1

CREATING TOMORROW

AUTEURSRECHT IN HET HBOHVA ONDERWIJSCONFERENTIE 11 APRIL 2013

2

Paul Nagtegaal - HvA-Bibliotheek

3

AUTEURSRECHT IN HET HBO

Mag je citeren uit andermans werk, of een op internet gevonden afbeelding gebruiken voor je scriptie of dissertatie?

Wie heeft het auteursrecht op een ingeleverde scriptie of afgerond onderzoek?

Waar moet je aan denken als je een artikel aanbiedt voor publicatie bij een uitgever?

Wat is geoorloofd bij het samenstellen van een reader of ander onderwijsmateriaal?

4

QUIZ AUTEURSRECHT

5

Maar eerst een beetje theorie…

6

BELANGRIJKSTE WET- EN REGELGEVING

7

• De Auteurswet (1912)

• CAO-HBO

• De Databankenwet

• Contracten

DE AUTEURSWET

4 belangrijke elementen:

Het auteursrecht is het exclusieve recht van de maker van een auteursrechtelijk beschermd werk om dit werk openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.

(art. 1 Auteurswet)

WIE HEEFT NU HET AUTEURSRECHT?

Aw, Artikel 1

“Het auteursrecht is het recht van de maker van een werk om …”

Dus in eerste instantie is de maker (docent, student, medewerker, free-lancer, directeur, onderzoeker, etc.) de auteursrechthebbende.

Maar is het zo simpel?

DE MEDEWERKER?

Volgens Aw, art 1 is de medewerker de auteursrechthebbende.

Maar…

Aw, Artikel 7

Indien het werk in dienst van een ander [arbeidsovereenkomst!] is gemaakt, is de werkgever de auteursrechthebbende

In de CAO-HBO is dit expliciet bevestigd

Volgens Aw Art 1 is de student de auteursrechthebbende.

Klinkt logisch, want een student kan alleen beoordeeld worden op een werk dat aantoonbaar van de student zelf is.

Consequentie:

Voor het mogen publiceren (van bv. een scriptie) moet expliciet toestemming gevraagd worden aan de student.

DE STUDENT?

Exploitatierechten

• Openbaar maken • Verveelvoudigen

Persoonlijkheidsrechten, o.a.

• Recht op naamsvermelding• Verzet tegen openbaarmaking onder een andere naam• Verzet tegen wijziging werk• Verzet tegen misvorming, verminking of andere aantasting werk

DE AUTEURSWET

Wanneer een werk op een of andere manier ter beschikking van een publiek wordt gesteld, wordt volgens artikel 12 van de Aw het werk openbaar gemaakt

Voorbeelden:

• het uitgeven van een werk op papier • het uitlenen van een werk • het vertonen van een film • het afspelen van muziek via de radio of streamen via internet

OPENBAAR MAKEN

Ook bekendmaking langs elektronische weg, zoals het toegankelijk maken van een artikel op een computer of in een open of besloten netwerk valt onder openbaarmaking.

OPENBAAR MAKEN

VERVEELVOUDIGEN

Onder verveelvoudiging (artikel 13 en artikel 14 van de Aw) valt iedere vorm van kopiëren, met inbegrip van digitaliseren en downloaden, maar ook het maken van een compilatie, het opnemen van (delen van) een werk in een databank, een vertaling of het opnieuw gebruiken van delen ervan in een nieuw werk.

Voorbeelden:

• het drukken van een publicatie, • het maken van een fotokopie, • het scannen van documenten, • het uploaden van documenten, • het kopiëren van geluidsbestanden of een

(video)film.

VERVEELVOUDIGEN

“Openbaar maken en verveelvoudigen is het exclusieve recht

van de auteursrechthebbende.”

WAT KUNNEN WIJ DAN NOG?

1. Toestemming vragen en/of vergoeding betalen

2. Gebruik maken van de wet:

“ … behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld”

• Citaatrecht• Vertoningsbeperking• Onderwijsbeperking• Leenrecht• Privé-kopie

Belangrijkste beperkingen op de Aw:

WAT KUNNEN WIJ DAN NOG?

ONDERWIJSBEPERKING

• delen van werken mogen worden gekopieerd en openbaar gemaakt worden ter toelichting bij niet-commercieel onderwijs

• uitsluitend ter toelichting bij het onderwijs; ze moeten dus aanvullend en niet onderwijsvervangend zijn.

