Dermatologische afwijkingen

Pathologie = ziekteleer• Gezond zijn = processen in lichaam in evenwicht• Ziek zijn = is evenwicht verstoord

– Geestelijk– Lichamelijk– Sociaal

• Etiologie = leer ziekteoorzaak• Diagnose = vaststellen ziekte

– Dmv. Anamnese ( voorgeschiedenis )– Onderzoek palpatie ( voelen ) en inspectie ( kijken )

• Therapie = behandeling• Prognose = voorspelling• Ziekteverloop = wijze van ontstaan en verloop van ziekte• Symptomen = verschijnselen• Syndroom = aantal symptomen, kenmerkend voor een

ziekte

Dermatologische afwijkingenExogene factoren (factoren van buitenaf):

drukvocht / droogtekoude / warmteinfecties

Endogene factoren (factoren van binnenuit):stresserfelijke factorenbijwerkingen van medicijnenaandoeningen als gevolg van circulatiestoornissen

Oorzaken huidaandoeningen

• Exogeen van buitenaf bijv. door druk, vocht, droogte, koude, warmte en infecties

• Endogeen van binnenuit bijv. constitutioneel eczeem door stress, bijwerkingen van medicijnen en aandoeningen als gevolg van circulatiestoornissen

• Allergisch allergie voor bijv. pleister • Erfelijk psoriasis en ichthyosis

Micro-organismen

• Er zijn miljoenen micro-organismen op de aarde

• A-pathogeen = niet ziekteverwekkend– Samenlevend met de mens =

symbioseVoorbeeld bacteriën in darmen, bacteriën

in talgklieren– Bacteriën die leven van producten die

de mens produceren zonder dat wij er hinder van ervaren = commensalen

Micro-organismen

• Er zijn miljoenen micro-organismen op de aarde• Pathogeen = ziekteverwekkend• Zij maken het organismen ziek door hun directe werking,

het beschadigen van cellen, of zij doen dit door hun uitscheidingsproducten, die giftig zijn voor het organismen = toxinen

• Het reageren van het organismen door het aanmaken van antistoffen = anti-toxinen

• Stof die in het lichaam een allergische reactie veroorzaakt = allergeen ( vorming histamine )

• Parasieten = gast profiteert ten koste van gastheer ( ons lichaam ) pathogene micro-organismen

Hygiëne

• Besmetting: overbrengen van micro-organismen

• Invasie: binnendringen van micro-organismen

• Infectie: binnendringen + vermenigvuldiging van micro-organismen

• Incubatietijd: tijd tussen besmetting en uitbreken van ziekte

Immuniteit

• Immuniteit: het niet vatbaar zijn voor een bepaalde infectie

• Passieve immuniteit: – Natuurlijk baby via moeder– Kunstmatig antiserum/ antistoffen inspuiten

• Actieve immuniteit:– Natuurlijk doormaken van ziekte– Kunstmatig vaccinatie ( griepprik )

Indeling micro-organismenKenmerkend voor levende organismen is dat ze zich

zelfstandig kunnen voortplanten en beschikken over een complete streng DNA, waarin de erfelijke eigenschappen liggen opgeslagen. Vaak niet bekend of ze bij het dierenrijk of plantenrijk horen.

Een voorstadium van dit leven vinden we in de virussen die wel DNA hebben maar incompleet en kunnen zichzelf niet voortplanten.

Degenen waarbij wel duidelijk is waartoe zij behoren onderscheiden we in:

Oercellige planten / protofyten en oercellige dieren / protozoen of protozoa

Schimmels / mycosen: behoren tot het plantenrijkHuidschimmels: dermatofyten of dermatomycosen,

diverse voetschimmels behoren tot deze groep

Indeling micro-organismen

Bacteriën: behoren tot de niet differentieerde groep het zijn planten noch dieren 1 cellig

Ingedeeld naar vorm:• Staafvormige bacteriën = bacillen • Spiraalvormige bacteriën = spirillen

( geslachtsziekten, sifilis, ziekte van Weil )• Bolvormige bacteriën = coccen

– Streptococcen kralensnoer ( angina, wondroos )– Stafylococcen druiventrosje ( furunkel = steenpuist )– Gonococcen twee aan twee ( gonorreu )– Meningcoccen ( hersenvliesontsteking )

Aandoeningen / afwijkingen huid• Allergie een allergie is een overdreven afweerreactie van het lichaam op

een bepaalde stof, zoals een bacterie of een stofje van plant of dier – Netelroos / urticaria / galbulten allergische reactie van de huid. Kenmerken:

kleine bultjes die erg jeuken en vaak gepaard gaan met oedeem. Wanneer een lichaam met een stof in aanraking komt waar het allergisch voor is worden er antistoffen aangemaakt en komt in dat geval ook histamine vrij. Dit zorgt voor reactie

