Post on 14-Jun-2015
De ontwikkeling naar zelfregulerend leren
Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk
Wij zijn:
Eefje Lagé & Linda Jakobs ILS ← afstudeeropdracht → ISBS
Master studenten:
Onderwijskundig Ontwerp & Advisering
Universiteit Utrecht
Zelfregulerend leren cyclusZimmerman, 2000
Van den Boom, Paas en Van Merriënboer, 2007
Naïve & Skilfull
3 fasen Naïve SkilfullForethought Algemene leerdoelen
Georiënteerd op prestaties
Lage self-efficacy
Extrinsiek gemotiveerd
Specifieke hiërachische doelen
Georiënteerd op leren
Hoge self-efficacy
Intrinsiek gemotiveerd
Performance Geen duidelijke focus
Monitoren van prestaties
Focus op leren
Monitoren van leerproces
Self-reflection Zelfevaluatie vermijden
Slecht aanpassingsvermogen
Falen toekennen aan persoonlijkheid
Constante zelfevaluatie
Goed aanpassingsvermogen
Falen toekennen aan strategiegebruik en oefening
Zimmerman, 1998
Dublin descriptoren
• Bachelor:
Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan.
• Master:
Bezit de leervaardigheden die hem of haar in staat stellen een vervolgstudie aan te gaan met een grotendeels zelfgestuurd of autonoom karakter.
Een LeerlijnSelf-Regulated Learning
Met het portfolio als hulpmiddel
Inhoud presentatie Eefje
• Probleemdefinitie• Doelgroep en behoefte analyse• Ten Steps to Complex Learning• Stap 1: het domein en meest complexe leertaak• Stap 2: sequenteren van taakklassen• Stap 3: formuleren van doelen
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Probleemdefinitie
• Focusgroep gesprekken • Werkgroep opleidingsdidactiek
Twee centrale vragen:
1. Erkennen docenten en studenten het probleem dat er onvoldoende eenheid is in de ontwikkeling van SRL?
2. Gaat het om een organisatorisch probleem of een ontwerp probleem? En kan een leerlijn SRL een oplossing bieden?
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Probleemdefinitie
Doordat er onvoldoende richtlijnen worden
aangeboden voor docenten over de mate waarin zij
sturing moeten geven en zelfregulatie van
studenten mogen verwachten bij het werkplekleren,
is er geen eenheid in de ontwikkeling van SRL bij
studenten. Hierdoor kan het portfolio, als
hulpmiddel voor de ontwikkeling van zelfregulerend
leren, niet optimaal benut worden.
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Doelgroep en behoefte analyse
Doelgroep analyse:
• Gemêleerde groep: havo, mbo, propedeuse • Kennis tekort rondom portfolio en SRL
Behoefte analyse• Onduidelijkheden over verwachtingen van de
opleiding: voorbeelden• Onvoldoende inzicht in persoonlijke
leerdoelen: sturing/coaching• Tijdsplanning en deadlines
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Ten Steps to Complex LearningVan Merrienboer & Kirschner, 2007
Blueprint componentes Ten StepsLearning task 1. Design learning tasks
2. Sequence task classes
3. Set performance objectives
Supportive information 4. Design supportive information
5. Analyze cognitive strategies
6. Analyze mental models
Procedural information 7. Design procedural information
8. Analyze cognitive rules
9. Analyze prerequisite knowledge
Part-task-practice 10. Design part-task-practice
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Ten Steps to Complex LearningVan Merrienboer & Kirschner, 2007
• 4 taakklassen• In ieder taakklasse neemt hulp en begeleiding
af
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Stap 1: het domein en meest complexe leertaak
Interview met Subject Matter Expert
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Stap 1: het domein en meest complexe leertaak
Formulering meest complexe leertaak:plannen
uitvoeren
evalueren
Bij volledige zelfregulatie kan de student alle
activiteiten zelfstandig en op eigen initiatief
uitvoeren.
Sturing blijft echter plaatsvinden door planning
(deadlines) en vragen als:
‘Heb je eraan gedacht rekening te houden met de
mogelijkheden en beperkingen van de werkplek?’
