Water aantekening.notebook

1

December 02, 2014

nov 15­13:58

Hst 1 Water in Nederland

Het deel van Nederland dat onder 1m *NAP ligt heet 'laag-Nederland'

Normaal Amsterdams Peil

Water aantekening.notebook

2

December 02, 2014

nov 15­14:03

de Rijn

de Maas

zonder dijken, duinen en dammen zou dit gebied overstromen!

Laag NL is 12.000 jr geleden gevormd!

Water aantekening.notebook

3

December 02, 2014

nov 16­14:14

zo'n 5000 jr geleden ontstonden de duinen.

duinen

Aan de oostkant v/d duinen ontstond

- *sedimentatie (neerleggen van zand & slib)

- Moerrassen

- en later VEEN (dode planten- boomresten)

Water aantekening.notebook

4

December 02, 2014

nov 17­8:07

De Maas en Rijn hebben hun *riviermonding (eindigen) in Nederland. Voordat ze eindigen in zee vertakken ze zich. Het vormt een *delta. (laag geleden gebied waarin vertakte rivieren uitmonden in zee)

Nijl Egypte

Delta Nederland

Bangladesh

Water aantekening.notebook

5

December 02, 2014

nov 17­8:13

Oeverwal: hoger geleden gebied bij de rivier.

Als rivier langzamer stroomt is er sedimentatie! (legt zand, slip en grind neer) Delen langs de rivier komen dus hoger te liggen

Water aantekening.notebook

6

December 02, 2014

nov 17­8:16

Komgronden: lager liggend gebied wat verder van de rivier af

Weinig sedimentatie meer, kleideeltjes zakken naar bodem

Water aantekening.notebook

7

December 02, 2014

nov 17­8:17

Eerste bewoners van NL woonden op terpen, oeverwallen, woerden of warden (hogere delen bij de rivieren) Denk bijv. aan Leeuwarden.

Na 1300 eerste dijken ivm overstromingen, gebeurde meestal in de winter. Vandaar Winterdijken

Water aantekening.notebook

8

December 02, 2014

nov 17­8:22

Ivm dijkdoorbraken bouwden de mensen vaak nog dijken dichter bij de rivier. Zij keren het water alleen in de zomer. Dus Zomerdijken. Bij hoog water loopt het gebied tussen zomerdijk en winterdijk onder. De Uiterwaarden!

Water aantekening.notebook

9

December 02, 2014

nov 16­14:21

Examenvraag water:

Je ziet een doorsnede van een rivier. Welke geografische begrippen horen bij de letters T, U en V?

Water aantekening.notebook

10

December 02, 2014

nov 17­17:44

1.2 Een land van Polders

Zonder dijken zou 50% van NL redelijk vaak verzuipen. Nederlanders zijn waterexperts en hebben Nederland zelf gevormd!

HOE?

Polders!

*Een stuk land omringt door dijken waarbinnen de waterstand zelf geregeld wordt

Water aantekening.notebook

11

December 02, 2014

nov 18­9:01

3 soorten polders! (op basis van hoogteligging & onstaanswijze)

1 de zeepolders!

- liggen op zeeniveau hoogte

- in buurt van zee door sedimentatie

- dijk eromheen + klaar!

Water aantekening.notebook

12

December 02, 2014

nov 18­10:09

Water aantekening.notebook

13

December 02, 2014

nov 18­9:01

3 soorten polders! (op basis van hoogteligging & onstaanswijze)

2 de veenpolders!

- waren veenmoerrassen (drainage of ontwatering)

- herkenbaar aan sloten, inklinking

- tussen 0 en -2 M NAP

Water aantekening.notebook

14

December 02, 2014

nov 18­10:10

Water aantekening.notebook

15

December 02, 2014

nov 18­9:01

3 soorten polders!

3 de Droogmakerijen

- de bekenste (jongste)

- drooggemaakte meren of plassen

- zuiderzee

- meestal onder -2m NAP

Water aantekening.notebook

16

December 02, 2014

nov 18­10:11

Water aantekening.notebook

17

December 02, 2014

nov 18­10:11

Polder: problemen met waterafvoer!

Polders die hoger liggen kan water afgevoerd worden via buizen

Bij polders die laag liggen wordt het water opgeslagen in een boezem (bij veel water wordt het geloost op buitenwater (river of zee)

Water aantekening.notebook

18

December 02, 2014

nov 24­8:19

Bron: CSE 2012 I

Water aantekening.notebook

19

December 02, 2014

nov 18­10:14

Water in hoog-Nederland

Vooral natuurlijke afwatering. (hoogteverschil) Echter ook door stuwen (regelen het water) tegenhouden. (droogte)

Water aantekening.notebook

20

December 02, 2014

nov 20­10:27

1.3 Waterproductie & watergebruik!

Waar komt ons drinkwater vandaan?

WATERWINNING!

Water aantekening.notebook

21

December 02, 2014

nov 20­10:48

Meeste water in NL wordt gewonnen uit grondwater!

neerslag

zakt in grond

bacteriën worden gefilterd

ijzer&kalk lossen op

Infiltratie

GRONDWATER

van 20m tot 200m

Water aantekening.notebook

22

December 02, 2014

nov 20­10:56

In westen van NL andere methode!

Waarom? Grondwater is er zout!

Drinkwater wordt gehaald uit *oppervlaktewater

Water aantekening.notebook

23

December 02, 2014

nov 20­11:41

Maar we have a problem!!

