Dierbare HerinneringenIndividuele Life Review Therapie

Riët Daniël, Gz-psycholoog Archipel

Rouwproces bij NAH

• Aanvaarding van de realiteit van het verlies • Doorleven van pijn en verdriet • Aanpassen aan het nieuwe leven waarin het verlorene

niet meer aanwezig is • Wat verloren is een emotionele plek geven en het leven

verder weer oppakken

• Kan leiden tot depressie/ depressieve symptomen

Dierbare Herinneringen

Protocol individuele Life Review therapie bij cliënten met een depressie die verblijven op een verpleegafdeling

Protocol ontwikkeld vanuit UKON samenwerkingsverbandDebby GerritsenRoeslan LeontjevasMargje MahlerRiët Daniël

Herinneringen

“Van het leven – mijn leven – een verhaal maken en het daarmee draaglijk maken”.

Van Dis

“Op de vraag naar de zin van het leven antwoordt iedereen met zijn eigen levensloop.” Georgy Konrad

En die levensloop wordt op iedere moment anders beleefd!

Verschillende manieren met herinneringen om te gaan

•Sociale Reminiscentie

•Life-Review (therapie)

Sociale Reminiscentie

• Ophalen en uitwisselen van herinneringen als betekenisvolle sociale activiteit

• Versterken sociale relaties en positief gevoel

• Spontaan

• Gebruik van cues

Life review

• Systematisch en gestructureerde sociale Reminiscentie

• Versterken positieve identiteit

• Géén ernstige psychische problemen

Dierbare Herinneringen

• Vorm van Life Review

• Gekoppeld aan inzichten over de werking van het autobiografisch geheugen bij mensen met een stemmingsprobleem

Autobiografisch geheugen:

• Herinneringen van persoonlijk ervaren gebeurtenissen uit het verleden

• Iemands levensverhaal gebaseerd op verzameling van herinneringen aan gebeurtenissen uit diens leven

10

Autobiografisch geheugen

Categorisch geheugen

Extended geheugen

Specifieke gebeurtenissen

Relatie depressie en AB-geheugen

Overgeneralisatie bias: • geen specifieke herinneringen kunnen ophalen

• voorspeller van slechte prognose van depressie

• Grotere kans op terugval

Kernpunten

• Autobiografisch geheugen is trainbaar

• Overgeneralisatie is beïnvloedbaar

• Personen trainen in het ophalen van specifiek positieve autobiografische herinneringen

Protocol Dierbare Herinneringen

• Eerste sessie voor bepalen cognitieve capaciteiten en motivatie

• 4- 5 individuele sessies over 4 levensfasen, max 45 minuten:Kinderjaren 0 tot 12 jaar Jeugd 12-18 jaarVolwassenheid; eerste helft/ tweede helftLeven in het algemeen

Uitvoering • Specifieke vragen per levensfase

• Specifieke startvragen (3)

• Max 4 minuten per vraag, max 10 vragen per sessie

• Maximale duur 45 minuten

Uitvoering en tips• Stel je zelf voortdurend de vraag: is dit specifiek

genoeg• Vraag door indien onduidelijk; niet suggestief of te

positief• Ga na of de herinnering zich nog wel afspeelt in de

betreffende levensfase• Het gaat niet om de feitelijke herinnering dan wel om

de beleving van de herinnering• Geef complimenten en feedback• Geef ruimte aan negatieve emoties• Geef gevoelsreflecties, maar pas op met interpreteren

OefenenStartvragen levensfase 1: Jeugd• Herinnert u zich een favoriet speelgoed waar u veel mee

speelde?

• Had u een juf of meester waar u dol op was? Wat vond u zo geweldig aan hem of haar?

• Had u een vriendje of vriendinnetje waar u veel mee speelde? Kunt u zich een leuk moment herinneren toen u met hem/haar speelde?

Oefenen:Startvragen levensfase 2: Jeugd• Kunt u zich een verjaardag herinneren uit die tijd die voor

u speciaal was? Wie waren er en wat gebeurde er?

• Herinnert u zich een moment als tiener dat u heel enthousiast was over een boek, een film een persoon?

• Herinnert u zich een dag of een viering op school/ werk waarbij iedereen veel plezier had? Of is er een andere feest(dag) die u is bij gebleven?