formaat zakken 60 cm x 40 cm x 35 cm

producTBEschriJViNg •Brandveilig:i3cellulose-isolatiezorgtvooreenoptimalebeschermingvanhoutenconstructiesenheeft zelfs een sterk afkoelend effect, door: de beschermende verkoolde ‘korst’ die op cellulose-isolatie wordt gevormd bij brand en de aanwezigheid van vocht - in de celluloseketen zelf en op de minerale zouten die als brandvertrager toegevoegd worden Kierloos: Het past zich zonder probleem aan elke vorm aan, waardoor kieren en spleten (o.m. in hoeken en rond leidingen) worden vermeden en de isolatie optimaal haar werk kan doen •Comfort:i3cellulose-isolatiedraagtbijtoteenaangenameleefomgeving.Doorhetgrotewarmte- absorptievermogen beschermt het tegen oververhitting tijdens de zomer, terwijl het bovendien ook werkt als akoestische isolatie •Gezondeconstructies:i3cellulose-isolatiedraagtbijtotbouwfysischgezondeconstructiesenleidt tot een verminderde kans op bouwschade. Het is damp open en draagt dus bij tot damp open constructies waarbij het eventuele vocht in de isolatie naar buiten toe wordt afgevoerd. Bij bouwfysisch minder ideale wandopbouwen kan cellulose-isolatie tijdens de koude maanden van het jaar vocht bufferen (plaatselijk tot 20%) om dit tijdens de volgende zomer terug af te geven. •3-cellulose-isolatieissterkluchtremmend,eengrootvoordeelwanneerdeluchtdichtinggebrekenzou vertonen. •Dankzijdenieuwstevervezelingstechnologie,hebbenonzevlokkenbovendieneenhogereelasticiteit waardoor het mogelijk is om ze met lagere densiteiten te plaatsen. op die manier wordt het prijsvoordeel nog verhoogd en behoort i3 tot de meest concurrentiële isolatiematerialen. gevolgen: Minder materiaal per werf, minder plaatsingsuren, minder productie & transport per werf.

ToEpassiNgsgEBiEd •Thermischeisolatie/akoestischeisolatie •Daken/houtenvloeren/muren&vloerenbijhoutskeletbouw/isolatie(binnenenbuiten)bijrenovaties • Ingeslotencompartimenten/inopenruimtes(bijvoorbeeldzoldervloeren)/bijprefabelementen. •Zowelvoornieuwbouw,renovatiealsprefab-industrie

ToEpassiNgsVoorWaardEN •Ziewww.isoproc.be •Nietvoorspouwmuren

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? 6 daagse opleiding (bij ISoProC INNoVISo www.innoviso.be) + 2 werfbegeleidingen vereist

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Thermische geleidbaarheid D (EPB databank) 0,038 W/(m.K) Specifieke warmtecapaciteit ±2000 J/(kg.K) Waterdampdiffusiegetal µ 1-2 Brandreactieklasse (EN 13501 – 1) C-s2, d0 — Bfl-s1 Elektrisch gedrag Elektrostatisch en elektrisch neutraal Vergunningen ETA 13/0526; EPB-databank

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Politietoren Charleroi, Natuurpunt-loods in gent

lEVENsduur iN gEBruik Levensduur gebouw

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Recyclagetentop:i3wordtgemaaktopbasisvangerecycleerdpapier,waarvanminstens95%krantenpapier uit slechte en/of onverkochte oplages. Cellulose-vlokken die bij de renovatie van huizen gerecupereerd worden, worden opnieuw (nauwkeurig gedoseerd) opgenomen in het productieproces zonder kwaliteitsverlies.


behoeftebeperking

pro cliMa

producTgEgEVENs pro clima

producTBEschriJViNg •Luchtdichtingsmateriaal(intelligentedampremmen,aansluitingsbanden,luchtdichtingstapesen–lijmen, manchetten, detailoplossingen) •Wind-enregendichtingsmateriaal(onderdaken,wandbeschermingvooropenengeslotenvoegen, aansluitbanden en -tapes)

ToEpassiNgsgEBiEd •Renovatie&nieuwbouw •Massiefbouw,houtskeletbouw,Prefab •Daken,ramen,deuren,doorboringen,betonplaat,...

ToEpassiNgsVoorWaardEN Per product – zie www.isoproc.be

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? geen opleiding vereist. ISoProC SoLUTIoNS biedt wel theoretische en praktijkoplossingen voor alle doelgroepen in de bouwsector aan.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Per product – zie www.isoproc.be

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg ZEHr project (oud-Heverlee) – www.zehr.be

lEVENsduur iN gEBruik 100 jaar tests uitgevoerd

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Een goede luchtdichting sluit alle kieren af die in een woning bestaan omwille van aansluitingen van ramen, doorvoeren van kabels en afvoerbuizen en openingen in de constructie. ook transport van vocht (damp) naar de constructie-elementen en isolatie wordt zo tegengegaan.

Luchtdichtheid zorgt dus voor een reductie van het energieverlies en bevordert de werking van isolatie en ventilatie. Het beschermt de isolatie en constructie bovendien tegen bouwschade (vocht, schimmels, e.d.) en vermijdt het ontstaan van schimmels.


isoproc soluTioNs

45


opWEkkiNg VaN hErNiEuWBarE ENErgiE

De tweede stap in de Trias Energetica is de benodigde energie - die men in de eerste stap tot een minimum heeft proberen te beperken - zoveel mogelijk op een hernieuwbare manier op te wekken. Er zijn tal van mogelijkheden, maar in gebouwen gaat het doorgaans om PV-panelen, zonneboiler, warmtepomp of bio-massa. Meer bepaald omdat er bij de opwekking van deze hernieuwbare energie geen Co2-uitstoot is. Niet alle Hernieuwbare Energietechnieken zijn mogelijk in alle gebouwen en dit om technische, economische of juridische redenen:

TECHNISCH: Soms is het onmogelijk om een geothermische boring uit te voeren (bijv. in het geval van een bestaand rijhuis). ECoNoMISCH: •indienhetgebouwonvoldoendezonlichtopvangtishetplaatsenvanPV-panelenofeenzonneboiler economisch oninteressant. •Indiendevraagnaarsanitairwarmwaterlaagis(ofonbestaande), komt een zonneboiler niet in aanmerking.

JUrIDISCH: bijv. in het geval er geen vergunning kan bekomen worden voor een geothermische boring of een windmolen.Sinds 1 januari 2014 geldt de verplichting een aandeel hernieuwbare energie toe te passen in nieuwbouw-woningen (als alternatief kan gekozen worden voor een verstrenging van het vereiste E-peil met 10 %).

iaNus hyBridE zoNNEpaNElEN

cliMapac rozenstraat 2 9810EKE T 09/2214034 F 09/2229621 E [email protected] i www.climapac.be

producTgEgEVENs IANUS Hybride zonnepanelen 250Wpiek 1m * 1,65m De hybride panelen worden warmtepomp gekoppeld aan primaire zijde, kan gekoppeld worden aan geothermie of ijsbuffer. Warmtepomp werkingsgebied moet wel toelaten om te gaan werken tot uitgaande glycol/water -20°C

producTBEschriJViNg De belangrijkste energiebronnen voor onze woning zijn elektriciteit en warmte. Ianus biedt het beste van beiden. De PV zijde staat zon georiënteerd de achterzijde is thermisch en heeft een dubbele functie. •DoorkoelingvandePVzijdeisdeelektrischopbrengstoppiekdagentot30%. • Indewinterperiodezorgtdethermischezijdevoorprimaireenergie,ditgecombineerdmeteenhiervoor speciaal ontworpen warmtepomp levert een uitstekend thermisch rendement en levert integraal warmte voor de woning en sanitair warm water. Climapac biedt nu reeds totaal oplossing voor uw BEN woning

ToEpassiNgsgEBiEd BEN woning, en andere toepassingen waar in de zomer ook behoefte is aan warm water. Kan worden gecombineerd met bodemenergieopslag

ToEpassiNgsVoorWaardEN goede geïsoleerde woningen K35 met een beschikbare dakoppervlakte van minimaal 50 m².

