Andere Tijden in onderwijs en opvang

Aan de slag met de schooldag?

Jan Littink

Utrecht, 23 mei 2012

Aan de slag met de schooldag?

Samenwerkingspartners:

Brancheorganisatie Kinderopvang

brancheorganisatie voor ondernemers in de kinderopvang

BOinK

de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang

PO Raad

Belangenorgaan van de besturen van het Primair Onderwijs VOS/ABB

Vereniging van openbare en algemeen toegankelijke scholen

Het Kinderopvangfonds

ondersteunt initiatieven die bijdragen aan verbetering

in het aanbod van kinderopvangvoorzieningen.

Initiatiegroep Andere Tijden

Aan de slag met de schooldag?

Even terugkijken…

2006

• Flexibilisering onderwijstijden

• Motie Van Aartsen - Bos

Aan de slag met de schooldag?

Onderzoek Oberon: scholen en andere tijden

Bron: Monitor Andere schooltijden Factsheet mei 2011

Oberon

Aan de slag met de schooldag?

Traditionele schooldag

Aan de slag met de schooldag?

Het zijn andere tijden….

De ouders zijn anders……

• Toenemende arbeidsparticipatie van vrouwen (beide ouders werken): 75% van de moeders werkt. Is in beweging door beleid regering.

• Toename van alleenstaande ouders (die werken): 14% van de kinderen

• Andere dagindeling: combinatie van werken, zorgen, leren, vrijwilligerswerk

• Sterke groei gebruik kinderopvang: 80% van de kinderen naar kdv; 25 % naar bso; jaarlijkse stijging bso: 5% In 2012?

Aan de slag met de schooldag?

Arbeidsparticipatie van vrouwen tussen 25-45 jaar

Toenemende arbeidsparticipatie

• 2003: 68 %

• 2009: 76,8 %

• 2010: 76,8 %

Bron: factsheet brancheorganisatie Kinderopvang augustus 2011

Aan de slag met de schooldag?

Kinderopvang in aantallen

732000822000

375.000

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

2005 2006 2007 2008 2009 2010

totaal 0-12 jaar

dagopvang (0-4 jaar)

buitenschoolse opvang (4-12jaar)gastouderopvang (0-4 jaar)

gastouderopvang (4-12 jaar)

Aan de slag met de schooldag?

Het zijn andere tijden….

De kinderen worden anders beïnvloed:

• andere dagindeling, andere vrije tijdsbesteding

• andere leerpatronen, invloed media etc.

• Andere familiesfeer, diversiteit in etnische achtergrond

• Andere verwachtingen van kinderen

Aan de slag met de schooldag?

Het zijn andere tijden….

De sociale structuren zijn veranderd…

• Wegvallen traditioneel `opvoedingsnetwerk’ (familie, buurt, kerk)

• Onderwijsraad (2008: Een rijk programma voor ieder kind): school is geen solitaire voorziening meer; verbinding tussen school en kinderopvang zorgt voor stabiliteit, veiligheid en continuïteit”

Aan de slag met de schooldag?

Schooltijden en buitenschoolse opvang:

huidige situatie

Aan de slag met de schooldag?

Kenmerken huidige schooldag

• Versnipperde schooldag

• Verschillende `regimes’ op de dag: school, overblijf,

kinderopvang met eigen regels, aanpak, cultuur etc.

• Veel verschillende gezichten voor kinderen

• Verschillen in personeel

• Verschillen in pedagogische aanpak

Aan de slag met de schooldag?

Knelpunten

Knelpunten in de praktijk rondom:

• Voorschoolse opvang (geringe vraag, locatie)

• Tussenschoolse opvang (terugloop vrijwilligers; kwaliteit, onrust)

• Buitenschoolse opvang (beschikbaarheid, wachtlijsten, vervoer, locaties)

• Kerntaak leerkracht in de knel

• Personele problemen

Aan de slag met de schooldag?

Er liggen kansen……

• Kinderopvang en primair onderwijs vinden aansluiting (motie van Aartsen/ Bos)

• Partijen in het veld leren elkaar kennen, krijgen zicht op meerwaarde van samenwerkingsmogelijkheden

• Bredeschoolontwikkeling, gezamenlijke huisvesting

• Toenemende beleidsaandacht voor aanpak versnipperde schooldag (dagarrangementen, combinatiefuncties)

Basisscholen en kinderopvang vinden elkaar in het zoeken naar een aaneengesloten aanbod van onderwijs en opvang: een eigentijds dagarrangement

Aan de slag met de schooldag?

5 gelijke dagen model

• Alle dagen even lang op school

• Alle dagen begint en eindigt de school op dezelfde tijd

• Lunch in de klas

• Directe aansluiting met de kinderopvang/ BSO

Aan de slag met de schooldag?

