7/27/2019 Fair Trade 5

http://slidepdf.com/reader/full/fair-trade-5 1/1

“We hebbenhet nooit over één

T-shirt,wij hebbenhet over eenkar-

ton, eendoos. Ineen kartongaan

6 dozijn shirts, datzijner dus72.Debulk vande shirtskomt uitBangla-

desh,maar weverschepener ook

veeluit Mexico,Hondurasen Haïti.

Allemaal lagelonenlanden dus.Soms

zijn zewit, soms gekleurd,somsbe-

drukten soms ookwordt deprinter

hiernog opgezet.

Dozenmet shirtsgaanvan defabriek

naar dehaven. Wat datprecies kost

weet ikniet,maarhet isniet veel.In

de havenstaan mensenklaar omde

dozeneen voor eenop te stapelenin

een zeecontainer.Dat is arbeidsinten-

sief.Hetis minderwerkom ze eerst

oppalletste zettenen dante vervoe-

ren, maar danpassener ookminder

dozenin eencontainer. De lonen in

Bangladesh zijn zolaag datje daar

best mensenkuntinzetten omdie

containermet dehandte vullen.In eencontainer gaan 1400 dozen.

Dat zijnruim 100.000 shirts. Twee

vanonzemensen staanin Rotterdam

klaar omdie containerte lossen: zij

zetten dedozenop pallets ensealen

die, klaar voor vervoer naar deop-

slag.Dat is2,5 uurwerk;diemannen

doenmeerderecontainers op een

dag.Vervoer vanBangladeshnaar

Europa kost 3650dollar (2685euro)per container, ongeveer3 centper

shirt. Normaal komen daarnog in-

voerrechten van zo’n 10 procent bo-

venop,maarvoorinvoeruit ontwikke-

lingslanden geldteen vrijstelling.

De inkoopprijsper dozijn shirts ligt

tussende 7 ende 12 dollar. Noggeen

dollarper shirt dus. Datwetenwij,

omdatwijde ladinginklaren endus

alle douaneformaliteitenahandelen.

Die7 tot12 dollaris wathandelaren–

zijzijnde grootsteimporteurs – heb-

benbetaaldals de shirtsEuropabin-

nenkomen.

Reken voorhet transportper vracht-

wagenvan Rotterdamnaar de opslag

nogeens100tot 200euro, ahanke-

lijk vanwaarde loodsis. Datdektniet

alleende kosten vande chauffeuren

derit, maar ook vanonzelogistiekeafdeling,die allesregelt.”

Charley Dietvorst, directeur van

internationaal vervoerder VAT logistics,

met vestigingen in Nederland, Finland,

Italië, Rusland en China.

fairtrade

 ZATERDAG OKTOBER 5

Detransporteur

Soms ishet eenmerkdat eenpartij

T-shirtsbestelt.H&M enC&Ahebben

zelfhun contactenmet fabrikanten

wereldwijden doenrechtstreeks

zaken.Maareen grootdeel vande

T-shirtswordt gemaakt in opdracht

vanhandelarendie een afnemer voor

hunwaarzoeken.

Wathoudt zo’n merk– opdracht-

gever en verkoperineen– ofhande-

laar over aaneen shirt?“Helaas

kunnenwegeeninformatie geven

over deprijsopbouw vaneenC&A-

artikel”,laat C&Aweten. Waarom

niet? “Deprijs waarvoorwijonzepro-

ducteninkopen, delenwe nietmet

derden.”

“Wie hetweet,maghet zeggen!”

roept directeur JefWintermans van

mode-ondernemersorganisatie

Modint.“Tegenwoordig kande tegen-

vraagzijn: hoezo,winstmarge? Er

wordt vooral forsverliesgeleden in

desector – hetgrote aantalwinkel-

sluitingen is niethet gevolg van luxe.

De rijke variëteit aanondernemings-

vormen ontneemtonshet zicht op

eenhelder antwoord.”

FairWear Foundation– industrie,

bondenen ngo’s samen– waagtzich

wélaan eenpercentage:12 procent

voor hetmerk, 59voorde detailhan-

delaar. Voor eenshirt van29 euro

komt datneerop 3,60en 17euro.

Deopdrachtgever

“Verkopers in kledingwinkels verdie-

nenhetminimumloonof netiets

meer. Voor een volwassene van23

jaar ofouderis dat68,20 euro per

dag. Bruto, duswat ze overhouden,is

eenderdeminder. Hoeveel T-shirtsze

opeen dagverkopen,kan ikniet zeg-

gen. Datligtaan hetsoort winkel.

Het soort winkel heeftgeen invloed

opde beloning: ofje nubijH&M

werkt ofbij de beterevrouwen-of

mannenmodezaakwaar vakkennis en

service nogop prijswordengesteld,

hetloonis gelijk.

Veel verkoperswerkenparttime.Hetnulurencontracthebbenwewetenuit

te bannen, maar contracten van20

tot25 uurzijnheel gewoon. Alsje dat

aantal urendraait, verdien je grofweg

tussende 750en 900eurobrutoper

maand.Een deel vande werknemers

wilnietanders,die ziet hetals bij-

baantje.Maar veelmensenwillenwel

meer werken. Diekrijgen niet meer

urenomdat hunwerkgeverflexibel

wilzijnen mensenwil inzettenals het

druk is.Hetis inde modedetailhandel

daarom nietongebruikelijkom twee

banente hebben.

Tot 2008 slotenwe eencaometde

Vereniging van Grootwinkelbedrijven

in Textiel.Daarin zittenondermeer

grote ketens alsC&A,We,MissEtam

en PerrySport. Sindsdienis hetniet

meergelukt om totovereenstemming

te komen overarbeidsvoorwaarden.

Dat israar ja, maarik kan zeniet

dwingen.En onder hetwinkelperso-

neel isweinig bereidheid omde nek

uitte steken. Nieteenszo zeeruit

angstvoorde baas,meer uitbetrok-

kenheid bijde klant.Watzou dieer-

vandenken alseenwinkeldicht is

omdater wordt gestaakt?Dienstbaar-

heidkenmerkthet winkelpersoneel.

Datis al honderdjaar zo.Eenjaar ofdrie geleden,toenwas de

caodus al eentijdje verlopen,doken

de laagste loonschalen bijdie winkels

plotsonder hetmiminumloon.Daar-

opheeftde minister vansocialeza-

kenze eenbriefgeschrevendat ze

zich welaan dewet moetenhouden,

en sindsdiendoenze dat.

Eind septemberhebbenwetoch nog

een poginggewaagd en onderhan-

deld over eennieuwe cao, maar er zit

geen schotin. Wedenkenerover om

‘mmaarhelemaal op te doeken.”

Ron Peters, bestuurder detailhandel

bij FNV Bondgenoten.

Deverkoopster