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Installateur moet vertrouwd zijn met warmtepomptechnologie. gezien het objectief de hybride zonnepanelen te koppelen aan een warmtepomp.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Actueel zijn prestaties en testresultaten nog lopende. Aangezien het een nieuwe technologie betreft is er ook nog geen bestaande normering voor. Technische data beschikbaar voor PV zijde en warmtepompen. Voor energieopwekking in combinatie met ijsbuffer zitten we momenteel in testfase. Bedoeling is hiervoor een IWT project op te starten.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Actueel zijn een reeks proefinstallatie in Europa uitgevoerd, waarop nog metingen lopen.

lEVENsduur iN gEBruik 20 jaar

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Levenscyclus van klassieke PV panelen

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Woning kan volledig autonoom zijn energie voorzien dank zij Ianus. Dankzij Ianus kan de woning op jaarbasis evenveel warmte en elektriciteit produceren als er verbruikt wordt.

climApAchernieuwbare energie

44

46 47

daikiN alThErMa hyBridE WarMTEpoMp

daikiN BElux Avenue Franklin 1B 1300 Wavre

producTgEgEVENs Daikin Altherma hybride warmtepomp

producTBEschriJViNg Vraag naar de commerciële brochure en presentatie bij de stand.

ToEpassiNgsgEBiEd Nieuwbouw, renovatie Vervanging van gaswandketel Zowel lage als hoge temperatuur mogelijk

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Koeltechnische certificatie gashabilitatie

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN getest volgens de norm EN14511

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg De eerste 20 hybride toestellen werden eind 2013 geplaatst. Vanaf 2014 commercieel beschikbaar in gans België.

lEVENsduur iN gEBruik 20-25 jaar

dAikiN beluxhernieuwbare energie

ThErMa diploMaT opTiMuM g3

gEoThErMa BVBa Ambachtenstraat 14a 3210 Lubbeek i www.geoTherma.be

producTgEgEVENs Thermia Diplomat optimum g3

producTBEschriJViNg geothermische warmtepomp tbv verwarmen en warmwaterproductie, uitgerust met toerentalgestuurde circulatoren (optimum technologie) en HgW (Hot gas Water) technologie tbv een zeer efficiënte warm water productie. optioneel uit te breiden met passief koelmodule.

ToEpassiNgsgEBiEd residentiële en commerciële projecten

ToEpassiNgsVoorWaardEN Alle verwarmingssystemen met maximale aanvoer watertemperatuur 50°C

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? CV - installateur

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN CoP ( EN14511, 0/35) van 4.2(g3-6) tot 4.6(g3-10) – ref productfiche Diplomat optimum g3

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Tal van referenties in woningbouw

lEVENsduur iN gEBruik Totale draaiuren compressor 40 à 50000h

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Lokale opwekking van energievraag

geoThermA bvbAhernieuwbare energie

48 49

iNsTallaTiE WaTErpoMpEN

producTgEgEVENs IZEN is installateur van hernieuwbare energietechnieken. Warmtepomp (bodem-water/lucht-water) – dimensies afhankelijk van het type/model dat je nodig hebt voor jouw specifieke situatie. Warmtepompen van de merken general (lucht/water, lucht/lucht), Nibe en Dimplex (bodem/water)

producTBEschriJViNg Een warmtepomp onttrekt warmte uit de bodem of lucht en geeft deze via lage temperatuursverwarming (vloerverwarming) af aan de woning. ToEpassiNgsgEBiEd De warmtepomp kan geïnstalleerd worden voor zowel nieuwbouw (zowel lucht/water als bodem/water) als renovatie (voornamelijk lucht/water, lucht/lucht) en dit voor particuliere woningen, bedrijfsgebouwen,…

ToEpassiNgsVoorWaardEN Hoewel een warmtepomp kan werken met radiatoren is het toch aangewezen om deze met vloerverwarming te combineren, omdat dit lage temperatuurverwarming is en hierdoor de warmtepomp het hoogste rendement haalt. 2. De bodem/water warmtepomp heeft een maximum vertrektemperatuur van 65°C en de lucht/water warmtepomp een maximum vertrektemperatuur van 60 °C.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? IZEN levert en plaatst de warmtepompen zelf. IZEN beschikt over verschillende installatieploegen die uw installatie op maat perfect afwerken.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Alle door IZEN geleverde warmtepompen voldoen aan de nieuwe EPB-eisen en hebben dan ook een minimale SPF van 4.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg IZEN heeft al 100-en installaties geplaatst bij particulieren in gans Vlaanderen. Enkele van de referenties zijn te vinden op onze website www.IZEN.eu. ook hebben we al wat grotere warmtepompprojecten uitgevoerd.

lEVENsduur iN gEBruik De levensduur van een warmtepomp wordt algemeen aanvaard als 20 jaar. Bovendien is er geen jaarlijks/ tweejaarlijks onderhoud nodige zoals bij mazout/gasketels. Een regelmatige check-up garandeert een goede werking en een lange levensduur.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) In een warmtepomp is een koelmiddel aanwezig. Dit koelmiddel is onderhevig aan strenge eisen. In de warmtepompen is een zeer beperkte hoeveelheid van dit koelmiddel aanwezig in de compressor. De afwerking van de warmtepompen, waarbij de ganse koelkring gesoldeerd wordt, garandeert een lange levensduur een laag risico naar het milieu toe.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Een warmtepomp zorgt voor een fikse daling van uw E-peil (10 à 15 punten). Je moet ook niet meer rekenen op mazout of gas en je comfort is zeer hoog: door de vloerverwarming (lage temperatuur) wordt de warmte overal gelijkmatig verdeeld. Verder ben je ook van de radiatoren aan de muren af.

Verder kan je een warmtepomp gemakkelijk combineren met zonnepanelen (die de warmtepomp dan kunnen aansturen), zodat je volledig energie-neutraal bent en onafhankelijk van fossiele brandstoffen.

izEN ENErgy sysTEMs N.V. | Hoeksken 56 2275 Lille T014558319 E [email protected] i www.IZEN.eu

izeN eNergy sysTems N.v.ihernieuwbare energie

izEN VolTa

producTgEgEVENs IZEN VoLTA, dakgeïntegreerd zonnepanelensysteem (monokristallijn en dus zwart van kleur), met laminaten van het merk rENESoLA) VOLTA1(1643mmBx869mm Lx107mmH;48kg eneenvermogenvan190Wp) VoLTA 2 (1643mm B x 1677mm L x 107mm H; 72kg en een vermogen van 380Wp) VOLTA3(1643mmBx2484mmLx107mmH;91kg eneenvermogenvan570Wp) VOLTA4(1643mmBx3290mmLx107mmH;112kgeneenvermogenvan760Wp) VOLTA5(1643mmBx4096mmLx107mmH;135kgeneenvermogenvan950Wp)

producTBEschriJViNg De IZEN VoLTA is een dakgeïntegreerd zonnepaneel, gefabriceerd door IZEN. De laminaten (waar de zonnecellen op liggen) plaatst IZEN in een op maat gemaakte kader, die tot 5 zonnepanelen kan bevatten (zie productgegevens). De VoLTA komt in de plaats van de normale dakbedekking (pannen, leien,…) en dus bespaart men de kosten op de dakbedekking én belast men het dak minder. Het systeem wordt geïnstal- leerd zoals een dakraam en wordt afgewerkt met zinken gotensets en een loodslabbe, die zorgen voor de afwatering en het geheel waterdicht maken. De IZEN VoLTA is een esthetische oplossing/alternatief voor de doorgaans niet mooi gevonden opbouw-zonnepanelen. ToEpassiNgsgEBiEd De IZEN VoLTA is geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie en dit voor eender welke soort gebouwen: particuliere woningen, bedrijven, scholen,…

ToEpassiNgsVoorWaardEN De IZEN VoLTA zonnepanelen kunnen enkel toegepast worden op hellende daken, die bestaan uit pannen, leien, stro,….

