Mag

azin

e ov

er g

eest

elijk

e ge

zond

heid

. Edi

tie 2

, nov

embe

r 201

5

LuciLLe Werner: ‘Uiteindelijk verrijkt het je leven als je iets voor een ander kunt betekenen’

BipoLaire stoornis: Hoge pieken, diepe daLen

Link

tHemamanteL-zorg

Uk en PiepDe magie van een boom en de

kracht der kabouters

Uk en PiepDe magie van een boom en de

kracht der kabouters

In dit avontuur van Uk en Piep maken de twee kaboutervrien-den een bruiloft mee van een kabouterkoppel uit het dorp. Niet zomaar een bruiloft, het kabouterkoppel trouwt bij de ‘Magi-sche Kabouter Trouw Eik’. Deze bijzondere boom heeft magische krachten en laat wensen in vervulling gaan. Uk en Piep gaan op ontdekkingsreis in het bos met Pieter de trollenkoning en maken kennis met de ‘Bin Bin Beuk’. Zou het Uk en Piep lukken om een wens te laten vervullen bij deze magische Beuk? Een picknick en een ontmoeting met oude vriend kikker Toodle maken het avontuur compleet voor Uk en Piep.

Rond zijn 17e jaar is Willem begonnen met het tekenen van strips en het schrijven van verhalen. Het idee voor een boek ontstond en in 2012 bracht Willem met trots en succes zijn eerste boek Uk en Piep en de tovenaar Haxansas en de vliegreis naar Engeland uit. Willem heeft een vorm van autisme en ziet dit zeker niet als een belemmering om zijn droom om auteur te worden te volgen. Het geeft hem fantasie om te schrijven en te tekenen. Willem is alweer volop bezig met het volgende avontuur van Uk en Piep. Willem Schellekens

9 7 8 9 0 4 8 4 3 7 4 0 5

ISBN 978-90-484-3740-5

PORTRETTEN auTisME

MEdia NiEuws

aCHTER-GRONdBiPOLaiR

zORG Bij u iN dE BuuRT

PsyCHiaTRiE iN dE wijK

vERwEN-zORG

OP dE sOfa

5

20

32

9

22

34

14

24

39

Inho

uddE wERKdaGvaN

Link 3

Lucille Wernerop de sofa op pag. 14‘Je lichaam kan dood gaan, maar ook je geest’

Portretten pag.5

REBUS

Los de rebus op, mail je oplossing vóór 1 december naar communicatie@ggzoostbrabant.nl. Je maakt dan kans op kaarten voor Billybird Park Hemelrijk

‘Ik geloof in hem. Dat

heb ik altijd gedaan’

+suu=oo-e -k o=a v=z k=gw=m n=l-b -n

+++

Portrette

n

4 Link

Kaboutertjes?Een paddenstoel met rood en witte stippen. Zo eentje

waarop kabouter Spillebeen heen en weer zit te wippen.

Onze fotograaf heeft weer een prachtig tafereel weten vast te

leggen. Dat hij deze foto als inspiratie aanreikte voor mijn

column, was geen toeval.

Als mantelzorger valt hem de hulp aan zijn hoogbejaarde

moeder soms best zwaar naast een gezin met pubers,

onregelmatig werk en sociale contacten. Door de transities en

bezuinigingen vallen steeds meer professionele zorgtaken

weg zonder warme, duidelijke overdracht naar de familie.

In deze Link staan we stil bij het werk van al die kabouters die

vaak ‘in stilte’ en belangeloos hulp geven aan iemand die het zo

hard nodig heeft. Mensen zoals Jolanda, Otto en Elfi, die zoveel

betekenen voor hun naaste en vaak - net als de sprookjes-

kabouters - onopgemerkt hun werk doen. In het bijzonder op

10 november, de dag van de Mantelzorg zetten we hun

ervaringsverhaal graag in de schijnwerpers. Als symbolische

dank voor hetgeen dat alle mantelzorgers

het hele jaar door betekenen voor hun naaste.

Een hartelijk applaus voor hun inzet!.

Vivianne Viguurs, hoofdredacteur

Link 5Portrette

n B

eeld

Wim

Hol

lem

ans T

ekst

Ano

uk S

uurs

jolanda Huijberts (52) zorgde jarenlang voor haar zoon Martijn (29) die lijdt aan psychotische kwetsbaarheid. jolanda is verpleegkundige bij GGz Oost Brabant.

‘IK BEn hEM ZO KwIJt gEwEESt’“Vanaf zijn 15e veranderde Martijn. hij was afwezig, vaak boos en bleef soms dagen weg van huis. het was een vreselijke periode, nachtenlang lag ik wakker en spookte er vanalles door mijn hoofd: dat hij aan de drugs was of in het criminele circuit zat, maar het is nooit in me opgekomen dat hij psychotisch zou kunnen zijn. Pas vier jaar later vertelde hij me dat er een meisje in zijn hoofd woonde dat hem zei wat hij wel en niet mocht doen. toen viel alles op zijn plaats.

De psychiatrie kwam in beeld, maar het bleef berg-afwaarts gaan. Martijn wilde zijn medicijnen niet slikken. Uiteindelijk werd hij gedwongen opgenomen. toen hij weer af en toe naar huis mocht, kon hij dat in het begin niet aan. Dan riep hij na een uur dat hij het niet trok. En terwijl alles in mij schreeuwde om hem bij me te houden, bracht ik hem terug naar de kliniek. Ondanks de jarenlange zorg voor mijn zoon ben ik blijven werken. Dat was mijn houvast. Dat kon dankzij mijn man Dries, de stiefvader van Martijn, die er altijd voor hem was. hij heeft een groot aandeel gehad in zijn herstel. Zonder hem hadden we het niet gered.

het gaat nu goed met Martijn. Sinds kort woont hij samen met zijn vriendin. hij wordt begeleid door het FACt-team*. Of ik nog zorgen heb? natuurlijk, zijn ziekte maakt hem kwetsbaar, maar ik geloof in hem. Dat heb ik altijd gedaan. Ik ben hem zo kwijt geweest dat elke dag dat hij er weer is voor mij een cadeautje is.”

* Multidisciplinair psychiatrisch wijkteam

6 Link

Otto Muller (50) zorgt sinds 2009 voor zijn tante Carla Muller (59). Carla lijdt aan psychotische kwetsbaarheid en woont in een beschermende woonvorm in veghel.

‘hEt VOELt nIEt ALS EEn OPgAVE’“toen tante Carla in 2009 ziek werd, voelde het heel van-zelfsprekend dat ik de zorg voor haar op me zou nemen. Mijn tante en ik hebben altijd een goede band gehad. Vroeger toen ik klein was en mijn moeder werkte, zorgde ze voor mij. nu ben ik er voor haar. Ik bezoek haar elke week. we doen boodschappen en de administratie, of ik ga met haar mee naar de tandarts en de dokter. we hebben een hechte familie, maar niet iedereen kan omgaan met iemand die ziek is. Sommige mensen creëren afstand. Ik heb dat niet. we kennen elkaar al zo lang. het voelt heel vertrouwd.

Omdat ik tante Carla zo goed ken, merk ik het meteen als het niet goed met haar gaat. toen ze was gestopt met roken, vonden haar begeleiders dat niet vreemd, ik wel. Ik heb meteen aan de bel getrokken. terecht bleek later, want ze had wel degelijk een terugval. Daarom vind ik het zo belangrijk dat professionals, mantelzorgers serieus nemen en betrekken bij de zorg voor hun naaste. Samen weet je meer en door samen op te trekken en naar elkaar te luisteren kun je echt een hoop leed voorkomen.

Ik kan de zorg voor mijn tante goed combineren met andere bezigheden in mijn leven. Mijn kinderen zijn volwassen. Ik ben eigen ondernemer en daardoor flexibel. Bovendien voelt het niet als een opgave om voor haar te zorgen. Daarvoor houden we teveel van elkaar.”

Elfi Kuppen is moeder van Tygo (7) en jort (5). Tygo heeft autisme, adhd en een tic-stoornis.

‘ZOnDER DE MEnSEn In MIJn OMgEVIng ZOU IK hEt nIEt REDDEn’“tygo’s gedrag is onvoorspelbaar. De momenten dat het goed gaat, is het een heerlijk joch. Dan maakt hij een mooie tekening voor mij of dekt als verrassing de tafel. Maar er zijn ook dagen dat hij schreeuwend en vloekend opstaat, gevaarlijke dingen uithaalt en ik hem continu in de gaten moet houden en corrigeren. Dan is er weinig ruimte om van hem te genieten en lief te hebben.Met alles wat ik doe, houd ik rekening met tygo. Ik zou best meer willen werken, maar dat krijg ik moeilijk georganiseerd. tygo kan niet naar de reguliere BSO*. Alle hulp die we krijgen loopt via een indicatie en kan niet zomaar worden uitgebreid. Ook dagelijkse dingen, zoals boodschappen doen of naar een verjaardag toe, zijn voor ons niet vanzelfsprekend. Omdat hij snel over-prikkeld raakt en regelmatig heftige driftbuien heeft, kies ik op vakantie niet voor een tent maar voor een huisje. Ik voel me niet op mijn gemak op een plek waar ieder-een alles kan horen. Soms zit ik echt aan mijn taks. het is fijn dat tygo twee keer per maand een dag naar een gastgezin gaat. Ook mijn ouders nemen regelmatig de zorg even over. Dan kan ik op adem komen en één op één aandacht besteden aan mijn jongste zoon. Zonder de hulp van deze mensen zou ik het niet redden.

