Effectieve ICT

in het onderwijs

Dr. Carla Haelermans

Studiedag Duaal leren nu en in de toekomst

19 September 2018

@CarlaHaelermans

www.carlahaelermans.nl

Carla.haelermans@maastrichtuniversity.nl

Aanleiding

ICT in het onderwijs

Brede definitie: technologie in het onderwijs

Apparaten

Computers, tablets, smartphones, digiborden

Software

Onderwijsgames, digitale leermiddelen, individuele

leermiddelen

Onderzoeksvragen

Wat weten we uit eerder onderzoek?

Conclusies uit de literatuur (I)

Algemene investeringen (geen specifiek doel) gemengde

resultaten

(Kleine) positieve effecten van computerondersteund leren

tov traditioneel onderwijs

Conclusies uit de literatuur (II)

Positieve effecten van specifieke digitale leermiddelen

Voor wiskunde

Maar zelden voor taal

Effectiviteit van ICT in het onderwijs zeer afhankelijk van

hoe het gebruikt wordt en welk (pedagogisch) doel het heeft

Experimenten op scholen

8

Conclusies uit experimenten (I)

Digitale adaptieve oefenprogramma’s:

Positieve effecten voor rekenen, en sommige onderdelen van

taal (spelling, grammatica)

Individualisering maakt het effectief

Conclusies uit experimenten (II)

Adaptief oefenen vooral effectief voor eenvoudig te

automatiseren vaardigheden

Effecten verschillen per domein

Effecten verschillen tussen leerlingen

Conclusies uit experimenten (III)

Andere vormen van ICT:

Groepsdifferentiatie in de klas via een digibord is effectief

Digitale toetsen zijn effectief

Digitale feedback is effectief

Conclusies uit experimenten (IV)

Overall:

Effecten zijn vaak afhankelijk van de leraar

Ouderbetrokkenheid is belangrijk

Van onderzoek naar praktijk

13

Geen eenduidig beeld

OESO rapport uit 2015: geen

relatie tussen ICT en

leerlingprestaties (PISA 2012)

Meeste scholen gebruiken ICT

Positieve effecten uit onderzoek

Vanwaar de conclusie van

OESO?

Effectief gebruik van ICT

ICT gebruik is niet per definitie effectief:

Duidelijke pedagogische/didactische focus

Kennis over ICT (waarom gebruiken + hoe gebruiken)

Common support

Facilitering van scholen, managers and docenten

Zowel gericht op scholing als op gebruik ICT

De effectiviteit van ICT hangt af

van hoe het wordt ingezet…

… en wat het (pedagogisch) doel is

Aanbevelingen

18

Aanbevelingen (I)

Keuzeproces van onderaf (bottom-up)

Geef leraren middelen en ruimte

Continue docentprofessionalisering

Om goed na te denken over welke ICT ze waarvoor wilen

gebruiken, en op welke manier dat het meest effectief is

gebruik van onderzoek

Aanbevelingen (II)

Meer bewijs over effecten van ICT in het onderwijs via

onderzoek

Verbeter kennisinfrastructuur

Verspreiding van kennis over effectieve ICT

Communicatie van onderzoeksresultaten

Stimuleren van onderzoek en creëeren richtlijnen effectief gebruik

Aanbevelingen (III)

Integreer ICT in lerarenopleiding en lesplannen

Focus op effectieve praktijken

Onderschat de menselijke factor niet

En vergeet niet:

22

ICT is een middel…

…en géén doel op zich

Dank voor uw aandacht!

25

@CarlaHaelermans

www.carlahaelermans.nl

Carla.haelermans@maastrichtuniversity.nl