5 gelijke dagen model in praktijk

• Tilburg: de Boemerang (nieuwe school) - Jan Ligthartschool

• Almere: de Droomspiegel – Europaschool

• Delden: de Toonladder

• Rotterdam: Dominicusschool (bestaand)

• Hilversum: Da Costaschool (bestaand)

Dr. H. Bavinckschool (bestaand)

• Capelle a/d IJssel: Obs West (bestaand)

• Utrecht: de Ridderhof, Hof ter Weide, Waterrijk

• Nijverdal: ‘t Heem

• Uithoorn: De Vuurvogel

• Oldenzijl: De Schutsluis

• Veldhoven: Op Dreef

• Vianen: De Rank

• Helmond: Brede basisschool Helmond-Noord

• Hoensbroek: RK Bo De Voeëgelsjtang

Variaties in begin- en eindtijd; wo. eerder uit; vr.mi vrij voor de onderbouw

Gezamenlijke aanpak

Schoonhoven

• Alle basisscholen (3 zuilen) gaan naar 5-gelijke-dagen-model

• 1 school per augustus2012

• De 4 andere scholen per augustus 2013

Wat ging eraan vooraf:

• Werkgroep vanuit alle scholen

• Informatie aan MR’s

• Informatie aan ouders en leerkrachten

• Samenwerking met kinderopvang

• Meer weten: mw. Cootje Heeringa, dir. De Rank c.heeringa@pcb-derank.nl - 0182 384 789

Aan de slag met de schooldag?

Aan de slag met de schooldag?

II. Het verlengde middagpauze of bioritme model

Aan de slag met de schooldag?

Bioritme/ verlengde middagpauze in praktijk

• Almere: Bizziekids

• (In voorbereiding) Groningen: Vensterschool van de toekomst

• Schiedam: Het Meesterwerk

Aan de slag met de schooldag?

Andere Tijden: III. De 7 tot 7 school/ Sterrenschool/

parapluschool/ Kindcentrum

Aan de slag met de schooldag?

Aan de slag met de schooldag?

III. De 7 tot 7 school/ Sterrenschool/ parapluschool/

Kindcentrum

• 52 weken open

• Eén loket voor ouders en kinderen

• Eén regisseur/ directeur

• Concentratie van voorzieningen

• Aaneengesloten programma; combinaties van binnen- en buitenschools leren

• Eenduidig pedagogisch beleid

• Combinaties van personeel

• Eén bestuurlijke model?

Voorbeelden 7 tot 7-concept:

• Schoolbesturen ‘s Hertogenbosch-Rosmalen,

• Parapluschool Ede, Sterrenschool Apeldoorn,

• Sterrenschool Zevenaar, Casaschool Pijnacker

• De School Zandvoort, Laterna Magica Amsterdam, Bikube Hoofddorp

Aan de slag met de schooldag?

Versnipperde bekostiging

Aan de slag met de schooldag?

Onderzoek Oberon: scholen en andere tijden

Bron: Monitor Andere schooltijden

Factsheet mei 2011

Oberon

Aan de slag met de schooldag?

Bron: Monitor Andere schooltijden Factsheet mei 2011

Oberon

Onderzoek Oberon: scholen en andere tijden

Aan de slag met de schooldag?

Bron: Monitor Andere schooltijden Factsheet mei 2011

Oberon

Onderzoek Oberon: scholen en andere tijden

Aan de slag met de schooldag?

Onderzoek Boink

Bron: Rapport - Jonge ouders over schooltijden

Juni 2011

Aan de slag met de schooldag?

Keuze voor een schooltijdenmodel

• Lokaal maatwerk: wat past bij onze school/

organisatie, wijk, leerlingen, ouders?

• Wat zijn de voor- en nadelen vanuit

perspectief van belanghebbenden?

• Wat weegt het zwaarst?

• Wat is het meest haalbaar?

• Waar willen we uiteindelijk naar toe?

Aan de slag met de schooldag?

Andere schooltijden: realisatie

Draagvlak

- Wie gaat erover?

- Het goede gesprek met ouders

- Het goede gesprek met het team

Ondersteunende materialen Andere Tijden

- Argumentenkaart

- DVD: ouders over schooltijden

- Magazine team: Tijd voor nieuwe schooltijden

- Website: www.anderetijdeninonderwijsenopvang.nl

- Katernen: Andere tijden en de brede school Oplossingen uit de praktijk Meepraten over andere schooltijden

Aan de slag met de schooldag?

Wat is er door IAT nog meer ontwikkeld/uitgebracht?

• Leergang: Samenwerken aan een kindcentrum

• Opgroeien doe je maar één keer door Jeannette Doornenbal;

• Magazine: Portretten van pioniers (zes duo’s) Wij

maken werk van kindcentra

• Audiovisual “De toekomst uitvinden” door Anne

Peetoom;

• Slim personeelsbeleid: uitgave in de serie

Praktische Adviezen. Door Maria Jongsma en Hennie Groothaar

Aan de slag met de schooldag?

De IAT is ook betrokken bij….

De Kopgroep wethouders

• wethouders van 32 gemeenten komen met enige

regelmaat bij elkaar om het onderwerp

‘Kindcentrum’ te bespreken

o.a.: bezoeken aan voorbeelden in de verschillende provincies

VNG is betrokken

Aan de slag met de schooldag?

Wilt u informatie of contact met de initiatiefgroep

‘Andere Tijden in onderwijs en opvang’,

bel of email dan naar:

Anki Duin, projectleider:

T 06 – 5393 2036

E anderetijdeninonderwijsenopvang@xs4all.nl

Jan Littink, Leeuwendaal VOSABB

T 06 -1292 8581

E jan.littink@leeuwendaalvosabb.nl

Aan de slag met de schooldag?

Vervolgactiviteiten

Vervolgactiviteiten Initiatiegroep 2012 - 2013:

• Website

• Helpdesk

• Nieuwsbrief

• Leergang ‘Samenwerken aan een kindcentrum

• Masterclass, o.a. 5-gelijke-dagen-model