Mijn grootste angst is dat ik tygo op een dag uit huis moet plaatsen, omdat ik het niet meer trek. Ik ben bang dat hij me dat altijd kwalijk zal nemen. hij zegt vaak: ‘Jij bent de enige die mij lief vindt.’ hartverscheurend vind ik dat.”

* Buitenschoolse opvang

reportage

AUTISME

Link 9

‘We kijken met de cliënt waar zijn sterke kanten liggen’

Teks

t Mar

tine

Koop

man

Bee

ld W

im H

olle

man

s

‘Ik wil deskundigheid

bevorderen’

De polikliniek ASS in Oss is onderdeel van het totale specialistische zorgpakket

dat ggZ Oost Brabant biedt aan mensen met autisme. Volwassenen vanaf 18 jaar

kunnen er terecht voor diagnostiek en behandeling.

Lea Reimers, gZ-psycholoog

“Autisme bij volwassenen is moeilijker vast te stellen dan bij kinderen”, zegt Lea Reimers. Zij is gZ-psycholoog en programmaleider autisme op de polikliniek. “Behandeling richt zich vaak op acceptatie, met de aandoening om leren gaan en het verminderen van klachten zoals angsten, stemmingsklachten en bijvoorbeeld negatieve gedachten over zichzelf. De volwassenen die bij ons komen, hebben zich vaak jarenlang met veel moeite aangepast aan de eisen uit hun omgeving. het zijn vaak intelligente mensen die zichzelf vaardigheden hebben aangeleerd die ze van nature missen, waardoor de buitenwereld niet ziet hoe moeilijk ze het hebben. Ze lopen dikwijls ‘op hun tenen’. In de behandeling kijken we samen met de cliënt waar zijn sterke kanten, talenten en waar de kwetsbaarheid vanuit het autisme liggen.”

Kennis overdragen“Ik heb een dubbelrol. Ik ben behandelaar op de poli, en samen met het team ben ik bezig om

onze kennis te verdiepen op het gebied van de diagnose en behandeling van autisme bij volwas-senen. we werken hierin samen met andere kenniscentra zoals de Radboud Universiteit. Verder proberen we deskundigheid te bevorde-ren bij wijkteams, huisartsen en hulpverleners. hiervoor gaan we de basis- en vervolgopleiding ‘Autisme voor hulpverleners’ verder uitbouwen. Mensen met autisme willen na behandeling, het gewone leven zo veel mogelijk weer oppakken. Soms hebben ze hierbij ondersteuning nodig. Ambulante begeleiders en wijkteams, die vaak praktische ondersteuning bieden, vragen ons vaak naar kennis en informatie om dat goed te kunnen doen.”

‘Ik kijk niemand echt aan’ “Dit is mijn kans om met mensen te werken, én waarbij het goed is om autist te zijn”, vertelt Sjannie de Lepper. Ze werkt bij de polikliniek als ervaringsdeskundige. Zelf liep ze vast in het vierde jaar van haar opleiding tot verpleegkundige. “Mensen zoals ik, met een gemiddelde of hoger dan gemiddelde intelligentie en autisme, hebben vaak een heel lange weg te gaan naar de diagnose. het duurde bij mij vanaf het eerste contact met de psychiater, acht jaar voordat de diagnose werd gesteld. En dat is nog kort. Door een sociale handicap ging mijn opleiding niet. Ik moest iets anders gaan doen. toen kwam ik een foldertje tegen over ervaringsdeskundigheid. De eenjarige opleiding heb ik vorig jaar gehaald. nu doe ik daarnaast de 4-jarige hBO-opleiding Sociaal Pedagogische hulpverlening met ervarings-deskundigheid. En ik werk 24 uur in de daklozenopvang.”Als ervaringsdeskundige vertelt ze haar verhaal vaak aan groepen waarvoor de polikliniek ASS cursussen organiseert zoals: ouders en verwanten van mensen met autisme, hulpverleners en cliënten. ”Ik vertel waar ik tegenaan loop op het gebied van werk en zelfstandig wonen. hoe los ik het op als ik vastloop? En hoe zie ik bijvoorbeeld de rol van ouders daarin?”

Ook geeft Sjannie feedback aan collega’s van het zorgcircuit autisme. ”Ik breng het cliëntperspectief naar voren. Mensen met autisme zien bijvoorbeeld veel details en dat kan ons enorm afleiden. Ik kan de hulpverlener alert maken op prikkels in de ruimte, zoals een tikkende klok, te veel licht in een kamer, of te druk bloemetjesbehang.”

Sjannie:

‘Ik kan hulpverleners alert maken

op te druk bloemetjesbehang’

’Als klein meisje vergeleek ik

gezichtsuitdrukkingen met

mijn sprookjesboek’

reportage

10 Link

“Mijn sociale trucjes? Ik mik mijn blik boven de ogen, zodat ik niemand echt aankijk. Iemand met autisme heeft moeite om verschillende gezichtsuitdrukkingen en emoties te herkennen. Als klein meisje vergeleek ik de gezichtsuitdrukkingen met mijn sprookjesboek. Ik zag dan dat het gezicht veranderd was en dacht: ze kijkt nu net als de verdrietige dwerg bij de kist, dus dat is ze misschien.” “

De groep van mensen met autisme met gemiddelde of bovengemiddelde intelligentie is een groep waar nog weinig over bekend is. Ik voldoe ook niet aan het standaardbeeld. Ik heb klassiek autisme en dat betekent dat ik er wel kenmerken van heb, maar me in mijn leven heel goed kan redden.”

‘Gevoel zegt me niets’ ‘hallo ben ik in beeld?’ vroeg Margreet zich vaak af, in haar relatie met hubert. “Ik voelde me dan heel alleen in het opvoeden van onze kinderen. we zaten in een periode dat onze oudste het huis uitging, toen hubert zich steeds meer terug trok. Ik wilde juist praten en contact, maar er was geen communicatie met hem,” vertelt Margreet. ”Ik dacht bij alles: dat komt wel goed”, zegt hubert. Margreet: “Maar dat punt was ik allang voorbij.”

Door de spanningen thuis en op haar werk, raakte ze overspan-nen en werd opgenomen bij het Centrum voor Psychisch herstel. “In een bespreking daar met hubert erbij, merkte de therapeut op dat onze gesprekken steeds stokten en dat hij daar iets mee kon doen.”

SamenOp de polikliniek in Oss, kregen ze samen de diagnose ‘Autisme ASS’ te horen. Dan wordt ook duidelijk dat het woord ‘samen’ voor hubert helemaal niets betekent, “heel schokkend voor mij”, zegt Margreet, “maar het vormde wel het beginpunt van: wat kunnen we dan wel?” Als hubert op de poli te horen krijgt dat hij slim is, dat er niets met hem aan de hand is, en dat hij het alleen op een andere manier doet, is dat een enorme opluchting.tijdens de cursus psycho-educatie krijgen ze inzicht in hoe het brein van hubert werkt.

hij denkt ‘systematisch’, terwijl Margreet veel meer vanuit het empatisch brein denkt. hubert heeft zeer specialistische ken-nis en zorgt in zijn werk voor structuur. Inlevingsvermogen en meevoelen (empathie) zijn lastig voor hubert. Problemen met sociale communicatie herkent hij nu ook: “daarom keek die man

tijdens de groepsgesprekken wordt bijvoorbeeld ingegaan op de rol van de persoon met autisme, maar ook die van de partner.

‘wat we van de gZ-psycholoog leren is dat Margreet op een volstrekt andere manier denkt dan ik.’

De volwassenen die bij ons komen, hebben zich vaak jarenlang met veel moeite aangepast aan de eisen uit hun omgeving.

Hubert: ‘Ik kan een

goed gesprek hebben

over een stuk software

of een telefoon, maar

gevoel zegt me niets’

Link 11

12 Link

zo glazig, toen ik dacht een leuke grap te maken in een sollicita-tiegesprek.”

