De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de...

35
De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk

Transcript of De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de...

Page 1: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

De ontwikkeling naar zelfregulerend leren

Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk

Page 2: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Wij zijn:

Eefje Lagé & Linda Jakobs ILS ← afstudeeropdracht → ISBS

Master studenten:

Onderwijskundig Ontwerp & Advisering

Universiteit Utrecht

Page 3: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Zelfregulerend leren cyclusZimmerman, 2000

Page 4: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Van den Boom, Paas en Van Merriënboer, 2007

Page 5: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Naïve & Skilfull

3 fasen Naïve SkilfullForethought Algemene leerdoelen

Georiënteerd op prestaties

Lage self-efficacy

Extrinsiek gemotiveerd

Specifieke hiërachische doelen

Georiënteerd op leren

Hoge self-efficacy

Intrinsiek gemotiveerd

Performance Geen duidelijke focus

Monitoren van prestaties

Focus op leren

Monitoren van leerproces

Self-reflection Zelfevaluatie vermijden

Slecht aanpassingsvermogen

Falen toekennen aan persoonlijkheid

Constante zelfevaluatie

Goed aanpassingsvermogen

Falen toekennen aan strategiegebruik en oefening

Zimmerman, 1998

Page 6: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Dublin descriptoren

• Bachelor:

Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan.

• Master:

Bezit de leervaardigheden die hem of haar in staat stellen een vervolgstudie aan te gaan met een grotendeels zelfgestuurd of autonoom karakter.

Page 7: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Een LeerlijnSelf-Regulated Learning

Met het portfolio als hulpmiddel

Page 8: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud presentatie Eefje

• Probleemdefinitie• Doelgroep en behoefte analyse• Ten Steps to Complex Learning• Stap 1: het domein en meest complexe leertaak• Stap 2: sequenteren van taakklassen• Stap 3: formuleren van doelen

Page 9: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Probleemdefinitie

• Focusgroep gesprekken • Werkgroep opleidingsdidactiek

Twee centrale vragen:

1. Erkennen docenten en studenten het probleem dat er onvoldoende eenheid is in de ontwikkeling van SRL?

2. Gaat het om een organisatorisch probleem of een ontwerp probleem? En kan een leerlijn SRL een oplossing bieden?

Page 10: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Probleemdefinitie

Doordat er onvoldoende richtlijnen worden

aangeboden voor docenten over de mate waarin zij

sturing moeten geven en zelfregulatie van

studenten mogen verwachten bij het werkplekleren,

is er geen eenheid in de ontwikkeling van SRL bij

studenten. Hierdoor kan het portfolio, als

hulpmiddel voor de ontwikkeling van zelfregulerend

leren, niet optimaal benut worden.

Page 11: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Doelgroep en behoefte analyse

Doelgroep analyse:

• Gemêleerde groep: havo, mbo, propedeuse • Kennis tekort rondom portfolio en SRL

Behoefte analyse• Onduidelijkheden over verwachtingen van de

opleiding: voorbeelden• Onvoldoende inzicht in persoonlijke

leerdoelen: sturing/coaching• Tijdsplanning en deadlines

Page 12: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Ten Steps to Complex LearningVan Merrienboer & Kirschner, 2007

Blueprint componentes Ten StepsLearning task 1. Design learning tasks

2. Sequence task classes

3. Set performance objectives

Supportive information 4. Design supportive information

5. Analyze cognitive strategies

6. Analyze mental models

Procedural information 7. Design procedural information

8. Analyze cognitive rules

9. Analyze prerequisite knowledge

Part-task-practice 10. Design part-task-practice

Page 13: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Ten Steps to Complex LearningVan Merrienboer & Kirschner, 2007

• 4 taakklassen• In ieder taakklasse neemt hulp en begeleiding

af

Page 14: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Stap 1: het domein en meest complexe leertaak

Interview met Subject Matter Expert

Page 15: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Stap 1: het domein en meest complexe leertaak

Formulering meest complexe leertaak:plannen

uitvoeren

evalueren

Bij volledige zelfregulatie kan de student alle

activiteiten zelfstandig en op eigen initiatief

uitvoeren.

Sturing blijft echter plaatsvinden door planning

(deadlines) en vragen als:

‘Heb je eraan gedacht rekening te houden met de

mogelijkheden en beperkingen van de werkplek?’

Page 16: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Stap 2: sequenteren taakklassen

Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4

Volledig uitgewerkte LWT-en:

-SMART doel

-Beroepstaak

-Activiteiten

-Bronnen

-Criteria

Aanpassen aan de context

Mogelijkheden benutten en rekening houden met beperkingen

Uit ruim assortiment LWT-en keizen bij persoonlijke leerdoelen

Zelf LWT-en ontwerpen

1. Studenten geven gedurende de opleiding steeds meer invulling aan de LWT-en

Page 17: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Stap 2: sequenteren taakklassen

Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4

Taak Taak

Context

Taak

Context

Persoonlijk

Taak

Context Persoonlijk

2. Opvolgende nadruk op taak, context en persoonlijke aspecten

Page 18: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Stap 2: sequenteren taakklassen

Page 19: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Stap 2: sequenteren taakklassen

Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4

Strategieën verkennen / oefenen

Strategieën kiezen die optimaal gebruik maken van de context

Strategieën kiezen die passen bij persoonlijke voorkeuren

Beheersing van scala aan strategieën en persoonlijke voorkeuren

3. Academische strategieën: van verkennen/oefenen tot bewust inzetten

Page 20: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Doelgroep & behoefte analyse