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? IZEN produceert, levert en plaatst de IZEN VoLTA zelf. IZEN beschikt over verschillende installatieploegen die uw installatie op maat perfect afwerken.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Alle zonnepanelen die IZEN inkoopt, ondergaan dezelfde zeer strenge kwaliteitsnormen. Zo ook de leveranciers waar IZEN de zonnepanelen van afneemt: alle bedrijven ondergaan een hele resem tests om na te gaan of het bedrijf (financieel) gezond is, kwalitatief hoge panelen produceert, goede werkomstandigheden biedt aan de werknemers,… op deze manier garandeert IZEN aan z’n klanten zonnepanelen van zeer hoge kwaliteit, die voldoen aan de internationale kwaliteitstests én aan de nog strengere eisen van IZEN zelf.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg IZEN heeft al 100-en installaties geplaatst bij particulieren in gans Vlaanderen. Enkele van de referenties zijn te vinden op onze website www.IZEN.eu. ook hebben we al wat grotere projecten uitgevoerd met de IZEN VoLTA, waaronder bijvoorbeeld de gagelstraat in Herentals, waarbij alle woningen van deze straat voorzien werden van een dakgeïntegreerd zonnesysteem.

lEVENsduur iN gEBruik Hoe lang zonnepanelen meegaan, is moeilijk te zeggen, aangezien de eerste zonnepanelen nog steeds een bepaalde opbrengst hebben. Algemeen kan gezegd worden dat een zonnepaneel jaarlijks 1% van z’n rendement verliest.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Zonnepanelen zijn uiteraard een zeer duurzaam product. Ze gaan zeer lang mee (zie hierboven) en ze worden gerecycleerd door de organisatie PV Cycle, waar de leveranciers van de IZEN zonnepanelen lid van zijn.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Door de grote prijsdalingen van de laatste jaren zijn er geen subsidies meer voor zonnepanelen, maar dit betekent dat groene stroom momenteel goedkoper is dan grijze stroom. Zonnepanelen zijn de gemakkelijkste en duidelijkste manier om uw E-peil naar beneden te halen. Per geïnstalleerd zonnepaneel (van 250 Wp) daalt uw E-peil met 1 punt. Verder kan je zonnepanelen gemakkelijk combineren met een warmtepomp (die werkt op lage temperatuur vloerverwarming), zodat je volledig energie-neutraal bent en onafhankelijk van fossiele brandstoffen.

izeN eNergy sysTems N.v.ihernieuwbare energie

izEN ENErgy sysTEMs N.V. | Hoeksken 56 2275 Lille T 014558319 E [email protected] i www.IZEN.eu

50 51

EcodaN

MiTsuBishi ElEcTric BElgiuM Baron ruzettelaan 25 8310 Brugge T 050/40.48.48 E [email protected] i www.mitsubishi-electric.be

producTgEgEVENs Ecodan lucht/water warmtepompsystemen met Power Inverter en Zubadan technologie voor verwarming en productie van sanitair warm water. •Buitenunitsmeteenvermogenvan4kWtot14kW(cascadesystementot84kW) •Cylinderunit:binnenmodulemet200litersanitairwarmwatertankgeïntegreerd •Hydrobox:binnenmoduletegebruikenzonderkoppelingmetsanitairwarmwatertankoftekoppelenmet een externe sanitar warm watertank •Warmtepompmanagerstuurttweeverwarmingscircuitsaanenregeltauto-adaptiefen/of weersafhankelijk De Ecodan lucht/water warmtepompen bieden heel wat mogelijkheden. De flexibele installatiemogelijheden, de monovalente configuratie en de integratie van warmteopwekkers in een bivalente configuratie. onze warmtepompen bieden u de beste perspectieven: •Toepasbaarinnieuwbouw-enrenovatieprojecten •100%verwarmingscapaciteitbijeenbuitentemperatuurvan-15°C(dankzijZubadantechnologie) •Gegarandeerdewerkingtoteenbuitentemperatuurvan-25°C(Zubadantechnologie)en-20°C (Power Inverter technologie) •Voorlooptemperatuurtot58°Cbij-10°Cbuitentemperatuur(Zubadantechnologie)en55°Cbij-10°C buitentemperatuur (power inverter technologie) •UltramodernetechnologievanMitsubishiElectric

ToEpassiNgsgEBiEd residentiële toepassingen Niet-residentiële toepassingen (zorgcentra, kantoor, handelsruimte, school) Nieuwbouw- en renovatieprojecten

ToEpassiNgsVoorWaardEN Maximale temperatuur afgiftesysteem van 60°C (indien hoger bivalente opstelling mogelijk)

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Koeltechnishe certificatie nodig voor de split-systemen

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN SPF > 4 (volgens de altran software berekeningsmethodiek) CoPtest > 3,7 - A2/W35 getest volgens EN14511-2 Monovalente werking (geen elektrische back-up weerstanden aanwezig) Ecolabel Ehpa-label Proudly part of Sustainia 100

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Ecodan systemen worden vooral toegepast in de residentiële omgeving (woningbouw, appartementsbouw) maar ook in de niet residentiële gebouwen worden deze systemen geplaatst. Denk hierbij aan handelsruimten, kantoren, rusthuizen, scholen,...


duurzaaMhEid (lEVENscyclus) http://www.mitsubishi-electric.be/nl/news/27

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN De Ecodan lucht/water warmtepomp is een zeer interessante oplossing waarbij u kan genieten van een groot thermisch comfort tegen een lage investeringsprijs met een laag primair energieverbruik.

miTsubishi elecTric belgiumhernieuwbare energie

Wpl 15/25 a(s)

sTiEBEl ElTroN ’t Hofveld 6-D1 1702 groot-Bijgaarden T +32 2 423 22 22 F +32 2 423 22 12 E [email protected] i www.stiebel-eltron.be

producTgEgEVENs WPL 15/25 A(S) Lucht | water-warmtepomp met inverter compressor. Monobloctoestel voor buitenopstelling. AfmetingenHxBxDmm:WPL15AS:900x1270x593/WPL25A:1045x1490x593 gewicht kg: WPL 15 AS: 140 / WPL 25 A: 175 Kleur: wit/grijs

producTBEschriJViNg De WPL 15/25 A(S) is een lucht | water-warmtepomp met een Inverter 3.0 compressor. Het toestel is eendelig(monobloc)enwordtbuitenopgesteld(=plaatsbesparingbinnenindewoning).DeInverter3.0 is de eerste inverter compressor die speciaal ontwikkeld werd voor warmtepompen. Dankzij een unieke technologie behaalt deze warmtepomp ook bij lage buitentemperaturen zeer hoge rendementen. De WPL 25 A behaalt bijvoorbeeld een CoP van 4,08 bij A2/W35. Deze warmtepomp heeft een buitengewoon stille werking (55-56 dB(A)). Het is een compact toestel dat overal gemakkelijk te plaatsen is en ook aan een muur kan opgehangen worden. Men kan deze warmtepomp combineren met een uitgebreid gamma aan boilers en buffervaten voor de warmwaterbereiding en verwarming.

ToEpassiNgsgEBiEd geschikt voor nieuwbouw en renovatie, voor kleine of grote woningen met een gemiddelde tot grote warmtebehoefte (tot +/- 13 kW).

ToEpassiNgsVoorWaardEN Benodigde aanvoertemperatuur niet hoger dan 60 à 65 °C.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? opleiding cv-installateur met basiskennis elektriciteit of opleiding elektriciteit met basiskennis hydrauliek of opleiding warmtepompen. geen koeltechnische opleiding vereist.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Model WPL 15 AS WPL 25 A Verwarmingsvermogen bij A2/W35 (EN 14511) kW 4,6 8,04 Verwarmingsvermogen bij A-7/W35 (EN 14511) kW 7,3 13,14 CoP bij A2/W35 (EN 14511) 3,7 4,08 COPbijA-7/W35(EN14511) 2,9 3,03 geluidsniveau (EN 12102) 55 56 Min. werkingsgrens °C -20 -20 Max. werkingsgrens °C 40 40 Min. aanvoertemperatuur °C 15 15 Max. aanvoertemperatuur °C 65 65

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg op de Duitse markt sinds augustus 2013. De eerste toestellen in België worden momenteel geplaatst.

lEVENsduur iN gEBruik geschat op 20 à 25 jaar.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) (Nog geen informatie beschikbaar.)

