Breng leren tot levenLeerkansen in het digitale tijdperk

door Jos Cöp

Roadmap

leren veranderen

leren personaliseren

leren digitaliseren

leren in netwerken

Om te beginnen …

“If we teach today as we taught yesterday, we rob

our children of tomorrow.”

John Dewey (filosoof, pedagoog)

Een citaat …

Ik zat in de trein en …

Een anekdote …

Uit het nieuws …

Een nieuwsbericht …

Ik ben … en de grootste uitdagingdie ik op mijn werk heb is …

Een opdrachtje …

Samen leren tot leven brengen

leerresultaat

leermotivatie

Samen leren in netwerken

Wat veranderde er in 20 jaar?

Bron: www.nos.nl

Netwerken met informatie en technologie

uitdaging: alles vindbaar maken en kunnen delen

enorme toename (persoonlijke) devices

enorme toename informatie

Netwerken met mensen

uitdaging: beter met en van elkaar leren

steeds meer mensen leren

het leren verbeteren is ook samen leren in netwerken

Netwerken met hersencellen

uitdaging: leren is verbeteren van het breinnetwerk

brein is netwerk met verbonden hersencellen

Breng leren tot leven!Wat is het probleem?

Is het Nederlands onderwijs niet goed meer?

Leren kinderen vandaag anders dan vroeger?

Is er iets veranderd in de leermotivatie van kinderen?

Is onderwijs geven niet gewoon een heel complex vak dat altijd in beweging is?

Is er één beste manier om te leren?

Scholen verschillen

leerlingpopulatie

Scholen verschillen, leerlingen verschillen

leerkrachten

3 typen scholen

waar wil je naar toe met je onderwijs

De traditionele school

pedagogiek leiden, begeleiden loslaten, zelf kiezen

didactiek gesloten, volgend open, interactief

organisatievorm leerkrachtgestuurd leerlinggestuurd

differentiatie convergent divergent

leerstof gestandaardiseerd zelfbepaald

leermiddel papier digitaal

Bron: Cöp & Rouschop (2014). Leermiddelen in 2020.

De modern volgende school

pedagogiek leiden, begeleiden loslaten, zelf kiezen

didactiek gesloten, volgend open, interactief

organisatievorm leerkrachtgestuurd leerlinggestuurd

differentiatie convergent divergent

leerstof gestandaardiseerd zelfbepaald

leermiddel papier digitaal

Bron: Cöp & Rouschop (2014). Leermiddelen in 2020.

De modern innovatieve school

pedagogiek leiden, begeleiden loslaten, zelf kiezen

didactiek gesloten, volgend open, interactief

organisatievorm leerkrachtgestuurd leerlinggestuurd

differentiatie convergent divergent

leerstof gestandaardiseerd zelfbepaald

leermiddel papier digitaal

Bron: Cöp & Rouschop (2014). Leermiddelen in 2020.

De leermiddelen van 2020

traditionele school

leerkrachtgestuurdweinig differentiatiepapier en vrijblijvend digitaal

moderne volgende school

leerkrachtgestuurdconvergente differentiatie

papier en ondersteunend digitaal

innovatieve school

meer leerlinggestuurddivergente differentiatie

sturend digitaal met papier

methoden 2020

methoden 2013

Samen leren veranderen

Onderwijs 1.0

leerkracht → leerling

klassikaal frontale didactiek

Onderwijs 2.0

leerling ↔ leerling

leerkracht → leerling

didactiek sociaal constructivisme

mens → technologie → mens

Onderwijs 3.0

leerling ↔ leerling

leerkracht ↔ leerling

didactiek open netwerkleren

Voor wie?

Een schooldag van een digital native?

Bron: www.mheducation.com

En waar?

paplepel opstelling

kennisoverdracht

Het klaslokaal van lang geleden …

drill and practice

één aanpak

Klassikaal frontale opstelling

Het klaslokaal van toen …

Het klaslokaal van …

Het klaslokaal van nu?

leren van en met elkaar

leren = delen in netwerken

Leren in netwerken

wederzijds leerproces

Het klaslokaal van straks …

Hoe zal het klaslokaal er in 2032 uit gaan zien?

Het klaslokaal van straks?

Of zo?

Of zo?

Of zo?

Of zo?

Of zo?

Of zo?

Of zo?

opstelling om te kunnen delen

‘connected’ met bronnen, personen en groepen

leerkracht als leercoach, regisseur, docent

Wat in ieder geval?

verbouwen?

Samen leren afstemmen op verschillen

Oplossingsrichting: denken in leerstromen

twee leerbehoeften onderscheiden

maximaal faciliteren met ICT

denken in leerstromen is basis van personaliseren

Snelle doorstromers

afremmen leidt tot problemen

verboden te remmen?

“Personally, I am always ready to learn,

allthough I do not always like being taught.”

Winston Churcill (Brits staatsman)

Minder snelle doorstromers

uitleg, feedback en begeleiding

een duwtje is noodzakelijk

accent op zelfstandig leren

accent op begeleid leren

1

2

Denken in leerstromen ondersteunen met ICT

snelledoorstromers

minder snelledoorstromers

Samen leren personaliseren

Het grote personalisatie-onderzoek

De leerling van 2020?

Bron: www.schoolinfo.nl

De vier opvattingen over persoonlijk leren

accent op samen leren accent individueel leren

lineair door de leerstof differentiërengroepsgebondenconvergent werken in aanpakken gebaseerd op instructie- en begeleidingsbehoeften

individualiserenzelfstandig divergent werken met leerstofmodules

adaptief door de leerstof

open personaliserengroepsgebondenwerken op basis van interesse en vanuit het principe van wederzijds leren

gesloten personaliserenzelfstandig divergent werken op basis van gesloten systeemalgoritme

Bron: Cöp, J. & Rouschop, A. (2015). Breng leren tot leven. Leerkansen in het digitale tijdperk.

