Bevolkingskern en vierkant

Niek van Leeuwen nlwe@cbs.nl26 mei 2011

Cijfers zonder grenzen

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 2

Inhoud

Bevolkingskerndefinitiegebruikte bestandenresultatenplanning

Vierkanttoepassingenvoorbeeldenplanning

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 3

Bevolkingskernen

Aanleiding • Eurostat Volkstelling 2001.

Tabellen voor ‘urban areas’• Definitie van begrenzing beschikbaar (VN - Eurostat)

• Digitale geometrie beschikbaar

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 4

Bevolkingskernen 2008 vrl.

Morfologische begrenzing van 2.164 steden en dorpen in 2008

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 5

Bevolkingskernen

Definitie1. Centraal staat een door mensen bewoond gebied met

aangrenzend aan dit gebied liggende functionele gebieden.

2. Er is een regelmatig stratenpatroon aanwezig (geen lintbebouwing)

3. Het gebied bevat tenminste 25 woningen of 50 inwoners.

4. Kernen waarvan het woongebied binnen 200 meter van elkaar ligt worden als één kern beschouwd.

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 6

Bevolkingskernen

Bestanden/RegistersBestand Bodemgebruik (CBS)

Nationaal Wegen Bestand (Min I en M)

Adres Coördinaten van Nederland (Kadaster)

GBA Personen (inwoners/verhuizingen)

Woningregister

WOZ Stufcap

Geografisch Basis Register

Publicaties2006: Eerste versie afbakening 2001 (geometrie)

2008: Voorlopige afbakening 2006

2009: Defintieve afbakening 2006 (geometrie)

2010: Voorlopige afbakening 2008

2011: Definitieve afbakening 2008 (geometrie)

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 7

Kernafbakening (Leerdam, Heukelum, Asperen)Begrenzing tusen kern en buitengebied, 2008 vrl.

Ruimtelijke clustering van GBA-adressen naar kernen

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 8

Kernafbakening (Leerdam, Heukelum, Asperen)kernafbakening en buurtindeling 2008

Buurtafbakening volgt niet altijd morfologische begrenzing van de kern en het buitengebied

Wisselend per gemeente

Onderzoek naar inpassing in 2011

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 9

BevolkingskernenAandeel inwoners naar kerngrootte

Grootteklasse kern 2001 2008 (vrl)

Minder dan 500 inwoners 1.0% 1.1%

500 tot 1 000 inwoners 1.6% 1.6%

1 000 tot 2 000 inwoners 3.0% 2.9%

2 000 tot 5 000 inwoners 6.6% 6.8%

5 000 tot 10 000 inwoners 7.3% 7.4%

10 000 tot 20 000 inwoners 10.0% 10.1%

20 000 tot 50 000 inwoners 14.7% 15.0%

50 000 tot 100 000 inwoners 11.2% 11.3%

100 000 tot 200 000 inwoners 14.4% 13.3%

200 000 tot 500 000 inwoners 4.8% 6.4%

500 000 inwoners of meer 15.6% 15.2%

Buiten kernen 9.7% 8.9%

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 10

Verandering inwonertal 2001-2008 vrl.

Clustering van afname in aantal regio’s

afname in kleinere kernen

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 11

Verandering inwonertal 2001-2008 vrl. (naar grootteklasse)

-40 -20 0 20 40 60 80 100

minder dan 500

500 tot 1 000

1 000 tot 2 000

2 000 tot 5 000

5 000 tot 10 000

10 000 tot 20 000

20 000 tot 50 000

50 000 tot 100 000

100 000 tot 200 000

200 000 tot 500 000

500 000 of meer

x 1 000 inw oners

Vestigingsoverschot GeboorteoverschotBron: CBS

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 12

Binnenlandse migratieKernen 1 tot 2 duizend inwoners5-jaars periode: 2001 - 2006

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 13

Afstand naar enkele voorzieningen, 2008 vrl. (naar grootteklasse kern)