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Combinatie met fotovoltaïsche en thermische zonne-installaties mogelijk. Bijzonder laag elektrisch verbruik voor de verwarming en warmwaterbereiding.

sTiebel elTroNhernieuwbare energie

52 53

ViTocaldENs 222 - F

ViEssMaNN BElgiuM BVBa Hermesstraat 14 1930Zaventem(Nossegem) T 02 712 06 66 i www.viessmann.be

producTgEgEVENs Vitocaldens 222-F; exacte gegevens beschikbaar vanaf Batibouw. Dit is een hybride toestel (combinatie van eenL/W-warmtepomp(9kW)eneengascondensatieketel(19kW)metgeïntegreerdeboilervan130L. Vitocal 242-S: verkrijgbaar in monofasige en driefasige uitvoering. Bestaande uit een binnen en buitenunit. Beide zijn in het wit vervaardigd. De binnenunit weegt ongeveer 66 kg en heeft de volgende afmetingen 680 x 600 x 2075 mm. De buitenunit verandert in functie van het vermogen.

producTBEschriJViNg Vitocaldens 222-F – de hybride combinatie van een lucht/waterwarmtepomp en een condenserende gasketel die een energiebesparing tot vijftig procent oplevert versus een klassieke ketel; Vitocal 242-S – is een lucht/waterwarmtepomp met zonnespiraal voor sanitair warm water, die verkrijgbaar als zuiver verwarmingssysteem of als installatie voor verwarming en koeling. Deze kan in combinatie met de Vitovent 300-F ook nog eens voor uw ventilatie zorgen.

ToEpassiNgsgEBiEd Vitocaldens 222-F kent zijn toepassingsgebied eerder in de grondige renovatie. Hier is dit hybride systeem zeker op zijn plaats. De Vitocal 242-S in combinatie met de Vitovent 300-F is dan weer de perfecte oplossing voor een nieuwbouw woning.

ToEpassiNgsVoorWaardEN Dit gebeurt best steeds in samenspraak met uw verwarmingsinstallateur. Deze kan specifiek voor uw project de juiste producten aanraden.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Deze producten dienen steeds geplaatst te worden door erkende installateurs (deze vindt u makkelijk terug op onze website; www. viessmann.be).

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Vitocaldens222-F,warmtepomp:7,7kW,COP:3,79(A2/W35EN14511). Gascondensatieketel:19kWvolgensEN677. Vitocal222-S7,7kW.COP:3,79(A2/W35EN14511)

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg De Vitocaldens 222-F was in primeur te zien op Batibouw en zal verkrijgbaar zijn vanaf augustus 2014. De Vitocal 242-S is reeds een beproefd product dat al jaren in het gamma zit en al talloze malen is toegepast.

lEVENsduur iN gEBruik De levensduur van deze producten is in sterke mate afhankelijk van de dimensionering, het gebruik en de toepassing. Juist dimensioneren is de boodschap.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Dit zijn beide zeer duurzame producten; elk toestel wordt volledig warm getest en nagekeken alvorens het de klant bereikt.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN De Vitocal 242-S is in combinatie met de Vitovent 300-F de ideale oplossing voor een passieve woning.

viessmANN belgium bvbAhernieuwbare energie

sANuTAlhernieuwbare energie

pro clEaN®

producTgEgEVENs TiSUN zonneboilersystemen voor sanitair warm water en verwarmingsondersteuning. Pro Clean – stratificatievat voor multi-energietoepassingen

producTBEschriJViNg Pro Clean® is een gepatenteerd combi-buffervat met een externe solar-warmtewisselaar, die ervoor zorgt dat het vat op een zéér efficiënte wijze gelaagd opgewarmd wordt, waardoor zonne-energie onmiddellijk beschikbaar wordt en de naverwarming sneller uitgeschakeld kan worden. Als naverwarming kunnen meerdere warmtebronnen aangesloten worden (gas, stookolie, warmtepomp, biomassa, wkk, …).

ToEpassiNgsgEBiEd residentiële woningen en projecten waar energie dient gebufferd te worden.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? HVAC installateur

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg In België : méér dan 2000 werkende installaties Wereldwijd : meer dan 200.000 werkende installaties

lEVENsduur iN gEBruik + 30 jaar

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Intelligente buffering van energie, voor sanitair warm water bereiding en voor verwarmingsdoeleinden. Verschillende energiebronnen kunnen gecombineerd worden op dit goed geïsoleerde vat en de primaire zonne-energie zal op zéér efficiënte wijze aangewend worden waardoor de onafhankelijkheid op zonne-energie veel hoger zal zijn dan bij conventionele buffersystemen.

saNuTal Herentalsesteenweg 85 2280 grobbendonk T 03/355.21.00 F03/355.21.09 E [email protected] i www.sanutal.be

55


EFFiciëNT ENErgiEgEBruik: rENdEMENTsopTiMalisaTiE Enkel de resterende energiebehoefte (na de behoeftebeperking en na de opwekking van Hernieuwbare Energie), mag ingevuld worden op een conventionele manier (bijv. met fossiele brandstoffen) maar dan wel aan een maximaal rendement (bijv. een condensatieketel). Het rendement van uw centrale verwarmingsinstallatie ≠ het verbrandingsrendement van uw ketelHet rendement van uw cv-installatie is gelijk aan het product van uw opwekkingsrendement x distributieren-dement x afgifterendement x regelrendement x opslagrendement. geen enkel rendement behaalt de volle 100 %. U vermenigvuldigt getallen die kleiner zijn dan 1 om uw installatie-rendement te bepalen. Uw eigenlijke rendement ligt dan ook lager dan louter uw ‘ketel-rendement’.

• opwekkingsrendement: het verbrandingsrendement van uw ketel (dit vindt u terug op het onderhouds- attest van uw ketel). Indien u dit onderhoud verwaarloost, dan daalt dit rendement jaar na jaar. • distributierendement: isolatie van warme leidingen, hou deze leidingen dan ook zo kort mogelijk. • afgifterendement: uw radiatoren warmen ook de buitenmuren op (reflecterende folie, muurisolatie). • regelrendement: als u de centrale verwarming uitschakelt, stopt de warmteafgifte onmiddellijk of niet?

Terillustratie:89%(verbranding)x90%(distributie)x95%(afgifte)x95%(regeling)x98%(opslag)=70% (installatierendement) ook het verbruik van de circulatiepomp is trouwens een aandachtspunt, hiervoor bestaat vandaag een energie-label.

FoaMglas®

piTTsBurgh corNiNg EuropE N.V. – FoaMglas®Albertkade 1 3980Tessendereloo T 02 352 31 82 E [email protected] i www.foamglas.be

producTgEgEVENs FoAMgLAS® •platenvan60x45cmofpanelenvan120x60cm •Diktevan4cmt.e.m.18cm

producTBEschriJViNg Cellulair glas isolatie

ToEpassiNgsgEBiEd •Plattedaken •Gevelisolatie •Binnenisolatie •Ondergrondsetoepassingen •Koudebrugonderbreking

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? •Makkelijkteplaatsen •OpleidingmogelijkinhettrainingscentruminTessenderlo •Gratiswerfopstartdoordetechnischedienst

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN •Lambda-waardevanaf0,038 •Druksterktevan400kPat.e.m.2900kPa •Waterdicht •Waterdampdicht •Onbrandbaar(BrandklasseA1) •Ongevoeligvoorongedierte •Maatvast •Ecologisch(70%gerecycleerdglas) •Eurocode6 •ATG04/1402–11/1626–04/1788–08/2006–11/2078–11/2121–11/H539&ETA-13/0004&13/0163 •NaturePlus

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Parkeerdaken: Delhaize, Shopping 1 genk, Westland Shopping, Shopping Basilix, Kortrijk Xpo, … Ziekenhuizen: UZ Leuven, UZ Antwerpen, UZ gent, oLV Aalst, … Scholen: Universiteit gent, Hogeschool gent, ULB Solvay Brussel, Passiefschool De Zande Beernem, … Publieke en private zwembaden: Knokke, Sint-Truiden, Brasschaat, Maaseik, … openbare pleinen: Emile Braunplein gent, Molenpoortplein Hasselt, … Andere referenties: NATo, FPC Wommelgem, MAS, Museum M, …

lEVENsduur iN gEBruik Water-enwaterdampdicht=>Lambda-waardeblijftconstant

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) FoAMgLAS® is ecologisch Vervaardigd uit 70% gerecycleerd glas Productieresten worden hergebruikt in het productieproces

