1

2

Leerlingenbegeleiding… Schoolloopbaanbegeleiding Leren en studeren Psychisch en sociaal functioneren Gezondheidspreventie

…op uw vraag

Centrum voor Leerlingenbegeleiding

3

We zijn zelf actief in het secundair onderwijs: Vrij Katholiek Gemeentelijk Vrij SteinerWe garanderen objectieve informatie over het volledige aanbod Met respect voor uw keuze

VCLB Leuven

Voor vrij en gemeentelijk onderwijs

4

5

Informatie opzoeken

Brochure “Naar de 1ste graad” Ouders van leerlingen 6de leerjaar hebben een exemplaar gekregen

www.vclbleuven.be Info / Op stap naar het secundair onderwijs Presentatie infoavond Interessante links

6

7

8

Inhoud

1. Structuur van het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen

9

Structuur van het secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

10

Algemeen secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

11

ASO: Algemeen secundair onderwijs

Doel Voorbereiden op hoger onderwijs Geen directe voorbereiding op het beroepsleven

Inhoud Brede waaier algemeen vormende vakken

Hervorming ASO (sinds 2002) Reductie aantal richtingen 2de graad Versterkte basisvorming talen/wiskunde in 2de

graad Zelfstandig werk / projectwerk in 3de graad

12

Derde graad

Grieks-Latijn Grieks-wiskunde Grieks-wetenschappen Latijn-moderne talen Latijn-wetenschappen Latijn-wiskunde

Tweede graad

Grieks-Latijn Grieks

Latijn

ASO: richtingen met klassieke talen

13

ASO: Richtingen zonder klassieke talen

Derde graadEconomie-moderne talen

Economie-wiskunde

Economie-wetenschappen

Humane wetenschappen

Moderne talen-wetenschappen

Moderne talen-wiskunde

Wetenschappen-sport

Wetenschappen-wiskunde

Wetenschappen-topsport

Steinerpedagogiek / Yeshiva

Tweede graad

Economie

Humane wetenschappen

SportWetenschappen

Wetenschappen-topsportSteinerpedagogiek / Yeshiva

14

Beroepssecundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

15

BSO: Beroeps secundair onderwijs

Doel Voorbereiden op het beroepsleven

Inhoud Nadruk op praktijkvakken en stage

Aanbod Auto, Basismechanica, Bouw, Haarzorg, Kantoor, Land- en

tuinbouw, Restaurant en keuken, Verkoop, Verzorging, … Doorstroming

Job 7de jaar: diploma secundair onderwijs 4de graad BSO – Hoger onderwijs

16

Structuur van het secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

17

KSO: Kunst secundair onderwijs

Doel Algemene vorming Ontplooien van artistieke, creatieve vaardigheden

Inhoud Algemene vakken + kunstvakken : theorie en praktijk

Drie sectoren Ballet Beeldende kunsten: vorming - kunsten Podiumkunsten: Muziek, Woordkunst-drama

Doorstroming Vaak naar kunstrichtingen in het hoger onderwijs Andere richtingen blijven mogelijk

18

Structuur van het secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

19

TSO: Technisch secundair onderwijs

Inhoud Algemene vakken

Theoretisch-technische vakken

Praktijk

Brede waaier aan studierichtingen Niet enkel industrieel-technische richtingen

20

Drie types TSO-richtingen

Accent op theorie en doorstroming Industriële wet., Techniek-wet., Biotechn. wet., …

Accent op praktijk en beroepsgericht Autotechnieken, Tuinbouwtechnieken,

Elekrotechnieken, Grafische technieken, … Gericht op doorstroming en beroep

Handel, Elektromechanica, Jeugd- en gehandicaptenzorg, Secretariaat-talen, Schoonheidsverzorging, …

21

1e leerjaar

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

22

Eerste leerjaar A: lessentabel

Gemeenschappelijke basisvorming 27/28 u

Keuzegedeelte 5/4 u

Totaal 32

u

23

Gemeenschappelijke basisvorming 1A

KATHOLIEKGEMEENSCHAPS

ONDERWIJSGEMEENTELIJK

Godsdienst / zedenleer 2 2 2

Nederlands 5 5 4

Frans 4 4 4

Engels - 2 -

Wiskunde 4 5 4

Aardrijkskunde 2 2 2

Biologie 2 1 2

Geschiedenis 1 1 2

Lichamelijke opvoeding 2 2 2

Muzikale opvoeding 1 1 1

Plastische opvoeding 2 1 2

Technologische opvoeding 2 2 2

Informatie- & communicatietechnologie - - 1

24

Keuzemogelijkheden in 1A

Zeer vele invullingen mogelijk

Geen officiële benamingen

Een mogelijke indeling Latijn Algemene vakken (“Moderne”) Technische vakken Kunstvakken Sport - Topsport