0 1 2 3 4 5

minder dan 500

500 tot 1 000

1 000 tot 2 000

2 000 tot 5 000

5 000 tot 10 000

10 000 tot 20 000

20 000 tot 50 000

50 000 tot 100 000

100 000 tot 200 000

200 000 tot 500 000

500 000 of meer

Kilometer

Dagelijkse levensmiddelen (excl. grote supermarkt)

Huisartsenpraktijk

KinderdagverblijfBron: CBS

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 14

Planning bevolkingskernen 2011

• Onderzoek naar inpassing kernafbakening in buurtkaart3e kwartaal

• Publicatie definitieve gegevens 2008 (Statline en geometrie)4e kwartaal

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 15

Vierkant

Aanleiding

• Vierkanten voldoen aan behoefte naar gegevens voor kleine oppervlakken.

• Adres inwoners met coördinaat voor 99,9% beschikbaar

• Beschikbaarstelling vierkantgegevens nu mogelijk via geo-webservices.

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 16

Toepassing vierkanten (1)

• Omgevingsadressendichtheid / Stedelijkheid (1992, CBS)

• Financiële verhoudingswet (1997, Gemeente- en Provinciefonds)

• Onderzoek: Urbaan en ruraal gebied (1km vierkant)(2010, Europese Comissie; DG-Regional policy, DG-Agriculture and rural development)

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 17

Toepassing vierkanten (2)

Omgevingsadressendichtheid / Stedelijkheid

500m vierkant

OAD vierkant A =

som van alle adressen binnen 1 kilometer -------------------------------------------------------------het oppervlakte van een cirkel met straal 1 km

geoperationaliseerd met vierkanten

A

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 18

Aspecten

• Volgtijdelijk onderzoekindeling verandert niet in de tijd

• Modellering kleine oppervlakken, geen onbedoelde voorselectie

• Kleine eenheden Met inwoners: VK100: 550.000, 6-positie PC: 430-450 duizend

• Makkelijk af te leidenvierkant volgt direct uit coördinaat (BAG eenheden)

• Moet ruimtelijk worden gepresenteerd vierkant als code niet herkenbaar

• Voorkomen van onthulling hierarchische indelingen (100m 500m vierkant) en intersectie met buurtindeling

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 19

Presentatie vierkantstatistieken via geo-webservices, 100m vierkant

Percentage niet westerse allochtonen, 2008.Den Haag

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 20

Verandering inwonertal per 100m vierkantDen Haag en omgeving (2000 – 2008)

2000

2000-2002

2000-2004

2000-2006

2000-2008

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 21

Bevolkingsdichtheid per 100m vierkant Den Haag en omgeving, 2008

0 0.5 1 1.5 2 Kilometers

inw/haminder dan 5050 tot 100100 tot 150150 tot 250250 en meer

buurten 2008

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 22

Niet-westerse allochtonen per 100m vierkantDen Haag en omgeving, 2008

0 1 2 Kilometers

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 23

Niet-westerse allochtonen per 100m vierkantAmsterdam en omgeving, 2008

0 1 2 3 Kilometers

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 24

WOZ waarde woningen per 100m vierkantDen Haag en omgeving

0 0.5 1 1.5 Kilometers

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 25

Planning vierkantpublicatie 2011

• Publicatiebestand inwonertallen 2000-2010 beschikbaar via geo

webservices (WMS/WCS).

100m vierkant

3e kwartaal

• Beschikbaarstelling afstandberekening met adrescoördinaat binnen

Sociaal Statistisch Bestand.

3e kwartaal

• Publicatiebestand WOZ waarden en niet-westerse allochtonen

beschikbaar via Geo webservices (WMS/WCS).

100m en 500m vierkant

4e kwartaal (afh. van beveiligingsregels)

Cijfers zonder grenzen, 26 mei 2011 26

Bedankt voor uw aandacht...

Vragen?