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Isoleren=energiebesparend FoAMgLAS® PErINSUL®, de drukvaste isolatieblok als oplossing voor koudebruggen bij muren en ramen

piTTsburgh corNiNg europe N.v rendementsoptimalisatie

54

56 57

prEMiuM Eco

hENrad N.V. Herenthoutseweg 210 2200 Herentals T 014/21.20.75 E [email protected] i www.henrad.eu

heNrAd N.v

producTgEgEVENs Premium ECo, omkaste lagetemperatuurs-ventielradiator met seriële doorstroming. | Voorgemonteerd: vooringesteldHeimeierventiel4368of4369,ECO-ontluchterenblindstoppen|Ventiel:Hetgeïntegreerd regelbaar ventiel (zonder thermostatische kraan) is aan de rechterzijde voorgemonteerd, CEN- gecertificeerd, getest volgens EN215 en compatibel met thermostatische kranen M30 x 1,5mm. Bij type 21 – 22 – 33 kan het ventiel op de linkerzijde gemonteerd worden, voor type 11 is een linkse versie op aanvraag beschikbaar. De instelling van het ventiel wordt fabrieksmatig vooringesteld overeenkomstig de radiatorafmetingen. Deze voorinstelling zorgt voor een optimaal debiet in de radiator. Fabrieksinstelling afgestemd op tweepijpssystemen, eveneens geschikt voor éénpijpssystemen (mits aanpassing van de ventielinstelling naar positie 8). | Meegeleverd: L-consoles, saddle clips, montagevergrendeling, schroeven, pluggen en montage-instructies | Aansluititngen: 2 x ¾” buitendraadse euroconus middenaansluiting + 2 x ½” binnendraad | ophangstrippen: 2 paar ophangstrippen tot 1.600 mm en 3 paar vanaf 1.800 mm | Verpakking: Iedere radiator wordt stevig verpakt in hoogwaardig karton en geplastificeerd. Een etiket beschrijft de radiatorkarakteristieken: type – hoogte – lengte. | garantie: 10 jaar | Lakproces: Alle radiatoren zijnontvet,gefosfateerd,kataforetischgegrondlaktenstandaardinHenradwit9016gepoederlakt.|Kleur: Henradwit9016+35andereHenradkleurenof200RAL-kleurenmogelijk|Maximalewerkdruk:10bar (getest op 13 bar) | Maximale werktemperatuur: 110°C | Conformiteit: volgens EN442 | Kwaliteitsborging: rAL en NL | gelijkwaardigheidsverklaring: ISSo en Kiwa | Types: 11-21-22-33 | Hoogtes:300-400-500-600-700-900mm|Lengtes:400–3.000mmDieptes:61-77-100-158mm

producTBEschriJViNg De ECo radiator is de enige radiator met ISSo gecontroleerde gelijkwaardigheidsverklaring waarmee een EPC/E-peil verlaging kan bekomen worden. Ventielradiator uitermate geschikt voor lage temperaturen met een seriële paneeldoorstroming (het paneel aan de voorzijde wordt eerst doorstroomd). Dit genereert een hoge energie-efficiëntie, een maximale straling (ook bij lagere temperatuursregimes), een snelle opwarming en een verlaagd warmteverlies aan de muurzijde.

ToEpassiNgsgEBiEd De Premium ECo radiator is vrij inzetbaar voor elk type bouwproject, zowel voor nieuwbouw- als voor renovatieprojecten.

ToEpassiNgsVoorWaardEN De Henrad ECo radiatoren kan toegepast worden zonder enige voorwaarden/restricties.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? Deze radiatoren kan geïnstalleerd worden door iedere HVAC installateur, mits een precieze opvolging van de montage-instructies, welke vervat zijn in de verpakking van elke radiator.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN (Vlg NorMEN, TEsTrEsulTaTEN) De warmte-afgiftes zijn berekend volgens EN442 en geoptimaliseerd volgens de vereisten van EN12831 en DIN 470110. Uitvoerige testen van Kiwa hebben bewezen dat met de Henrad Premium ECo radiator tot 10,5% kan bespaard worden op de energiefactuur. Deze vermindering tot 10,5% is gecontroleerd en bevestigd door het extern controle organisme Kiwa. Naar aanleiding van deze testen behaalde deze radiator als eerste en enige radiator ook een ISSo-gelijkwaardigheidsverklaring. Dit betekent dat de Premium ECo radiator EPC-verlagend is bij gebruik in lage- en hoge-temperatuursystemen.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Jardins d’orphée - Anderlecht Hôtel Traviata - Mons renovatie Hemelrijk - Denderleeuw rozenhof - Wortegem-Petegem galileo - Middelkerke Kadox - Antwerpen BCM - Sint Niklaas St. godelieve - gistel Centower - opglabbeek Calerco - Tournai

rendementsoptimalisatie

lEVENsduur iN gEBruik Henrad biedt 10 jaar garantie op elke ECo radiator, mits men de installatievoorwaarden respecteert en voldoet aan de garantievoorschriften van Henrad.

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Met een levenscyclus van meer dan 15 jaar en een 100% recycleerbaarheid, is deze Premium ECo een uiterst duurzaam product.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN De ECo radiator bekomt, dankzij de seriële doorstroming, een hogere oppervlaktetemperatuur van de voorplaat, met als rechtstreeks gevolg een tot 50% hogere stralingswarmte. Meer straling is meer comfort. Bovendien is de ECo radiator perfect geschikt voor zowel individuele als collectieve verwarmingsinstallaties. Hij is aansluitbaar op modulerende gas- of stookolieketel en uitstekend combineerbaar met allerlei lage-temperatuursystemen zoals warmtepompen en zonne- of biomassa-installaties.

58 59

Vario xTra

isoVEr StJansweg9 9130Kallo i www.isover.be

producTgEgEVENs Vario Xtra, luchtdichting xtra eenvoudig, xtra veilig

producTBEschriJViNg Uniek: fixatie met klittenband Een van de meest in het oog springende innovaties die in het Vario Xtra-systeem werd geïntegreerd, is de toepassing van het klittenbandprincipe voor de bevestiging van het lucht-/dampscherm. Die klittenbandfunctie zorgt ervoor dat het vochtregulerend dampscherm snel en nauwkeurig kan worden geplaatst en gemakkelijk aan de fixatiestrips met klittenband kleeft, en - doordat er niet geniet hoeft te worden - het luchtdichtingsmembraan niet wordt geperforeerd. Bovendien kan het vochtregulerend dampscherm Vario XtraSafe indien scheef geplaatst, nog losgemaakt en gecorrigeerd worden, zonder schade en met behoud van de hechtingskracht van de klittenband. Het is ook de toepassing van klittenband die de plaatsing door één persoon mogelijk maakt. Die vervangt immers de ‘derde hand’ die bij het aanbrengen van andere dampschermen nodig is om juist te kunnen positioneren en glad te trekken. Het nieuwe Vario Xtra-systeem van ISoVEr bestaat uit 4 producten - het vochtregulerende dampscherm Vario XtraSafe, fixatiestrips Vario XtraFix, kleefband Vario XtraTape en de tweecomponenten- luchtdichtingskit Vario XtraFit - die samen garant staan voor unieke prestaties én een optimale gebruiksvriendelijkheid.