• Psoriasis meestal erfelijke verhoorningsstoornis van de huid. Kenmerken: scherp begrensde grillige rode schilferige plekken vooral aan de strekzijde van ellebogen en knieën. Maar kan ook aan handpalmen,voetzolen, nagels of andere delen van de huid voorkomen

• Eczeem is een allergische ontstekingsreactie van de huid. Kenmerken: rode plekken, bultjes, blaasjes of schilfers. Mensen met eczeem klagen bovendien vaak over vrij ernstige jeuk. Astma, hooikoorts, en emotionele stress kunnen met eczeem gepaard gaan.Er zijn 2 soorten: Atopisch of constitutioneel eczeemDeze vorm van eczeem wordt erfelijk bepaald. In sommige gevallen is de oorzaak onbekend. Deze vorm van eczeem komt met name voor bij kinderen. De begrenzing van het aangedane gebied is meestal onduidelijk. Jeuk is de belangrijkste klacht. Bij chronisch eczeem kan de huid ruw of grof worden.•ContacteczeemDeze vorm van eczeem wordt veroorzaakt door overgevoeligheid voor een bepaalde stof zoals nikkel, chroom, rubber, zeep, cosmetica of (af)wasmiddelen.Contacteczeem kan van het ene op het andere moment ontstaan.

• Schimmelinfectie / mycosis ontstaat door dermatofyten, besmettelijk. Gaat meestal gepaard met ronde schilferige en rode plekken van de huid met jeuk

Atopisch of constitutioneel eczeem

Netelroos

Psoriasis

Schimmelinfectie

Aandoeningen / afwijkingen huid• Zweetafscheiding

– Anhydrosis het ontbreken van zweetproductie– Hypohydrosis te geringe zweetafscheiding– Hyperhydrosis overvloedige, hinderlijke

zweetproductie– Bromhydrosis een hyperhydrosis die gepaard gaat

met een onaangename geur• Fysiologisch eelt / callus beschermings mechanisme• Pathologisch eelt / callus hyperkeratosis abnormale

verhoorning waar het niet hoort Mechanische: druk, wrijving

Chemische: zuren (zweet), logen, temperatuur (warmte)Vestimentair (kleding): kousen, schoenenZiekten: arthritis, psoriasis, reuma

Aandoeningen / afwijkingen huidSoorten eelt: pathologisch /

fysiologisch eelt

Gewoon eelt: bijv. onder voet door druk van kousen of schoenen (vestimantair)

Eeltplaten: eelt over een groter huidgebied zoals voorkomt onder de bal van de voet bij spreidvoeten of holvoeten

Eeltranden: zijkant hiel

Ragaden/ eeltkloven: diepe groeven tussen de eeltranden, bijv. hiel. Frezen in dezelfde richting

Aandoeningen / afwijkingen huid• Likdoorn / clavus heuvelvormige

verhoorning met een centrale pit– Verheven likdoorn dit is een harde

likdoorn die ontstaat door contante druk en tegendruk.

– Zaadlikdoorn ontstaat niet door druk of wrijving. Oorzaak moet worden gezocht in droge huid met slechte doorbloeding, komt ook voor bij diabetes patiënten, zij komen vaak in paren voor

– Weke likdoorn / clavus mollus is zeer pijnlijk, verharden met petroleum ether en chemische nabehandeling

– Vaatlikdoorn / vasculaire likdoorn haarvaten in de verhoorning, chemische behandeling

– Zenuwvaatlikdoorn / neuro-vasculaire likdoorn haarvaten en zenuwuiteinden in de verhoorning, chemische behandeling

Aandoeningen / afwijkingen huid

• Likdoorn onder de nagel / clavus subungualis eetvorming onder nagel, de pit kan zo diep zitten dat hij op het periost van het distale kootje drukt. Door chronische druk op de nagelplaat gaat het nagelbed zich verdikken en verhoornen, likdoorn vrijleggen, nagel weghalen (gedeeltelijk) en chemische behandeling

• Blaren vochtophoping tussen de (levende) lagen van de opperhuid of tussen de opper- en lederhuid, er zijn blaren met vochtophoping van bloed, veroorzaakt door kleine knelling, op ophoping van weefselvocht, oorzaak meestal nieuwe of te kleine schoenen

Goedaardige woekeringen

• Bindweefsel gezwel/fibroom• Littekenweefsel / keloid• Vetweefselgezwel / lipoom• Week huidgezwel / molluscum• Epitheelgezwel / wrat / verruca• Ouderdomswrat / verruca senilis• Groeien expansief ( opzijdrukkend ), langzaam

en zijn scherp begrenst ( inkapseling )

