Post on 22-Jun-2015
description
Compliance en toezicht in de accountantspraktijk
Jan Wietsma AA
Ontwikkeling compliance
• Ontstaan midden jaren negentig
• Oorzaak: voorwetenschap bij de handel in effecten bij banken
• 1999: doorbraak compliance door aanname wet Nadere regeling toezicht effectenverkeer
Ontwikkeling compliance
• Kernprobleem:- Situaties waarbij het maken van winst (de
commerciële doelstelling van een onderneming) en het handhaven van integriteit met elkaar conflicteren
- Situaties waarin de integriteit van de medewerker en de organisatie met elkaar conflicteren
Compliance in de accountancy
De compliancecirkel
Compliance versus integriteit
• Compliance richt zich op naleving van de organisatie aan wet- en regelgeving en de wijze waarop deze is vastgelegd in procedures en organisatorische maatregelen
• Integriteit richt zich op de wijze waarop binnen de organisatie wordt omgesprongen met mensen en middelen, met collega’s, met klanten of afnemers van producten
Compliance versus integriteit
• Verbinding compliance en integriteit:– Beide hebben te maken met de cultuur van de
organisatie: Hoe krijg je mensen zo ver dat ze zich aan de gestelde regels houden?
Randvoorwaarden handhaven compliance en integriteit
• De structuur van de organisatie– Risico van doorbreken integriteit groter dan
gedacht
• De cultuur van de organisatie– De waarden en normen– Stabiel gegeven– Risico’s informele structuur
Compliance en maatschappelijk verantwoord ondernemen
• Glazen huis
• Vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer
Stelsel van kwaliteitsbeheersing
Plan
Act
Check
Do
Uitvoeren conform
Handboek
Met name Handboek
met procedures
e.d.
Vaststellen dat volgens
Handboek is gehandeld; afwijkingen rapporteren
•Aanpassen procedures
•Instructies•Opleggen
sancties
Transparantie-verslag
Accountants-organisatie
Autoriteit Financiële
Markten
BureauFinancieelToezicht
Belastingdienst
CommissieKwaliteits-onderzoek
Raad van Toezicht
CollegeToetsingKwaliteit
Accountants-kantoor
BureauFinancieelToezicht
Belastingdienst
CommissieKwaliteits-onderzoek
Raad van Toezicht
CollegeToetsingKwaliteit
Autoriteit Financiële
Markten
BureauFinancieelToezicht
Belastingdienst
CommissieKwaliteits-onderzoek
Raad van Toezicht
CollegeToetsingKwaliteit
Wet voorkoming Witwassen en Financieren van Terrorisme
Wet ToezichtAccountantsorganisaties
Verordening op de periodiekePreventieve toetsing
Handhavingsconvenanten
Verordening op de kwaliteitstoetsing
Toetsingskader
Autoriteit Financiële
Markten
Wet ToezichtAccountantsorganisaties
Besluit ToezichtAccountantsorganisaties
VerordeningAccountantsorganisaties
NV COS
VGC
Toetsingskader
BureauFinancieelToezicht
Wet voorkoming Witwassen en Financieren van Terrorisme
Toetsingskader
CollegeToetsingKwaliteit
Nadere voorschriftenaccountantskantoren ter zake van
assuranceopdrachtenNV COS
VGCNadere voorschriften
accountantskantoren ter zake van aan assurance verwante opdrachten
CommissieKwaliteits-onderzoek
Raad van Toezicht
Tone at the top
Opbouw verantwoordelijkheid accountantsorganisatie
Bestuur
Complianceofficer
Opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelaar
Externe accountant
Organis
atie
Opdracht
Stadia in de rol van de COTakenpakket
Tijd
1 Ontwikkelen van (gedrags)regels2 Uitleggen en opleiden3 Toezien op naleving4 Handhaven en aanpassen van regels
Competenties
Algemeen
• Integer en standvastig• Onderzoekend en innovatief• Analytisch• Beoordelingsvermogen• Tactisch• Onafhankelijk• Zaken in een context kunnen zien• Communicatief• Effectief
Kennis en inzicht
• Risicomanagement
• Omgeving
• Moraal en ethiek
• Bewustzijn van positie
• Ict
Praktijk
• Toepassing kennis
• Proportionaliteit
• Kritiek en weerstand
• Aanspreekbaarheid
• Resultaatgerichtheid
Stelsel van kwaliteitsbeheersing
Plan
Act
Check
Do
Uitvoeren conform
Handboek
Met name Handboek
met procedures
e.d.
Vaststellen dat volgens
Handboek is gehandeld; afwijkingen rapporteren
•Aanpassen procedures
•Instructies•Opleggen
sancties
Transparantie-verslag
Ontwikkeling in toezicht en transparantie
TREND
TRUST ME
TELL ME
SHOW ME
PROVE MEVer
tro
uw
en
Transparantielaag
hoog
laag
hoog
Jaarplan 1
• Formele kant van de zaak• Uitvoeren compliancescan• Formuleren strategie en beleid• Starten bewustwordingstrajecten• Gedegen cliënt- en opdrachtacceptatie• Organisatie-eigen gedragscode • Klokkenluidersregeling• Sanctiebeleid
Jaarplan 2
• Verdere implementatie compliance• Administratieve organisatie en interne
beheersingsprocessen• Beheersen risico’s• Compliancetest medewerkers en vennoten• Opleiden medewerkers met betrekking tot
houding en gedrag
Jaarplan 3
• Cultuurvraagstuk voorop
• Medewerkers en eigenaren handelen intrinsiek als het gaat om compliance
• Profilering accountantsorganisatie
• Uitvoeren jaarlijkse compliancetest
• Toetsing en bijsturing beleid
Houd ik compliance beheersbaar?
• Cliëntaanvaarding
• Opdrachtaanvaarding
• Organisatie-eigen gedragscode
• Het gesprek/discussie
• Ondersteunende waarborgen
Cliëntaanvaarding
• Past de cliënt in het geformuleerde beleid?• De integriteit van de cliënt• De vertrekreden bij de vorige accountant• Het onderzoek naar de cliënt• Customer Due Diligence• Verificatie KvK/Belastingdienst• Aanvaarden algemene voorwaarden• Klachten-/klokkenluidersregeling• Interne gedragscode / VGC
Opdrachtaanvaarding
• Past de opdracht in het geformuleerde beleid?
• Opdrachtbevestiging• De samenloop met andere opdrachten• Vereiste deskundigheid• Voldoende resources aanwezig?• Second opinion
De gedragscode
• Meer dan de VGC• Weerslag van discussie over waarden en normen• Onderdelen kunnen zijn:
– Integriteit en kwaliteit– Verantwoordelijkheid management– Verantwoordelijkheid medewerkers– Objectiviteit– Geheimhouding– Deskundigheid en zorgvuldigheid– Onafhankelijkheid– Omgang met elkaar
De discussie
Doel: vergroten bewustzijn met betrekking tot compliancevraagstukken
• Het grootste leereffect• Best practices• Tone at the top
Let op: maatschaps- en directieoverleggen
Ondersteunende waarborgen
• Procedures, checklisten handboeken
• Cursussen en opleidingen
• Sanctiebeleid
• Klachtenregeling
• Klokkenluidersregeling