ToEpassiNgsgEBiEd Luchtdichting van geïsoleerde hellende daken, voorzetwanden etc. (bevestiging op hout of metaal)

ToEpassiNgsVoorWaardEN Lucht-/dampscherm steeds aan de warme zijde van de isolatie plaatsen

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? grATIS opleiding mogelijk : inschrijven kan online www.isover.be/opleidingen.html

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Zie www.isover.be

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Filmpje op website

lEVENsduur iN gEBruik Hoogwaardige luchtdichting, langdurig betrouwbaar

duurzaaMhEid (lEVENscyclus) Alle ISoVEr glaswolproducten beschikken over een EPD – op eenvoudige vraag beschikbaar

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN •Geennietgaatjesmeerdoorheenhetlucht-/dampscherm,dusooknietafplakken •Snelleplaatsing •Mogelijkomvouwentecorrigerenzonderschade •Plaatsingmogelijkdoor1persoon •Brandveiligheid:KlasseEvolgens13984 •Waterdampdoorlatendheid:variabel0.3m≤ Sd-waarde ≤ 20m volgens EN 12 572 •Trekweerstand:≥110N/50mmvolgens13984 •Gebruikstemperatuur:-40°Ctot+80°C •UV-bestendigheid:3maandendirecteblootstelling/18maandenindirecteblootstelling •Geurbeschermingtegenoudehoutbehandelingsproducten

isoverrendementsoptimalisatie

adcoNair

MENErga NV Nieuwlandlaan16A-B409 3200 Aarschot T +32 16 31 42 00 i www.menerga.be

producTgEgEVENs Adconair met Adiabatic Pro. Ventilatie en klimatisatie voor NZEB en ZEB ! Luchtdebiet: 2.400 tot 30.000 m³/h Temperatuurrendement:88–95% Koeling met uitsluitend hernieuwbare energie.

producTBEschriJViNg Ventilatietoestel met tegenstroomwarmtewisselaar geschikt voor groot luchtdebiet en geïntegreerde indirecte adiabatische koeling (Adiabatic Pro). Door het bijzondere concept van de Adiabatic Pro kan in vergelijking met de klassieke indirecte adiabatische koelsystemen op de markt, tot 120% meer netto koelenergie worden opgewekt. Hierdoor vervalt in vele gevallen de noodzaak voor een bijkomend koelsysteem op basis van koelgassen met een belangrijk gWP. In de winter functioneert de tegenstroomwarmtewisselaar met hoog rendement en beperkt het verwarmingsvermogen tot een absoluut minimum. In de zomer zal dezelfde warmtewisselaar de verdampingsenergie van het water met een rendementvanca95%opdeverseluchtoverdragen.Debijkomendeoptie“AdiabaticPro”zorgtvoor een verdere verlaging waardoor pulsietemperaturen van 18°C bereikt worden. Er bestaan geen normen om een indirecte adiabatische koeling te testen, maar uit eigen metingen die over langere perioden werden uitgevoerd blijkt dat die rendementen gehaald wordt. De verklaring is te vinden in het feit dat de volledige warmtewisselaar (langs één zijde vd plaat) kunstmatig bevochtigd wordt, waardoor een versterkt effect optreedt zoals in de winter kan vastgesteld worden: van het ogenblik dat er condensatie plaats vindt, stijgt het rendement omdat de convectiecoëfficiënt positief beïnvloed wordt.

ToEpassiNgsgEBiEd Laboratoria (zuurkasten), kantoorgebouwen, Tertiaire sector, industrie, Farmacie, Passiefgebouwen ZEB, NZEB, BrEEAM …

ToEpassiNgsVoorWaardEN Doordacht ontwerp van gebouw en op elkaar afgestemde technische installaties zijn een must. Het principe van trias energetica moet nauwlettend toegepast worden. Uitgebalanceerde ventilatie.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? geen speciale. Iedere installateur of studiebureau HVAC kan dit product implementeren of installeren. Menerga ondersteunt daar waar nodig.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN Tegenstroomwarmtewisselaar voor luchtdebieten tussen 2.400 en 30.000 m³/h Zeerhoogrendement88..95% Uiterst efficiënte adiabatische koeling (Adiabatic Pro) met 120% meer (!) netto koelvermogen dan klassieke indirecte adiabatische koelingen die op de markt beschikbaar zijn. De Adconair werd gemeten volgens EN308 in een extern laboratorium, en kreeg ook het PHPP Certificaat.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Marktintroductie


duurzaaMhEid (lEVENscyclus) 95%recycleerbaar

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Heeft een zeer belangrijk effect op het energiegebruik zowel in de winter als in de zomer. Door de Adiabatic Pro kan in vele gevallen een afzonderlijke koelinstallatie op basis van koelgassen met een belangrijk gWP vermeden worden.

meNergA N.vrendementsoptimalisatie

60 61

hyBriTEMp


producTgEgEVENs HybriTemp Compacte hybride koelwatertoestel voor binnenopstelling en zonder condensor op het dak. Vermogen : 50 kW – 500 kW. Specifiek plaats gebruik : 32 kW/m² EEr : 4,2 tot 6,5 Bestaat in een vermogengeoptimaliseerde en een rendementgeoptimaliseerde oplossing geïntegreerde koeltoren met free-cooling

producTBEschriJViNg De HybriTemp is specifiek ontworpen voor een hoge EEr gecombineerd met compactheid en de voordelen van een binnenopstelling. De binnenopstelling laat toe om dure akoestische of esthetische maatregelen op een dak te vermijden en verlost de uitbater van een permanente vorstcontrole. Doordat de unit slechts 1/3 van het luchtdebiet van een klassieke chiller nodig heeft, is het doorgaans zeer eenvoudig om de kanalen met geluiddempers in de technische ruimte te plaatsen. op die manier wordt het geheel quasi onzichtbaar en onhoorbaar voor de buitenwereld en geniet de eindgebruiker van de kostenbesparende voordelen van het toestel.

ToEpassiNgsgEBiEd Industrie / Kantoorgebouwen / Passief kantoren / NZEB gebouwen / Tertiaire sector / Koelplafonds of koelbalken

ToEpassiNgsVoorWaardEN Een oordeelkundig ontwerp van de koelcircuits, met name de keuze van de watertemperatuur is van groot belang. Bovendien kan men op veel bouwkundige kosten besparen indien het toestel binnen het gebouw opgesteld kan worden.

WElkE oplEidiNg is VErEisT Voor iNsTallaTiE? geen bijzondere. Iedere installateur HVAC kan dit type toestel plaatsen. Menerga ondersteunt daar waar nodig.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN EEr: 4,2 tot 6,5 gemeten bij 12/18 °C en 32°C/40%rv buitenlucht.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Industrie (Nitto) Kantoor (Aurelium, SolarWind, Mediacom, Pôle emploi …)


duurzaaMhEid (lEVENscyclus) 95%recycleerbaar.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Verlaagd stroomverbruik, maximaal gebruik van hernieuwbare energiebronnen, verlaagd elektrisch aansluitvermogen


sorpsolair

producTgEgEVENs Ventilatie en klimatisatie voor NZEB en ZEB Luchtdebiet: 2.400 tot 14.400 m³/h Temperatuurrendement:75–90% Koeling met uitsluitend hernieuwbare energie.

producTBEschriJViNg Het principe is een combinatie van indirecte adiabatische koeling met een absorptiedroging op basis van vloeistoffen (geen adsorptiewiel!). De verse lucht wordt in de absorber (die met LiCl wordt doorstroomd) gedroogd. De vrijgekomen warmte wordt met de zoutoplossing afgevoerd. De lage intredetemperatuur van de zoutoplossing zorgt voor een lichte koeling van de verse lucht, terwijl er doorgaans 4gr/kg vocht aan onttrokken wordt. De zoutoplossing wordt op haar beurt gekoeld door het adiabatisch koelwater. De zoutoplossing verarmt door de vochtopname en dient geregenereerd te worden. Daartoe wordt de zoutoplossing met zonnewarmte bij 55 à 65°C opgewarmd, waardoor de zoutoplossing weer vocht zal afgeven aan de doorstromende lucht (een afzonderlijke luchtstroom voor regeneratie). De gedroogde en licht afgekoelde verse lucht wordt op zijn beurt in een indirecte adiabatische koeling afgekoeld tot typisch 21à22°C. Dit systeem laat toe om een geheel gebouw te klimatiseren op basis van uitsluitend hernieuwbare energie. gebruikte hernieuwbare energiebronnen: (regen-)water, zonnewarmte op laag temperatuurniveau (55..65°C) en een kleine hoeveelheid elektrische energie (PV). opslag van zonne-energie op zeer lange termijn > 1 jaar mogelijk! Dit is op dit moment de enige oplossing om voor de huidige gebouwen een ZEB inclusief de noodzakelijke comfortkoeling te realiseren. Sorptiemiddel: LiCl

ToEpassiNgsgEBiEd Passiefgebouwen, NZEB, ZEB, BrEEAM, Laboratoria (zuurkasten) …

ToEpassiNgsVoorWaardEN Doordacht ontwerp van gebouw en op elkaar afgestemde technische installaties zijn een must. Het principe van trias energetica moet nauwlettend toegepast worden.


prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN CoP van 1,4 tot 1,6. Ter vergelijking: een DEC met adsorptiewiel heeft een CoP van 0,65 tot 0,75. Zonnewarmte op vrij lage temperatuur (55..65°C) wat in West-Europa vrij eenvoudig en voldoende lang opgewekt kan worden met vrij goedkope zonnecollectoren. De CoP geeft ratio nuttige energie (enthalpie- verschil EL-PL) tot het totale energieverbruik voor regeneratie weer. DEC of Desiccant Evaprative Cooling:=hetsysteemmetadsortpiewiel,warmtewiel,2adiabatischebevochtigerseneenverwarmings- batterij voor regeneratie.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Auditoria (Berlijn, Munchen, Frankfurt) / TV studio (Munchen) / Kantoren (Italië, Duitsland, oostenrijk) Laboratoria (Nederland, Frankrijk, Letland, Duitsland)


duurzaaMhEid (lEVENscyclus) 95%recycleerbaar

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN De Sorpsolair biedt de mogelijkheid om een nul-energiegebouw te klimatiseren, ongeacht de bodemge- steldheid. Er wordt daarbij uitsluitend hernieuwbare energie gebruikt. Bovendien kan de opgewekte zonne- energie zonder enig verlies over langere termijn opgeslagen worden ( > 1 jaar). Dit is een zeer interessante eigenschap. Bovendien laat het concept toe om voor andere vormen van passieve koeling een efficiëntie- verhogend effect te genereren, zodat 1 +1 > 2.



62 63

adsolair

producTgEgEVENs Adsolair Ventilatie en Klimatisatie middels indirecte adiabatische koeling met dubbele kruisstroomwarmtewisselaar. Luchtdebiet : 1.200 tot 50.000 m³/h Zeer laag akoestisch vermogen. geïntegreerde regeling en sturing.

producTBEschriJViNg De Adsolair combineert een dubbele kruisstroomwarmtewisselaar met hoog rendement met een indirecte adiabatische koeling. In de winter zorgt de dubbele kruisstroomwarmtewisselaar voor een belangrijke energiebesparing (typisch 75%) terwijl in de zomer de indirecte adiabatische koeling zelfs tijdens topdagen kan zorgen voor pulsietemperaturen van om en bij de 21°C. De verse lucht komt nooit in contact met de adiabatische koeling waardoor er geen verhoogde vochtigheid in het gebouw wordt gemeten, wat wel het geval is bij een directe adiabatische koeling. optioneel kan een geïntegreerde DX-koeling worden voorzien die met een EEr tot 6 de lucht in de zomer kan ontvochtigen. Tezamen met de indirecte adiabatische koeling wordt een systeem EEr van niet minder dan 12 genoteerd. De opgegeven waarden worden bekomen bij standaard luchtcondities van 26°C/55%rv in de EL en 32°C/40% in de VL Door de adiabatische koeling wordt hernieuwbare energie uit (regen-) water gebruikt.

ToEpassiNgsgEBiEd Kantoren, industrie, laboratoria (zuurkasten), tertiaire sector, bijzonder interessant voor rWZ-centra. Zeer interessant voor passiefkantoren of passiefgebouwen in het algemeen, BrEEAM….

ToEpassiNgsVoorWaardEN Doordacht koelen verwarmingsconcept eigen aan laagenergie- of passiefgebouwen. Indien mogelijk een uitgebalanceerde ventilatiesysteem D


prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN EEr : 50 (zonder DX) tot 12 (met DX) gebruik van hernieuwbare energie in de vorm van (regen-) water. Verbruik : ca 1-1,5m³ water/MWh koeling - Metingen bij standaard temperatuur/vochtigheid.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Marktintroductiein1993.SindsdienduizendentoepassingeningansEuropa. Laboratoria, Farmacie, Industrie, Kantoren, Passiefgebouwen, rust- en verzorgingscentra, ….


duurzaaMhEid (lEVENscyclus) 95%recycleerbaar.

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Heeft een zeer grote invloed op het energiegebruik voor koeling, door het zeer efficiënt gebruik van de verdampingswarmte van water.



sliMVac®

proMaT iNTErNaTioNal NV Bormstraat 24 2830 Tisselt E [email protected] i www.promat.be

producTgEgEVENs SLIMVAC® Vacuümisolatieplaten met uitzonderlijk hoge isolatiewaarde met zeer geringe dikte Zeer lage warmtegeleiding: < 0,0042 W/m.K HogeR-waarde:R=2,48m.K/Wbij15mmdikte Densiteit 170 tot 200 kg m³ Kleur: aluminium/grijs Afmetingen: 1300 x 600 x 10/15/20/25/30/40 1200 x 600 x 10/15/20/25/30/40 600 x 600 x 10/15/20/25/30/40 600 x 400 x 10/15/20/25/30/40 600 x 200 x 10/15/20/25/30/40 400 x 300 x 10/15/20/25/30/40 600 x 500 x 20/25/30/40

Lambda-waarde volgens de EPB-databank: voor de dikte 10 tot 40 mm: 0,01 tot 0,015 W/mK, afhankelijk van de afmetingen van de panelen. opmerking: de panelen mogen niet beschadigd of doorboord worden gezien dit de isolatiewaarde negatief zal beïnvloeden.

producTBEschriJViNg SLIMVAC® vacuümisolatieplaten bestaan uit een kern van kiezelzuur met stralingsremmers en, een omhulsel van damp- en luchtdichte folie onder vacuüm gebracht. Zij bieden een uitzonderlijk hoge isolatiewaarde bij zeer geringe dikte.

ToEpassiNgsgEBiEd Ze worden gebruikt zowel in nieuwbouw als renovatie van gevels, daken en vloeren. Ze kunnen geïntegreerd worden in geprefabriceerde bouwelementen zoals daken gevelelementen in hout of beton, in deuren, poorten, ramen, vliesgevels, enz.

prEsTaTiEciJFErs EN karakTErisTiEkEN •Zeerlagewarmtegeleiding: < 0,0042W/m.K, voor platen met een densiteit van 170 kg/m³, gemeten in het midden van de plaat. Voor de volledige plaat na veroudering en rekening houdend met de koudebruggen =0,007W/m.K •HogeR-waarde:R=4.76m²K/Wbijdikte20mm •U-waarde:W/m²K=0,21bijdikte20mm •Densiteit:170–200kg/m³ •Druksterkte:0.2MPa •Vochtbestendigheid:permanenterelatievevochtigheid<60% •Warmtebestendigheid:tot80°C •Brandreactie:folie:B2(DIN)–kern:A1(EN) •Brandweerstand:wanneeringebouwdineenbouwelementalsthermischeisolatiezalhetbijdragentot een sterke verhoging van de brandweerstand van dit bouwelement.

rEFErENTiEs (Waar ToEgEpasT) oF sTaNd iN oNTWikkEliNg Vloerisolatie kantoren Jansen Finishings te Meeuwen (in uitvoering) Belgo Metal (in uitvoering) Ceyssens glas – Kantoren vliesgevel

lEVENsduur iN gEBruik onbeperkt

ToEgEVoEgdE WaardE Voor Nul-ENErgiEgEBouWEN Zeer hoge isolatiewaarde bij geringe dikte: lichtere constructies (dunnere muren) maar hoge isolatie.

promAT iNTerNATioNAl N.vrendementsoptimalisatie

64 65

producTsTudiEBurEau BoydENs NV

Autobaan 13, 8210 Loppem – Zedelgem

Noordkustlaan 10, 1702 groot-Bijgaarden

rue Xavier Brasseur12, L-4040 Esch-sur-Alzette (Luxemburg)

geleximco Building 14th floor, Hoang Cau Street 36,

Dong Da District, Hanoi (Vietnam)

E [email protected]

cVBa sTaBo

spEcialisaTiEs Ingenieurs-, ontwerpen coördinatiebureau. EPB-kennis in Vlaanderen/Brussel, BrEEAM, dynamische modellering van gebouwen naar warmtevraag, koudevraag, daglichtintreding, overschrijdingsuren.

rEFErENTiEs •Woon-enzorgcentra,kantoren,ziekenhuizen,scholen,industriëlegebouwen.

rEFErENTiEs (passiEFBouW, BiJNa-ENErgiENEuTraal, Nul-ENErgiE, ENErgiElEVErENd, ...)