“na de diagnose gingen mijn sollicitaties anders: ik zei als eerste dat ik autisme had en dat ik daarom goed was in systematiseren. Dat bleek ook niet handig.” “toen zijn we thuis die gesprekken gaan oefenen,” vertelt Margreet. Als trouwe en loyale werknemer - ook kenmerken van autisme - heeft hubert nu een contract bij een bedrijf dat onder meer software ontwikkelt. “Elk groot civiel project voor bijvoorbeeld dijken, dammen en stuwdammen wordt door onze software voorbereid.” Margreet: “Als ik nu zeg: ‘Ik wil graag met je praten’, en hij zegt: ’Ik niet, want ik hou niet van praten’, dan kunnen we er om lachen. terwijl we daar 24 jaar lang echt ongelooflijk mee gestruggeld hebben.” “Ik werk met essentiële oliën en elke avond heeft hubert nu geraniumolie onder zijn voeten. het is echt een wonder dat hij dat überhaupt toelaat! Er is wel een soort van samen.”hubert: “Soort van samen, ja.” <<

Meer weten?ggZ Oost Brabant,Polikliniek ASS (Autisme Spectrum Stoornissen)Joannes Zwijssenlaan 123 in OssT 0412 – 84 70 00www.ggzoostbrabant.nl/autisme

Wat is een Autisme Spectrum Stoornis? Mensen met een autisme spectrum stoornis (kortweg ass) verwerken informatie van de zintuigen (zicht, geur, geluid, etc.) anders. dit kan problemen geven in de communicatie, sociale interactie en verbeelding. andere kenmerken van autisme zijn: beperkte, zich herhalende stereotype patronen in gedragingen, bezigheden of belangstelling. Het komt in allerlei gradaties voor, van licht tot zeer ernstig. Bekende vormen zijn bijvoorbeeld asperger, Pdd-NOs en autisme. deze aandoeningen hebben zeer ingrijpende gevolgen voor de ontwikkeling van mensen en hun functioneren.

de aandoening komt vier keer zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen. de diagnose autisme wordt wereldwijd steeds vaker vastgesteld: bij twee tot vijf personen per 10.000 in-woners in de jaren zeventig, tot bij gemiddeld 100 personen nu. dat is één procent van de bevolking. de toename zou te maken hebben met een betere herkenning ervan en verruiming van de criteria. in de psychiatrie is pas sinds het einde van de vorige eeuw bekend dat autisme óók voorkomt bij mensen met een gemiddelde of hoger dan gemiddelde intelligentie. voor die tijd bestond alleen de diagnose ‘klassiek autisme’, die meestal gepaard gaat met een verstandelijke beperking. Een ass is een levenslange, vaak onzichtbare beperking die invloed heeft op vele levensgebieden in alle levensfasen. Naast beperkingen, beschikken mensen met autisme vaak over bijzondere eigenschappen. de mate waarin autisme spectrum stoornis zich uit in het dagelijks leven, verschilt erg per persoon. GGz Oost Brabant biedt behandeling en begeleiding op maat aan volwassenen en kinderen met ass.

Hubert:

‘Na mijn diagnose begreep

ik meer van mezelf’’

Link 13

Het eigen gezicht in de geestelijke gezondheidszorgGeestelijke gezondheidszorg (GGZ) kent vele kanten en gezichten. Voor cliënten in de regio Noord - Oost Brabant is Labyrint Zorg & Werk het eigen, persoonlijk gezicht. Labyrint Zorg & Werk maakt het leven met een psychische beperking en/of Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) makkelijker. Door de platte organisatiestructuur zijn de lijnen kort en kan de cliënt snel geholpen worden. De cliënt communiceert met één contactpersoon wat efficiënt werkt en snel vertrouwen geeft.

Verantwoorde en professionele zorgverleningLabyrint Zorg & Werk staat voor professionele en verantwoorde zorgverlening in de vorm van Beschermd Wonen en Ambulante Begeleiding. De eigen regie van de cliënt staat hierbij centraal. Voor Beschermd Wonen is een beschikking Beschermd Wonen van de Gemeente (WMO) vereist. Cliënt heeft een eigen voordeur en maakt gebruik van de Algemene Ontmoetingsruimte in de buurt. Doel is om er voor te zorgen dat in samenwerking met de cliënt en zijn/haar steunsysteem (familie, sociaal wijkteam, medebewoners ed.) een veilige en prettige woonomgeving wordt gecreëerd en cliënt zich hierbij gelukkig voelt. Bij Ambulante Begeleiding is de kernvraag niet anders. De ondersteuning zal zich hierbij meer richten op de kwaliteit van leven en hoe er voor te blijven zorgen dat de cliënt zich gelukkig blijft voelen. Dit zijn korte begeleidingsmomenten op afgesproken tijden. Bij Beschermd Wonen is dit breder uitgezet met het hele steunsysteem.

Eigen doelen stellenDe dienstverlening van Labyrint Zorg & Werk is gericht op begeleiding naar economische zelfstandigheid, het versterken van het sociaal netwerk en het verbeteren van de algemene kwaliteit van het leven. We laten de cliënten zo veel mogelijk zelf de oplossingen aandragen. Om de begeleidingsvraag te analyseren maken wij gebruik van de ASS-methodiek. Hierdoor ontstaat een duidelijk beeld, welke ondersteuning nodig is, waarbij de cliënt zelf de regie heeft.

Kwaliteit van ZorgWe streven voortdurend naar een optimale kwaliteit van zorg. We werken dan ook samen met instellingen en instanties die bij onze cliënten passen; - GGZ Noord - Oost Brabant- Novadic Kentron- De La SalleLabyrint Zorg & Werk is HKZ gecertificeerd (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de zorgsector).

Informatie Labyrint Zorg & Werk Voor informatie, vragen en/of aanmeldingen, kunt u bellennaar 0413-479895 of mailen naar info@l-zw.nl.Bezoek ook onze website www.labyrintzorgenwerk.nl

DE CLIËNTSTAATCENTRAAL

GGZ Oost Brabant

14 Link

op d

e

we kennen Lucille werner als de goedlachse

presentatrice van Lingo en get the Picture.

naast haar werk op de televisie zet ze zich

al jaren in voor mensen met een beperking.

Met haar tv-werk én haar stichting de Lucille

werner Foundation probeert ze een bijdrage

te leveren aan arbeidsparticipatie en een

positieve beeldvorming van mensen met

een handicap.

‘ iK ziE HET LEvEN aLs EEN sCHOuwsPEL, waaRiN iK ER HET BEsTE vaN MaaK’Tekst Anouk Suurs Beeld Wim Hollemans

Sofa

14 Link

Iedere Link neemt een Bekende Brabander plaats op de sofa en vertelt over de pieken en dalen in het leven.

Link 15

‘ iK ziE HET LEvEN aLs EEN sCHOuwsPEL, waaRiN iK ER HET BEsTE vaN MaaK’

Ze droomde er als jong meisje van om de eerste Neder-landse tv-presentatrice te worden met een handicap. “Ik heb die droom durven najagen en volgehouden. Ambitie tonen keer op keer. En accepteren dat ‘nee’ ook een antwoord is, want ook dán kun je verder. Mij is het gelukt om te doen waar ik van droomde en dát gun ik iedereen.”

Is er naast jouw eigen handicap nog een andere reden waarom jeje zo inzet voor mensen met een beperking? “Ik geloof heel erg in een gekleurde samenleving waar iedereen zijn plek heeft en inspiratie haalt uit elkaar. Daar word je creatief en succesvol van. Als iedereen alleen maar wit en fit is, is het maar saai. Verscheidenheid aan religie, geloof en afkomst in een samenleving is zo kleurrijk en mooi; daar moeten we ons aan vasthouden.”

Hoe zie je arbeidsparticipatie voor mensen met een psychische beperking?“Dat is heel lastig. Een mentale beperking heeft enorme impact op iemands leven en zijn naasten. Je kunt het niet opereren. het is ongrijpbaar en onzichtbaar en dat maakt arbeidsparticipatie vaak nog moeilijker. Iemand met een psychische aandoening kan niet altijd van tevoren inschatten of hij 10 uur of 20 uur kan werken, want iemand weet niet hoe hij zich de volgende dag voelt.”

Jouw vader was psychisch ziek, wat was de impact op jou en jullie gezin? “het klinkt misschien gek, maar ik merkte niet zoveel aan hem. Dat hij behoorlijk in de knoop zat, heb ik wel gezien, maar het is niet heel erg binnengekomen bij mij. het was bij ons thuis ook absoluut geen sombere boel, al was het achteraf gezien geen makkelijke periode voor mijn moeder.Mijn vader kreeg hulp, is ook een paar keer opgenomen. toch is hij uiteindelijk overleden aan zijn aandoening. wat hij precies had, weten we niet. hij kon slecht tegen verandering. Als hij in een sombere periode zat, dan gleed hij af en kreeg de dingen niet meer op een rijtje.”

Je vader pleegde suïcide toen je 19 was. Hoe was dat voor jou?“Sommige mensen overlijden aan een lichamelijk ziekte. Mijn vader overleed aan een psychische ziekte. Voor mij vallen beide onder een natuurlijke dood. Zo zie ik dat. Je lichaam kan dood gaan, maar ook je geest. Zijn leven moet voor hem een lijdensweg zijn geweest. Ik begrijp niet waarom sommige mensen zelfmoord egoïstisch vinden, dat ze vinden dat het iets is wat niet mag en niet kan. het is niet voor te >

‘Uiteindelijk geeft het veel verrijking

als je iets voor een ander kunt doen’

16 Link

stellen in wat voor vreselijk zwart gat iemand met een psychische aandoening kan zitten. Mensen zeggen vaak ‘zet je er maar overheen’, maar zo simpel is dat niet.”