25

Latijn

4/5 u Klassieke studiën / Latijn

Woordenschat ( 750 woorden)

Grammatica (verbuigingen, vervoegingen, …)

Eenvoudige zinnen vertalen

Romeinse geschiedenis en cultuur

Kennismaking met het Grieks (alfabet)

Mogelijkheid 2 u Latijn + aanvulling N, F, W

Kennismaking: www.digiclb.be/slb/latijn

26

Algemene vakken (“Moderne”)

Uitbreiding algemene vakken

Extra uren Nederlands, Frans, Wiskunde Extra inoefenen, herhaling

Vooral in Katholiek onderwijs

Andere vakken Wetenschappelijk werk

Lichamelijke, Muzikale, Plastische opvoeding

Economie

Vooral in GO!

27

Technische vakken (“Technische”)

4 / 5 u Technologische opvoeding / activiteiten

Praktische vaardigheden inoefenen

Inhoud is verschillend per school!

Handel, Hotel-voeding, Sociale en technische vorming,

Nijverheidstechnieken, …

Vaak: 2 u Technologische act. + 2 u Ne, Fr, Wi

28

Kunstvakken

4 / 5 u Beeldende vorming

Inhoud Artistieke opvoeding, expressie, tekenen,

muzische vorming, bewegingsleer, dans, …

Waar? In enkele KSO-scholen (vb: Sint-Lukas Brussel)

Wel in meer scholen vanaf 2de jaar

29

Sport - Topsport

4 / 5 u Sport Meerdere sporten – één sport Niet zo veel scholen (GO!) Topsport

Enkel mits selectie

30

Eerste leerjaar Amethodeonderwijs

Middelbare Steinerschool

Methodeonderwijs Middenschool Ring (gemeenschapsonderwijs volgens Freinetpedagogiek)

31

Eerste leerjaar Aaanbod in Leuven

KSLeuven: Latijn, Moderne, Technologie (1 school: VML)

Provinciaal en Gemeenschapsonderwijs (GO!): Latijn, Sport, verschillende combinaties wetenschappen, technologie, artistieke vorming

32

Eerste leerjaar B

Voor leerlingen die moeilijkheden of achterstanden hebben met

basisleerstof taal en/of rekenen zich beter voelen bij een meer praktijkgerichte opleiding

Nederlands, Frans, Wiskunde Herhaling 4de, 5de, (6de) leerjaar

Andere vakken (Mavo, Natuurwetenschappen, …) Minder theoretisch

Technologische opvoeding Praktische kennismaking met verschillende domeinen

33

Eerste leerjaar B

Kleinere klasgroepen Meer differentiatie en remediëring

Werken aan zelfvertrouwen en motivatie “Nu behaal ik ook eens een 8!”

Aanbod Scholen met in bovenbouw minstens

BSO/KSO/TSO

34

Overgangen tijdens het schooljaar

Van 1A naar 1B of omgekeerd

1B 1A: 15 november

1A 1B: 15 januari

Veranderen van keuzegedeelte

Wettelijk: altijd

In de praktijk: tot na de Kerstvakantie

Als er nog plaats is

35

Structuur van het secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

36

Het tweede leerjaar (A)

Programma Gemeenschappelijke vorming : 24 u Basisoptie : 7/5 u Complementair gedeelte : 1/3 u

Basisopties Voorbereidend op ASO: GL, Lat, MW Voorbereidend op theoretisch TSO: Ha, IW, TW, … Voorbereidend op praktisch TSO: ME, HV, … Voorbereidend op KSO: Artistieke vorming, Ballet

37

Beroepsvoorbereidend leerjaar

Gemeenschappelijke vorming

Beroepenvelden Metaal-elektriciteit

Kantoor-verkoop–verzorging-voeding

….