Kwaadaardige woekeringen

• Epitheelweefselgezwel / carcinoom

• Pigmentgezwel / melanoom

• Steunweefselgezwel / sarcoom

• Groeien infiltratief ( binnendringend ), sneller en hebben uitlopers ( metastasering )

Aandoeningen / ziekten veroorzaakt door virussen

• Voetwratten / verrucae plantae pedis• Jeugdwratten / verrucae juveniles• Hepatitis B; ernstige leverontsteking

voornamelijk veroorzaakt door geïnfecteerde naalden

• Aids veroorzaakt door het HIV virus; besmetting door bloed-bloed contact, bloed met sperma en geïnfecteerde naalden

Aandoeningen / afwijkingen circulatiesysteem en bloed– Winteraandoening ( wintervoeten ) / perniosis

slechte doorbloeding door langdurige kou, door langdurige kou vernauwen de bloedvaten zich en wordt de doorbloeding slecht.

Uiteindelijk ontstaat er een verslapping van de slagaderwand waardoor de slagaderlijke aanvoer groter wordt dan de aderlijke

afvoer. Er ontstaat stuwing met als gevolg oedeem. De afvalstoffen hopen zich op in het weefsel. Er ontstaan ontstekingachtige

verdikkingen van de huid en het onderhuidse bindweefsel. Pijn, jeuk, paars-rode verkleuring en oedeem zijn de verschijnselen die

tenslotte leiden tot ontstekingen met blaarvorming en in een ernstig geval tot necrose. Plaats: vetarme huid over uitstekende beenderen;

vingers, tenen, enkels en knokkel hallux

Ontstekingen; reactie van het weefsel op een schadelijke prikkel

zoals: infectie, uitwendig geweld, chemische stoffen, sterke temperatuurverandering,

allergie

• Algemene ontsteking

• Kenmerken: – Koorts– Pijnklachten– Algemeen

ziektegevoel– Hoofdpijn– Geen eetlust

• Plaatselijke ontsteking

• Kenmerken:– Roodheid / rubor– Warmte / calor– Zwelling / tumor– Pijn / dolor– Gestoorde functie /

functio laesa

Stadia van ontsteking / inflammatio

• Infiltraat: vocht uit bloedbaan komt in de tussenweefselstof / uittreden van leucocyten ontstaat vochttoename van het weefsel (zwelling, warm, rood, pijnlijk)

• Abces: ophoping van pus in een weefselholte ( flegmone ), altijd ingekapseld

• Perforatie: ontstaat als het abces doorbreekt naar buiten en de pus wordt uitgestoten, bacteriën komen binnen via de lymfe

Ontstekingsvormen• Acute weefselontsteking / flegmone ten gevolge van een infectie

door vb roestige spijker / splinter. De verspreiding van de micro organismen gaat zo snel dat de ontsteking zich kan uitbreiden vòòr inkapseling is ontstaan

• Steenpuist / furunkel stafylococcen infectie dieper in een haarzakje en meestal is ook het talgkliertje ontstoken

• Slijmbeursontsteking / bursitis kan door een klap of val zodanig geïrriteerd of beschadigd worden, dat deze zich vult met vocht of bloed. Indien een slijmbeurs herhaaldelijk geïrriteerd raakt, kan een blijvende zwelling met vochtophoping ontstaan. De slijmbeurswand wordt dan blijvend dikker. Soms kunnen bacteriën in de slijmbeursholte binnendringen en ontstaat er een infectie

• Lymfevatontsteking / lymfangitis de infectie dringt door tot in de lymfevaten en daardoor gaan ontsteken. Dit komt doordat de witte bloedlichaampjes in het bloedvat de strijd niet meer aankunnen

• Lymfeklier/knoopontsteking / lymfadenitis de ontsteking in het lymfevat zet zich voort in de lymfeknopen

Ontstekingsvormen• Bloedvergiftiging / sepsis de ontsteking wordt

niet meer tegengehouden in de lymfeknopen en komt in de bloedbaan. Er ontstaan diversen ernstige ontstekingshaarden, levensbedreigend

• Zweer / ulcus weefseldefect met geen / weinig neiging tot genezing. Heeft chronisch karakter, het is geen ontsteking maar er kan wel een ontsteking bij komen. Oorzaak meestal een verwonding van weefsel dat in een zeer slechte conditie is

• Paronychia / nagelomloop oorzaak ( acuut ) trauma en coccen- en schimmelinfectie. Chronisch schimmel en verweekte huid. Warmte, zwelling, roodheid, pijn behandeling antibioticum + evt. fungicidemiddel

• Panaritium stafylococcen- en streptococceninfectie van een vinger- of teentop– Weke delen panaritium– Peesschede / panaritium tendineum– Fijt / botontsteking / panaritium ossale

Zweer

Paronychia

Panaritium