•Technieken:OCMW-gebouwLeuven •Duurzaamheid:BelOrta,UGent uW VisiE op dE rEalisaTiE VaN Nul-ENErgiEgEBouWEN •volledigeuitvoeringvanhetgebouwnaargebouwenschil,technologie,simulatiegedragvanhetgebouw •technieken:BEO,PV-installaties,WKK,gebouwenschil

cVBa sTaBo

remylaan 2b,3018 LEUVEN (Wijgmaal)

i www.stabo.be

Kantoorgebouw Infrax-boydens te Dilbeek

sTudiEBurEau BoydENs NV spEcialisaTiEs onze diensten kunnen opgesplitst worden in 2 categorieën: •Engineeringvantechnischeinstallaties:detechnischeuitwerking, ontwerp en opvolging van projecten. •Energieenduurzaamheidsadvies:hierondervallenenergie-eninnovatiegebondenactiviteiten zoals dynamische simulaties, daglichtstudies, certificering, audits, comfortstudies, medewerking aan ontwerpend onderzoek, bouwfysische evaluaties.

We passen bovenstaande diensten toe in zeer verschillende sectoren zoals de zorgsector, hotels, vrijetijdssector (sport, cultuur, monumenten), industrie, onderwijs, kantoren en wonen.

rEFErENTiEs •SolarwindteWindhof,Luxemburg (passief BEN gebouw, Co2 neutraal, enkel hernieuwbare thermische opwekking) •ProvinciehuisteAntwerpen(passiefgeotabsgebouw) •OCMWWoonZorgCentrumTerPotterieteBrugge(Smartgeothermpilootproject) •WoonZorgCentrumAnnuntiatenteHeverlee(bijna-energieneutraal) •ZwembadteKelmis(laagenergie) •KantoorgebouwInfrax-boydensteDilbeek(laagenergie-geotabs)

uW VisiE op dE rEalisaTiE VaN Nul-ENErgiEgEBouWEN

ook al heeft het werkveld nood aan regelgevende definities, het nulenergiegebouw is een pad, een ambitie om telkens een op economisch verantwoorde wijze stap verder te zetten naar een zero impact gebouw. En geregeld achterom kijken is nodig, evalueren of andere wegen niet efficiënter dat doel bereiken. De transitie vereist een sterke band tussen onderzoek en werkveld en ook als grote groep durven samen denken, het respectvol opzij kijken naar alle stakeholders. Uit elk project zijn positieve lessen te leren. En vooral vooruit kijken, een samengaan van durven denken en alertheid, steeds een breed duurzaam maatschappelijk doel voor ogen houdend.

66 67

EaNdis BErEidT dE ToEkoMsT Voor

Slimme meters en slimme netten creëren slimme verbruikers

Het energievraagstuk is wereldwijd één van de grootste maatschappelijke en economische uitdagingen. geconfronteerd met de actuele milieu-uitdagingen moeten we in de toekomst allemaal rationeler omgaan met energie en moet het aandeel hernieuwbare energie de komende jaren fors toenemen. Tegen 2020 vraagt Europa 20 % minder energieverbruik, 20 % hernieuwbare energie en 20 % minder broeikasgassen.

rationeler verbruiken en meer hernieuwbare energie inschakelen, stelt meer eisen aan de meet- en beheerssystemen van het distributienet: om het verbruik beter te meten en om de energiestromen beter te sturen. Slimme meters en slimme netten kunnen ons daarbij helpen. Ze helpen ons evolueren naar slimme verbruikers die bewust omgaan met hun energie en verbruiken wanneer energie goedkoop is, of wanneer er veel wind en zon is. En daar heeft de hele maatschappij, en de consument in het bijzonder, baat bij.

Eandis zet in op slimme technieken

Eandis, het grootste energiedistributiebedrijf in Vlaanderen, is permanent op zoek naar antwoorden en oplossingen voor de nieuwe maatschappelijke behoeften rond energie. In die context speelt de onderneming een hoofdrol in het bedenken van progressieve energieconcepten. Zo is Eandis momenteel aan de slag met de uitrol van slimme netten en is het gestart met projecten voor de distributie van warmte. En ook voor slimme meters werd al heel wat werk verzet.

Slimme meters zijn digitale meters die zowel verbruik als verschillende netparameters meten en die communiceren in twee richtingen: van en naar de verbruiker, van op afstand en op elk gewenst moment. Er zijn slimme meters voor elek-triciteit en voor aardgas. Ze zijn in staat om nagenoeg ‘in real time’ te communiceren over het elektriciteits- en aardgas-verbruik. op die manier kunnen ze helpen om verstandiger om te springen met energie en om het distributienet goed en betrouwbaar aan te sturen.

om de haalbaarheid van slimme meters te onderzoeken speelde Eandis een hoofdrol in twee onderzoeksprojecten rond slimme meters: een proefproject met 4 300 slimme meters in Leest en Hombeek (Mechelen), en een groter onderzoek met 40 000 slimme meters verspreid over 14 ‘slimme gebieden in Vlaanderen. De opgebouwde kennis moet de Vlaamse overheid toelaten om de voordelen voor de consument grondig te evalueren en te beslissen over een eventuele verdere plaatsing van slimme meters in Vlaanderen.

om de Europese doelstellingen te behalen is er in elk geval een wijziging nodig in het energiebewustzijn van bij elke Euro-pese energieverbruiker. En Eandis wil die wijziging zeker mee helpen ondersteunen in Vlaanderen, onder meer via slimme technieken en de creatie van slimme verbruikers.

Meer weten over het energieverhaal van morgen? Bezoek dan onze voorstelling bij Living Tomorrow in Vilvoorde. Meer info staat op www.eandis.be > over Eandis > Living Tomorrow.

68 69

reNewAble eNergy plATform

71

“saMEN sTErk iN hErNiEuWBarE ENErgiE” op 1 januari 2014 heeft de Confederatie Bouw een nieuw platform gecreëerd voor hernieuwbare energie. Het renewable Energy Platform (rEP) wil bruggen slaan en een grotere synergie creëren tussen de verschillende gewesten en federaties, betrokken bij hernieuwbare energie.

Het platform mikt in een eerste fase op de installateurs van warmtepompen, zonneboilers en fotovoltaïsche zonnepanelen. Met1.300Belgischebedrijvenen9.000werknemerszorgendeinstallateursvanhernieuwbareenergietechniekenvoor een belangrijke economische activiteit binnen de bouw. Maar de aannemers die te maken hebben met deze duurzame technieken zitten met bepaalde verwachtingen. Dankzij de technische comités in het platform kunnen deze sneller aan de oppervlakte komen. Dat is van belang voor aannemers in speciale technieken en ondiepe geothermie, maar evengoed voor algemene aannemers, dakwerkers of aannemers van grote bouwwerken.

op de bouwplaatsen zien we immers dat de specialisaties van onze aannemers onderling steeds meer verbindin-gen krijgen. Door een grotere synergie kunnen we de regionale verschillen overstijgen, de belangen van de aan-nemers met één stem verdedigen en hun beter op de hoogte houden van de meest recente evoluties op het vlak van wetgeving, technologie, beroepsopleiding, recyclage enzovoort.

Het renewable Energy Platform wil een multidisciplinaire strategie ontwikkelen voor hernieuwbare energie om de verschillende beroepscategorieën zo goed mogelijk te ondersteunen, ongeacht hun grootte of cliënteel. Het gaat om een strategische actie die gevoerd wordt door de Confederatie Bouw met haar drie gewestconfede-raties (Vlaanderen, Wallonië en Brussel-Hoofdstad) en verschillende beroepsfederaties binnen de Confederatie, met name deze van STS (Speciale Technieken), Fedecom, Confederatie Bouw Hellend Dak en Bevad.

> Voor meer informatie kunt u terecht bij: David germani Coördinator van het renewable Energy Platform E [email protected] i www.confederatiebouw.be/rep

reNewAble eNergy plATformhernieuwbare energie

70

Plaatsing van zonnepanelen te gent

foto

Wie

nerb

erge

r

Vu Marc Dillen (directeur-generaal Vlaamse Confederatie Bouw)Lombardstraat 34-42 – 1000 Brussel

E [email protected] www.vcb.be

Nul energie: haalbaar & betaalbaar?

Documents

Transcript of Nul energie: haalbaar & betaalbaar?