Sterk praktijkgericht: ± 10 u praktijk

Meer specifieke keuze in het 3de jaar

38

Attesten op het einde van 1A

A-attest: geslaagd Toegelaten in alle basisopties 2de jaar

B-attest: geslaagd maar Geen Grieks-Latijn, Latijn Geen Grieks-Latijn, Latijn, Moderne wet. Geen 2de leerjaar A

C-attest (niet geslaagd) Overstappen naar BVL kan toch

39

Attesten op het einde van 1B

A-attest Geslaagd Eventueel getuigschrift basisonderwijs Leerling mag naar BVL of 1A (niet naar 2A)

B-attest Bestaat niet in 1B

C-attest Niet geslaagd Leerling kan toch naar BVL

40

Enkele cijfers (Vlaanderen)

1B: 13%1A: 87%1

2A: 82% BVL: 18%2

BSO 25%ASO: 44% KSO: 2% TSO: 30%43

ASO: 40% KSO: 2% TSO: 34% BSO: 24%65

Klassieke talen: 1ste j: ? 2de j: 18% 2de gr: 13% 3de gr: 10%

Leuvense situatie: meer Klassieke talen 1e graad

41

www.destapgent.be/stapper

42

43

44

45

www.studiekiezer.be

46

Inhoud

1. Structuur van het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen

47

Kiezen voor 1A of 1B?

Voor wie is 1B een goede keuze? ± 13% start in 1B Overgang vanuit buitengewoon onderwijs Moeilijkheden met basisleerstof Lage resultaten of geen getuigschrift Resultaten ondermijnen zelfvertrouwen

Best leerkracht en CLB contacteren

Bij twijfel: 1A proberen?

48

Keuze van een richting in 1A

Combinatie: Troeven van de richtingen Kenmerken van uw kind

Motivatie voor LEREN: Interesse Uitdaging Goede plaats in groep

49

Kiezen voor Latijn? Troeven

Vormende waarde Geheugen, analytisch denken, andere talen,

cultuur

Vraagt behoorlijke studie-inzet Stimulans om te leren werken

Alle mogelijkheden blijven open

Doorgaans gemotiveerde groepen positieve invloed

50

Kiezen voor Latijn? Beperkingen

Vorming kan ook via andere vakken

Latijn is geen “must” voor hoger onderwijs

Kan nadelig zijn voor sommige leerlingen

Waterval: kans op negatieve schoolbeleving,

mislukking

51

Kiezen voor Algemene vakken?

Heterogene groep

Stevige basis Nederlands, Frans, wiskunde

Kennismaking met wetenschappen, economie

Extra uren PO - MO

Maken het pakket boeiend en evenwichtiger

52

Kiezen voor Technische vakken, kunstvakken of sport?

Voor leerlingen met specifieke interesse

Leerlingen die graag praktisch bezig zijn

een concreet resultaat of werkstuk

Handige, cratieve, sportieve leerlingen

kunnen hun talenten tonen en ontwikkelen

Gunstiger situering in de klasgroep

53

Een vakkenpakket kiezen is belangrijk

Maar toch:

is maar één aspect van schoollopen

en kan elk jaar bijgestuurd worden

54

Kenmerken van uw kind

Belangstelling

Mogelijkheden

Inzet en zelfvertrouwen

De mening van je dochter / zoon

55

Hoe inschatten? Weten wat specifieke vakken inhouden

Mini-lesje Latijn (www.digiclb.be/slb/latijn)

Huidige voorkeur voor vakken Vrije tijd

In welke mate rekening mee houden? Als je iets (niet) graag doet, ... Op 12 jaar …. ? “Hiërarchische” overwegingen verdringen vaak

belang van belangstelling

Belangstelling

56

57

Mogelijkheden

Belang? Instroom en moeilijkheidsgraad van opties Verschillen maar ook overlap Haalbare uitdagingen

Hoe inschatten? Resultaten 6de leerjaar:

n positie - verschillen per vak - hoe behaald? Ervaren leerkracht weet wat resultaten betekenen Testonderzoek door CLB? (A- of B-klas)

58

Inzet en zelfvertrouwen

Bij goede inzet nu Je kan meegaan in een “ambitieuze” keuze

Bij geringe inzet nu Stimuleer maar wees realistisch

Bij minder zelfvertrouwen Gevoeligheid voor goede resultaten en klaspositie

Een gunstige klaspositie heeft voordelen

59

De mening van je dochter / zoon

Stimuleer het formuleren van een eigen mening

Houd er rekening mee

Als de meningen verschillen … ?