•Ten Steps

•Stap 1: Domein & complexe leertaak

•Stap 2: Sequenteren taakklassen

•Stap 3: Formuleren van doelen

Stap 3: Formuleren van doelen

Voor ieder jaar zijn doelen: - oriënteren - plannen

- monitoren

- aanpassen -

evalueren

Leerdoelen: wat de student moet kunnen

Productdoelen: rol van het portfolio

20Doelen laten ruimte voor interpretatie. SLB-ers

moeten doelen vertalen naar de onderwijspraktijk

Page 21: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Stap 3: Formuleren van doelen

Page 22: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.
Page 23: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud presentatie Linda

• Probleemdefinitie

• ADDIE ontwerpmodel

• Doelgroep en curriculumanalyse

• Relationeel ontwerp

• 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

Page 24: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Stageopdracht

•ADDIE ontwerpmodel

•Doelgroep en curriculumanalyse

•Relationeel ontwerp

•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

Probleemdefinitie

Gesprekken met management, studenten en

docenten.

Management: Opbouw in ondersteuning bij ontwikkeling naar

zelfsturing studenten kan verbeterd worden. Bloktrekkers

schrijven onderwijs-eenheden elk vanuit eigen visie en ook

tutoren handelen naar eigen visie op sturing en behoefte aan

autonomie.

Docenten: Studenten nemen soms weinig verantwoordelijkheid voor

hun eigen leerproces. Docenten hebben soms het gevoel

“alles draaiende te houden door zelf hard te werken en de

zaken voor studenten te regelen”

Studenten: Soms worden we ‘in het diepe gegooid’ en moeten we

‘zwemmen’ en later in de opleiding worden we weer ‘bij de

hand genomen’.

Page 25: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Stageopdracht

•ADDIE ontwerpmodel

•Doelgroep en curriculumanalyse

•Relationeel ontwerp

•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

Opdracht

Het ontwerp van een model met richtlijnen, toegespitst

op het onderwijskundige concept en de didactische

werkvormen, die in de opleiding SGM worden

toegepast. In dit model wordt precies aangeven wat er

binnen een onderwijseenheid in die betreffende periode

van de opleiding aan strategieën moeten worden

aangeboden, om het zelfregulerend leren van studenten

te bevorderen.

Page 26: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Stageopdracht

•ADDIE ontwerpmodel

•Doelgroep en curriculumanalyse

•Relationeel ontwerp

•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

ADDIE ontwerpmodel

• Analyses

Behoefteanalyse, doelgroepanalyse, curriculumanalyse,

domeinanalyse

• Ontwerp (Design)

Relationeel ontwerp, 4C/ID, Vermunt dimensies van

sturing

• Ontwikkeling (Development)

5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

• Implementatie

• Evaluatie

Page 27: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Stageopdracht

•ADDIE ontwerpmodel

•Doelgroep en curriculumanalyse

•Relationeel ontwerp

•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

Doelgroep en curriculumanalyse

• Doelgroepanalyse

Studenten: Vooral havisten, maar ook mbo’ers

(doorstroom CIOS), dynamisch en energiek, eigen

verantwoordelijkheid nog laag, motivatieprobleem

Docenten: Veel inhoudelijke expertise vanuit

vooropleiding (bewegingswetenschappen,

organisatiewetenschappen), maar ook uit vorige beroep

(organisatie-adviseur, onderzoeker, fysiotherapeut),

weinig kennis van en ervaring in onderwijs en lesgeven

• Curriculumanalyse (geschreven curriculum)

doorgaande lijn ontwikkeling zelfsturing blijkt inderdaad

nauwelijks uit studiemateriaal, gebruik werkvormen

willekeurig, tutorhandleidingen incompleet

Page 28: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Stageopdracht

•ADDIE ontwerpmodel

•Doelgroep en curriculumanalyse

•Relationeel ontwerp

•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

Relationeel ontwerp

De relationele benadering van een ontwerpproces is

eigenlijk een soort van projectmanagement dat gezien

kan worden:• als een interpersoonlijk proces,

• dat de onderlinge verhoudingen regelt

• door bijvoorbeeld te zorgen dat de juiste mensen op de juiste manier

bij het werk betrokken raken en

• door een stijl van samenwerken toe te passen die overeenkomt met de

behoeften en voorkeuren van de betrokkenen.

Met als doel een beter afgestemd ontwerp te maken en

het implementieproces te bevorderen

Kessels, 1996

Page 29: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Inhoud

•Probleemdefinitie

•Stageopdracht

•ADDIE ontwerpmodel

•Doelgroep en curriculumanalyse

•Relationeel ontwerp

•Ontwikkeling 5-stappenplan ontwikkeling zelfsturing HBO studenten

5-stappenplan zelfsturing

strakke sturing gedeelde sturing losse sturing

↓ ↓ ↓

Vermunt, 1998

Page 30: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Stap 1: strakke sturing

Page 31: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Stap 2: strakke sturing

Page 32: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Stap 3: gedeelde sturing

Page 33: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Stap 4: gedeelde sturing

Page 34: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Stap 5: losse sturing

Page 35: De ontwikkeling naar zelfregulerend leren Twee verschillende interpretaties voor de onderwijspraktijk.

Bedankt voor jullie aandacht!

Vragen of opmerkingen?