7 mei 2011 1

Bestuursakkoord Water

Flitscongres Lelykring, 7 mei 2011

Albert Vermuë

Historie: start 2009

• Verzoek aan waterschappen:4 oktober ’09: Rijk € 100 mln ontlasten rijksbegroting zonder lastenstijging

• Aanbod Unie van Waterschappen 4 november ‘09

• Kabinetsbesluit 11 december ’09: • ‘1 april 2010 uitwerking gereed’

Storm-bod UvW: samenhangend pakket

o Ontlasten rijksbegroting:- € 25 mln muskusratten- € 75 mln HWBP

o Ontvlechten bevoegdheden rijk-provincies-waterschappen: ‘ je gaat erover of niet’ , tweelagenmodel.

o Taakoverdracht, overdracht areaal naar waterschappen.

o Samenwerking gemeenten en waterschappen in afvalwaterketen.

o Samenwerking en opschaling waterschappen.

12 april 2023 3

2010: veranderende omstandigheden

• Februari val Kabinet Balkenende• Mei Brede heroverwegingen• Juni Spoedwet 100 miljoen• Juni Verkiezingen• September Rijksbegroting 2011• Oktober beediging Kabinet Rutte, Regeerakkoord• November Hoe zaken verbinden: perspectief

op bestuursakkoord

12 april 2023 4

Regeerakkoord 2010

Forse bezuinigingen : Een deel van de rijkstaken naar waterschappen, te financieren uit efficiencywinst Storm (bijlage p.7).

Het kabinet en de betrokken overheden komen tot een doelmatiger waterbeheer (p.30).

Taken en bestuurlijke drukte: tweelagenmodel, je gaat erover of niet (p.5).

Verkiezingen indirect via de gemeenteraden (p.5).

12 april 2023 5

Opmaat naar Bestuursakkoorden

Hoofdlijnenakkoord: principia, kaders voor decentralisatieDecentralisatie uitgewerkt in thema’s:

• Water: uitwerking in apart sectorakkoord, april 2011.• Ruimte en economie: uitwerking in structuurvisie Infrastructuur

en ruimte (juni 2011) en bestuursakkoord natuur (juni 2011).

12 april 2023 6

Ruimte en economie I&M, EL&I

WaterI&M

Hoofdlijnenakkoord BZK, FIN, AZ

18 maart 2011 7

Opzet Hoofdlijnenakkoord

• Preambule.• Profielen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen.• Bestuurlijke verhouding,omgangsvormen en bestuurskracht.• Vermindering regeldruk en controletoren.• Financiële verhouding.• Uitgangspunten voor concrete decentralisaties + deelakkoorden. • Capita selecta.• Slotbepalingen.

• Totaal ca. 55 pagina’s.

• Witte donderdag: onderhandelaars akkoord getekend

18 maart 2011 8

Opzet Waterakkoord

• Preambule

• Heldere verantwoordelijkheden, minder bestuurlijke drukte

• Beheersbaar programma voor de waterkeringen

• Doelmatig beheer van de waterketen

• Werkzaamheden slim combineren

• Het waterschapsbestuur

Tekst Waterakkoord

• Heldere verantwoordelijkheden, minder bestuurlijke drukte

o Heldere profielschets overheden; stevig profiel waterschappen.o Kaderstelling en toezicht door een bestuurslaag.o Vermindering plandrukte: schrappen nationaal en provinciaal waterplan;

beheerprogramma waterschappen eens per 6 jaar.o Watertoets bij alle ruimtelijke plannen .o Operationele verantwoordelijkheden naar waterschappen:

Bestrijding muskus- en beverratten operationeel in 2011 Grondwaterbeheer binnen evaluatie waterwet 2014 Zwemwaterbeheer voorstellen in 2011 Vaarwegbeheer voorstellen in 2012

9

Tekst Waterakkoord

• Beheersbaar programma voor de waterkeringen

Als antwoord op Ten Heuvelhof:o Financiele bijdrage rijk-waterschappen 50/50%, elk ruim 1.2 mld tot 2020

2011-2013 conform Spoedwet (81 mln/j). daarna oplopend (2014 131 mln/j, vanaf 2015 181 mln/j) .

o Programmering Naar analogie van MIRT: verkenningenfase, planfase, uitvoering Grotere rol waterschappen in verkenning en planvorming Uitvoering verantwoordelijkheid bij waterschap

o Toetsing: 1x/12 jaar in continue proces, vernieuwd instrumentarium.o Overdracht beheer primaire keringen van RWS naar waterschappen .

10

Tekst Waterakkoord

Doelmatig beheer van de waterketen

Bevestiging afspraken Unie-VNG Samenwerking in afvalwaterketen met besparingen 380 mln in 2020 Investeringsprogrammering Uitvoering operationele taken Mijlpalen benoemd

Accent in de regioKennisimpuls: kennisagenda, inzet topdeskundigenLeren van drinkwaterbedrijvenInnovatie-impulsWegnemen belemmerende regelgeving uiterlijk januari 2013 in procedure

11

Tekst Waterakkoord

Werkzaamheden slim combineren

o Gemeenschappelijke uitvoeringsorganisatie HWBP (RWS-waterschappen).o Uniformering normering/verbetering secundaire keringen (STOWA-

provincies-waterschappen).o Organisatie, expertise crisisbeheersing (RWS-waterschappen).o Verzamelen en ontsluiten van informatie (informatiehuis water).o Gegevensverkeer KRW, daarna uitbouwen.o Gezamenlijk meetnet, business case (RWS-waterschappen).o Inkoop en aanbesteding: verkenning op verschillende terreinen (RWS-

waterschappen).o Kennis en onderzoek stroomlijnen.o Vergunningverlening en handhaving (RWS-waterschappen).o Belastingheffing en –invorderingo HRM: onderwijs, mobiliteit.

12

Tekst Waterakkoord

Het waterschapsbestuur

Verkiezingeno Indirecte verkiezingen, met uitstel 2014, evaluatie.o Voorkeur Unie directe verkiezingen opgenomen als

minderheidsstandpunt.

Evaluatie waterschapsweto Belastingherziening, gezien de effecten van het HWBP voor

waterschappen.o Vermindering van het aantal bestuurders in lijn met andere overheden.

Fusies: geen taakstelling.

Goedkeuring kostentoedeling door provincies geschrapt.

13

Besluitvorming

• 4 maart feitelijk onderhandelaarsakkoord

• Ondertekening .. o Relatie met hoofdlijnenakkoord: 21 april

• Financiele toelichting (Rijk-Unie)o Ook rijksbijdrage vastleggen t/m 2020 (1.217 miljoen)o Ondertekening door beide partijen

• Staatssecretaris informeert kamer: 22 april

• Feestelijke ondertekening: medio mei

12 april 2023 14

Nu momentum benutten en aan het werk