Arbeidsparticipatie van oudere werknemers

Discussiemiddag Leeftijd en Gezondheid op het Werk

Utrecht, 27 oktober 2009

Dr. Rob Gründemann,

Senior Onderzoeker/Adviseur TNO Arbeid

Lector Hogeschool Utrecht (Nederland)

2

Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt

• Vergrijzing/ontgroening als gevolg van:

– Toename levensverwachting

– Daling geboortecijfer

– Geboortegolf na de tweede wereldoorlog

• Effecten voor de (beroeps)bevolking

– Krimp

– Toename van de grijze druk

– Financieringsproblemen overheid

Kosten AOW in NL van 9% (nu) naar 18% (2038) van loonsom

• Proces vertraagd door economische recessie

Groene en grijze druk in Nederland

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1950 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

4

Kabinetsbesluit in NL: AOW leeftijd naar 67 jaar

• 2020: verhoging AOW leeftijd naar 66 jaar

• 2025: verhoging AOW leeftijd naar 67 jaar

• Vanaf 2020 mogelijkheid tot stoppen met werken met 65 jaar als

laatste 15 jaar continu heeft gewerkt (opbouw tot 42 jaar)

• Eigen risico eerder stoppen:

hogere inkomens 8% per jaar; lagere inkomens 6,5% per jaar

• Leeftijd bedrijfspensioen wordt gekoppeld aan AOW

• Voornemen ‘zware beroepen’ lichter maken of werkgevers verplichten

werknemers na 30 jaar lichter werk te geven

VRAGEN

• Zijn de plannen haalbaar?

Netto arbeidsparticipatie oudere werknemers 2007

Mannen Vrouwen totaal

55-59 jaar 73% 43% 60%

60- 65 jaar 29% 13% 23%

65-70 jaar 7%

55 plus 55% 30% 43%

NB: cijfers van voor de recessie

VRAGEN

• Zijn de plannen haalbaar?

• Hoe is de arbeidsmarktpositie van oudere werknemers

8

Opvattingen werkgevers over doorwerken tot 65 jaarBron: Klein Hesselink et al, 2009; Adams et al, 2005

• Opvattingen over oudere werknemers: hogere arbeidskosten; meer

ziekteverzuim; minder goed in staat kennis en informatie op te nemen

en om te gaan met veranderingen

• Slechts 22% van de werkgevers vindt het voor de personele bezetting

in het bedrijf belangrijk dat werknemers doorwerken tot hun 65e

• Werklozen oudere werknemers hebben vrijwel geen kans op een

nieuwe baan (55 plus 10%; 60 plus 3%)

VRAGEN

• Zijn de plannen haalbaar?

• Hoe is de arbeidsmarktpositie van oudere werknemers

• Kunnen oudere werknemers wel doorwerken?

Opvattingen over doorwerken tot 65e jaar (45 plussers)Bron: Ybema et al, 2009

0

10

20

30

40

50

60

2005 2006 2007 2008

willen kunnen lichter

VRAGEN

• Zijn de plannen haalbaar?

• Hoe is de arbeidsmarktpositie van oudere werknemers

• Kunnen oudere werknemers wel doorwerken?

• Wat zijn zware beroepen?

Zware beroepen: werkzaamheden waarvan in redelijkheid niet verwacht kan

worden dat deze langer dan 40 jaren verricht kunnen worden zonder

uitzonderlijke slijtage

VRAGEN

• Zijn de plannen haalbaar?

• Hoe is de arbeidsmarktpositie van oudere werknemers

• Kunnen oudere werknemers wel doorwerken?

• Wat zijn zware beroepen?

• Zijn verwachte besparingen realistisch?

VRAGEN

• haalbaarheid, nog geen 25% 60 plussers werkt momenteel

• Arbeidsmarktpositie oudere werknemers

• Kunnen oudere werknemers wel doorwerken?

• Wat zijn zware beroepen?

• Zijn verwachte besparingen realistisch?

• Zijn de effecten van het beleid eerlijk verdeeld?

Levensverwachting op leeftijd van 65 jaar

levensverwachting Laagopgeleid Hoogopgeleid Verschil

Mannen 13,9 jaar 17,5 jaar 4,6 jaar

Vrouwen 18,2 jaar 21,4 jaar 3,2 jaar

Gezonde

levensverwachting

Mannen 7,2 jaar 12, 8 jaar 5,6 jaar

Vrouwen 8,1 jaar 14,4 jaar 6,3 jaar

VRAGEN

• Zijn de plannen haalbaar?

• Hoe is de arbeidsmarktpositie van oudere werknemers

• Kunnen oudere werknemers wel doorwerken?

• Wat zijn zware beroepen?

• Zijn verwachte besparingen realistisch?

• Zijn de effecten van het beleid eerlijk verdeeld?

• Wordt er ook rekening gehouden met onbetaald werk?

VRAGEN

• Zijn de plannen haalbaar?

• Hoe is de arbeidsmarktpositie van oudere werknemers

• Kunnen oudere werknemers wel doorwerken?

• Wat zijn zware beroepen?

• Zijn verwachte besparingen realistisch?

• Zijn de effecten van het beleid eerlijk verdeeld?

• Wordt er ook rekening gehouden met onbetaald werk?

• Wordt er teveel aandacht besteed aan de participatie?

Discussie:

• Hoe kijkt u (uw bedrijf) aan tegen de kabinetsplannen ?

• Wat vindt u (uw bedrijf) van het feit dat oudere

werknemers langer door moeten werken?

• Welke risico’s ziet u voor uw organsiatie?

• Welke rol ziet u voor P&O?