InleidingHoewel Brussel vaak aanzien wordt als een onveilige plaats, dalen recent net daar de criminaliteitscijfers het sterkst in

vergelijkingmet de rest van het land.Hoewel deze daling door sommigen verklaardwordt door de aanwezigheid vanmeer

'blauwopstraat'eneenuitgebreiderpreventiebeleid,merkenanderenopdatersprakeisvaneeninternationaledalingvande

criminaliteit te wijten aan de effecten van de vergrijzing. Volgens deze laatste hypothese betekent minder jonge mannen,

minder criminaliteit1. Ondanks de daling van de geregistreerde criminaliteit, blijven onveiligheidsgevoelens echter prominent

aanweziginentenaanzienvanBrussel,vooralbijmensendieeldersinBelgiëopgroeiden.

DeveiligheidsproblematiekinBrusseliscomplex,omdaterzowellokale,nationalealsinternationaledimensiesaanverbondenzijn

enereengroteverwevenheidbestaattussendezeniveaus.GeziendemeervoudigehoofdstedelijkefunctiesvanBrusselheeftde

stadtekampenmeteenaantalspecifiekeveiligheidsproblemendiezichookinanderegrootstedenvoordoen,o.a.internationale

criminaliteit.

HetBrusselsHoofdstedelijkGewestbestaatuit19gemeentendieopverscheidenegebiedenonderlingergverschillend zijn,b.v.

watbetreftdesamenstellingenomvangvanhunpopulatie,deliggingtenopzichtevanuitvalswegen,hethuisvestenvanbepaalde

instanties.Sinds2001zijnde19vroegeregemeentelijkepolitiedienstenomgevormdinzeslokalepolitiezonesdietelkensuittwee

totvijfgemeentenbestaan.DezesBrusselsepolitiezoneszijnalsvolgtingedeeld:

1.BrusselHoofdstadElsene(5339)

2.BrusselWest:Sint‐Jans‐Molenbeek,Koekelberg,Jette,Ganshoren(5340)

3.ZoneMidi:Anderlecht,Sint‐Gillis,Vorst(5341)

4.Ukkel,Watermaal‐Bosvoorde,Oudergem(5432)

5.ZoneMontgomery:Etterbeek,Sint‐Pieters‐Woluwe,Sint‐Lambrecht‐Woluwe(5343)

6.Schaarbeek,St.JoostenEvere(5344)

Dalendecriminaliteitscijfers...

De geregistreerde criminaliteit in het BHG is gedaald met 8,5% tussen 2012 en 2013 (van 180.855 geregistreerde feiten naar

165.536).Ookindeanderegewestenisereendalingvasttestellenmaardezeismindersterk:inhetVlaamsGewestzijner5,9%

mindergeregistreerdecriminelefeitenen inhetWaalsGewest3,3%.Opdegrafiekdiehetaantalgeregistreerdecriminelefeiten

weergeefttussen2005en2013,valtoptemerkendatervooralin2011eensterkestijgingwas.Tenopzichtevan2005bedraagtde

dalinginhetBHG2,2%.Bijdevaakvoorkomendemisdrijvenkennenenkeldemisdrijvenm.b.t.drugseenfiksestijginginhetBHG:

van5.947in2012naar7.330in2013(+23,3%).

Bron:FederalePolitie–CGOP,2014

Brussel en (on)veiligheid

…doorpreventiemaatregelen?

Watbetreftveiligheidenpreventienamhetbeleidheelwatvoorzieningenopzich.Teneerstezijnerdeverschillendeinstantiesdiede

openbare diensten bijstaan (bv. de stadswachten). Een grote rol wordt toebedeeld aan 'Bravvo'. Deze organisatie is belastmet de

opdrachtomdesamenwerkingtussendeplaatselijkeactoreninzakeonveiligheidspreventieenontwikkelingindewijkenuittebouwen.

Concreet schakelen zij o.a. straathoekwerkers en gemeenschapswachten in en beschikken ze over een website waarin tal van

preventieadviezen worden gegeven. Bravvo is werkzaam op zeer uiteenlopende domeinen zoals onderwijs, cultuur, justitie, etc.