• auteursrechthebbenden moeten een billijke vergoeding krijgen voor het gebruik van hun werk

• bronvermelding

Dus onder bepaalde voorwaarden mag binnen het onderwijs

redelijk veel…

QUIZ AUTEURSRECHT

EEN BOEK IS NIET MEER VERKRIJGBAAR. MAG DE BIBLIOTHEEK EEN PAPIEREN KOPIE MAKEN VAN HET BOEK EN DEZE KOPIE VERVOLGENS UITLENEN?

1. Ja

2. Nee

EEN BOEK IS NIET MEER VERKRIJGBAAR. MAG DE BIBLIOTHEEK EEN DIGITALE KOPIE MAKEN VAN HET BOEK EN DEZE KOPIE VIA DE DIGITALE LEEROMGEVING BESCHIKBAAR STELLEN?

1. Ja

2. Nee

MAG IK EEN YOUTUBE VIDEO KOPIËREN NAAR ONZE FILESERVER EN VERVOLGENS AANBIEDEN IN DE DIGITALE LEEROMGEVING?

1. Ja

2. Nee

MAG EEN OPLEIDING VAN DE HOGESCHOOL TIJDENS EEN OPEN DAG DE FILM THE INCONVENIENT TRUTH VAN AL GORE LATEN ZIEN?

1. Ja

2. Nee

1. Ja

2. Nee

DEZE FILM IS RELEVANT VOOR MIJN ONDERWIJS. MAG IK DE STUDENTEN DE COMPLETE FILM IN HET KLASLOKAAL VIA EEN BEAMER VERTONEN?

DE STUDENTEN WILLEN DE FILM GRAAG NOG EEN KEER BEKIJKEN. MAG IK DEZE VIA DE ELEKTRONISCHE LEEROMGEVING AANBIEDEN AAN STUDENTEN? UITERAARD ALLEEN GEDURENDE DE HUURPERIODE.

1. Ja

2. Nee

MAG IK VOOR ENKELE STUDENTEN EEN HOOFDSTUK LATEN KOPIËREN UIT EEN BOEK?

1. Ja

2. Nee

1. Ja

2. Nee

HET HBO KENT DE READEROVEREENKOMST. GELDT DEZE ALLEEN VOOR PAPIEREN READERS?

MAG IK ZONDER TOESTEMMING PUBLICATIES DIE IK HEB GEVONDEN OP DIVERSE WEBSITES D.M.V. LINKEN AANBIEDEN AAN DE STUDENTEN VIA HET INTRANET?

1. Ja

2. Nee

HEEFT EEN DOCENT BINNEN HET HBO HET AUTEURSRECHT OP HET LESMATERIAAL DAT HIJ VOOR ZIJN LESSEN HEEFT GEMAAKT?

1. Ja

2. Nee

MAG EEN OPLEIDING OP HAAR WEBSITE KORTE NIEUWSBERICHTEN UIT REGIONALE MEDIA PUBLICEREN?

1. Ja

2. Nee

1. Ja

2. Nee

MAG IK DE COMPLETE WETTEKST VAN DE AUTEURSWET ZONDER TOESTEMMING GEBRUIKEN IN MIJN READER EN DEZE DAARNAAST OOK BESCHIKBAAR STELLEN OP DE OPENBAAR TOEGANKELIJKE WEBSITE VAN DE OPLEIDING?

Het AIP van UvA en HvA

HET AIP

Wat is het?

1. Een digitale voorziening op de website + FAQs

2. Een team medewerkers

3. Voorlichting en advies over Auteursrecht

TAKEN VAN EEN AIP

Een AIP verzorgt de eerstelijns informatievoorziening (centraal aanspreekpunt) voor vragen en voorlichting over auteursrechten binnen de eigen instelling.

HET AIP VAN UVA EN HVA

39

CREATIVE COMMONS

CREATIVE COMMONS

Naamsvermelding

Naamsvermelding - GelijkDelen (onder dezelfde CC-licentie)

Naamsvermelding - Niet-commercieel

Naamsvermelding - Niet-commercieel - GelijkDelen

Naamsvermelding - GeenAfgeleideWerken

Naamsvermelding - Niet-commercieel - GeenAfgeleideWerken

De auteursrechthebbende kiest een licentie!

VERDER LEZEN…

Auteursrechten in het hoger onderwijs

Paul Nagtegaal

HvA-Bibliotheek

p.nagtegaal@hva.nl

www.bib.hva.nl