Maar was je er dan niet kapot van?“natuurlijk wel. Mijn vader was mijn alles. Ik kon me geen betere vader wensen. hij is er altijd voor mij geweest. we vulden elkaar erg aan. hij was mentaal niet krachtig, ik fysiek niet. Ik was degene met een krachtige geest die hem uit de put kon praten en hij was degene die me letterlijk op zijn schouders droeg. En nog steeds voel ik onze band. Soms als ik gespannen ben voor een tv-programma, kijk ik naar boven en zeg ik ‘hé pa, zorg ervoor dat ik zo niet op mijn snufferd ga.’”

Hoe heb je zijn dood verwerkt?“we hebben binnen het gezin veel steun aan elkaar gehad.”

Er is nu veel aandacht voor suïcidepreventie.“Dat vind ik ongelooflijk belangrijk. Ik praat regelmatig met mensendie psychisch in de knel zitten nadat ze door een ongeluk een handicap hebben opgelopen en erover nadenken hun leven te beëindigen. Dankzij dat soort preventieprogramma’s komen zij er weer uit en kunnen weer genieten van het leven. Als je het daarmee kunt voorkomen, is dat natuurlijk het allerbeste.”

Heeft de dood van je vader je instelling in het leven veranderd?“In de zin dat het leven geen zekerheden kent, zeker. De dag van morgen kennen wij niet. Ik sta er dan ook niet versteld van dat dat een compleet andere dag kan zijn. het kan een piek zijn, maar ook een diep dal. Ik zie het leven als een schouwspel, waarin ik er het beste van probeer te maken. Ik wil aandacht hebben en goed doen voor een ander. Dat diepe dalen jou niet overkomen in het leven is echt een utopie, daar krijgen we allemaal mee te maken. Daar hebben we maar rekening mee te houden.”

Dus jij bent niet bang voor tegenslagen?“Ik zit er natuurlijk niet op te wachten, ik wil ook een gelukkig leven, maar je weet dat er tegenslagen gaan komen. het hoeven niet alle-maal enorme diepe dalen te zijn. Sommige dingen lukken even niet. Dan denk ik ‘oh my god, wat erg, waarom moet mij dit nou allemaal gebeuren?’ Dat is helemaal niet leuk, maar ja, je moet weer door. Je viert je successen, maar je verlies mag je ook weleens ‘vieren’. het geluk staat ook weer om de hoek.”

Zie je het stoppen van Lingo als een ‘verlies’?“Dat was ontzettend jammer. Maar tegelijkertijd gaan er weer zoveel deuren open voor nieuwe kansen, zoals het ontwikkelen van het nieuwe spelprogramma Pointless. Dat had ik ook niet willen missen.”

Maakt het je dan niet onzeker?“tuurlijk wel. En het scheelt dat de programmaleiding niet van mij af wilde, maar van het programma. Anders zou het een ander verhaal zijn geweest.”

Op je nieuwe programma Pointless kwam ook best veel kritiek via sociale media. Vind je dat vervelend? “welnee, daar ben ik inmiddels aan gewend. En je kunt kritiek verwachten als je iets nieuws lanceert. Ik heb op twitter een paar keer geantwoord dat de tv ook een uitknop heeft en dan reageren mensen ineens heel vriendelijk dat ze het zo niet hadden bedoeld. De kijkcijfers waren goed, dus het brede publiek heeft het gewaardeerd.” >

‘Je lichaam

kan doodgaan,

maar ook je geest’

Link 17

Sofa

op d

e

‘Je lichaam

kan doodgaan,

maar ook je geest’

‘Een mentale beperking heeft

enorme impact op iemands leven

en zijn naasten’

18 Link

Sofa

op d

e

Link 19

Lucille wernerl Geboren op 12 oktober 1967l Getrouwd met servaas snoeijersl Moeder van zoon angel (5)l Presenteerde o.a. Lingo, Get the picture, Pointless

en de taboedoorbrekende miss-verkiezing voor meiden met een handicapl Lucille is Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Meer informatie over de Lucille werner foundation vind je op www.lwfoundation.nl.

Je bent sinds een jaar moeder van een zoontje, Angel. Heb je altijd een kinderwens gehad?“Kinderen schoof ik van me af, het was geen must. Ik wilde de wereld beter maken, vanuit mijn stichting en de mensen die ik daarmee hielp, zag ik als mijn kindjes. toen mijn man op een gegeven moment aangaf het toch wel leuk te vinden, hebben we ons ingeschreven voor een adoptiekindje. Angel is nu een jaar bij ons. het is een heerlijk manneke, hij doet het hartstikke goed.”

Hoe belangrijk is het voor jou om bij te dragen aan een betere wereld?“Daar word ik zelf heel blij van. Als we met de stichting weer iemand die jaren in een uitkering heeft gezeten, hebben geholpen aan een leuke baan en als iemand echt in zijn kracht komt en zegt: ‘Luister, je hebt gewoon mijn leven veranderd’, is dat het grootste compliment dat ik kan krijgen. het zit ‘m ook in kleine dingen. gewoon goed doen voor een ander. Laatst heb ik mijn portemonnee nog leeggeschud voor een paar daklozen in Utrecht die geld vroegen om te overnachten in de opvang.”

Zou je bereid zijn om meerdere dagen per week voor een familielid of naaste te zorgen als dat nodig was?“Absoluut, daar zou ik tijd voor maken. Ik vind dat ook niet meer dan normaal. In onze samenleving willen we niet opgezadeld worden met de zorg voor een ander. we hebben geen tijd, we moeten door, willen carrière maken. Maar uiteindelijk geeft het veel verrijking als je iets voor een ander kunt doen. Kijk eens naar Italië of Frankrijk, daar is het de normaalste zaak van de wereld dat je bij elkaar woont en iedereen voor elkaar zorgt en elkaar opvangt. Daar is iedereen er voor elkaar. Dat lijkt me de ideale samenleving met meer zorg voor elkaar.” <<

Sofa

In gesprek over ‘psychiatrie in de wijk’

Teks

t Viv

iann

e Vi

guur

s Be

eld

Wim

Hol

lem

ans

20 Link

Uit onderzoek blijkt dat 46% van de

bevolking eens in zijn leven te maken

krijgt met psychiatrische problemen.

Een deel is langdurig aangewezen op

psychiatrische hulpverlening, een ander

deel lost zijn klachten op door tussen-

komst van de huisarts of een tijdelijke

behandeling bij de ggZ. Maar hoe

zorgen we er samen voor dat deze

mensen goed (blijven) participeren in

de maatschappij?

Deze vraag staat centraal tijdens

masterclasses ‘Psychiatrie in de wijk’ die ggZ Oost Brabant dit jaar is gestart

in de regio’s Oss-Uden-Veghel, helmond

en Boxmeer. Ketenpartners die kwetsbare

burgers in de wijk behandelen en bege-

leiden, maken daarin intensiever kennis

met elkaar langs de lijn van een cliënten-

verhaal. Zoals op deze foto waar netwerk-

partners uit de Peelgemeenten op

16 oktober jl. met elkaar in gesprek gingen.

Netwerkpartners versterken hun samenwerking

POH GGZ: “De helicopterview van één ketenpartner is nodig. Op die manier kun je beter regie houden op de totale hulpverlening.”

Woningbouwvereniging: “Onze signaleringsfunctie moeten we beter borgen in het netwerk. we kunnen daarin meer betekenen.”

Link 21 Link 21

In gesprek over ‘psychiatrie in de wijk’ SPV-er in Factteam: “het is belangrijk om vanuit onze consultatiefunctie advies te geven binnen een wijkteam.”

Dorpsondersteuner: “Elkaars werk beter leren kennen, zorgt ervoor dat je beter kunt doorverwijzen.”

Politie: “Een contactpersoon of een telefoonnummer maakt dat we direct in actie kunnen komen.”

LEV groep: “hoe eerder we in actie kunnen komen, des te beter het is voor de hulpvrager.”

nick VroonLeeftijd: 53 jaar Woonplaats: Winssengezinssamenstelling: getrouwd, twee kinderenHobby’s: mountainbiken, waterpolo, zeilen, skiën, zwemmentip: Iedere dag een half uur intensief bewegen en je wordt fitter

de werkdag van...

Bevlogen

NAH Huize Padua Op Huize Padua (bij Boekel) revalideren onder meer mensen met een niet-aangeboren hersenletsel (NaH), die ze hebben opgelopen door bijvoorbeeld een verkeersongeluk, door zuurstoftekort in de hersenen bij een hartstilstand of door een hersentumor. Hersenletsel heeft vaak stoornissen in de waarneming, taal of denken (geheugen, aandacht, concen-tratie) tot gevolg. Bij veel cliënten treden daardoor veran-deringen op in het gedrag. de behandeling varieert van diverse therapieën en activiteiten, tot het voorschrijven van medicijnen. Ook wordt aandacht besteed aan toekomst-verwachtingen die ingrijpend anders kunnen zijn door het letsel. www.ggzoostbrabant.nl/nah

Bewegingsagoog

22 Link

Link 23

‘IK DAAg ZE UIt OM hUn gREnZEn OP tE ZOEKEn’

Tekst Martine Koopman Beeld Wim Hollemans

‘Ik wil mensen laten

groeien in wat voor

hen mogelijk is’

nick: “Ik ben bewegingsagoog bij niet-aangeboren hersenletsel (nAh) op huize Padua. Dat is een specifieke revalidatietak binnen ggZ Oost Brabant, gericht op mensen die een psychiatrische of een gedragsmatige stoornis hebben naast een revalidatievraag. Meestal is die gerelateerd aan niet-aangeboren hersenletsel. het patiëntendossier op deze afdeling is altijd dik. wanneer ik deze mensen tijdens de behandeling zie groeien, geeft het me een goed gevoel dat wij daaraan met het behandelteam een bijdrage hebben geleverd.”