Oppervlakte water moet goed schoongemaakt worden!

Water wordt opgeslagen in *spaarbekkens!

Water aantekening.notebook

24

December 02, 2014

nov 20­11:48

Water

uit

de duinen!

Water aantekening.notebook

25

December 02, 2014

nov 20­11:48

Waarom zoetwaterwinning in de duinen?

- duinzand goed doorlaatbaar

- zout water is zwaarder dan zoet

- lichtere zoetwater vormt zoetwaterzak

- grote steden liggen dicht bij duingebieden

- belangrijk Waterwingebied

Rivierwater werd na duinen gepompt!

Water aantekening.notebook

26

December 02, 2014

nov 24­7:54

watergebruik in NL

Gemiddelde NL gebruikt PER DAG 120 L drinkwater!

Water aantekening.notebook

27

December 02, 2014

nov 24­7:59

Industrie:drinkwater voor industrieel watergebruik

Proceswater

(30L / geen grondstof)

- bijv groenten wassen

- flessen gewassen

Koelwater(om machines te koelen)

grootste verbruiker Elektriciteitscentrales

1.600L water verbruikLigging: aan rivieren en meren

Water aantekening.notebook

28

December 02, 2014

nov 24­8:21

Bron: CSE: 2013 I

Water aantekening.notebook

29

December 02, 2014

nov 24­8:23

Bron: CSE 2013 II

Water aantekening.notebook

30

December 02, 2014

nov 24­7:56

bron:CSE 2011 I

Water aantekening.notebook

31

December 02, 2014

nov 24­8:33

Water aantekening.notebook

32

December 02, 2014

nov 24­9:03

1.4 De waterschappenOppervlaktewater heeft een zelfreinigend vermogen. Natuurlijke bacteriën breken vervuiling af.

maar...Rioolwater? is te sterk vervuild. (douche, wc, waswater)

Rioolwater wordt dus eerst gezuiverd, vervolgens geloosd op oppervlaktewater.

Water aantekening.notebook

33

December 02, 2014

nov 24­18:23

Het meeste afvalwater komt van de huishoudens en bestaat uit

* organische vervuiling

Poep, opgeloste afvalstoffen en etensresten

Dit afvalwater wordt schoongemaakt door rioolzuiveringsinstallaties en staan vaak bij (grote) steden

Water aantekening.notebook

34

December 02, 2014

nov 24­20:15

Afvalwater bestaat uit verschillende onderdelen. Niet alles hoeft gezuiverd te worden maar het komt wel allemaal samen in het riool.

Zwart water:

- Veel (poep)bacteriën

- toilet

Grijs water:

- water van douche,

wasmachine en bad

- kan eenvoudig op oppervlakte water worden geloosd

Water aantekening.notebook

35

December 02, 2014

nov 24­20:19

Watervervuiling (4 soorten)

Chemische vervuiling

(industrie,

moeilijke schoonmaak)

Thermische vervuiling

- koelwater van industriewel schoon maar warm

Landbouw

Kunstmest en gif Brak water / verzilting

Water aantekening.notebook

36

December 02, 2014

nov 24­18:22

Water & overheid

Landelijk: ministerie van Infrastructuur & milieu

Uitvoering: Rijkswaterstaat

Regionaal / provinciaal: Waterschappenbestuur wordt door volk gekozen

Water aantekening.notebook

37

December 02, 2014

nov 24­20:31

Wat zijn de taken van een waterschap?

1. Waterkwaliteit

Water moet schoon zijn!

Water aantekening.notebook

38

December 02, 2014

nov 24­20:31

Wat zijn de taken van een waterschap?

2. Waterkwantiteit

Te veel? Goede afvoer

Te weinig? verhinderen van verdroging(bijv water vasthouden)

Water aantekening.notebook

39

December 02, 2014

nov 24­20:31

Wat zijn de taken van een waterschap?

3. Veiligheid

In stand houden van duinen, dijken, dammen, goede scheepvaart

Water aantekening.notebook

40

December 02, 2014

nov 26­11:04

WATER en de bedreigingen!

Water aantekening.notebook

41

December 02, 2014

nov 26­9:47

1.5 Water als bedreiging

Water aantekening.notebook

42

December 02, 2014

nov 26­11:10

* dijkverlegging

Water aantekening.notebook

43

December 02, 2014

dec 1­8:09

Dijkverlegging niet altijd mogelijk!

- ivm steden & dorpen

Optie:

Dijkverhoging / dijkverbreding

Water aantekening.notebook

44

December 02, 2014

dec 1­8:13

bron 4: Deltawerken

Water aantekening.notebook

45

December 02, 2014

dec 1­8:17

In steden bijv ook:

*wadi's

Water aantekening.notebook

46

December 02, 2014

dec 1­8:24

Water aantekening.notebook

47

December 02, 2014

dec 1­8:24

Water aantekening.notebook

48

December 02, 2014

dec 1­8:26

Water aantekening.notebook

49

December 02, 2014

dec 1­8:25

overloopgebieden!

Als de rivier een hoog waterpeil heeft (bijv steeds meer neerslag afvoer) dan mogen sommige gebieden 'overlopen'

Gevolg: waterpeil wordt lager!

Water aantekening.notebook

50

December 02, 2014

dec 1­8:31

Water aantekening.notebook

51

December 02, 2014

dec 1­8:28

Water aantekening.notebook

52

December 02, 2014

dec 1­8:53