Financiering, zo geregeld

Thomas Dekker - Rabobank

09-10-2018

• Woningmarkt vs. Energielabel

• Financieringsopties

• Klimaatakkoord en alternatieve financieringsvormen

Om te beginnen

Stijging woningwaarde

Kans of risico?

Brown discount: de geschatte kosten die nog gemaakt moeten worden om de woning (bijna) energie neutraal te krijgen, als een afwaardering op de huidige taxatiewaarde, i.p.v. de energie neutrale woningen op te waarderen.

Energielabels: Rabo vs. NL

6

86% voldoet niet

label B t/m G1.127.000 hypotheken

3,4 tot 3,6miljoen labelstappen

260.000 Labelstappen per jaar

€665.000.000Benodigde investering per jaar

Wat betekent dit?

Rabobank portefeuille naar A-label

Uitdagingen bij verduurzaming

7

Veel woningeigenaren hebben te weinig kennis over keuze, kwaliteit, prijs en rendement van energiebesparende maatregelen.

• 60 – 80% van de woningeigenaren wil de woning verduurzamen

• De belangrijkste reden om niet in actie te komen is de onzekerheid over de beste verduurzamingsmaatregel en de financiering

Uitdagingen bij verduurzaming

8

Gebrek aan financiële mogelijkheden

Besteed financiën liever anders

Gebrek aan kennis over energieprestatieswoning en benodigde maatregelen

Gebrek aan kennis over fiinancieringoplossingen,subsidies en rendement

Ervaren gedoe, onzekerheid over toekomsttechniek

Andere reden

1

3

Financiële uitdagingen

Uitdagingen rondom besluitvorming

2 Kennis-uitdagingen

47% klanten investeert eigen geld

9

Klantsegmentatie o.b.v. financieringsbehoefte

47%

32%

2%

19%

Eigen geld klanten

Financiering bank

Niet financierbaarobv normen (>106%LTV)

Geen investeringnodig (A-label ofhoger)

Financiële oplossingenHoe energiebesparende voorzieningen te financieren:

10

1. Spaargelden / uit eigen middelen

2. Nationale en Regionale Fondsen (o.a. NEF)

3. Subsidies

4. Hypotheek

Financiële oplossingenSpaargeld

11

Wist je dat?

• Sommige maatregelen zijn al voor minder dan €1.000 te realiseren

• Hou altijd een buffer achter de hand voor onvoorziene omstandigheden. Nibud €5.000 - €10.000

• Verduurzaming een goed alternatief kan zijn voor beleggen

• Maandelijkse besparing op energielasten weer andere mogelijkheden tot vermogensopbouw geeft.

Financiële oplossingenLenen uit Fondsen

12

Duurzaamheidslening per gemeente

• (Pér Gemeente) €2.500 tot €25.000 tegen 1,5% rente en 10 / 15 jr.

Energiebespaarlening.nl

• € 2.500 tot € 25.000 tegen 1,7, 2,1, of 2,5% , 7/10/15 jr.

Duurzame Monumenten lening

• € 2.500 tot € 25.000 (NOM 50k) 30 jaar hypothecair

• www.restauratiefonds.nl

12

Financiële oplossingenLenen uit Fondsen

13

13

• 300 miljoen (Rabobank (175 miljoen), ASN en Overheid) revolverend fonds

• € 2.500,- en maximaal € 25.000,- lenen (max 75% voor zonnepanelen) .

• Rente en looptijd:

• 7 jaar 1,7% • 10 jaar 2,1%• 15 jaar 2,5%

• I/L getoetst op basis van NHG norm, max. leeftijd 75 jaar

• Annuïteitenlening (fiscaal aftrekbaar) met bouwdepot

• BKR registratie

• Aanvraag via www.energiebespaarlening.nl

• Ook voor VvE’s (max 25k per appartement en totaal 5 mio met renteopslag 0,3%))

Financiële oplossingenSubsidies

14

14

Verlaagd BTW tarief van 6% op werkzaamheden

• Isolatie, stucadoren, schilderen

Zonnepanelen

• 21% BTW terugvragen

• Bij een standaardpakket van 10 zonnepanelen (2.700 wattpiek) voor € 4.400 levert dit € 750 op.

ISDE (Investeringssubsidie Duurzame Energie)• Voor Zonneboiler, Warmte pomp, Pelletkachel en Biomassaketel

• Regeling tot 31-12-2020, subsidiebedrag wordt per jaar beschikbaar gesteld (2018 : €100 mio)

Financiële oplossingenHypothecaire lening

15

15

Loan to Value• Max. 106% van de woningwaarde (bij treffen energiebesparende voorzieningen)

• NHG grens 2018: € 265.000 met EBV max. € 280.900

Loan to Income• €9.000 euro regeling (EBV, EPC <0,6, A++)

• €25.000 (NOM)

Financiële oplossingenHypothecaire lening

16

16

Energiebespaarbudget € 9.000 (LTI)

• Verbouwing: Alle kosten EBV tot maximaal €9.000

• Aankoop (nieuwbouw) woning: label A++ (EPC 0,6 of lager)

• Tot maximaal 106% van de marktwaarde

• Toetsinkomen minimaal € 33.000

Financiële oplossingenHypothecaire lening

17

17

Energiebespaarbudget €25.000 (LTI)

• Bij aankoop (of verbouwing) van een Nulopdemeter-woning

• Minimaal inkomen vanaf €33.000

• EPC =0 en <0 geen 106% (nieuwbouw)

• EI=0< wel 106% (bestaande bouw)

Aantonen

• Bewijzen EPC / EI = 0 of lager via rapport

• Energieprestatiegarantie (10 jaar) van de bouwer

Financiële oplossingenHypothecaire lening

18

18

106% regeling

Financiële oplossingenHypothecaire lening

19

1919

Hypotheeklasten

Energielasten

Woonlasten

Hoofdpunten klimaatakkoord

20

2020

• Wijkaanpak – uitfaseren gasnetten – regionale energie scans

• Vervuiler betaalt: energiebelasting op gas electra

• Versnellen uitrol warmtenetten

• Voorstel normering op woningen

• Introductie van Gebouw Gebonden Financiering

• Nieuwbouw project versneld van het gas af

• Corporaties als startmotor

Gebouw gebonden financiering

21

2121

• Lening niet op de persoon maar op het gebouw

• Overdraag bij verkoop of aflosbaar

• Langer looptijden 15 of 30 jaar

• Grote investeringen van €20.000 +

22

2222

Samen duurzaam sterker