Zumba-les“Ik zie zo’n 20 tot 25 personen per week in verschillende behan-delvarianten. Voor hen heb ik een hele diversiteit aan programma’s gemaakt. Mijn doel is om mensen zo veel mogelijk te laten groeien in wat voor hen mogelijk is. Als je nAh hebt, is je lichaamsbesef veranderd. Mensen moeten hun mogelijkheden weer leren ontdek-ken en weer durven hun grenzen te verkennen, herkennen en te erkennen. Dat doen we samen. Door ze te laten bewegen probeer ik aan te sluiten bij hun mogelijkheden en ze uit te dagen hun grenzen op te zoeken of juist te respecteren. Daarbij sluit ik aan bij een eerder opgedane sportervaring. Zo zet ik de ene cliënt op een paard, met een ander ga ik vissen, zwemmen of mountainbiken of ik geef een Zumba-les. Ik werk graag met deze groep mensen vanwege de diversiteit: geen dag is hetzelfde en ieder hersenletsel is uniek.”

tekeningetje“Bij hersenletsel moeten mensen vaak op een andere manier leren communiceren dan voorheen. Soms is het lastiger om verbale instructies te geven. Om te kunnen communiceren gebruik ik vaak mijn telefoon. Dan maak ik een tekeningetje.”

Van Pizzakoeriers naar zelf groente verbouwen“naast mijn werk als bewegingsagoog, maak ik me - samen met collega’s - hard voor leefstijlontwikkeling van de ruim 300 cliënten die op huize Padua verblijven. tijdens een steekproef in 2012 onder 30 cliënten bleek namelijk dat er slechts één iemand zonder gezondheidsklachten was. De anderen hadden problemen zoals te hoge bloeddruk of suikerziekte. Daarom zijn we gestart met het pro-ject ‘Meer bewegen op huize Padua’. Dit project moet bijdragen aan een actievere leefstijl en dus betere gezondheid voor deze mensen. En bewijs is al geleverd: 11 Padua-bewoners liepen dit jaar voor het eerst maar liefst 15 km mee tijdens de Padualoop/Van Aerderun. Onze nieuwe fitnessruimte is gerealiseerd dankzij de Olim-stimule-ringsprijs, een geldprijs voor innovatieve ideeën binnen ggZ Oost Brabant. Ook gezond eten hoort erbij. Als je hier om zes uur bij de poort staat, zie je de pizzakoeriers af en aan rijden. wij vertellen bewoners nut en noodzaak van gezonde voeding. Cliënten van één paviljoen zijn al zover dat ze kruiden en groentes kweken om te verwerken in hun maaltijden. Dat is een concreet resultaat dat we samen hebben bereikt.”

Bevlogen

opening

fitnessruimte Huize

Padua op 18 november

van 16.00-18.00 uur.

Je bent van

harte welkom!

Acht

ergr

ond

‘Er vielen veel

puzzelstukjes op zijn plek’

Pieter vugt, ervaringsdeskundigebipolaire stoornis

Je overdreven vrolijk en energiek voelen en vervolgens somber zijn en nergens meer aan toe komen. Dit is

hoe Pieter Vugt (48 jaar) het leven beleeft. hij heeft een bipolaire stoornis die zich uit in stemmingswisselingen

in manische en depressieve periodes. Bij Pieter overheersen de depressieve periodes.

hoge pieken, diepe dalenTekst Marleen Ceelen Beeld Wim Hollemans

‘Puzzelstukjes op zijn plek’“het gaat nu goed met mij, ik voel me stabiel”, vertelt Pieter. “Dat is wel anders geweest. Ik werkte als vrachtwagenchauffeur tot ik op mijn 33e ziek werd. Ik kwam thuis te zitten. tijdens een opname volgde de diagnose bipolaire stoornis. Er vielen veel puzzelstukjes op zijn plek. Ik vond de tijd die toen volgde het moeilijkste. Er veranderde ontzettend veel in mijn leven. Ik moest bijvoorbeeld accepteren dat ik niet meer kon werken. gelukkig heeft mijn vrouw Yvonne altijd achter me gestaan. Ze was er voor me en heeft in die tijd ons gezin met drie kinderen overeind gehouden. Uiteindelijk heb ik het geaccep-teerd. Je moet, of je wilt of niet, maar het heeft verschillende opnames gekost voor ik dat inzag.”

Acceptatie is belangrijkAnnemarie Verberkt is verpleegkundig specialist bij ggZ Oost Brabant. Ze heeft zich gespecialiseerd in de bipolaire stoornis en combineert de verpleegkundige zorg met medische zorg. “het belangrijkste is acceptatie. Pas als zowel de persoon zelf als zijn familie en naasten de aandoening accepteren, komt er ruimte voor behandeling en kunnen we stappen maken.”

Een bipolaire stoornis gaat niet ‘gewoon’ over en is ook niet te genezen. Mensen blijven altijd kwetsbaar voor stemmings-wisselingen. wel is een bipolaire stoornis goed te behandelen. Annemarie: “In veel situaties moeten cliënten eerst stabiliseren. Mensen hebben vaak een hectische periode achter de rug of bevinden zich daar nog midden in. Met de juiste medicatie en ondersteunende gesprekken komen ze tot rust. Daarna vervol-gen we de behandeling. Ik zie mensen dan zo vaak als nodig is.”

Cursus Psycho-educatie voor bipolaire stoornissende cursus die is ontwikkeld door GGz Oost Brabant, de vereniging voor Manisch depressieven en Betrokkenen (vMPB) is een belangrijk onderdeel van de behandeling voor cliënten en familieleden.

Link 25

26 Link

Feiten & cijfersl in Nederland hebben 150.000 mensen een bipolaire stoornis, dit is een tot twee procent van de bevolkingl de aandoening wordt vaak voor het eerst zichtbaar bij mensen tussen 16 en 30 jaarl Mannen en vrouwen hebben er even vaak last van

‘Het belangrijkste

is acceptatie’

acht

ergr

ond

annemarie verberkt, verpleegkundig specialist GGz Oost Brabant

Link 27

Symptomen herkennenIn de behandeling is veel aandacht voor voorlichting en psycho-educatie. het is belangrijk om een manie of depressie in een vroeg stadium te herkennen. “we bieden voor cliënten en familieleden de cursus ‘Psycho-educatie voor bipolaire stoor-nissen’ aan. hier leer je onder andere vroege symptomen te herkennen bij je partner of naaste, omdat dat zo belangrijk is”, vult Annemarie aan.

Pieter: “Dan kom je toch weer bij de rol van mijn vrouw. Zij heeft vaak eerder in de gaten dat het niet goed met me gaat dan ik zelf. ‘Je bent depressief aan het worden’, zegt ze dan. Op het moment zelf wil ik dat niet inzien, maar ik ga er wel op antici-peren. het is vervelend om te horen, maar het is vervelender om depressief te worden. Als je er op tijd bij bent, kun je erger voorkomen.”

Persoonlijke overwinningenDe afgelopen jaren heeft Pieter een aantal persoonlijke over-winningen behaald. De cursus Mindfulness die hij dit voorjaar volgde, heeft hem veel gebracht. “Ik kan me een stuk beter concentreren en ik heb een andere kijk op mijn omgeving gekregen. Letterlijk en figuurlijk. Als je depressief bent, kijk je altijd naar beneden. Ik heb geleerd meer rond te kijken waardoor ik meer contact met anderen heb.”

Ook heeft hij inmiddels vier keer de nijmeegse Vierdaagse gelopen. “Ik loop samen met een groep van ongeveer 15 mensen met een lichamelijke of psychische beperking. Ook loopt er een aantal buddy’s mee die ons begeleiden. het is inderdaad een persoonlijke overwinning, maar ik ben voorzichtig met het opzoeken van mijn grenzen. Ik weet ook wat de gevolgen zijn als ik over mijn grenzen heenga.” Op de vraag of hij volgend jaar weer mee doet, antwoordt Pieter: “Elk jaar zeg ik, dat weet ik nog niet. we zullen zien...”