60

Inhoud

1. Structuur van het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen

61

62

Kiezen van een school

Mogelijke aandachtspunten

Hoe informeren over scholen?

Inschrijven in een school

63

Mogelijke aandachtspunten

Wat vindt u belangrijk?

Vragenlijst als inspiratiebron en hulpmiddel

Overlopen van de vragenlijst Enkele aandachtpunten toelichten

Resultaten onderzoek vermelden

64

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Algemene gegevens Onderwijsnet (60%)

Praktische gegevens Bereikbaarheid (50% < 5 km.)

Open-dagen en inschrijvingsprocedure Infomomenten

Inschrijvingsprocedure - inschrijvingsstop

65

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Studie-aanbod: Schooltypes qua aanbod

- Enkel ASO- Enkel BSO -TSO- Enkel KSO- Breed aanbod: ASO - BSO - TSO - (KSO)

Een mogelijke loopbaan tot in het 6de jaar?

66

Scholengids

Wat? Contactgegevens Data infomomenten Overzicht van het studieaanbod

Regio’s in bundel Overijse-Tervuren-Zaventem Leuven

Andere regio’s Brussel en Vilvoorde: vanavond beschikbaar www.digiclb.be/scholengids

67

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Aantal leerlingen en klassamenstelling Grootte van de school

Aantal leerlingen in het 1ste jaar - per klas

Evenwicht jongens - meisjes

Samenstelling klassen

Wensen i.v.m. samen zitten

68

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Evaluatie Hoe vaak is er een rapport? Verhouding dagelijks werk - examens Aantal A-, B- en C-attesten

Organisatie van activiteiten School is er niet enkel om te leren Speeltijden en middagpauze: sport, spel, ... Naschools: cultureel, sport, schoolreizen, …

69

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Leerlingenbegeleiding Interne leerlingenbegeleiding Inhaallessen: welke vakken, welke jaren? Aanbod bij bijzondere noden: dyslexie, ADHD, ... Leren leren, studiekeuzebegeleiding Preventie: sociale vaardigheden, pesten, verslaving Contact met ouders: oudercontact, ... Samenwerking met CLB: welk, wie, wanneer

Opvoedingsklimaat Welke waarden staan centraal? Discipline: wat kan wel en niet?

70

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Doorstroming naar Hoger onderwijs of arbeidsmarkt

Vele ouders vinden dit belangrijk (70%) Doorstroming en slaagcijfers in het Hoger onderwijs Niveauverschillen tussen scholen? Doorstroming naar arbeidsmarkt

Keuze van leerling of ouders? Invloed klasgenoten Als de meningen verschillen … ?

71

Hoe informeren over scholen?

Scholen zelf Brochures en schoolreglement Website: kalender - projecten - foto’s - ... Info-avonden en open-deurdagen

Meer onafhankelijke bronnen Andere ouders met kinderen in de school Leerkracht 6de leerjaar CLB-medewerker van de secundaire school Doorlichtingsverslag (www.schooldoorlichtingen.be)

72

Inschrijven in een school (zie tekst)

Basisprincipe: recht op inschrijving Instemmen met pedagogisch project en schoolreglement Registratie in het inschrijvingsregister

Aanmelding Intentie tot inschrijving kenbaar maken Niet in alle scholen mogelijk Vb. KS Leuven: telefonische aanmelding

Gerealiseerde inschrijving Leerling kan ook effectief starten in de school

Weigering Niet beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden Capaciteit is overschreden (volgorde!) School moet melden aan ouders

73

Inschrijven in een school

Voorrang voor bepaalde leerlingen? Broers en zussen

Kinderen van eenzelfde gezin (“leefeenheid”)

Scholen moeten voorrang geven

Kansarme of niet-kansarme leerlingen Scholen kunnen voorrang geven

Onder bepaalde voorwaarden

Gebeurt in de praktijk zelden

74

Start inschrijvingen 1e jaar

Ten vroegste op 1 september van voorgaand schooljaar

Voorrangsperiode (broers en zussen…) Moet voorafgaan aan andere inschrijvingen en maximaal 6 weken

School verwittigt ouders

Gegevens van de scholen: zie overzicht in scholengids

Scholengemeenschap Drieklank Broers-zussen: 9 maart – 27 maart 2009

Andere leerlingen: 21 april 2009

75

Start inschrijvingen 1e jaar

Katholieke Scholengemeenschap Leuven (www.ksleuven.be)