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Stap 2: sequenteren taakklassen
Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4
Volledig uitgewerkte LWT-en:
-SMART doel
-Beroepstaak
-Activiteiten
-Bronnen
-Criteria
Aanpassen aan de context
Mogelijkheden benutten en rekening houden met beperkingen
Uit ruim assortiment LWT-en keizen bij persoonlijke leerdoelen
Zelf LWT-en ontwerpen
1. Studenten geven gedurende de opleiding steeds meer invulling aan de LWT-en
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Stap 2: sequenteren taakklassen
Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4
Taak Taak
Context
Taak
Context
Persoonlijk
Taak
Context Persoonlijk
2. Opvolgende nadruk op taak, context en persoonlijke aspecten
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Stap 2: sequenteren taakklassen
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Stap 2: sequenteren taakklassen
Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4
Strategieën verkennen / oefenen
Strategieën kiezen die optimaal gebruik maken van de context
Strategieën kiezen die passen bij persoonlijke voorkeuren
Beheersing van scala aan strategieën en persoonlijke voorkeuren
3. Academische strategieën: van verkennen/oefenen tot bewust inzetten
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Doelgroep & behoefte analyse
•Ten Steps
•Stap 1: Domein & complexe leertaak
•Stap 2: Sequenteren taakklassen
•Stap 3: Formuleren van doelen
Stap 3: Formuleren van doelen
Voor ieder jaar zijn doelen: - oriënteren - plannen
- monitoren
- aanpassen -
evalueren
Leerdoelen: wat de student moet kunnen
Productdoelen: rol van het portfolio
20Doelen laten ruimte voor interpretatie. SLB-ers
moeten doelen vertalen naar de onderwijspraktijk
Stap 3: Formuleren van doelen
Inhoud presentatie Linda
• Probleemdefinitie
• ADDIE ontwerpmodel
• Doelgroep en curriculumanalyse
• Relationeel ontwerp
• 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Stageopdracht
•ADDIE ontwerpmodel
•Doelgroep en curriculumanalyse
•Relationeel ontwerp
•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten
Probleemdefinitie
Gesprekken met management, studenten en
docenten.
Management: Opbouw in ondersteuning bij ontwikkeling naar
zelfsturing studenten kan verbeterd worden. Bloktrekkers
schrijven onderwijs-eenheden elk vanuit eigen visie en ook
tutoren handelen naar eigen visie op sturing en behoefte aan
autonomie.
Docenten: Studenten nemen soms weinig verantwoordelijkheid voor
hun eigen leerproces. Docenten hebben soms het gevoel
“alles draaiende te houden door zelf hard te werken en de
zaken voor studenten te regelen”
Studenten: Soms worden we ‘in het diepe gegooid’ en moeten we
‘zwemmen’ en later in de opleiding worden we weer ‘bij de
hand genomen’.
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Stageopdracht
•ADDIE ontwerpmodel
•Doelgroep en curriculumanalyse
•Relationeel ontwerp
•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten
Opdracht
Het ontwerp van een model met richtlijnen, toegespitst
op het onderwijskundige concept en de didactische
werkvormen, die in de opleiding SGM worden
toegepast. In dit model wordt precies aangeven wat er
binnen een onderwijseenheid in die betreffende periode
van de opleiding aan strategieën moeten worden
aangeboden, om het zelfregulerend leren van studenten
te bevorderen.
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Stageopdracht
•ADDIE ontwerpmodel
•Doelgroep en curriculumanalyse
•Relationeel ontwerp
•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten
ADDIE ontwerpmodel
• Analyses
Behoefteanalyse, doelgroepanalyse, curriculumanalyse,
domeinanalyse
• Ontwerp (Design)
Relationeel ontwerp, 4C/ID, Vermunt dimensies van
sturing
• Ontwikkeling (Development)
5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten
• Implementatie
• Evaluatie
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Stageopdracht
•ADDIE ontwerpmodel
•Doelgroep en curriculumanalyse
•Relationeel ontwerp
•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten
Doelgroep en curriculumanalyse
• Doelgroepanalyse
Studenten: Vooral havisten, maar ook mbo’ers
(doorstroom CIOS), dynamisch en energiek, eigen
verantwoordelijkheid nog laag, motivatieprobleem
Docenten: Veel inhoudelijke expertise vanuit
vooropleiding (bewegingswetenschappen,
organisatiewetenschappen), maar ook uit vorige beroep
(organisatie-adviseur, onderzoeker, fysiotherapeut),
weinig kennis van en ervaring in onderwijs en lesgeven
• Curriculumanalyse (geschreven curriculum)
doorgaande lijn ontwikkeling zelfsturing blijkt inderdaad
nauwelijks uit studiemateriaal, gebruik werkvormen
willekeurig, tutorhandleidingen incompleet
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Stageopdracht
•ADDIE ontwerpmodel
•Doelgroep en curriculumanalyse
•Relationeel ontwerp
•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten
Relationeel ontwerp
De relationele benadering van een ontwerpproces is
eigenlijk een soort van projectmanagement dat gezien
kan worden:• als een interpersoonlijk proces,
• dat de onderlinge verhoudingen regelt
• door bijvoorbeeld te zorgen dat de juiste mensen op de juiste manier
bij het werk betrokken raken en
• door een stijl van samenwerken toe te passen die overeenkomt met de
behoeften en voorkeuren van de betrokkenen.
Met als doel een beter afgestemd ontwerp te maken en
het implementieproces te bevorderen
Kessels, 1996
Inhoud
•Probleemdefinitie
•Stageopdracht
•ADDIE ontwerpmodel
•Doelgroep en curriculumanalyse
•Relationeel ontwerp
•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten
5-stappenplan zelfsturing
strakke sturing gedeelde sturing losse sturing
↓ ↓ ↓
Vermunt, 1998
Stap 1: strakke sturing
Stap 2: strakke sturing
Stap 3: gedeelde sturing
Stap 4: gedeelde sturing
Stap 5: losse sturing
Bedankt voor jullie aandacht!
Vragen of opmerkingen?