‘Ik heb geleerd rond te

kijken, waardoor ik meer

contact met anderen heb’

Pieter:‘Als je er op

tijd bij bent, kun je

veel voorkomen’

Mensen in een manische periode:l hebben grootheidsideeënl hebben een verminderde behoefte aan slaapl hebben buitengewoon veel energie en zijn vaak erg drukl zijn erg spraakzaam, kunnen niet stoppen met pratenl zijn heel snel afgeleid door kleine dingenl houden zich overmatig bezig met activiteiten waar bepaalde gevaren aan verbonden zijn

Mensen in een depressieve periode:l hebben een sombere, terneergeslagen stemming die langer dan twee weken aanhoudtl kunnen niet genieten van dingen, hebben geen plezier meerl denken, bewegen en reageren trager of zijn juist erg rusteloos en gejaagdl hebben slaapproblemenl hebben geen eetlust meer of eten juist overmatig veell zijn prikkelbaarl hebben concentratieproblemenl hebben een negatief zelfbeeldl hebben (soms) een doodswens

28 Link

Meer ervaringen lezen? Ga naar www.ggzoostbrabant.nl/ervaringsverhalen en klik op het tabblad Manische depressie

acht

ergr

ond

Een aandeel in elkaar

Bezoek rabobank.nl/samenbankieren voor uw mogelijkheden.

Internetbankieren. Als je ‘t eenmaal weet, is het heel makkelijk. Daarom helpen jongeren ons door u te

begeleiden bij uw online stappen. Zodat u aansluiting houdt op een snel veranderende wereld.

Thuis, vanuit uw luie stoel.

Samen bankieren met Rabobank 's-Hertogenbosch e.O.

En een wereld zien opengaan.

Meer weten vanonline bankieren.

30 Link

Actueel nieuws

Familieraad zoekt versterkingDe Familieraad wil de betrokkenheid van familie en naasten van cliënten optimaliseren. het is een adviesorgaan dat zich bezighoudt met alle ‘familie-gerelateerde zaken’ van cliënten die in zorg zijn. De Raad bestaat uit bevlogen mantelzorgers, die een bijdrage leveren vanuit hun directe persoonlijke betrokkenheid. Zij laten zich zien en horen in de organisatie, zijn aanwezig op familieavonden en betrokken bij de ontwikkeling van plannen en diverse projecten.

Volgen via gratis nieuwsbriefIn de digitale nieuwsbrief van de Familieraad kun je de familiegerelateerde activiteiten volgen. Deze nieuwsbrief verschijnt minimaal twee keer per jaar . ga naar www.ggzoostbrabant.nl/familieraad om je aan te melden.

Versterking gezochtDe Familieraad zoekt nog nieuwe leden. Interesse? neem contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek via T 06 - 53 24 29 20 of per mail familieraad@ggzoostbrabant.nl

STORM-Project: unieke samenwerking tegen somberheid bij jongerenStemmingsklachten bij jongeren komen veel voor en krijgen te weinig aandacht. Ongeveer een derde van de jongeren heeft last van depressieve klachten. Depressies bij jongeren worden vaak niet herkend doordat stemmingsklachten toegeschreven worden aan de pubertijd of gemaskeerd worden door andere problemen zoals spijbelgedrag of eetproblemen.

het voorkomen van deze klachten is belangrijk omdat ze een negatieve invloed hebben op de gezondheid. Daarnaast is depressie de grootste risicofactor als het gaat om zelfdoding. ggZ Oost Brabant is samen met verschillende ketenpartners in de regio Oss/Uden/Veghel een project gestart om hier meer aandacht aan te besteden. Binnen dit StORM-project (Strong teens and Resilient Minds), worden jongeren in de 2de klas gescreend op stemmingsklachten. Jongeren die aangeven last te hebben van somberheidsklachten krijgen een kort programma aangeboden. De focus van dit project ligt op de samenwerking tussen de maatschap-pelijke partners waardoor we de beste zorg op het juiste moment kunnen geven. Zowel het project als de ketensamenwerking is uniek in nederland waardoor de regio Oss als voorbeeld fungeert voor het tijdig signaleren en behandelen van stemmingsklachten bij jongeren.

Link 31

ggZ Oost Brabant gaat de zorg van Coudewater elders in de regio onderbrengenMet het belang van haar cliënten voor ogen heeft GGZ Oost Brabant het besluit genomen om de zorgactiviteiten op het landgoed Coudewater op andere locaties in de regio onder te brengen.

De komende maanden zal samen met de huidige bewoners en hun naasten invulling worden gegeven aan hun woonwensen. De verwachting is dat de meeste zorg-activiteiten binnen twee jaar op andere plaatsen ondergebracht kunnen worden.

Duurzame herontwikkelingggZ Oost Brabant werkt al een aantal jaren aan een plan voor herontwikkeling van het landgoed Coudewater, omdat een groot deel van de huisvesting van de cliënten die op het landgoed verblijven niet meer voldoet aan de eisen die de organisatie er aan stelt. Eind 2014 werd duidelijk dat herontwikkeling op korte termijn moeilijk te realiseren is als gevolg van beperkingen in ruimtelijke ordening en bebouwing. Bovendien werd ook duidelijk dat het in de huidige tijd voor ggZ Oost Brabant steeds moeilijker is om de grote investeringen te doen voor de nieuwbouw, die wel noodzakelijk is.

het landgoed blijft echter wel onderdeel van ggZ Oost Brabant. De organisatie zal, in het belang van de huidige huurders en toekomstige gebruikers blijven werken aan een duurzaam perspectief van het landgoed.

Coudewater als locatie voor een asielzoekerscentrumnaast de keuze van ggZ Oost Brabant om de zorg op het landgoed Coudewater te verplaatsen, loopt al geruime tijd een traject van de gemeente ’s-hertogenbosch met betrekking tot het vinden van een geschikte locatie voor een asielzoekerscentrum (AZC). Dit traject van de gemeente ’s-hertogenbosch en het Centraal Orgaan opvang Asiel-zoekers (COA) staat volledig los van het besluit van ggZ Oost Brabant om de zorg van Coudewater te verplaatsen.

Op woensdag 21 oktober jl. heeft het college van B&w van de gemeente ’s-hertogenbosch besloten Coudewater als voorkeurslocatie aan te wijzen voor het vestigen van een permanent AZC. nu duidelijk is wat de voorkeurslocatie is geworden, gaat de gemeente met het COA en ggZ Oost Brabant als eigenaar van het landgoed, in gesprek over de haalbaarheid van de plannen. Dit gebeurt zorgvuldig en in overleg met de bewoners van Coudewater, Molenhoek en Maliskamp.

kerstmarkt op Huize padua Op donderdag 10 december a.s. vindt op Huize Padua, zorglocatie van GGZ Oost Brabant in Boekel, de jaarlijkse kerstmarkt plaats. De markt is van 18.00 tot 21.00 uur.

Er wordt van alles verkocht, o.a. producten van bewoners. daarnaast zijn er diverse leuke activiteiten voor jong en oud, eetkraampjes en is er volop muziek.de entree bedraagt €2 per persoon; cliënten, begeleiding en kinderen t/m 12 jaar mogen gratis naar binnen.

Protestactie tegen straatnaam Oss heeft effectDe actie van de Cliëntenraad van ggZ Oost Brabant heeft gewerkt. Zij protesteerde met succes tegen de stigmatiserende straatnaam Medicijnstraat op het terrein van het voormalige Ziekenhuis Bernhoven in Oss. “Pillen als oplossing voor psychiatrische proble-men is een eenzijdige visie op de psychiatrie die ggZ Oost Brabant allang achter zich heeft gelaten”, aldus voorzitter herman Mulder.De gemeente Oss besloot daarop om de naam te veranderen in Gezondheidslaan.

Op het terrein, Park Zwanenberg genaamd, wordt ook een nieuw gezondheidscentrum gebouwd met de naam Plein Zwanenberg. Dit Plein opent begin 2016 haar deuren voor inwoners van Oss en omstreken. net als een aantal andere gezondheid gerelateerde organisaties, participeert ggZ Oost Brabant in het (zorg)aanbod van het centrum.

32 Link

Teks

t Pa

ul va

n de

Ven

Bee

ld W

im H

olle

man

s ‘Op chique’ genieten van authentieke Brabantse gastvrijheid op het monumentale Kasteel heeswijk.

Dat was de wens van een bewoner van zorglandgoed Coudewater. Samen met zijn buren genoot

hij van een verwenmiddagje dankzij de vereniging hartsdromen, die wensen in vervulling brengt en

Limousineservice Limomij uit Den Bosch.

we zijn er echt even uit

Een hagelwitte meterslange Amerikaanse limousine reed met de gelukkigen naar het bosrijke Brabantse land, via de imposante oprijlaan tot aan de toegangspoort waar vroeger (rond 1835) alleen de Brabantse elite op bezoek kwam. na een warm onthaal was het tijd om binnen de kasteelmuren te genieten van dit cultureel erf-goed, het samenzijn, de ambiance en de lekkere koffie met gebak.

“De zon schijnt, een prachtige limo en een schitterend kasteel, mooi he. Ik heb speciaal mijn pak

aangetrokken voor vandaag. Normaal draag ik mijn pak alleen met kerst.”