Bekommernissen Respecteren keuzeproces Vermijden van dubbele inschrijvingen

Maatregelen Aanmelding start na infodagen meeste scholen Telefonisch aanmelden VANAF 14 mei 2009 Start aanmeldingen via gratis inbelnummer (19 – 22 uur)

n Slechts in 1 school van de scholengemeenschapn Opgeven van keuze 1A/1Bn Daarna op school inschrijven (op uitnodiging)

Wie later inschrijft: gewoon op school inschrijvingsdocument invullen

76

Praktische aanbevelingen

Schrijf tijdig in Vraag een schriftelijk bewijs van inschrijving of weigering

met datum/volgnummer Bij vragen of problemen

Directie school Coördinerende directie scholengemeenschap CLB Voorzitter Lokaal overlegplatform

77

Inhoud

1. Structuur van het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen

Keuzebegeleiding door school en CLB

Keuzelessen Keuzewerkboek “Op stap naar het s.o.” Infoavonden + brochure “Naar de eerste graad” Overleg leerkracht - CLB: bespreking studiekeuze Oudercontact met leerkracht - CLB-medewerker BaSO-fiche door school + ouders Begeleiding door CLB:

Zeker via gesprek Eventueel testonderzoek (vooral bij A/B-twijfel)

Infomomenten: maak er gebruik van!

79

Je kind kennen: twee hulpmiddelen

in de klas en thuis:“OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS”

bij het gesprek met de basis- en secundaire

school:

“DE BASO-FICHE”

80

“OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS”

stap 1: Ik denk na over kiezen

stap 2: Ik leer mezelf kennen

stap 3: Ik verken de beroepenwereld

stap 4: Ik leer het secundair onderwijs kennen

stap 5: Ik maak een keuze

81

Opgave uit het keuzewerkboek

Wat vind je zelf?Wat vindenje ouders?

Ik ben handig ja soms neen ja soms neen

Ik ben goed in sport ja soms neen ja soms neen

Ik kan me vlot uitdrukken ja soms neen ja soms neen

Ik leer gemakkelijk ja soms neen ja soms neen

Ik maak vlug vrienden ja soms neen ja soms neen

82

In heel wat scholen: de BaSO-fiche

Ondersteuning van ouders bij de communicatie met de secundaire school

05-06 voor de eerste keer toegepast in Katholiek onderwijs Leuven

daarna verdergezet en uitbreiding naar andere regio’s

83

BaSO-fiche: mogelijke inhoud

Bijzonderheden i.v.m. Schoolloopbaan Leer- en ontwikkelingsstoornissen, Handicap, Geïntegreerd onderwijs (GON) Sterke kanten Aandachtspunten voor het gesprek met de

secundaire school

84

BaSO-fiche: mogelijke inhoud

Zorgpunten en geboden ondersteunende aanpak voor : Leervorderingen (taal, wiskunde…) Leer- en werkhouding Socio-emotioneel functioneren Gezondheid

Keuzeplan

Zuinigheidsprincipe: wat geen bijzondere aandacht verdient wordt niet vermeld

85

Wat er op staat over uw kind: Voorgesteld door het zorgteam Overlegd met de ouders (gesprek!)

Eindredactie door leerkracht 6e lj Overhandigd aan leerling en ouders

Bestemming: Ouders nemen het mee naar de secundaire school

BaSO-fiche: voor een vlotte start in het secundair onderwijs

86

Weten

wat er te kiezen valt

wat je kind nodig heeft

welke stappen je kan zetten

Een geslaagd keuzeproces

87

in samenspraak

CLB-MEDEWERKER

LEERLINGLEERKRACHT

BASISSCHOOL

OUDERS

SECUNDAIRE SCHOOL

Een geslaagd keuzeproces

88

Vragen?

1. Nu

2. Straks, na de infoavond

3. Bij de CLB-anker in uw school

89

Centrum voor Leerlingenbegeleiding voor Vrij en Gemeentelijk Onderwijs

vanaf 5 november 2007 nieuwe hoofdzetel Karel Van Lotharingenstraat 5 3000 Leuven

016 28 24 00

Heb je vragen over leren,

studiekeuze, gezondheid,

gevoelens, gedrag of

relaties?

CLB-medewerkers helpen

leerlingen, ouders en

leerkrachten.

Zij zorgen ook voor medische

onderzoeken en vaccinaties.

Gratis, vertrouwelijk en in het

belang van de leerling.