14-2-2018

1

Feiten en fabels over groenbemestermengsels

Wiepie HaagsmaGera van Os

Gert-Jan van Dongen

Groenbemesters - Voordelen

Fysisch• Verbetering bodemstructuur• Minder slemp, erosie, afspoeling, verstuiving• Toevoer organische stof (met alle voordelen van dien)

Groenbemesters - Voordelen

Chemisch• Minder uitspoeling stikstof (N-vanggewas)• Vlinderbloemigen: extra stikstofbinding uit de lucht

Groenbemesters - Voordelen

Biologisch• Stimuleren bodemleven, bodemweerbaarheid• Onderdrukking onkruid• Sommige gewassen: bestrijding van aaltjes

Groenbemesters - Nadelen

• Kosten: zaaizaad, onkruidbestrijding, stikstofgift, klepelen/maaien

• Bestrijding wortelonkruiden niet mogelijk

• Soms zelf onkruid (uit zaad, ‘opslag’)

• ‘Inkuileffect’ (compacte, zure laag)

• Soms meer last van schimmels, insecten, slakken

• Soms goede waardplant voor aaltjes

Verbetering of verhoging van:

� Gewasdiversiteit (oa GLB-vergroeningspremie)

� Opkomst, groei en bodembedekking

� Bodemstructuur

� Nutriënten opname en –overdracht

� Organische stof productie

• Biodiversiteit

• Bodemweerbaarheid

Groenbemestermengsels: waarom?

Wat zijn de feiten, de fabels en de vragen??

14-2-2018

2

Soorten vullen elkaar aan

Courtesy: Liesje Mommer 2017

• Opkomst, groei en bodembedekking• Bodemstructuur• Nutriënten opname en –overdracht

Door zaaitijd en omstandigheden zijn de verhoudingen in het gewas anders dan de verhoudingen in het zaaizaad.

Cong, Mommer et al., 2014. Journal of Ecology 102:1163

Bovengrondse biomassa

Gewasmengsels

Meer plantensoorten,meer biomassa, meer OS

Ondergrondse biomassa

Iedere plantensoort heeft zijneigen schimmels

Courtesy: Liesje Mommer 2017

Minder ziekteverwekkende schimmels

Courtesy: Liesje Mommer 2017

Nieuws 25 apr 2017

Mengsels groenbemester drukken aaltjesbesmetting Groenbemestermengsels zorgen voor een afname van wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans, ook al komen in het mengsel waardplanten van dit aaltje voor.

Groenbemestermengsels en aaltjes

Maïs Japanse Tagetes Maïs + Maïs + Japansehaver Japanse Tagetes haver +

haver Tagetes

Pi

Groenbemestersmengsels en aaltjesvermeerdering

14-2-2018

3

Effect van groenbemesters(mengsels) op aaltjes-besmetting en aardappelopbrengst (Valthermond)

� Perceel natuurlijk besmet met Pratylenchus penetrans

� Inzaai groenbemesters na de teelt van wintergerst (zaaitijden)

� Drie groenbemesters:

● Japanse haver

● Tagetes patula

● Terralife solarigol

� Nateelt zetmeelaardappelen in 2017

Effect van de groenbemesters op de besmetting van het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans

0

200

400

600

800

1000

1200

wor

telle

siea

altj

es

(N/1

00 m

l gro

nd)

Pf = besmetting na de teelt (mrt-17)

T1 = zaai 19 juli-16T2 = zaai 15 aug-16T3 = zaai 8 sept-16

c

d

a b

Pi = besmetting direct voor zaai

cc cc

Effect van de groenbemesters op de nateelt zetmeelaardappel

Een verschil van 5 of meer is significant.

Feiten of fabels?

Courtesy: Liesje Mommer 2017

� Gewasdiversiteit (GLB-subsidie)

� Opkomst, groei en bodembedekking

� Bodemstructuur

� Nutriënten opname en –overdracht

� Organische stof productie

• Biodiversiteit en activiteit

• Bodemweerbaarheid

• Een mengsel met waardplanten vermeerdertPratylenchus

• Lange termijn effect onzeker• Effect op andere aaltjessoorten onduidelijk

www.aaltjesschema.nl

Groenbemesters – Waardplantstatus voor aaltjes

• Welke aaltjes zijn aanwezig?• Kies voor niet-waardplanten!

Ervaringen uit de praktijk

1 mei 2016Titel presentatie • Versie 1.0 • Concept 18

14-2-2018

4

1 mei 2016Titel presentatie • Versie 1.0 • Concept 19 20

1 mei 2016Titel presentatie • Versie 1.0 • Concept 21 1 mei 2016Titel presentatie • Versie 1.0 • Concept 22

1 mei 2016Titel presentatie • Versie 1.0 • Concept 23

Gewasmengsels....

© Pieter Maris

Na de feiten en fabels nu de vragen