Sneeuwbal aarde Superijstijd 750 miljoen jaar geleden

Aarde bevróór van pool tot evenaar

ijsplaneet. of 'sneeuwbal aarde' gedurende Tien miljoen jaar tientallen graden onder het vriespunt. : Iedere centimeter land en zee was bedekt met ijs van soms meer

dan een kilometer dik.

Einde ijstijd: door vulkanen die de atmosfeer vol rook pompten totdat de atmosfeer eindelijk weer dik en warm genoeg was

Oorzaak : dampkring was superdun weinig CO2

theorie ijstijd, volgens Donadieu Oorzaak : dampkring was superdun weinig CO2

Supercontinent Rodinia ontstond 1100 miljoen jaar geleden brak in stukken 800

miljoen jaar geleden ineens andere zeestromingen + rivieren

héél veel regen (CO2 oplosbaar in H2O)

calcium + CO2 + H2O kalk en –carbonaten

Afname van CO2 van 2000ppm naar 250ppm

Maar wat dan met 'Marinoaanse IJstijd' (650 - 600 miljoen jaar geleden)

'Varanger IJstijd' (580 - 565 miljoen jaar geleden)

Figuur 19: Paul Hoffman en Daniel Schrag, grondleggers van de 'sneeuwbal aarde'-theorie, tonen een laag gletsjerafzetting met daar bovenop een laagje gesteente dat gevormd moet zijn in lauw smeltwater.

Het ijsrestant zit op een rare plek: in een bergwand in het loeihete Namibië.

Een bewijs dat de ijsmassa's ooit tot de evenaar reikten, vinden veel onderzoekers.

Geschiedenis van de aarde volgens paleoklimatologen

4,6 miljard jaar geprojecteerd op een 24-urige klok.

24.00 u : vorming van aarde

het klimaat sterke invloed heeft op het leven

grote verandering in klimaat vallen vaak samen met grenzen tussen geologische tijdvakken.

(-zoïcum leven)

Koelkast - broeikas

Diverse koude perioden in de laatste periode van het Precambrium

Veel CO2 was uit de atmosfeer verdwenen en opgeslagen in ijs en gesteente.

De intensiteit van het zonlicht was toen ongeveer 8% minder.

Toen het ijs ging smelten, kwam veel CO2 vrij en veranderde het klimaat van een ‘koelkast’ in een ‘broeikas’.

Klimaat door geologische tijdperken heen

Einde precambrium : koelkast

Siluur: warm en vochtig klimaat

Devoon: droog en heet

Carboon : warm en vochtig wouden + landdieren

Perm: droog klimaat, onderbroken door ijstijden. Weer 1 continent midden

Trias-Jura-Krijt

overgang Perm naar Trias sterke klimaatverandering

door uitgebreide vulkanische activiteit en de inslag van een enorme meteoriet

de late Jura

en vrijwel het gehele Krijt (dinosauriërs) stuk warmer dan nu

zeespiegel ongeveer 100 meter hoger dan nu

Geen ijskappen

CO2 hoger dan nu

Einde krijt klimaatverandering dino’s stierven uit

tertiair

Tertiair :snel warmer

door sterke toename van CO2 in dampkring tot

record van 3000 ppm.

zeespiegel tientallen meters hoger dan nu;

hoge temperatuur al het landijs gesmolten. Er zwommen krokodillen over de Noordpool.

Na het Tertiair liep het CO2-gehalte terug.

25 miljoen jaar geleden op ongeveer 250 ppm uit.

kwartair gekenmerkt door ijstijden (glacialen)

en warmere perioden (interglacialen).

250.000 jaar geleden ,voorlaatste ijstijd (Saalien)

landijs in Nederland.

100.000 jaar geleden Eemien en warmer dan nu.

De zee stond vier meter hoger dan nu tot aan het riviertje de Eem (door Amersfoort) naam warme periode.

15.000 jaar geleden :weer ijstijd, het Weichselien.

De ijskappen bereikten Nederland niet,

hier gemiddeld in januari ongeveer -10 ◦C , tot -25 ◦C overdag.

De zeespiegel: 120 meter lager Noordzee en Oostzee droog.  

einde laatste ijstijd 11.650 jaar geleden,

nu :relatief warme periode,

Kleine IJstijd in de late middeleeuwen. Geologisch gezien, zeer kort geleden.

gemiddeld 0,5 – 0,8 graden kouder dan nu.

Temperatuur

een ijsvrije aarde (zonder ijskappen op de polen) meer regel dan uitzondering (ongeveer 90% van alle tijd).

Plaattektoniek