Hiervoor werken ze samen met o.a. OCMW’s, de Stad Brussel, de politiezone en nog vele andere instanties. Een andere vaak

toegepaste manier om de veiligheid en preventie te waarborgen, is de aanpassing van de fysieke omgeving (bv. betere

stadsverlichting).Ookhetbewakenvanterritoriawordtregelmatigaangewendomdeveiligheidteverhogen.Hetgaatdanzowelover

menselijkealstechnischebewakingmeto.a.bewakingscamera’s.Eenanderebelangrijkevormvanpreventiezijndemaatregelenter

bevorderingvande levenskwaliteitenhet socialenetwerk.Tot slot iser een systeemvangemeentelijkeadministratieveboetesdat

gerichtisopderepressievaneengebrekaanburgerzin(dezogenaamdeGAS‐boetes).

Onveiligheidsgevoelens

In2014werdendeeersteresultatenbekendgemaaktvaneenonderzoekvanhetAgentschapvoorTerritorialeOntwikkelinguitgevoerd

bij4.400Brusselsestudenten.Uitderesultatenblijktdat41%vandestudentensomsmeteenonveiligheidsgevoelkampt.Erisechter

sprakevaneengrotevariatiewatbetrefthetonveiligheidsgevoel:ongeveer30%voeltzichzeldentotnooitonveiligmaareveneens30%

voeltzichvaakofaltijdonveilig.HetonveiligheidsgevoelishetsterkstbijBelgischestudentendienietuitBrusselafkomstigzijn.Datkan

verklaardwordendooreenminderekennisvanenvertrouwdheidmethetdagelijkseleveninBrussel.

Geografischeherkomstvandestudentenengevoelvanonveiligheid

Woonplaats voor de

opleiding

Nooit /

Zelden

Soms Vaak/Altijd

BHG 33,4% 40,4% 26,1%

BuitenBHG 24,7% 40,6% 34,7%

België 28% 40,5% 31,5%

BuitenBelgië 40,0% 41,6% 18,5%

Bron:ADT‐ATO,2014

Deplaatsendiealsonveiligwordengepercipieerd,zijnhetcentrumenhetopenbaarvervoer,’savondsen’snachts.OokuitdelaatsteVeiligheidsmonitor*(2008‐2009)blijktdatBrusselserespondenteneengroteralgemeenonveiligheidsgevoelhebbeninvergelijkingmet

deanderegewestenendatzijvakerhetopenbaarvervoervermijden.Tochzienwetussen2012en2013eenafnamevangeregistreerdemisdrijveninspoorwegstations,busstationsenmetrostations.Zoisereendalingvan12,7%vandemisdrijventegende

lichamelijkeintegriteitenvan18,3%vangeregistreerdemisdrijvenalsdiefstalenafpersing.Maarookopdetrein,tramofmetrozelfconstaterenweeendaling:‐16,1%vanmisdrijventegendelichamelijkeintegriteiten‐4%vandiefstalenafpersing.

KarenChaltin,17december2014.

VOETNOTEN

*De'Veiligheidsmonitor'iseenbevolkingsonderzoekdat(on)veiligheidsfenomenenencriminaliteitsgegevensinkaartbrengt.HetwerduitgevoerddoordeDienstBeleidsgegevensvandeDirectievandeoperationelepolitioneleinformatievandeFederalePolitie.

BRONNENENMEERINFORMATIE

• AgentschapvoorTerritorialeOntwikkeling(2014).BlikophetstudentenleveninBrussel:Stedelijkepraktijkenenomgangmetdestad.Tussentijdsverslag.

• FederalePolitie–CGOP(2014).Politiëlecriminaliteitsstatistieken.BrusselHoofdstad2000‐2013.• Mincke,C.,Smeets,S.&Enhus,E.(2009).Synthesenotanr.2:VeiligheidinBrussel.Staten‐GeneraalvanBrussel.Brussels

Studies.• VanderLaan,A.,Vervoorn,L.,VanNimwegen,N.&Leeuw,F.(2007).Justitieendemografie:overontgroening,vergrijzingen

verkleuring.Veranderingeninbevolkingssamenstellingendegevolgenvoorjustitie.

Brussel en (on)veiligheid