‘Ontwikkelen van responsieve

gespreksstrategieën tijdens het reflecteren met jonge kinderen’

Anouk Vanherf, Annick Biesmans, Veerle Van Raemdonck

Kenniscentrum Urban Coaching & Education Bacheloropleiding Kleuteronderwijs

Erasmushogeschool Brussel

‘Vlaanderen evolueert naar superdiversiteit’

De Standaard 06/01/2016

GEZINSTAAL KLEUTERS IN NEDERLANDSTALIG ONDERWIJS IN BRUSSEL

Schooljaar 12-13

Taalbarometer 2013 – BRIO – VUB

Schooljaar Homogeen NL Taalgemengd Homogeen FR Homogeen anderstalig

00-01 14,2% 23,4% 34,9% 27,5% (…)

12-13 9,2% 27,6% 30,1 33,2%

•  bron

ONDERZOEK: LEERLINGNIVEAU

2KK: schoolse taalvaardigheid (bron: CTO) Kobi-tv maart 2011

AND NDL

% haalt wel norm 36,90% 63,64%

% haalt niet norm 63,10% 36,36%

ONDERZOEK: LEERLINGNIVEAU SALTO: begin eerste leerjaar schoolse taalvaardigheid (bron CTO)

Groep NED Hoog opgeleid

NED Laag opgeleid

NIET NED Hoog Opgeleid

NIET NED Laag Opgeleid

TOTAAL

GEEN PROBLEEM

92,75% 89,39% 67,01% 55,22% 76,94%

RISICO 3, 63% 6,06% 23,71% 23,13% 13,27%

PROBLEEM 3,63% 4,55% 9,28% 21,64% 9,80%

ONTWIKKELING SCHOOLSE TAALVAARDIGHEID

VERWEVENHEID ONDERZOEK & ONDERWIJS

•  Bachelorproef opleiding

Kleuteronderwijs: vijfwekenstage in een school in de Brusselse onderwijscontext

•  Hoge concentratie

anderstalige, SES-kinderen

Labo

Kinderen & studenten: onderzoekers

Bachelorproef = Labo-hoek

•  Labo-hoek: onderzoekshoek met open materialen - doelgericht

•  Pedagogisch documenteren

•  Inspiratie bij Reggio Emilia

Labo = uitdagende speel – en leerplek

…met uitdagende, open materialen

Pedagogisch documenteren

•  Zichtbaar maken spel

•  Doel: inzicht in spel

& ontwikkeling kind •  Nieuw: reflecteren=

pedagogisch documenten en taalverwerving

•  Schooltaal

Pilootfase mei 2015

2014 – 2015: PILOOTFASE (4/05/15 – 5/06/15)

Reflectie- groepen

Lage taalvaardigheid Nederlands

+ SES

N=11

Hoge taalvaardigheid

Nederlands +

SES

N=11

Resultaten pilootfase 2015

•  Wisselende kwaliteit

gespreksvaardigheden student – Weinig diepgang – Responsieve

gespreksstrategieën? – Kwaliteit?

è Training gespreksvaardigheden student

Onderzoeksvragen 2016

•  Wat is het effect van analyse, inzicht en training in responsieve gespreksvoering op de kwaliteit van de leerkracht-kindinteractie?

•  Wat is de impact van een kwaliteitsverbetering van deze interactie op de taalontwikkeling (en de reflectievaardigheden) van kleuters?

Responsieve gespreksstrategieën •  Kindgestuurd •  Lengte gesprekken •  Wat is reflecteren? •  Strategieën: – Uitlokken: open vragen, non-

verbale stimulans, … – Uitbreiden: doorvragen,

impliciete feedback, modelling, …

è Voorbereiding in opleiding

Eindwerkstage 2016

•  Attitudepeiling gespreksstrategieën studenten: nulmeting – na de stage

è Bewustwording •  Attitudepeiling gespreksstrategieën

mentoren: nulmeting – na de stage

èBewustwording + opleiding mentorendag

EINWERKSTAGE 2016

Reflectie- groepen

Lage taalvaardigheid

Hoge taalvaardigheid

Controle- groepen

Lage taalvaardigheid

Hoge taalvaardigheid

Eindwerkstage 2016

•  Reflectie over evolutie en ervaringen: in eindwerkpresentatie

Anouk Vanherf anouk.vanherf@ehb.be

Bibliografie Bethany K.B. Fleck, M. D. (2013). The effects of documentation on young children's memory. Early Childhood Research Quarterly , 568-577. Cabell, S. Q., Justice, L. M., McGinty, A. S., & Decoster, J. (2015). Teacher-child conversations in preschool classrooms: Contributions to children's vocabulary development. Early Childhood Research Quarterly (30), 80-92. Expertisenetwerk School of Education. (2013). Taalklare visie. Associatie KU Leuven. Foley, J., & Green, J. (2015). Supporting Children's Reflection with Phones and Tablets. Teaching Young Children , 3. Margot Meeuwig, W. S. (2007). Sporen van Reggio. Een introductie in de sporen-pedagogiek. Amsterdam: SWP Amsterdam.

Rinaldi, C. (2006). In dialogue with Reggio Emilia: listening, researching and learning. Routledge: Psychology Press. Rinaldi, C. (2004). The relationship between documentation and assessment. Innovations in early education: the international Reggio exchange , 1-4. Taelman, H. (2013). De effectiviteit van woordenschatinterventies in de kleuterklas. Leuven: P-reviews editorial board. Test, J. E., Cunningham, D. D., & Lee, A. C. (2010). Talking with young children: How teachers encourage learning. Dimensions of Early Childhood , III (38), 3-14. Wijnen, H. (2010). Een onderzoek naar het reflecteren met kleuters op activiteiten in hoeken. Christelijke Hogeschool Ede, Pabo. Ede: Christelijke Hogeschool Ede.