“Leuk om hier weer een keer te komen. Ik ben hier vroeger weleens gewe-est met de kinderen. En mijn nichtje is hier getrouwd. Mooie herinnerin-

gen.”

wat is verwenzorg?l Cliëntenzorg, vooral verleend aan chronisch zieken. naast de adequate medische verzorging is deze zorg vooral gericht op verbetering van de

kwaliteit van leven o.m. door het schenken van persoonlijke aandacht.l Zorg die net een stapje verder gaat dan de gebruikelijke bejegening: samen

met de cliënt en/of voor de cliënt een hoogtepunt realiseren in zijn leven. Iemand letterlijk verwennen.

Ook een verwenidee? Als stichting, vereniging, bedrijf of organisatie ook een maatschappelijke bijdrage leveren door een droom of wens te vervullen? neem dan contact op met ggZ Oost Brabant E vrijetijd@ggzoostbrabant.nl of vereniging hartsdromen E info@hartsdromen.nl

‘De zon schijnt, een prachtige limo en een schitterend kasteel, mooi he. Ik heb speciaal mijn pak aangetrokken voor vandaag. Normaal draag

ik mijn pak alleen met kerst.’

‘Leuk om hier weer een keer te komen. Ik ben hier vroeger weleens geweest met de kinderen. En mijn

nichtje is hier getrouwd. Mooie herinneringen.’

‘Laten we lekker koninklijk zwaaien naar de fotograaf. Buurvrouw, zit mijn haar nog goed? Ik heb me namelijk vanmorgen laten opmaken

door Ingrid van de therapie.’

‘Champagne in de limo, koffie en gebak, nou nou, we zijn echt een dagje uit. Morgen weer!’

‘Wat ik nog te wensen heb? Dat ik gezond blijf en niet dement word. En dat we straks veilig

thuiskomen natuurlijk.’

Reacties van cliënten

Link 33

Dank aan alle organisaties die onze cliënten aandacht gunnen vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid! Een greep uit de initiatieven:l Zin & Zijn Company, Den Bosch: stadswandeling voor 9 cliënten in centrum van Den Bosch. l Van der Veeken, Rosmalen: bedrijfsbezoek 15 personen. gezamenlijke lunch en rondleiding. l Rabobank, Rosmalen: 45 vrijkaarten voor bezoek aan het Brabants Stedelijk Museum.l Advies en begeleiding ‘Een helder hoofd’, Eric van den heuvel: masterclass voor vrijwilligers. l Van Lanschot Bankiers: bedrijfsuitstapje voor 12 cliënten. Ontvangst met Bossche Bol, aansluitend een historische rondvaart over de Binnendieze. l FC Den Bosch: vrijkaarten voor thuiswedstrijden.l Fotostudio Moods Photography, Oss: Mireille Poiesz fotografeerde vrijwilligers en cliënten

voor vrijwilligerswerving. l hoffspoor notarissen: zomermiddagactiviteit voor cliënten. Meer op www.ggzoostbrabant.nl/verwenzorg

34 Link 34 Link

Lezen, kijken & belevenDocumentaire: 40 jaar mantelzorg voor zus

Kom kijken naar ‘Jeannes gang’Deze film beschrijft het verhaal van Rinel van Venrooij die al 40 jaar voor haar zusje Jeanne zorgt. Jeanne belandde op jonge leeftijd in de psychiatrie. Hierin wordt samen met Rinel terug geblikt op een leven van zorgen.

gang geel, de afdeling, waar Jeanne de laatste vier jaar van haar leven woonde en zich geliefd en thuis voelde, wordt ook bezocht. In de docu maak je kennis met Jeannes buren: een kleurrijk stel bewoners en hun verzorgers. In een tijd waarin ‘zorgen over de zorg’ dagelijks de media domineren, vergeten we wel eens te kijken naar de echte mensen binnen de zorg. Overleven met een lach en een traan - dat doen de mensen in deze film - dwars door alle transitiestormen heen.

De film wordt op 12 november om 15.00 uur in de Cacaofabriek in Helmond vertoond. En op 26 november om 19.00 uur draait de film in de Noordkade in Veghel. Toegang is gratis; kaarten bestellen kan via

www.ggzoostbrabant.nl/jeannesgang

Zelfhulpmodule voor mantelzorgersMantelzorgers inzicht bieden in hun rol en hen vaardigheden aanleren om beter om te kunnen gaan met lastige situaties. Dat is het doel van deze gratis zelfhulpmodule met meerdere onderwerpen die relevant kunnen zijn voor een mantelzorger. Denk aan draaglast en draagkracht, communicatie, grenzen aangeven en negatieve denk-patronen. In elke sessie krijgt de bezoeker informatie, leest hij voorbeelden en kan hij direct aan de slag met een of meer-dere oefeningen met als resultaat: minder last van vermoeid-heid of somberheid. www.ggzoostbrabant.nl/onlinezelfhulp De module is een samenwerking van Indigo Brabant en ggZ Oost Brabant.

Uk en Piep willem SchellekensIn dit avontuur van Uk en Piep maken de twee kaboutervrienden een bruiloft mee van een kabouterkoppel uit het dorp. Het stel trouwt bij de ‘Magische Kabouter Trouw Eik’. Deze boom heeft magische krachten en laat wensen in vervulling gaan. Uk en Piep gaan op ontdekkingsreis. Zou het hen lukken om een wens te laten vervullen bij deze magische Beuk?

Vanaf zijn 17e tekent en schrijft willem Schellekens, bewoner van huize Padua, strips en verhalen. In 2012 brengt hij zijn eerste kinderboek uit. willem heeft autisme en dit geeft hem fantasie voor zijn verhalen. het boek ‘Uk en Piep en de magie van een boom en de kracht der kabouters’, is bedoeld voor kinderen van 3-6 jaar. Bestellen via www.boekenroute.nl Prijs: € 14,95

Uk en PiepDe magie van een boom en de

kracht der kabouters

Uk en PiepDe magie van een boom en de

kracht der kabouters

In dit avontuur van Uk en Piep maken de twee kaboutervrien-den een bruiloft mee van een kabouterkoppel uit het dorp. Niet zomaar een bruiloft, het kabouterkoppel trouwt bij de ‘Magi-sche Kabouter Trouw Eik’. Deze bijzondere boom heeft magische krachten en laat wensen in vervulling gaan. Uk en Piep gaan op ontdekkingsreis in het bos met Pieter de trollenkoning en maken kennis met de ‘Bin Bin Beuk’. Zou het Uk en Piep lukken om een wens te laten vervullen bij deze magische Beuk? Een picknick en een ontmoeting met oude vriend kikker Toodle maken het avontuur compleet voor Uk en Piep.

Rond zijn 17e jaar is Willem begonnen met het tekenen van strips en het schrijven van verhalen. Het idee voor een boek ontstond en in 2012 bracht Willem met trots en succes zijn eerste boek Uk en Piep en de tovenaar Haxansas en de vliegreis naar Engeland uit. Willem heeft een vorm van autisme en ziet dit zeker niet als een belemmering om zijn droom om auteur te worden te volgen. Het geeft hem fantasie om te schrijven en te tekenen. Willem is alweer volop bezig met het volgende avontuur van Uk en Piep. Willem Schellekens

9 7 8 9 0 4 8 4 3 7 4 0 5

ISBN 978-90-484-3740-5

MEDIATIPS

Neem deze editie van Link

mee, dan krijg je een extra

kopje koffie gratis tijdens de

vertoning van Jeannes Gang.

Link 35

Ruurd van de Loo & Rutger Burgers & Jannes Linders (foto’s)Van Den Dolder tot wolfheze, van Vught tot Santpoort: overal in het buitengebied liggen psychiatrische instellingen, waarvan er vele nog steeds als zodanig in gebruik zijn. Luisterrijke complexen in het groen, met cultuurhistorische waarde en dus aantrekkelijke wandel-bestemmingen. Deze wandelgids beschrijft elf wandelingen rond (voormalige) psychiatrische instellingen of zoals ze vroeger heetten ‘krankzinnigen gestichten’. Ze nemen je stap voor stap mee op de route. Ze vertellen kort iets over de geschiedenis van de psychiatrie en de landgoederen. De locaties zijn erg fotogeniek en dat zie je aan de mooie foto’s. Ook onze zorglocatie huize Padua in Boekel komt erin voor. het boekje kost € 10,- (128 pagina’s)te koop in de betere boekhandel en via

www.gegarandeerdonregelmatig.nl & Like ons op facebook & win!

twee werelden, één familie Robert garenfeldIn dit boek beschrijft garenfeld zijn dagelijkse ‘zoektocht’ om te accepteren dat zijn oudste dochter, Meike de Autismevorm PDD-nOS heeft. De vier gezinsleden moeten een weg zoeken hoe ze met elkaar om kunnen gaan. hij vertelt: “toen mijn dochter 4 jaar was, kreeg ze thuis vaak onverklaarbare woede-uitbarstingen, maar bij de dagopvang hadden de begeleiders dit nooit bij haar gezien. Ik voelde me machteloos en tijdens een nieuwe aanval van Meike besloot ik haar te filmen. Een intensieve onderzoeksperiode volgde en men stelde de diagnose PPD nOS vast, waarna we het hulpverlenings-proces in gingen. Leuk detail is dat een deel van het boek is geschreven in de wachtkamer van de ggZ, tijdens een van de gezinstherapieën.”