1. Samen lineair: differentiëren

verlengde instructie / verrijkingsstof

lineair door leerstof

organisatorisch haalbaar

3 aanpakken

groep centraal: samen leren

wetenschappelijk bewezen

2. Individueel lineair: individualiseren

zorgen over instructietijd

lineair door leerstofmodules

organisatorisch haalbaar

divergente tempodifferentiatie

individu centraal

wetenschappelijke twijfel

3. Individueel adaptief: gesloten personaliseren

zorgen het (verborgen) algoritme

gestuurd door learning analytics

organisatorisch haalbaar

divergente tempodifferentiatie

individu centraal

wetenschappelijke twijfel

Oud leren?

arme media

arme vormen van leren

rijke media

rijke vormen van leren?

Nieuw leren?

de kracht van het netwerk blijft vaak onbenut

Persoonlijke woordselectie en instructie met de woordenhulp

Persoonlijk woordenschatonderwijs

bron: Taal in beeld 2

4. Samen adaptief: open personaliseren

natuurlijke niveau- en interessedifferentiatie

rol van learning analytics?

organisatorische twijfels

actief wederzijds leren met ICT

heterogene groepen centraal

wetenschappelijk onbekend

4. Samen adaptief: how to learning

Bron: Cöp, J. (2015). How to learning. Effectief leren in een nieuwe tijd.

leervraag kiezen en opdelen

uitleg zoeken en krijgen

toepassen voor jezelf en / of voor anderen

leervraagevalueren

leertoepassing delen en uitvoeren

maak leerkwisover vinden van

lijdend voorwerp

samenvatten hoe lijdend voorwerp te

vinden is

uitvoeren(laten)

leerkwis

Hoe vind ik het lijdend voorwerp in een zin?

bekijk uitleg-film, lees tekst

of vraag het

maken terugkijkendelenvragen weten

“Onderzoek gaat laten zien wat werkt.”

Onderzoeksconferentie 2015 Kennisnet …

“Laat maar komen dat adaptieve leermateriaal.”

Wat gaat volgens u in ieder geval niet werken?

Samen leren digitaliseren

accent op zelfstandig leren

accent op begeleid leren

1

2

Denken in leerstromen ondersteunen met ICT

snelledoorstromers

minder snelledoorstromers

Leerkracht-assistenten (2007)

Serious games(1988)

Digiregie-systemen (2013)

interactieve leer-systemen (2012)

gepersonaliseerdee-books (2015)

Leestrainers(2012)

leessystemen (2015)

papierenboeken (1846)

toetssystemen(2005)

e-books(2013)

zelf

stan

dig

lere

nb

ege

leid

lere

nHet leerplatform 2020

Samen verantwoord zelfstandig laten leren

de game-aanpak brengt leerlingen in een boeiende story line

bron: Spellingspeurder (bij Spelling in beeld 2 )

Zelfstandig leren spellen met een serious game

de zelfinstructie gebeurt met korte en duidelijke uitlegfilms

bron: Spellingspeurder (bij Spelling in beeld 2 )

Zelfstandig leren spellen met een serious game

tijdens het oefenen krijgen de leerlingen voortdurend directe feedback

bron: Spellingspeurder (bij Spelling in beeld 2 )

Zelfstandig leren spellen met een serious game

zelfinstructie en zelfstandig oefenen verpakt in een spelwereld

bron: Woordenschat in beeld 2

Zelfstandig nieuwe woorden leren met een game

zelfinstructie en zelfstandig oefenen verpakt in een spelwereld

bron: Estafette Leestrainer

Zelfstandig leren lezen met de Leestrainer

zelfstandige leesoefening met opnames en feedback

bron: Estafette Leestrainer

Zelfstandig leren lezen met de Leestrainer

de eigen leesprestaties terug horen en verbeteren

bron: Estafette Leestrainer

Zelfstandig leren lezen met de Leestrainer

voortdurend feedback met een up to date leesrapport

bron: Estafette Leestrainer

Zelfstandig leren lezen met de Leestrainer

zelfstandig verder oefenen en herhaling van de instructie

bron: Taal & Spelling in beeld 2

Zelfstandig leren met een interactief leersysteem

interactieve oefeningen in een digitaal opdrachtsysteem

bron: Taal & Spelling in beeld 2

Zelfstandig leren met een interactief leersysteem

altijd met begeleidende instructie in film en tekst

bron: Taal & Spelling in beeld 2

Zelfstandig leren met een interactief leersysteem

directe terugkoppeling naar leerling en leerkracht

bron: Taal & Spelling in beeld 2

Zelfstandig leren met een interactief leersysteem

Samen begeleid laten leren=

maximaal ondersteunen van de leerkracht

Maximale ondersteuning voor tijdens en na de les

Werken met een leerkrachtassistent

bron: Taal in beeld 2

werkbladen kiezen, koppelen aan leerlingen en printen in taakboekjes

Gepersonaliseerde taakboekjes maken

bron: Werkuur

Geavanceerd zoeken naar kwaliteitswerkbladen

Zoeken en vinden

bron: Werkuur

Persoonlijke taakboekjes maken voor leerlingen

Koppelen en printen

bron: Werkuur

(Digitale) leerkansen: een terugblik

leren veranderen

leren personaliseren

leren digitaliseren

leren in netwerken

Thank you!

Albert Rouschop | a.rouschop@zwijsen.nl | albert-rouschop

Jos Cöp | j.cop@zwijsen.nl | @joscop | joscop | www.joscop.nl

Meer info en presentatie: www.joscop.nl