Vanuit zijn geloof dat niets zomaar op je pad komt, wil Robert vanuit elke ervaring een les leren en zich steeds verder ontwikkelen. Daarom beschrijft hij ook diverse opmerkelijke gebeurtenissen die hem aan het denken hebben gezet over de zin van het leven en zijn eigen rol daarin. het schrijven heeft hem een beter zelfbeeld gegeven en het besef wat er werkelijk toe doet in het leven.

het boek is o.a. te bestellen via www.jouwboek.nl bol.com Prijs: € 16,50.

We mogen drie exemplaren van het boek Uk en Piep weggeven, een exemplaar van de Wandelgids en van Twee Werelden, één familie. Like en deel het bericht over de media-rubriek op onze facebookpagina www.facebook.com/tijdschriftlink en geef aan op welk boek jij kans wilt maken!

LIKE & WIN

wandelgids ‘te gek om los te lopen’

36 Link 36 Link

De maaltijd- en boodschappenservicevan Nederland.

Eten & Zo Thuis

Gezonde en lekkere maaltijden bestellen voor je ouders of naasten?

www.etenzothuis.nl

•

•

•

•

•

Bernhoven is een eigentijds algemeen ziekenhuis

waar veiligheid en kwaliteit voorop staan.

In 2016 wil Bernhoven het meest mensgerichte

ziekenhuis zijn, waar zowel patiënten als

medewerkers centraal staan. Onze deskundigheid,

onze gastvrijheid en de unieke ligging van onze

hoofdlocatie, met natuurgebied De Maashorst als

decor, vormen de pijlers onder deze ambitie.

BernhovenNistelrodeseweg 10Postbus 7075400 AS UdenTelefoon 0413 - 40 40 40

Polikliniek OssJoannes Zwijsenlaan 1215342 BT Oss

bernhoven.nl

Welkom!

Link 37 Link 37 Link 37

ORO biedt zorg en ondersteunt mensen met een verstan-delijke beperking. Verankerd in de Peelregio versterken wij iedere dag meer dan 1.400 mensen op het gebied van wonen en slapen, eten en drinken, werk en dagbesteding, bewegen, leren en vrije tijd. Wij werken in alle wijken, dus je vindt ons altijd dicht bij huis.

Voor meer informatie kun je vrijblijvend contact opnemen met Startpunt ORO: 0492 530070 of via startpunt@oro.nl

KANSEN ZIEN

Din Bold 19 pt

25566 www.oro.nl

oro.helmond oro_nl

8,2

www.billybird.nl

Enorm binnenspeelparadijs Entertainment Attracties

Om mantelzorgers voor te bereiden op het verzorgen van een (ernstig) zieke partner of familielid thuis, organiseert de Zorgboog een cursus Ziekenverzorging Thuis. Aan bod komen onder meer lichamelijke verzorging, tillen en verplaatsen en wat het betekent om ziek te zijn. De cursus bestaat uit twee bijeenkomsten. Leden van Zorgboogextra ontvangen korting.

Meer informatiewww.zorgboog.nl/ziekenverzorging

T. 0900 - 899 86 36 (€ 0,01 p.m.)

Cursus Ziekenverzorging Thuis

38 Link

GGz Oost Brabant staat voor zorg die je je familie en naasten gunt. Kwetsbare mensen met complexe psychische klachten en psychiatrische aandoeningen kunnen bij ons terecht. Per jaar kloppen meer dan 11.000 nieuwe cliënten bij ons aan. Hun klachten en problemen lopen uiteen van bijvoorbeeld autisme bij kinderen, eetproblemen bij jongeren, persoonlijkheidsproblemen, en trauma’s bij volwassenen tot dementie en depressie bij ouderen. Tevens bieden wij zorg aan mensen met een licht verstandelijke beperking (LvBP) én mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NaH). aanstaande ouders met een kinderwens en zwangere vrouwen met psychiatrische problemen kunnen bij ons terecht. samen met de cliënt zoeken wij naar de beste oplossing, zoveel mogelijk afgestemd op de persoonlijke situatie.

in verbinding blijven met ons? @vraaghetgrip en @ggzoostbrabant facebook.com/tijdschriftlink ggzoostbrabant

www.gripblogt.nl www.ggzoostbrabant.nl

Grip InformatiecentraHelmond: ’t warantwesselmanlaan 25a, 5707 hAOss: ArsisJoannes Zwijsenlaan 123,* 5342 BtCentraal telefoonnummer:Centraal nummer 0492 - 50 57 41

GGZ-LocatiesGGZ Oost BrabantPostbus 35427 Zg Boekel0492 - 54 60 00 www.ggzoostbrabant.nlBoekel – Huize PaduaKluisstraat 25427 EM Boekel0492 - 84 60 00Rosmalen - Landgoed CoudewaterBerlicumseweg 85248 nt Rosmalen073 - 844 75 00

Helmond – ’t Warantwesselmanlaan 25a5707 hA helmond0492 - 84 80 00Oss – Uden - VeghelArsisJoannes Zwijsenlaan 123*5342 Bt Oss0412 - 84 70 00Boxmeer - Regio Land van Cuijk en Noord-Limburg*Bilderbeekstraat 445831 CX Boxmeer0485 - 84 72 50www.ggzlvc.nlCentra voor Psychisch Herstel*Berlicumseweg 85248 nt Rosmalen073 - 844 78 00www.vanklachtnaarkracht.nl

zorg bij u in de buurt

Link 39

ColofonVierde jaargang nr. 2 – november 2015

Link, magazine over de geestelijke gezond-heid van Brabanders is een uitgave van de GGZ Oost Brabant en verschijnt minimaal twee keer per jaar. Het is tevens vindbaar op de website waar aanvullende columns en artikelen verschijnen op onderwerpen uit het magazine.

Het magazine wordt kosteloos bezorgd bij alle abonnees in ’s-Hertogenbosch en de regio Oost-Brabant van het Brabants dagblad, de Gelderlander en het Eindhovens dagblad en heeft een oplage van 110.000. daarnaast wordt het verspreid onder cliënten, medewerkers en verwijzers en vindt het ook zijn weg via bibliotheken, apotheken, gezond-heidscentra, gemeenten, ziekenhuizen en andere ketenpartners in de zorg. Redactie Martine Koopman, Paul van de Ven, Anouk Suurs, Vivianne Viguurs de redactie wordt gevoed door een focusgroep die bestaat uit een vertegen-woordiging van allerlei doelgroepen binnen en buiten GGz Oost Brabant.BladcoördinatieAnouk Suurs, Paul van de VenHoofd- en eindredactieVivianne Viguurs FotografieWim Hollemans, WHfotografie.nlOntwerp & vormgevingIrene Pijnenburg, Plan C (planc.nl)Druk Wegener Nieuwsdruk GelderlandVragen over bezorging Brabants dagblad: 08801 - 30785Eindhovens dagblad: 08801 - 30723Gelderlander: via de website.

Overname van artikelen is toegestaan na overleg met de bladcoördinator mits met een duidelijke bronvermelding. Hiervan ontvangt de redactie graag een proefexemplaar. communicatie@ggzoostbrabant.nl

l

* Deze organisaties maken onderdeel uit van ggZ Oost Brabant

* Vanaf 2016 gezondheidslaan

Land van Cuijk en Noord-Limburg

Bereikbaarheid

* Op deze locaties bieden wij Kind en Jeugd GGZ aan. Daarnaast werken wij via FACT (Jeugd) Teams regiobreed in de wijk.

in

Meer weten?Kijk op www.vanklachtnaarkracht.nl/werkgevers of neem contact op met onze medewerkers via T 088 - 050 12 90 E info@vanklachtnaarkracht.nl

Blijf op de hoogte!Facebook /centrapsychischherstelTwitter @vknkracht

vaN KLaCHT

NaaR KRaCHTHerstellen van uw psychische klachten Een scheiding, de zorg voor een naaste die ziek is en het gevoel opgebrand te zijn. Soms wordt het u allemaal teveel. hierdoor kunt u zich somber, angstig of uitgeput voelen. Komt u er ondanks de hulp van uw huisarts of psycholoog niet bovenop, dan kan behandeling bij de Centra voor Psychisch herstel een oplossing zijn. Doel is om in korte tijd tot rust te komen en te herstellen, zowel lichamelijk als geestelijk.

CPH werkbalans: duurzame werkhervatting van uw werknemerheeft uw werknemer ook last van werkstress? Soms leidt dit (in combinatie met andere psychische klachten) tot werkverzuim. Voor mensen die door arbeidsgerelateerde psychische klachten vastlopen op het werk of hierdoor langer dan drie maanden uitgevallen zijn, biedt het Centrum voor Psychisch herstel (CPh) de behandeling CPh werkbalans, die door u als werkgever bij ons ingekocht kan worden. het doel hiervan is klachtenvermindering en blijvende werkhervatting van uw werknemer in maximaal 8 tot 10 weken.

‘Door de tips en handvatten was ik snel weer op de rit’

Susanne herstelde van haar burn-out